|
2001
|
|
|
Lurraren bihotzetik
|
datorren
energia da. Lurrazpiko beroaren erabilera da.
|
|
2002
|
|
|
Egun batean Eguzkitik
|
datorren
energia Lurrera garraiatzeko sistema bihur daitezkeen mikrouhinek eragin ditzaketen ondorioak esperimentatzen hasi da Aebetako Espazio Agentzia (NASA). NASAko Ames zentroko zientzialariek, Moffett Fielden (Kalifornia), alpaparekin esperimentuak hasi dituzte, eta ohiko laboreak eta erradiazio elektromagnetikoak dituzten beste batzuk alderatzen dituzte mikrouhin labean.
|
|
|
Esperimentazio fasean, tratamendu horren lehen dosia egun gutxiren buruan iritsiko zaio, eta Lucasi emango dio berak ez duen eta gaixotasunak eragiten dion entzima, alfa glukosidasa azidoa edo maltasa azidoa. Entzima hori falta denez, glukogenoa (karbohidratoetatik
|
datorren
energia metatzeko organismoan sortzen den substantzia) ez da behar bezala eraldatzen, eta muskuluetan, gibelean, nerbioetan eta bihotz ehunean metatzen da. Glukogeno metaketa handiegia dela eta, erasandako zelulek ez dute ongi funtzionatzen eta, azkenean, suntsitu egiten dira.
|
|
|
Eginkizun erabakigarria du elikagaietatik
|
datorren
energia biltegiratu eta erabiltzeko.
|
|
2003
|
|
|
Koipe kantitatea da puntu diskordanteenetako bat. «Gaur egun, dietako gantzetatik
|
datorren
energia irenstea energia guztiaren %35 inguru izatea gomendatu da», azaldu du Martínez Álvarezek, «oliba olioa kontsumitzen den bakoitzean». Proteinek dietako energiaren %15 eman behar dute eta karbohidratoek %50etik %60ra.
|
|
2004
|
|
|
30 g HC Ogia (60 g): 30 g HC GUZTIRA= 208 g HC Ariketa fisikoa egiten den bitartean, muskulu glukogenoa murriztu egiten da, eta irensten diren karbohidratoetatik
|
datorren
energia handitzen da. Partidaren atsedenean karbohidratoak dituzten edariak kontsumitzeak organismoa hidratatzea eta odoleko glukosa mailari eustea bermatzen du.
|
|
|
Orientazioa ere garrantzitsua da, eraikinak eguzkiarekiko eta haizeekiko duen esposizioa zehazten baitu. Etxebizitza bioklimatiko batean ere garrantzitsua da eguzki energia beroko sistema bat izatea, ura Eguzkitik
|
datorren
energiarekin bakarrik berotzen duena eta gasa edo elektrizitatea kontsumitu gabe. Eguzki berogailu batek, batez ere, hiru zati ditu:
|
|
|
Ingurumenarekiko sentikorra den arkitekturak inpaktu handiak saihesten ditu naturan, eta energia kontsumoa eta ingurumenaren kutsadura murrizten saiatzen da. Hala, gaur egungo ekoeraikuntzetan eguzkitik
|
datorren
energia metatzen duten hormak, ur berorako panel termikoak eta zelula fotovoltaikoak sar daitezke. Eguzki energia pasiboa hartzeko sistemak eta aireztapen galeriak arduratzen dira erosotasuna bermatzeaz.
|
|
|
Baina, lehenik eta behin, “energia berriztagarria” definitzen dugu. Ingurumena errespetatzen duten energia hornikuntzako iturrietatik
|
datorren
energia da, baina horrek ez du esan nahi ingurunean ondorio kaltegarririk sortzen ez dutenik; gertatzen dena da energia ez berriztagarriek eragindakoak baino dezente txikiagoak direla. Ez dute sortzen tratatzeko zailak diren hondakinik, ez eta gas kutsatzailerik ere, horiek eragiten baitute berotegi efektua edo euri azidoa.
