|
2008
|
|
|
Hura bezala, beste hainbat eta hainbat joaten dira muinoaren goreneraino, beren bizimoduetatik ihesi. Tenpluen itzalean biltzen dira adiskideak, eta partidak antolatzen dituzte; antza denez, jokoan dihardutenen artean biltzen dira irribarre guztiak, mendi mazelaren beheko aldean, Yangongo kaleetan antzeman ez
|
daitezkeenak
bezalakoak. Gehienak, baina, erlijio errituak egin ahal izateko doaz gora:
|
|
|
Puntu sorta polita galdu zuten San Pedrok eta Castrok, ligaren amaieran erabakigarriak izan
|
daitezkeenak
. Muturra belztuta zutela amaitu zuten estropada.
|
|
|
jendearen erantzuna. Eskaintzen dituzten produktuak edozein merkatutan aurki
|
daitezkeenak
dira, aldatzen den gauza bakarra bitartekaritza murritza eta produkzio era ekologikoa da. Bidezko Bidean kooperatibaren lehenengo ekimena izan da taberna.
|
|
|
Instrumentu guztiak organoaren bidez irudikatzeko obsesioak ere berezko kolorea sortzen lagundu zion. Bi elementu horien garapena dira neurri handi batean organoaren integralaren bidez argien antzeman
|
daitezkeenak
. Ezinezko zerbaiten bila aritzea; iraupena, denbora ezabatu eta eternitatea lortu nahi izatea zen Messiaenek nahi zuena.
|
|
|
Hori dela eta, denboraren joanak hondatu egin zituen, euriak eta hezetasunak lur hori mugitu dutelako. Etxolen aztarnak izan
|
daitezkeenak
ere agertu dira. Etxebizitzok, baina, material galkorrez egiten zituzten, eta haien hondakinek nekez iraun zezaketen hainbeste mendetan.
|
|
|
Bertan, Helsinkiko portu berriaren Vuosaariko portua xehetasunak azaldu zituzten. «Ondo egindako gauzetatik ikasi nahi dugu, eta hobetu
|
daitezkeenak
ikusi», azaldu zuen Gonzalez Txabarrik.
|
|
|
Unicaja, Panathinaikos eta Montepaschi, edo Real Madril. Hirugarren eta laugarren sailkatuen artean egon
|
daitezkeenak
ere ez dira herrenak: Panathinaikos, Montepaschi, Prokom, Nancy, Efes Pilsen, Panionios, AJ Milano, Belgradeko Partizan, Zagrebko Cibona eta Tel Aviveko Maccabi.
|
|
2009
|
|
|
Badirudi bide bat aurkituta, horretatik inolaz ere ez duela hanka atera nahi artistak, onerako edo txarrerako. Identitate handiko lanak dira zuzenean Olazabalekin lotu ahal direnak, baina beste alde batetik, errepikakorrak suerta
|
daitezkeenak
ere. Kasuan kasuko eta gaiarekin lotura duen material aproposena bilatzeak beldurra emango balio modura, kolore eta teknika bera errepikatu egiten da pieza guztietan.
|
|
|
Ehun kontzertu eman dituzte, beren baitakoak ontzeko erabili dituztenak. Willis Drummond taldearen izena bakarrik dakarren disko honetan nabaritu
|
daitezkeenak
.
|
|
|
Deja Bu Panpina Laborategiko Ainara Gurrutxaga eta Urko Redondo, esaterako, txotxongiloen nondik norakoak jorratzen ari dira ikasleekin. Eszenan funtzionatzen duten tresnak eta metodoak aztertzen ari gara, txotxongilo zein gorputzaren mugimenduak ikusten, aktore lanean zein panpinen manipulazioan baliagarri izan
|
daitezkeenak
.
|
|
|
Baina, zorionez, oraindik ere lau talde ditugu atzetik, eta geratzen zaizkigun lau partidetan haien gainetik jarraitzea da gakoa. Baina porrot mingarria jasan berri zuten jokalariek egin zituzten baikortasun hitzak izan
|
daitezkeenak
. Haien aurpegiek ez zioten gezurrik:
|
|
|
–Duela ordu batzuk topatu dugu gure herrialdea hondoratzen saiatu den lider terroristaren hilotza?, esan zuen Sarath Fonseka armadaburuak. Jarraian, kalitate eskaseko argazkiak erakutsi zituzten hedabideek; sakelakoaren kamerarekin atera
|
daitezkeenak
bezalakoak. Uniformea jantzita zuen gerrillari baten gorpua ikus zitekeen haietan.
