|
2000
|
|
|
Lan bat egitean gerta litekeen gauzarik txarrena da zuk egindakoa lehendabizi zuri txarra iruditzea da. Inoiz egin ditut ahaleginak, poema batzuk idatzi eta ni konturatu arren" ez dituk onak... baina bada ezpada ere..." nirekin oso kritiko jokatzen
|
dakiten
pertsonei pasatzen (lagun handienak askotan minik handiena ematen dizutenak baldin badira ere). Eta lagunak farrez hasten badira, gaizki habil, adiskide!
|
|
|
–Hizkuntza alfabetiko batez irakurtzen eta idazten
|
dakiten
pertsonek idazten den bezala mintzatzen dela uste ohi dute, hots, hizkera sortzen duen aparatuak hitzezko soinu indibidualak eta aldagaitzak sortzen dituela, idazmakinak letrak banan banan eta aldaketarik gabe inprimatzen dituen bezalaxe. Pertsona horien hizkuntza ingelesa bada, jakingo dute bai, ebakeraren eta ortografiaren arteko egokitzapena ez dela inola ere bikaina.
|
|
2002
|
|
|
Erabilera ez formalean ere ez dugu behar bezala asmatu, eta hor egiten da bizitza gehiena. Eskolak euskaraz
|
dakiten
pertsonak ematen dizkigu baina ez euskal hiztunak, alegia, euskaraz mintzo direnak, eta gainera eskolari ezin diogu hori eskatu. Hori beste nonbaiten landu behar da eta hor ere ez dugu behar bezala asmatu.
|
|
|
Beti dago eredugarri den norbait: kritika garraztasunik, haserrerik edo alferrikako tentsiorik gabe egiten
|
dakiten
pertsonak, giro lasaia, zentzuzkoa eta tolerantziazkoa sortzen dakitenak, ideiak era baketsuan kontrajarri ahal izateko.
|
|
|
Ikasle gazte eta helduaren autonomia da gaur egun lortu nahi den helburuetako bat: ikasten ikasten
|
dakiten
pertsonak nahi ditugu. Asko dira ikasten ikastekoproposatutako bideak, baina, dirudienez, guztiek ez dute eramaten autonomia mailaeta autonomia mota berdinera.
|
|
2003
|
|
|
Hori Getxoko Behargintza Zentroarekin ari gara aurrera eramaten. Behargintza Zentroak lan poltsa bat sortuko du merkataritza alorrean lan egin nahi duten eta euskaraz
|
dakiten
pertsonekin, merkatariek ordezko euskaldun bat hartzeko modua izan dezaten. Beraz, merkatariak bere kontura ez badu euskaraz dakien ordezkorik topatzen lan poltsara joko genuke.
|
|
|
Askotan, ez dira eguneko otordu gomendatuak egiten, hau da, hiru otordu indartsu (gosaria, bazkaria eta afaria) eta kolazio bat edo bi (bazkaria eta askaria), eta, beraz, ez da beharrezko energia irensten. Aurrez prestatutako elikagaiak oso lagungarriak dira janaria prestatzen ez
|
dakiten
pertsonentzat, baina gehienek sodio eta gantz saturatu asko dutenez, ez da gomendatzen produktu horiek neurriz kanpo kontsumitzea, batez ere hipertentsioa edo hiperkolesterolemia izanez gero, nahiz eta sodio eta koipe gutxiko marka komertzialak dauden (ikus beti etiketa). Dieta orekatuan jan behar dena Dieta orekatuak ahalik eta elikagai mota gehien bildu behar ditu, karbohidratoak, proteinak eta gantzak, mineralak eta bitaminak falta ez daitezen.
|
|
2004
|
|
|
Estatistikek erakusten digutenez, igerian ez
|
dakiten
pertsonen kopurua azken hogei urtean murriztu bada ere pertsona gazteen artean, batik bat, ugariegi dira oraino besakada batzuk joz eroso sentitzeari uko egin dioten gizon emakumeak.