|
|
|
Eguneroko tiamina beharrak, batez ere karbohidratoetatik
|
datorren
energia beharrarekin lotuta daude. Energia 4.400 kJ bakoitzeko 0,33 mg behar dira (1.051 Kcal inguru) eta, beraz, pertsona helduentzat eta haurrentzat 0,5 mg/ 1.000 Kcal hartzea gomendatzen da.
|
|
2005
|
|
|
Proiektu itxaropentsu horiek gorabehera, itsasotik
|
datorren
energia nekez izan daiteke oraingoz errealitate jeneralizaturik.
|
|
|
Eguzkitik
|
datorren
energia aprobetxatzen duten pertsianak ere badaude
|
|
|
Etxean erabiltzeko eguzki berogailuek eguzkitik
|
datorren
energia erabiltzen dute etxeko ura berotzeko. Berrikuntza teknologikoei esker, gaur egun edonork instala dezake etxean horrelako ur beroko sistema bat.
|
|
|
Biomasa. Materia organikotik
|
datorren
energia. Txostenak adierazten du erabilgarria izango litzatekeela sistema elektrikoa erregulatzeko eta urtarokoagoak diren beste energia batzuen “hutsuneak” betetzeko.
|
|
2006
|
|
|
B3 bitamina edo niazina eta B12 nabarmentzen dira. B3 bitamina beharrezkoa da organismoak mantenugaietatik
|
datorren
energia lor dezan elikagaiena. B12 bitamina, animalia jatorriko elikagaietan soilik, haragi, arrain, arrautzak eta esnekiak.
|
|
|
Hau da, animaliak dietatik kaloriak atera eta gordetzeko ahalmen handiagoa zuen. «Lan honek adierazten du metanoa sortzen duen arkea hori banakako mikrobiotan egoteak eragina duela dietako fruktosetan dauden glikanoetatik
|
datorren
energiaren aprobetxamenduan eta biltegiratzean», azaldu dute ikertzaileek. Lana garrantzitsua da, gure dietak fruktano asko dituelako, eta uste da kontsumitutako kalorien %10 inguru bakterioek gantz azidoak ekoiztetik datozela.
|
|
2007
|
|
|
“El Hierro 100% Energías Renovables” proiektua 2007an hasiko da eraikitzen, eta 2009an bukatuko da, uharteko kabildoaren arabera. Zentralaren funtzionamendua energia hidraulikoa eta eolikoa konbinatzen ditu, eta haizetik
|
datorren
energia erabiltzean oinarritzen da, bi punturen arteko ura ia 680 metroko altuerako desnibelarekin igotzeko. Gero, goiko biltegitik, energia elektrikoa etengabe elikatzeko aukera emango duen ur jauzi kontrolatua egin behar da.
|
|
|
Legeriak araututako edariak Nutrizio eta Dieta erabilera Berezietarako Elikagaien Codexeko Batzordeak, 2001eko azaroaren 30ean Berlinen egindako 23 saioan, honela definitu zuen edari indargarria: «Gorputzari karbohidratoetatik (gantzak eta proteinak ere bai)
|
datorren
energia maila handia hornitzeko erabiltzen den edaria. Edari hori ez da saiatzen jarduera fisikoak eragindako ur eta mineral galera konpentsatzen».
|
|
|
Dietistaren berreziketa bazkaltzen irakastea da. Horretarako, organismoak nola funtzionatzen duen, elikagaietatik
|
datorren
energia nola kudeatzen den, elikagai taldeak nola osatuta dauden eta dietak osasunean eta, azken batean, bizi kalitatean nola eragiten duen ikasi behar da. Laburbilduz, laguntza dietetikoaren helburu nagusia koordenatuen ardatz dietetiko bat ematea da, pertsona bere elikaduragidatuko duena eta gorputza zaintzeko oinarri gisa balioko duena, osasun fisiko eta mentalerako hain beharrezkoa dena.