|
|
|
Berrehun eta mila hitz artekoak daude ondoren, eta horiek, berriz, oso ipuin laburrak dira. Hitz bakar batetik berrehun hitzetara joan
|
daitezkeenak
daude azkenik. Mikroipuinak dira horiek?.
|
|
|
Badira atzerrikoak, eta badira bertakoak ere. Badira lurrin berria dakartenak, badira gehiengoarentzat ezezagun izanik ezusteko gerta
|
daitezkeenak
ere, baina aurtengo Bilbo BBK Live jaialdiak ezaugarri nabarmenik badu, zera da: egitarauko buruak, edo talde nagusiak, direna baino, izandakoak direla.
|
|
|
Dinamika areagotzearekin batera, organoen berritzeko erabili diru publikoa ere gorantz doa. Milaka euro, batzuentzat gehiegi izan
|
daitezkeenak
. Fran, oise Martin Morok ez ditu argumentuak eskas, ordea:
|
|
|
Buruz Buruko Casino Kursaal Txapelketa. Lehiak aurrera egin ahala, baina, buru kopurua gutxituz joango da, eta gutxiago izango dira txapelaren jabe egin
|
daitezkeenak
. Gauza jakina zera da:
|
|
|
Lan horretan erritmo dantzagarriak ekarri zizkigun, kutsakorrak, Greatest hits eta Me plus one kantuek markatutako lan arrakastatsua. Abesti errazak dira harenak, edozein irrati edo tabernatan entzun
|
daitezkeenak
, baina ez dituzunak horrelako lekuetan entzungo. Zergatik?
|
|
|
mugitzeko askatasuna, kontsumoan murgiltzeko aukera, nork bere bizitzaren gaineko erabakiak hartzeko ustezko eskubide erabatekoa... Mendebaldetik hain ondo saltzen genizkien askatasun indibidualak, askotan gurean ere irudi hutsa izan
|
daitezkeenak
. Noiz, non eta nola den.
|
|
|
gizarteak baztertuekiko sentiberatasuna batetik, eta maiz gai askorekiko zalantzakor agertzeko, kategorikoa ez izateko joera bestetik. Bi ezaugarri, tertulianoen kastan nekez antzeman
|
daitezkeenak
.
|
|
|
Oraingo honetan heriotzaren estela presente dago orobat Montehermoson, baina berriz ere metaforikoa eta poetikoa den modu batez. Hogeita zazpi soinu dakarzkigu Margollesek, ur biltegiko plataforman behera banan banan entzun
|
daitezkeenak
; denak Ciudad Juarez ingurukoak, eta zehazkiago, emakume baten gorpua aurkitu izan den leku banari dagozkionak. Soinu atseginak, gehienetan lasaiak, zenbaitetan inguruko zirkulazioaren erakusle, baina orokorrean errepikakor, monotono eta, batez ere, normalak.
|
|
2010
|
|
|
Inoiz baino gehiago, xehetasunak dira sofan eseri eta ipuinen mundura iristeko lagungarriak izan
|
daitezkeenak
. Egunero, hiru minutu luzez.
|
|
|
Himalayara joateko bi modu. Biak zilegiak, baina erabat desberdinak, zaku berean sar ezin
|
daitezkeenak
.
|
|
|
neure literaturari eskaintzen zaion arreta eskasegiaz post letratasun orokorrera bideratutako mundu honetan kontrakoa litzateke harrigarri, eta abarrez. Horretarako daude a) ama, b) bikotea, c) psikologoa/ psikiatra, d) konfesorea, e) adiskide mina, pertsona bat eta bakarrean bilduta egon
|
daitezkeenak
, bidenabar esanda.
|
|
|
Gero eta erakunde gehiagok eskaintzen dituzte halako aukerak udako, ordu batzuetarako behintzat baliagarri izan
|
daitezkeenak
. Uste dut interesgarriak direla, ordutegia izan arren malguagoak direlako.
|
|
2011
|
|
|
Guía para periodistas. Lan horretan hainbat baliabide jaso dituzte kazetarientzat, gai konplexuei buruz informazioa eman behar dutenean baliagarri izan
|
daitezkeenak
. Liburuaren azken xedea da herritarrek garapen iraunkorraren esanahiaren kontzientzia hartzea, baita parte har dezaten lortzea ere.