|
|
|
Maila indibidualean, hizkuntza normalizazioaren helburua pertsonen hizkuntza egoera hobetzea da. Hau da, euskararen aurka dauden pertsonak euskararen alde egongo diren pertsona bilakatzea, euskara ez
|
dakiten
pertsonak euskaldun izatea, euskara trakesdunak osatzea eta abar. Oso kontuan izan behar dugu, hizkuntza hiztunez (pertsonez) osatua dagoen hizkuntza komunitatea dela, eta hizkuntzaren normalkuntzak hiztunen normalkuntza eskatzen duela.
|
|
|
Ze ezetza porrota zen. Ezetza zen dena pikutara bidaltzea, hainbeste dakien pertsona bat ezin delako utzi hortik solte, asko
|
dakiten
pertsonak erloju bonbak direlako, edozein unetan egin dezaketenak eztanda, edozein ikaraldi edo mozkorralditan.
|
|
2005
|
|
|
mintzo ugarikook badakigu, ohartzen gara, astunak izateko arrisku handia dugula, edo indiskretuak, edo, besterik gabe, fidagaitzak. Normalean miresmena baino ez diogu jende isilari, esaten luketena isilpean iraunarazten
|
dakiten
pertsona zuhur horiei. Hiztunok badakigu, ohartzen gara, jende isilak askoz itzal handiagoa duela guk baino, eta ausaz hobe izanen genukeela isiltzea.
|
|
|
Hezkuntza osotasun gisa hartu behar dugu, maila kognitibo hutsera murriztugabe edo haren menpe utzi gabe. Gizarteak profesional eta teknikari onak esperoditu, kualifikazio handiko pertsonak, baina baita herritar onak ere; elkarrekinbizitzen eta elkar errespetatzen
|
dakiten
pertsonak eta proiektu komunetan lanegiten dakitenak.
|
|
|
Anbizio handiko proiektua da, eta gizarte zibileko gobernuak eta aktoreak elkartzen saiatuko da, alfabetatzeko modu desberdinak sustatzeko. Horrela lortu nahi da ikasitakoaren egokitasuna eta erabilgarritasuna, irakurtzen eta idazten ez
|
dakiten
pertsonen eguneroko bizitzan duten aplikazioari dagokionez. Hala adierazi zuen Federiko Nagusiak, UNESCOren zuzendari exekutibo gisa:
|
|
|
Ataria modu erraz eta osoan orientatzeko diseinatu da, etorkinek aurre egin behar dieten oztopoei aurre egiteko tresna erabilgarria izan dezaten: egoitza legeztatzea, kultura ingurune desberdina, kasu batzuetan hizkuntza ez ezagutzea, lanik eza, segurtasun juridikoko egoerak edo lan merkatura baldintza duinetan sartzeko zailtasunak, etab. Premisa horren arabera, ideia horren sustatzaileek ingelesezko eta frantsesezko bertsio bat dute gaztelania ez
|
dakiten
pertsonentzat. Lana lortzea da gure herrialdera iristen diren pertsonen helburu nagusia.
|
|
2006
|
|
|
euskaraz ondo ulertu eta hitz egin, baina nekez irakurri eta idazten duten pertsonak. Euskaldun alfabetatugabeak: euskaraz ondo ulertu eta hitz egin, baina ez irakurtzen eta ez idazten ez
|
dakiten
pertsonak.
|
|
2007
|
|
|
Ekuazio matematiko sinple bat izan daiteke konponbidea, gainpisua izan eta arazo horren berri ez
|
dakiten
pertsonentzat. Medikuek ezinbesteko parametrotzat jotzen dute Gorputz Masa Indizea (GMI).
|
|
|
Horregatik, deialdiak lehentasuna ematen die kolaboratzaileei, finantzatzen dituzten programetan parte hartzen duten emakumeak edo babesten dituzten adingabeak ezagut ditzaten, nahiz eta interesdun guztien bisita onartzen den. " Batzuetan, lagundu ala ez ez ez
|
dakiten
pertsonek bidaia horiek egiten dituzte, eta gustura eta laguntzeko gogoz itzultzen dira", azaldu dute Fundazioan. Marokon, martxoaren 30etik apirilaren 7ra.