|
|
2008
|
|
|
“Egindako bideak erakusten du txostenaren aurreikuspenak errealistak direla, betiere energia zikinak babesten dituen sostengu politiko eta ekonomikoa energia berriztagarrietara mugitzen bada behin betiko”, dio. Greenpeaceren arabera, Eguzkitik
|
datorren
energiak munduko kontsumo elektrikoaren %10 estaliko du 2030ean. Halaber, Espainian egiten den Klima Aldaketari buruzko lehen Konbentzioaren inaugurazioan, Jeremy Rifkin adituak adierazi zuen Espainia dela eraikin guztiek eguzki plakak izatea eta energia elektrikoa sortzeko instalazio bihurtzea lor dezakeen lehen herrialdea.
|
|
|
Dieta zetogenikoaren hainbat aldaera daude. Toleragarriena, praktikan jartzeko errazena denez, karbohidratoetatik (zerealak eta deribatuak, lekaleak edo patatak, besteak beste)
|
datorren
energia guztiaren %15ean oinarritzen da, proteinen %10ean (haragia, arraina, arrautzak, esnekiak), kate luzeko gantzen %30ean (gurina, olioak, esnekiak), eta horiek irentsi ohi ditugu, eta %45era arte, triglizeridoak. Olio hori gehigarri gisa erabiltzeak badu abantaila bat:
|
|
2009
|
|
|
Basoetako biomasatik
|
datorren
energia baliabide natural batetik sortzen da, beste hainbat energia mota bezala (eolikoa, eguzkiarena, geotermikoa, fotovoltaikoa, hidroelektrikoa, itsasoarena...), eta ez du eragiten isuririk.
|
|
|
Edmondsek azaldu du ideia bi aldiko motor baten antzekoa izango litzatekeela. Globoa eguzki kolektoretik
|
datorren
energiarekin berotuko litzateke, eta 3.000 metroko altuerara igoko litzateke. Puxikak sorgailu bati lotuta egingo luke, eta sorgailu hori goratu ahala eragingo luke.
|
|
|
Hala ere, uste du erronka handienak elektrizitatea Europara ekartzea dakarrela, Europako banaketa elektrikoko sistema 27 sistema desberdineko bilduma dela dio. Horregatik, Pattek azaltzen duenez, benetako integrazioa lortzen ez bada, oso zaila izango da Saharatik
|
datorren
energia banatzea. Batzuen ustez, arrakasta Europar Batasunaren eta Ipar Afrikako herrialdeen arteko benetako lankidetzaren araberakoa da, eta gaur egun ez da halakorik gertatzen.
|
|
|
Hala ere, Saharak eguzkitik jasotzen duen energiaren %2 eskas batekin hornitu omen daitezke gizakiaren beharrak. Zergatik da hain zaila eguzkitik
|
datorren
energiaren portzentaia txiki hori baliatzea?
|
|
|
Funtsean eguzkitik
|
datorren
energia baliatzen da beroa sortzeko. Bero hori balia daiteke jana prestatzeko; etxean ur beroa sortzeko edo berogailuetarako.
|
|
2010
|
|
|
Aipatu ditugunenergia horiek ere eguzkia dute jatorri. Energia osagarri horien erabilgarritasunapertsonon esku dago, gizakiaren gaitasunaren arabera aprobetxatuko baitira kanpoko energia bihurtzaile horiek, eguzkitik Lurrera
|
datorren
energia jario etengabehori.
|
|
|
Horren ondorioz, hodiaren diametroa txikitzen da, eta, ondorioz, odolaren ohiko pasabidea buxatzen da, infartua izan aurretik. Azukre gehiegi kontsumitzeari lotutako nahasteak ahalik eta txikienak izan daitezen, AHAk gomendatzen du gehitutako azukreetatik
|
datorren
energia 100 Kcal/ egun murriztea, hau da, g azukretan adierazita, 25 g/ egun. Non dago azukrea?