|
|
|
Dena den negoziatzen jarraituko dugu». Sindikatuko buruak Astiazarani erantzun zion, eta akordio horiek «unilateralki» onartu direla esanez, eta ez direla aski «aurtengo zorrak, eta sor
|
daitezkeenak
kitatzeko».Azken denboraldietan greba deialdi bat baino gehiago egon da ligan, eta inoiz ez dira bete. Oraingoan, baina, deialdia irmoagoa dela zabaldu da taldeen inguruan.
|
|
|
EAJ eta ezker abertzalearen arteko diferentzia historikoak nabarmendu ditu proposamenaren errealismoa edo egokitasuna auzitan jartzeko. Egibarrek argudiatu du alde bakoitzaren kultura politikoek ez luketela naturaltasunez ikusiko horrelako erabakia, urte askotan «estrategia antagonikoak» izan
|
daitezkeenak
garatu eta finkatu dituztelako. Halaber, zalantzan jarri du ezker abertzalearen jokabidea Espainiako instituzioekin.
|
|
2012
|
|
|
Finlandiako presidente ohiak gogorarazi zuen nazioarteko hainbat eragile Euskal Herriko gatazkaren konponbideari begira engaiaturik daudela, eta haiekiko konfiantza erakutsi zuen: «Kofi Annan, Jonathan Powell eta halako jendea daukazue zuen herrian lanean; horiek badituzte beharrezko kontaktuak lagungarri izan
|
daitezkeenak
, eta ziur naiz iritsiko dela negoziazio arrazionalak hasiko diren garaia», adierazi zuen. Gatazkak konpontzeko bitartekaritzan eskarmentu handikoa da Ahttisaari, munduko hainbat herrialdetan jardun baitu lan horretan.
|
|
|
Oraindik ere, bidegabe eta harrapari izaera duen sistema ekonomiko eta sozial honi aurre egiten diogu, Estatuaren azpiegituretan eraikia eta eskualdeko burgesia desberdinen eskutik elikatuta dagoen sistema, hain zuzen. Burgesia periferiko horiek, nazionalismo kontserbadorean oinarrituta daudenak, gure herrien subiranotasuna eskaintza eta eskariari lotutako merkantzia bihurtu dituzte, mota guztietako pribilegioen truke alda
|
daitezkeenak
. Eskuineko nazionalismoek, «subiranotasun partekatuaren» eta «Estatuarekin itun adeitsuak egitearen» aldekoek, independentziaren aldarrikapena ezkerraren ekintza esparru esklusiboa bilakatzea lortu dute.
|
|
2013
|
|
|
Eta elite horretan lekua dutela konturatu dira. Athleticeko jarraitzaileek kontrakoa pentsatu arren, talde asko daude-eta futbolari batentzat erakargarriagoak izan
|
daitezkeenak
. Kontua da azken urteotan lehoien artean izar izan diren gehienek nahiago izan dutela etxean geratu beste bide bat hartu baino.
|
|
|
Baditu bere autodefentsa edo babeserako sistemak, baina, hala ere, bizi estilo kaltegarriak nabarmen murrizten du bizitzarako ezinbestekoa den organo horren eraginkortasuna. Arrisku faktoreen artean badira nekez alda
|
daitezkeenak
(adina, sexua, genetika eta familia aurrekariak, nagusienak aipatzearren), baina badira arreta apur batekin kontrola daitezkeen beste batzuk ere. Ikus ditzagun landu eta hobetzeko modua ematen diguten faktoreak:
|
|
|
Eta zergatik bola horrek ondoko bide seinaleak baino balio handiagoa? Arte garaikidearen betiko galderak, intentzio, egile eta bitartekarien indarrean neur
|
daitezkeenak
. Hasteko, biurtekoaren bosgarren edizioak betiko galdera horiek arrapizten ditu.
|
|
|
Hirurek nabarmendu zuten ordezkari politikoen zeregina dela bizikidetza bultzatzea eta horretarako, sigletatik haratago jardun behar dutela, hori delako herritarrengandik jaso duten mandatua. Haien aurretik, baina, gisa horretako prozesuetan gakoak izan
|
daitezkeenak
azaldu zituzten lau adituk: David Newton Conciliation Resource erakundekoak, Katrin Planta Beghor Foundationekoak, Pat Colgan Europako Batasuneko Peace Programeko kideak eta Paul Rios Lokarrikoak.
|
|
|
Oren erdi bat aski da. Tresna sinpleekin, harpe batean bertan aurkitu
|
daitezkeenak
. Saiaren hezur hori hegaleko hezurra dela gainera, horrek ere badu bere abantaila.