|
|
2008
|
|
|
Horrez gain, diagnostiko berrien %17k CD4 linfozito maila oso baxua dute, eta, ondorioz, kasuen ia %60 geroago diagnostikatzen dira. Berandu kutsatzen dutela
|
dakiten
pertsonek tratamendu bat izan lezakete kasu askotan, eta tratamendu horrek biziraupena eta bizi kalitatea luzatuko lituzke, eta, gainera, gaixotasunaren agerpena atzeratuko luke. Robledok adierazi zuen GIBaren proba normalizatzea “helburu argia” dela gaixotasun horren diagnostikoaren atzerapena arintzeko; izan ere, egun 77.000 espainiarrek baino gehiagok jasotzen dute erretrobirusen aurkako tratamendua.
|
|
|
Hala ere, atari horiek, testuinguru digital eta informatizatuan funtzionatzen dutenez, badute beren hautaketa iragazkia. Aurkezten diren hautagaiak gutxienez ordenagailu bat erabiltzen
|
dakiten
pertsonak dira. Horregatik, han eskaintzen diren enpleguek postulanteen nolabaiteko prestakuntza tekniko eta profesionala eskatzen dute.
|
|
2009
|
|
|
Graduondoko ikasketekin,, galdera berriak egiten
|
dakiten
pertsonak, sortu nahi ditu EHUk.
|
|
|
Antsoainen euskararen ezagutzari dagokionez, aurrerapauso handiak eman baditugu ere, euskaraz ez
|
dakiten
pertsona asko dago, eta argi dago zerbitzu horren beharra oraindik ere badagoela.
|
|
2010
|
|
|
Nire ingurua(...): familia, lagunak, kirola... erdaldunak dira, baina euskaraz
|
dakiten
pertsonekin euskaraz aritzen naiz.
|
|
|
Idatzi dutenak hasi dira idazten, atsulutoki, erran behar zutena errangai zutelako. Eta
|
dakiten
pertsonari. Gero idazle bilakatu dira, liburu soilarekin hemen.
|
|
2011
|
|
|
Beraien arabera, beraz, diglosiarekin akabatu egin behar da eta normalizazioa lortzeko hizkuntza plangintzazko prozesu bat abiatu behar da. eredu gatazkatsu honetan prestigioak eta hizkuntza irudikapenak leku handia hartzen dute. gizartean banaketa funtzional hierarkizatua gertatzen bada hizkuntzen artean, egoera hori ezin da izan justua. Behe aldaera baino ez
|
dakiten
pertsonek egoera diglosikoa nozitzen dute, besteak baino gutxiago sentitzen dira. Batzuk menderatzaileak dira (A dakitenak) eta besteak gutxituak, minorizatuak, menderatuak (b baino ez dakitenak). hizkuntza gutxitua baino ez dakitenak alienatuak dira, Bourdieuk aipatzen duen bezala (Bourdieu:
|
|
|
Betetzen diren eginkizunek Informazioaren eta Komunikazioaren Gizartetik baztertutako pertsonei laguntzen diete: Interneti eta telefonia mugikorrari buruzko hitzaldiak, tailerrak eta ikastaroak ematea teknologia horiek erabiltzen ez
|
dakiten
pertsonei, prestakuntza materiala prestatzea eta beste ziberboluntario batzuk prestatzea. Jarduerak ere proposa daitezke.
|
|
|
2007ko martxo amaieran bere hitzaldia entzuten eta ondoren berarekin berbetan egon ginen. Zinez emakume interesgarria, argiro erakutsi ziguna zenbateraino dagoen orokortua kulturarteko ezagutzarik eza; andrazko jantzia, asko sufritu duten eta asko
|
dakiten
pertsonek izan ohi duten karisma bereziaren jabea. Oroitu nintzen, halaber, hiru hilabete geroago Anitak Parisen, batzar batean, Ipar Irlandako bere haurtzaro eta gaztaroaz kontatu zizkigun pasadizo gordinez, komunitateen arteko zatiketa lazgarriaz [40].
|
|
|
Gizartean banaketa funtzional hierarkizatua gertatzen bada hizkuntzen artean, egoera hori ezin da izan justua. Behe aldaera baino ez
|
dakiten
pertsonek egoera diglosikoa nozitzen dute, besteak baino gutxiago sentitzen dira. Batzuk menderatzaileak dira (A dakitenak) eta besteak minorizatuak, menderatuak (b baino ez dakitenak).