|
|
|
Kogenerazio instalazio deritzenek gehiegizko beroa aprobetxatzen dute beste ekoizpen prozesu batzuetarako. Erregai fosil edo atomikoko zentraletatik
|
datorren
energiaren ordez energia berriztagarria (eolikoa edo eguzki energia, esaterako) erabiltzeak kutsadura mota hori murrizten laguntzen du. Etxeetan, energia gutxiago erabil dezakete kontsumitzaileek.
|
|
2011
|
|
|
Horrek osasunean zer nolako eragina duen ikusita, Osasunerako Mundu Erakundeak (OME) hauxe proposatu die elikagai ekoizleei: azukreetatik
|
datorren
energiaren% 10 erants dezatela, gehienez ere, elikagaiak egiterakoan.
|
|
|
Konpresoretik
|
datorren
energia pneumatikoari esker biratzen dute.
|
|
|
Administrazio autonomikoek edo tokiko administrazioek izaera ez uniformeko tributuak administrazio horien lurralde eremuko kontsumitzaileen bidesarietan jasanarazteko aukerari dagokionez, gaur egun autonomia erkidegoetako edo tokiko zergetan jarduera elektrikoaren gainean dagoen aukera bat da, eta, horri dagokionez, proiektuak adierazten du haiei lotutako instalazioen gaineko zergak ere alda daitezkeela. Halaber, Red Eléctrica de España, S.A.k proiektu esperimentalak egin ditzake uharteetako eta penintsulaz kanpoko sistema elektrikoetan, eta operadore nagusiei MIBEL (Elektrizitatearen Merkatu Iberiarra) eremutik kanpoko herrialdeetatik
|
datorren
energia elektrikoa inportatzeko muga jartzeko ezarritako debekua kendu da. Proiektuak ezartzen du, halaber, beste estatu kide batzuek energia berriztagarriaren helburuak betetzeko erkidegoko lankidetza mekanismoak aplikatzeak ez duela eraginik izango ekoizpen berriztagarri nazionalean.
|
|
|
Energia ez xahutzea eta berriztagarriak erabiltzea Irudia: peter_ w Erregai fosiletatik
|
datorren
energia kontsumitzeak klima aldaketan parte hartzen duten BEGak isurtzea dakar. Erosotasuna murriztu gabe energia aurreztea era askotara lor daiteke:
|
|
2012
|
|
|
T, chi adigaiaren ideograman, arroz ale bat ageri da, lurretik datorren elikagaiaren adierazle, eta, haren alboan,, lurrun? terminoa dago, zerutik
|
datorren
energia, ukiezin, aren erakusle.
|
|
|
Ebidentzia zientifikoak ez du berresten fruitu lehorren fama, arrazoirik gabe. Are gehiago, fruitu lehorrak (gatzik gabeak) elikagai osoak dira, gantz asegabeetatik (osasungarriak)
|
datorren
energia eduki handiarekin. Zuntz, mineral eta fitokimiko ugari dituzte, eta propietate antioxidatzaileak eta antiinflamatorioak dituzte.
|
|
|
1 orubea Eraikinak hartzen dituen sektorea zerbitzuak Europako energia kontsumitzaile handiena da, garraioaren eta industriaren gainetik, Eurostaten kalkuluen arabera. Batez ere erregai fosiletatik
|
datorren
energia kontsumitzeak klima aldaketan, energia mendekotasunean eta kutsaduran inplikatutako berotegi efektuko gasak (BEG) isurtzea dakar. Etxebizitzen sektorean eta, batez ere, zerbitzuen sektorean, gas horien emisioa nabarmen handitu da 1990eko datuekin alderatuta.
