|
2001
|
|
|
Euskararen lekukoak deritzan bildumarako eskainia digu Altunak Etxeberri Ziburukoaren Manual devotionezcoaren lehen zatia, 3.814 bertso omen dituena, eta 1627 urtean agertu omen zena. Agertu omen zena diot horrela aipatzen baitugu aho batez, nahiz zinetan eta benetan esku artean
|
darabilguna
XVII. mendearen azkenetakoa izan4.
|
|
|
GOGO. Gure bizitza arruntean —ez filosofian—
|
darabilguna
eta gure izanaren eta eginaren bihotza, muina, erdigunea den ‘Gogo’ hitza. Eta gogo naizen honek gogoetak, gogoak eta gogorapenak dauzkat; Santa Teresaren hizkuntzako ‘alma’ hitzak ez du horrelako esanahi parekorik eta bere bereizketa antzu geratzen da.
|
|
2003
|
|
|
Orain, adinean gora noala, ikasiznoa poliki poliki beste arloetakoen ekimenak askoz errespetu handiagoaz hartzeneta ekimen horiek barnean duten zientziatasuna ere aintzatesten. Gainera, konturatuta nago ezen, batzuetan, arlo desberdinetako adituen arteko ulertezintasuna, zeinek bere arloan darabiltzan hitzen adiera hertsi eta estuegietatik etortzen dela, uste izaten baitugu geuk
|
darabilguna
dela adiera bakarra, eta zer esanik ez, zientzia, zehatzen, arloan gabiltzanon kasuan?
|
|
2005
|
|
|
Kazetariak lasai askobotatzen dituen baieztapen horien helburua, informazio hutsa eskaintzea baino, balorazio politiko eta soziala adieraztea da, deontologia perodistikoak ezarritako informazioa eta iritzia bereizteko kanon sakratuak hautsirik. Idazlanaren egituraerrealitatearen interpretazio manikeoaren inguruan eraikitzen da, endotaldearennortasuna (egunkariaren identifikazioa gutxiengo baten helburuekin) adierazpensubjektiboz (ausartak) itsatsiz, baita balorazio subjektiboz definitutako isla osagarrieta ezkorraren aurrean ere; orain
|
darabilguna
bezalako gatazka bateko taldeenarteko harreman klabeei dagokie, argi eta garbi, jarrera hau.
|
|
2008
|
|
|
Horixe zen, hain zuzen, greziar alegialariek aipatzen zutena, geroago, La Fontaine-ren gaizki ulertuaz, gureganaino matxinsalto mozorroaz heldua. Gauzak horrela, ene ustez, txitxar> izena, euskaraz konbentzionalki erdarazko cigarra> edo cigale> deri tzonari esateko ohi
|
darabilguna
, berez ez zegokion intsektu hemiptero horri, ortoptero kantariren bati baizik, hots, kilker edo matxinsalto itxurako bati, txirrita> bezalatsu54 Edonola ere, hoberik eta egokiagorik ezaz, bego horretan euskaraz aspaldion finkatua duguna55.
|
|
2009
|
|
|
Interneten komunikatzeko eta elkarlanerako tresna bat badago guztiok
|
darabilguna
, hori posta elektronikoa da. Baina tresna hori duela berrogei urte baino gehiago asmatu zen, orduan zegoen teknologiarekin, eta gaur egungoarekin askoz gauza aurreratuagoak egin daitezke (eta egiten dira).
|
|
2010
|
|
|
Edukierak eguneratutako indarra jasotzen duenean, indar gabeziak adierazten duen hutsa edo espazio ahula gaindituta gelditzen da. Giza egintzak, bere ekimen bidean eguneratutako indar hori, indar,
|
darabilguna
da, indar sozialarekin loturan. Indarrak, ahala (boterea) darion mekanismo kultural gisa funtzionatu ohi du.
|
|
2011
|
|
|
Errota haiek bira eta bira sortzen duten haizea da guk buruan
|
darabilguna
. Eta haizeak hauspotutako buruak sortzen duena ez dut gustuko izaten.