|
|
2012
|
|
|
Gertatutakoa zabaltzea, iritzi publikoak jakin dezan. Ezgaitasuna duten Pertsonen Ordezkarien Espainiako Batzordearen arabera, horrek, besteak beste,
|
dakiten
pertsonen laguntza soziala lortzea dakar. Proposamen gisa, gertatutakoa hedabideen eta sare sozialen bidez zabaltzea ere gomendatzen da.
|
|
2013
|
|
|
Ikuspegi horretan, hizkuntza errepertorio desberdinak dituzten pertsonen arteko konbergentzian oinarritutako jardueratzat hartzen da jarduera linguistikoa (Giles eta Coupland 1991). Gizarte psikologian egindako ikerketak erakusten duenez, baina baita ikerketa makrosoziolinguistikoak eta etnografikoak ere (alde horretatik, ikusi Vilaren eta Galindoren berrikusketa liburuki honetan bertan), konbergentzia gehien egon daitekeen egoeretan distantzia linguistikoa mantentzea —adibidez, hizketaldi elebidun batean, gutxienez hizkuntza bat bera
|
dakiten
pertsonen artean— gehiago da salbuespena araua baino. Ekintza komunikatiboa, batik bat, baliabide desberdinak dituzten banakoen arteko sintonizazio operazio bat da, eta sintonizazio hori posible denean haren faltaren adierazgarriak
|
|
|
300 ikastordu behar ditu. Ekonomiaren oinarriak. Gai da diziplina hori gutxi
|
dakiten
pertsonentzat, mikroekonomiaren eta makroekonomiaren oinarriei buruzko sarrera gisa planteatzen baita ikastaroa. Merkatuak, ekimena edo azterketa ekonomikoak dira ikastaroaren edukietako batzuk.
|
|
2014
|
|
|
Herri handietako10 gazteak: kontuan izanik gazte gehienek ez dutela ia inoiz hitanoa erabiltzen eta bere ezagupena zerotik gertuago dagoenez, esan daiteke 0 multzoan kokatutako hitanoa ez
|
dakiten
pertsonak direla: zuka mintzo diren euskaldunak edota erdaldunak.
|
|
2015
|
|
|
Ez izan, iturri honetatik edatera dei egiten digun Jaunak, egarriz itotzen utziko gaituen beldurrik. Hau esana dago, eta behin eta berriro esan nahi nuke, Jaunaren ontasunaren berri, fedearen bitartez jakin arren, esperientziaz ez
|
dakiten
pertsonak asko kikiltzen dituelako. Gauza handia da, izan ere, bide honetatik doazenak zein maitasun handiz eta gozo tratatzen dituen norberak ikustea, eta nola bideko neke guztia ia bere gain hartzen dien.
|
|
|
Ez izan, iturri honetatik edatera dei egiten digun Jaunak, egarriz itotzen utziko gaituen beldurrik. Hau esana dago, eta behin eta berriro esan nahi nuke, Jaunaren ontasunaren berri, fedearen bitartez jakin arren, esperientziaz ez
|
dakiten
pertsonak asko kikiltzen dituelako. Gauza handia da, izan ere, bide honetatik doazenakzein maitasun handiz eta gozo tratatzen dituen norberak ikustea, eta nola bideko neke guztia ia bere gain hartzen dien.
|
|
|
Euskal Herriko hondartza luzeenean, ehun metroko inguruan itzarritako amaren umerik ez daukala, oinak busti eta burua erne, pentsamenduan sartzen ahal da. Baitezpadakoa du isolatze hori, pentsamendua zalapartaria dela
|
dakiten
pertsona bakanetarik bat dugulako andrazko gordin hau. Baiki, ideiek solas egiten dute gurekin, eta berbaro hori, pentsamenduaren sinfonia edo kakofonia edo horrelako zer bat datekeena, gure kaskezurretik lekora entzun liteke, norbera ez ohartuagatik.