|
|
2013
|
|
|
GASetatik
|
datorren
energiaren %1 gantz azido monosaturatugabeen (GAMG) bidez hartuko bagenu, 1,6 mg/ dl-ko murriztuko litzateke cLDLa; eta n gantz azido polisaturatugaeetatik (GAPG) hartuz gero, berriz, 2,0 mg/ dl-ko murriztuko litzateke.
|
|
|
Egia esan, energia bektore bat da: iturri primarioetatik
|
datorren
energia gordetzeko (eta garraiatzeko) balio du. Hori dela eta, energia berriztagarriak garatzeko lankide ezin hobea da.
|
|
|
Hala ere, terminoaren adiera hertsian, ibilgailuaren bizi ziklo osoan pentsatu behar da, lehengaiak ateratzen direnetik hondakin bihurtu arte. Ez da gauza bera ikatz zentral termiko batetik
|
datorren
energia eguzki energiako instalazio batetik baino. Fase horietako batzuek inpaktu handiagoa dute ingurumenean ibilgailua zirkulatzen den uneak baino.
|
|
2015
|
|
|
Orain disfrutatzen dugun burmuin handi eta zoragarri hau eman zigun, esan du zure lagunak, hatz erakuslearekin lokian kolpetxo bi ematen dituen bitartean?. Haragitik
|
datorren
energiagatik bakarrik kontzentratu ahal izan ginen burmuin ahalmenak garatzen. Neolitora egindako urratsa, nomadismoa eta ehiza baztertuz, eta bat batean lurra lantzen hastearen burutazio hura, alegia, zerealak bihurtzea dietaren gunea?
|
|
2016
|
|
|
– eguzkitik
|
datorren
energia zuzenean jasotzen da biosferan.
|
|
|
eguzkitik
|
datorren
energia zuzenean jasotzen da biosferan.
|
|
|
Erabiltzeari uztea ez da erraza, kontuan izanik egungo garraioa erabiltzeko pentsatuta dagoela, baina ezinezkoa dela neurriekin garraio publikoa bizikletarekin konbinatzea, enpresa eta erakundeen mugikortasun iraunkorreko planak sustatzea edo ibilgailua partekatzea. 6 Energia kontsumoa murriztea Erregai fosil gehientsuenetan
|
datorren
energia kontsumoak eragin handia du ingurumenean, ahaztu gabe Espainian ez dela igo behar faktura. Hainbat ideia erabil daitezke hori murrizteko, hala nola energia eraginkortasun handiko sistemak edo energia berriztagarriko sistemak.
|
|
|
Espainiako kostaldearen ezaugarriak direla eta, itsas energiaz baliatzeko etorkizun handieneko teknologia da olatuetatik
|
datorren
energia.
|
|
|
Itsasoko hainbat energia iturri Marea presak. Dike baten antzeko egitura, badia edo estuario batetik sartzen eta irteten diren ur masetatik
|
datorren
energia jasotzeko erabiltzen dena. Europako teknologia horren adibiderik onena La Ranceko zentral elektrikoa da, Frantzian; 240 MW-eko edukierarekin, munduko bigarren instalazio handiena da.
|
|
2017
|
|
|
Konpainia elektrikoek, administrazioek eta gobernuek, euren ildo estrategikoetan, energiaren erabilera arrazionalizatu nahi izaten dute, erabileran efizientzia sustatuko duten teknikak baliatuta. Energia efizientzia horren azken helburua zera da, energia kontsumoa murriztea, bereziki iturri fosiletatik
|
datorren
energiarena. Energia aurrezteko interes hori justifikatzeko hainbat arrazoi ditugu.
|
|
|
olhaafanasieva Errazio edo berdura zati bat 150 edo 200 gramo berduren baliokidea da, eta horien kaloriak 50 kcal inguru ditu. Dieta orekatu batean, fruta eta barazkien karbohidratoetatik
|
datorren
energiaren %55 hartzen da. Hala ere, OMEren eta osasun erakundeen ohartarazpen guztiak gorabehera, populazioaren %45, 8k bakarrik jaten ditu berdurak egunero, Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) Osasun Inkestak adierazten duenez.