|
|
2014
|
|
|
eta imitatu beharreko prozesu bat balitz bezala aurkezten delako. Katalunian egin diren urratsen artean, guk ere ikusten ditugu interesgarriak direnak eta egoki kudeatuz gero arrakastatsuak izan
|
daitezkeenak
. Baina bitxia da, urrats horiek ikusten dira gutxien gurean:
|
|
|
Vistabellako aldapa, Burdinbide kalea eta Zizur Txikia ageri duten koadroetan baizik ez da inguru ezagun bat ikusten. Anonimoak ez direnak, beraz, ez dira ohiko paisaiak, Iruñeko inguruetan aurkitu
|
daitezkeenak
baizik, isilak, ez sobera ezagunak, eta sinpleak. Bere margoen kolorea hala da ere:
|
|
|
Barnean intimoagoa Mistoen aretoko beheko solairuak bi gela ditu. Lehenbizikoan ikus
|
daitezkeenak
paisaiak dira batik bat, eta barneko gelan lan intimoagoak eta pertsonalagoak bildu ditu artistak. Hala azaldu du berak.
|
|
|
«eskoletako batzarrak eta herrietako hezkuntza batzordeak» gaiaren inguruan egituratzeko eskatu zuen. «Badira hainbat neurri abian jar
|
daitezkeenak
, ez dutelako ondorio zuzenik», oroitarazi zuen. Ildo horretan, aurren aurrena, egitasmoaren gaineko «parte hartzea» sustatzeko deia egin zuen; oroitarazi zuen «indar metaketaren» bidea hautatu ezean nekez egingo duela aurre proposaturiko desobedientziarako bideak.
|
|
|
Batzar handietan ez ezik, etxeetan sor daitezkeen gatazkak saihesteko neurriak hartu zituzten aspaldi 26 zenbakiko etxean. «Bi astean behin sentimendu bilera egiten dugu, elkarbizitzan gerta
|
daitezkeenak
lantzeko eta hobeto eramateko», azaldu du Goitiak. Halere, Goitiak uste du auzokide berrien artean talde izaera handia dagoela unean unean gerta daitezkeen arazoen gainetik.
|
|
|
Aretoaren goiko aldeko espazioan bildu dituzte ziurrenik erakusketako lanik artegagarrienak izan
|
daitezkeenak
; ametsena baino gehiago, amesgaiztoen mundua islatzen dutenak. Jose Luis Serzo margolariaren Narratzaile handia lanak zabaltzen du espazioko ibilbidea, eta artista beraren beste lan batek itxi, Blinky Maya eta basoko nagusiak bitxiak, iaz sortutakoak dira biak?.
|
|
|
Ska eta punka dira oraindik ere Itziarren Semeak taldearen musikaren osagai nagusiak, baina orain nahasketa bestelako aire batzuekin aberastu dutela azaldu dute. «Orain arte Jamaikatik zetozen doinuak, ska eta reaggea izan dira haize konponketan prestatzerakoan izan ditugun erreferentzia nagusiak, baina gustatzen zitzaizkigun doinu balkanikoak, apur bat sobietikoak ere dei
|
daitezkeenak
, greziarrak, Italiakoak, eta Mediterraneo ingurukoak. Orain arte sekula eman ez diogun ukitu bat eman nahi genion kantei horrekin».
|
|
|
Diseinuari dagokionez, ordea, argi utzi nahi izan du «Maitane gauza bat dela, eta Cultto beste bat». Dendarako ideia komertzialak lantzen ditu batez ere, saldu
|
daitezkeenak
, hain zuzen ere. Londresko esperientzia, ordea, ikuspegi artistikotik izan da harentzat aberasgarriena.
|
|
2015
|
|
|
Hainbat faktore direla medio, proiekzioa ere ez da nahi genuen bezain ondo atera. Arriskuak beti daude; kontrolak, gaizki atera
|
daitezkeenak
... Baina uste dugu ondo ateratzeko aukera handiagoa dela.
|
|
|
Eta euskal presoen gaia bitartean agendan apika eta egutegian aurrera egin ezinda, atzokoa bezalako deiadar isilengatik ez balitz.Duela urtebeteko hitzak eta asmo onak haizeak eraman ditu nonbait. Elkarlanerako argudio eta itxaropenerako helduleku izan zitekeena, egin zitezkeenak baina egin gabe utzitakoak eta egin
|
daitezkeenak
baina egiten ez direnak elkarri aurpegiratzeko aitzakia bihurtu dira.Duela urtebete kanpotik zetorren eraso debeku batek bildu zituen etxekoak elkarrengana. Eraso debekurik ez da izan aurten, eta inoiz baino aldenduago agertu dira bi alderdi abertzale nagusiak elkarrengandik.