|
|
2016
|
|
|
Horren arrazoi gisa, bi faktore identifikatu dituzte: batetik, uste dute laguntzak daudela ez
|
dakiten
pertsonak egon daitezkeela; bestetik, jakitun dira badela diru-laguntzak eskatzera ausartzen ez den jendea, lotsarengatik edo beraien esparruan sozialki gaizki ikusia den zerbait delako.
|
|
|
Praktikatu eta bizi lelopean, euskaraz
|
dakiten
pertsonak euskara ikasten ari direnekin elkartzen ditu astean behin Mintzalagun programa
|
|
|
Mintzalagun Programak euskaraz
|
dakiten
pertsonak –bidelagunak, euskaldun zaharrak– euskara ikasten ari direnekin –bidelariekin, euskaldun berriekin– elkartzen ditu astean ordubetez euskaraz hitz egin dezaten. Zer lortzen dugu:
|
|
|
Herritar guztiek argitalpen hau modu errazean erabil dezaten, formatu digitalean egongo da Udalaren web gunean, eta paperan ere Udaltegi guzti guztietan, Interneten erraz maneiatzen ez
|
dakiten
pertsonentzat.
|
|
2017
|
|
|
" hondarribiko 16 urtetik gorako euskaldunen hizkuntza erabilera osoa, hau da, ahozkoa zein idatzizkoa, ekoizlea zein hartzailea, zenbatekoa den neurtzea". bertan, batetik, ikerketa objektua zehazten da," hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunak"; eta, bestetik, aztergaiari buruzko bi hitz gako daude, ikerketaren ardatz direnak: hizkuntza erabilera osoa eta zenbatekoa. ikerketa objektuari dagokionez, hondarribian bizi diren eta euskaraz
|
dakiten
pertsonak izango dira aztertuko ditugunak; ez du zentzurik emaitza jakina daeuskaraz ez dakitenen euskararen erabilera aztertzea, erabiltzeko ezagutza izatea ezinbestekoa baita. era berean, arrazoi operatiboak direla-eta (aurrerago aipatuko den Denbora Aurrekontuen Inkestan hala egiten delako, besteak beste), 16 urte edo gehiagokoak soilik hartuko dira kontuan. laburbilduz, 16 urtetik beherakoak ... lehenik eta behin, zeri deitzen diogu hizkuntza erabilera osoa?
|
|
|
Z ure hizkuntza ez
|
dakiten
pertsonekin
|
|
|
Mintzalagun Programak euskaraz
|
dakiten
pertsonak –bidelagunak, euskaldun zaharrak– euskara ikasten ari direnekin –bidelariekin, euskaldun berriekin– elkartzen ditu astean ordubetez euskaraz hitz egin dezaten. Zer lortzen dute?
|
|
2018
|
|
|
Mintzalagun Programak euskaraz
|
dakiten
pertsonak (bidelagunak, euskaldun zaharrak) euskara ikasten ari direnekin (bidelariekin, euskaldun berriekin) elkartzen ditu astean ordubetez euskaraz hitz egin dezaten. Zer lortzen dugu?
|
|
|
Aitari iheslari izatea leporatu zioten. Gure aitaren belaunaldikoak bizirik irauten
|
dakiten
pertsonak dira. Hitz jario handia zuen eta irtetea lortu zuen.
|
|
2019
|
|
|
Ikasleei hitza ematea da gakoa, bai. Adibidez, galdetzearekin bakarrik ea nola
|
dakiten
pertsona bat neska ala mutila den, estereotipoak lantzeko aukera aproposa izango dugu. Norbere biografia ere landu ohi dugu, txikitatik nola aldatu garen ikusteko, neure baitan zeinen anitza naizen.
|
|
|
Osasun ezagutzak. Enpresetan osasun arloan
|
dakiten
pertsonak eskaintzen dituzte (edo haiek prestakuntza ematen diete), geriatriari, erizaintzari eta abarri lotutako profesionalak. Hala ere, zaintzaileak arlo horretan prestakuntza izatea komeni den arren, ez da beharrezkoa oso ezagutza altuak izatea, gure osasun sistemak erizainen zerbitzua etxean eskaintzen baitu, adinekoak behar espezifikoak dituenean (eskarak sendatzea, medikazioa kontrolatzea, analitikak…).