|
|
2018
|
|
|
Seaskaren Etxepare lizeo berria, Tram’bus linea, Santespietako zubiaren berritzea, Egurretik sarea Baiona Gainetan egoitzak egurretik
|
datorren
energiatik berotzeko, laster abiatuko diren obrak GazteluZaharra eta ere Merkatu gunea berritzeko... Ez da segurki egitasmorik eskas Baionan barna.
|
|
|
Horrez gain, pedagogia lan bat egiteko balioko digu: berriztagarrietatik
|
datorren
energia baliabide ezinago eskasa dela konturaraztea, eta kontsumitzen dugun moduan ezin dugula kontsumitu ohartaraztea. Dirua jartzen denean eta proiektuei ikusgarritasuna ematen zaienean, beste klik bat egiten dugu.
|
|
|
Energiaren arloko beste espezialista batzuek eskatzen dute gobernuak bitartekoak jar ditzala Europako araudiak modu orokortuagoan ezar daitezen, haien iritziz horrek energia asko aurreztea ekarriko bailuke: betebehar gisa ezar dezala eraikinetan eta teilatuetan energia berriztagarriak sustatzea edo kontagailu adimendunak ezartzea, berriztagarrietatik
|
datorren
energia zein neurritan kontsumitzen den adieraziko dutenak.
|
|
2021
|
|
|
Horrek lotura zuzena du nazioarteko prezioekin eta isurien merkatuarekin, baina horrek ez du azaltzen zergatik den garestiagoa elektrizitatea oro har. Hau da, horrek ez du azaltzen zergatik den garestiagoa berriztagarrietatik
|
datorren
energia edo enpresa handietatik datorrena.... Izan ere, izatez, ez da garestiagoa, baina askoz garestiago ordaintzen ari gara.
|
|
2022
|
|
|
Ondasun Higiezinen Gaineko Zergan, berriz, etxebizitza hutsei %150eko gainkarga ezartzearen alde egin du, egungo" etxebizitza arazoei" aurre egiteko asmoz eta" gehien dutenek esfortzu handiagoa" egin dezaten. Era berean, zerga berean %50eko hobaria ezartzea proposatu du eguzkitik edo beste energia iturri berriztagarrietatik
|
datorren
energiaren aprobetxamendu termiko edo elektrikorako sistemak instalatuta dituzten etxebizitzetarako. Hobari hori, gainera, diru sarreren arabera mailakatzea proposatu du koalizioak.
|
|
|
Izotza tenperatura erregulatzaile ona da. Eguzkitik
|
datorren
energiaren zati handi bat islatu eta lurretik kanpora bidaltzen du. Beroketa globalarekin gero eta izotz gehiago urtzen da eta honen ondorioz tenperatura gehiago igotzen da eta izotz gehiago desegiten da.
|
|
|
«Merkatuan sartzeak publizitate kanpaina bizien eragina du, eta kanpaina horiek honela definitzen dituzte: erresistentzia fisikoa handitzeko, ongizate sentsazioa emateko eta metabolismoa suspertzeko sortutako edari freskagarriak, efektu estimulatzaileek gehitutako osagaien konbinazio batetik
|
datorren
energia maila handia emateko gai direnak», azaldu du. Kontrako ondorioak aipatzen ez dituen publizitatea, beti errealitatearekin bat ez datorrena.
|
|
2023
|
|
|
Klima aldaketa gelditu nahi badugu, erregai fosiletatik
|
datorren
energia kontsumoa aldatu beharra dago. Zati bat izan daiteke kontsumoa murriztea, baina beste zati bat ordezkatu dugu, eta, horretan, energia berriztagarriak oso garrantzitsuak dira.
|