|
|
|
–Bi dauzkagu. Bata geure artean
|
darabilguna
eta bestea gure artekoak ez direnakaz baliatzen duguna. Nahuatla daukagu horretarako.
|
|
|
Sagarroia da bertze ihizi bat, apoa bezala, batere behar gabe eta geure kaltetan gaizki
|
darabilguna
. Zer estakuruak ez ditu?
|
|
2017
|
|
|
Gertaerak argitalpen honen oinarria dira, baina, zer da gertaera? Eta gertaera kontzeptuari eman zaizkiondefinizio guztietatik, zein da guk
|
darabilguna
–, alegia, zer da guretzat gertaera?
|
|
2018
|
|
|
Sintaxiaren alderditik ez da ezaugarri aipagarri askorik. Nahi bada, ezeztapenaren hurrenkera gaur egun
|
darabilguna
dela esan daiteke. Garai arkaikoan oraindik kausi zitekeen [aditz nagusia+ ez+ aditz laguntzailea] hurrenkera perpaus nagusietan.
|
|
2019
|
|
|
Eztabaida beharrezkoa eta aldi berean erakargarria esku artean
|
darabilguna
!
|
|
|
Ilargi betea, beteen puntuan iristen da bere klimax osora. Klima hitza bera, orain hitzetik hortzera
|
darabilguna
, aldatzen ari ote zaigun edo ez... ba, klima hitz hori grezieratik dator, grekoz dago, eta aldapatxoa, pendiza, aldatsa, erripa, malda esan nahi du eta baita eskailera edo zurubia ere.
|
|
2020
|
|
|
–Saioa, kontatu diguzuna baino askoz gehiago dakizula uste dut eta ulertu egin behar duzu oso arazo larria dela esku artean
|
darabilguna
–esan zion Saioari Antxonek– Zure ahizpa eta Aneren desagertzea, Enekori emandako jipoia, bideoa... Honek geroz eta usain txarragoa du eta ez dugu denbora gehiago alferrik galdu nahi.
|
|
2022
|
|
|
Hala, askotariko adno mi nalaren sinonimo hurbilak diren bi hitzeko lokuzioak aipatuko ditut. Hurbile na, eta sarri
|
darabilguna
: era askotakoa.
|
|
|
Badugu oraindik beste aditz bat ere eguraldi kontuan, ekarri, hau ere adizki trinkoaz, dakar, etortzekoa den eguraldiaren iragarpen gisa sarri
|
darabilguna
: elurra dakar, euria dakar, hotz dakar.
|
|
|
Kontua da, gaur egun, ahoz darabilgun estiloari gehiago erreparatzen hasita gaudela, bal io handiagoa ematen, hori ere euskararen harrobitzat hartuta gaudelako. Joe ra hau albiste ona da neure ustez, zeren azken batean ezpainetan
|
darabilguna
da bizi dugun hizkuntza, eta berdin dio euskara, gaztelania edo galego hiz kuntza izan.
|
|
|
· Atzizki bat dugu euskaraz, ia eremu honetarako espezifiko modura gorde dena, eta animalia diferenteen oin izenei erantsirik ageri ohi dena, beroaldi egoera hau aditzera emateko: ARA atzizkia, Hegoalderik gehienean era bezala
|
darabilguna
. Horrela eraikiak dira gorago aipatu diren arkara, ahunzkara, ohara, susara eta katakara hitzak.
|
|
|
Eratorrien artean, ohikoa da: putakeria hitza, maizago pluralez
|
darabilguna
: putakeriak (egin), putakerietan (ibili).
|
|
|
Gero, esan ziguten arma baimenerako aterako zituztela, baina tartean badaude pertsona batzuk zalantza sortzen dutenak; izan ere, ez dut uste sekula eskopetarik eduki zutenik. Buelta asko eman eta gero, buruan
|
darabilguna
da gerra ostean ibiltzeko baimenak (salbo konduktuak) egiteko argazkiak direla. Gainerakoan, Bat izan ezik, denak daude identifikatuta.
|
|
2023
|
|
|
(2005)." Ahozko euskara: dakiguna eta
|
darabilguna
" Euskera L, 2005, 747 Hemendik eskuratua: http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/65884.pdf
|