|
|
|
Alerta sintomak “Hiru pertsonatik batek ez daki meningitisa prebenitu daitekeela. Eta kezkagarriena da oraindik infekzio horren sintomarik identifikatzen ez
|
dakiten
pertsonak daudela (%8, 5) ”, sentitzen zuen Francisco Álvarezek, AEPren Txertoen Aholku Batzordeko koordinatzaileak, inkesta eta informazio kanpaina aurkeztean. Izan ere, esan bezala, “meningitisaren zeinuak ezagutzea funtsezkoa da ahalik eta azkarren jarduteko eta ordu gutxi barru ondorio txarrak izan ditzakeen patologia baten ondorioak saihesteko”.
|
|
|
Izan ere, besteei barre egiteak ez du aparteko meriturik, nire ustez; bai, ordea, nork bere buruari parodia egitea. Hartara, beren burua kritikatzeko gaitasun sanoa duten eta ariketa hori umore pixka batez hornitzen
|
dakiten
pertsonek berenganatzen dute nire interesa, nire jakin mina. Kritika edota umore erraza praktikatzen dutenek, berriz, gero eta gehiago gogaitzen naute.
|
|
2020
|
|
|
• Euskaraz
|
dakiten
pertsonek erabil dezaten motibazioa. Oso garrantzitsutzat jotzen dute gazteek, seme alabek, etab, euskara erabiltzea.
|
|
2021
|
|
|
Erakunde sortu berriaren arduradunen esanetan, errealitate soziolinguistikoa ezin da aitzakia izan hizkuntza eskubideak murrizteko: «Euskara
|
dakiten
pertsonen kopurua txikia izateak ez du zilegitasunik ematen beren eskubideak urratzeko. Eskubideak pertsona guztiei dagozkie leku guztietan».
|
|
2022
|
|
|
Gizartea aldatzen ari da. Gero eta jende gehiago etorri ohi da atzerritik eskualdeko herrietara bizitzera, eta nahi ala ez nahi, euskaraz ez
|
dakiten
pertsonak herrietan txertatzeak eragina du komunitatearen hizkuntza ohituretan. Aspaldi hasi ziren horretaz jabetzen Urola Kostako zenbait herritan:
|
|
|
Halaber, errepresioa jasan duten hirugarren pertsonen berri ematera ere joan daiteke Oroimenaren Bulegora eta adituak arduratuko dira haren gaineko informazioa batzeaz. Edo gaiari buruz
|
dakiten
pertsona klabeen berri ematera ere joan daiteke.
|
|
2023
|
|
|
Maryse Elissaldek kontatzen zaukun Angelun saltegi batean sartzean" Egun on" erraitearekin gehienetan euskara
|
dakiten
pertsonak atzemaiten dituela. Horiekin solastatuz beren ama hizkuntzan hitz egiteko usaia galdua izanez, ez dira menturatzen.
|
|
|
Adimen artifizialak datuez elikatzen direla badakigu, eta datuetan emaitzak inplizituki joaten dira adierazita. Herri batean irakurtzen ez
|
dakiten
pertsona guztiak kale batean bizi baldin badira, adibidez, kale horretako curriculumak baztertzen ikasi dezake lan aukeraketa optimizatzera bideratuta dagoen adimen artifizial batek, ikasi egin baitu hor arrakastarako aukera gutxi dagoela. Hala, kale horretako pertsonek beti izango dituzte arazoak lana aurkitzeko, adimen artifizial hori inplementatuta dagoen sistema guztietan.
|
|
|
Orain arteko eskakizunek maila jakin bat egiaztatzera behartzen zuten. Ikusi duguna da igo egin dela euskara
|
dakiten
pertsonen kopurua, baina jaitsi egin da erabiltzen duten pertsonena. Kultura bultzatu eta defentatu genuke.
|
|
|
" Gu zaintzen gaituzten guztiak bikainak dira, eta aitortu behar diegu egiten duten lana. Zuk ez dakizu zein maitasunekin zaintzen dituzten, non dauden ere ez
|
dakiten
pertsonak. Emakume gaixoek pazientzia gehiegi daukate.eta nik horiek baloratzen ditut, emakume gaixoek daukaten pazientzia" (Emakumea, 87, adinekoa).
|