|
|
|
Hala ere, ikuspuntu komunak dituztela nabarmendu du EAJkoak. Atutxak eta Gorroñok argudio ekonomikoak eta pertsonalak mahaigaineratu dituzte akordioaren oinarriak eta programaren nondik norakoak izan
|
daitezkeenak
azaltzeko orduan. «Guk sarritan esan dugu pertsonak direla gure jarduera politikoan garrantzizkoena.
|
|
2016
|
|
|
Beraz, hor agertzen ez dena egiaztatzea interesdunari dagokio, eta zenbaitetan ez da batere erraza izaten.Aitortu beharra dago Euskaltzaindiak?. Seaskako arduradunak bere garaian bezala? izenak biltzen lan ona egin duela, baina hortik aurrera badira bi jarrera, inongo ikuspuntutik begiratuta, onartu ezin
|
daitezkeenak
: lehena atzizki absolutiboa erabiltzea generoaz bereizketa egiteko Borjako Ecce Hommo ren birgaitzea bezala izan delako, eta bigarrena Jaurlaritzako Justizia Sailak, arau positiborik gabe, izen bilduma horri emandako zabalpena Izendegi horretan agertutako genero bereizketa artifizial horri ixilbidez «arau indarra» eman diolako.Uda honetan Euskaltzaindiko ordezkari baten deklarazio batzuen harira, auzi honek berriro hartu du indarra, eta, euskaldunon ohiko gidoiari jarraituz, sare sozialetan kritika latzak jaurti izan dira Euskaltzainen kontra, baita irainen bat ere.
|
|
|
Ia 200 lekuko izan dira. Eskatu izan diet aipatzeko betidanik erabili dituzten formak, ez plaketan edo eskrituretan egon
|
daitezkeenak
; hau da, aurrekoengandik jasotakoak.Izen asko galduta daudela azaldu duzu. Zergatik galdu dira. Baserri mundua uzteagatik, euskararen galeragatik, eta jakitunenak direnak, edadekoak hain zuzen, joanak direlako.Nabarmendu duzu baserriek eta baserritarrek lan asko egin dutela izenei eusteko.
|
|
2018
|
|
|
Ez du ematen txostena argitara atera ondoren gauzak aldatuko direnik: «Gurea bezalako herri txiki batean, 4.000 tortura kasu baino gehiago dokumentatuta egoteak, adituek diotenez, 20.000 inguru izan
|
daitezkeenak
–guztiz eskandalagarria luke», adierazi du Gonzalok.
|
|
|
Gizarte lehiakor kapitalista honetan aurrera ezin eginak eragindakoak baitira suizidio asko. Suizidio bezainbeste hilketa ere kontsidera
|
daitezkeenak
. Zeren eta, bai, bere buruaz beste egiten du urliak, sandiak, berendiak, baina baldintza ekonomiko sozial jakin batzuk izan balitu seguruena ez zukeen egingo.
|
|
2019
|
|
|
Agian, Francisco Francok Zegamako ohorezko alkate izaten jarraitzen du. ...dik, udaleko gehiengoa duen taldearen aldetik, 83 urte luze geroago, memoriaren legearen kontra, besteak beste, frankistak hildako bost lagun (behintzat) errekonozimendu ofizialik gabe dauzkate.Pertsonalki ez dit molestatzen beraien sinboloak bistan izateak, baina beste herritarrok ere gureak izateko eskubidea betetzea eskatzen dut; eta gure senide edo herritar fusilatuak, errepresaliatuak, agertu
|
daitezkeenak
ere, gutxienez, memoria, egia, justizia eta erreparazioaren bidean, errekonozimendu ofiziala izan dezatela beraien herrian ere, Zegaman. Zer?
|
|
2020
|
|
|
Askotan, esklusibotasun kontuak direla eta, bertako tokiko telebista ekitalditik kanpo utziz. Eduki horiek eduki merkeak dira, talde txiki eta baliabide urriekin grabatu
|
daitezkeenak
, eta hori dela eta, tokiko telebisten eremua izan lukete. Hiru teknikari eta aurkezle batekin jendearen etxebizitza edo lantegira joanez txurroak bezala ekoizten dituzten saio horiek bezalaxe.
|
|
|
Gizakiok nolakoak garen ez genuke ahaztu behar. Gauza on asko ditugu gizakiok —aitatzen ez naiz hasi ko—, mejora
|
daitezkeenak
gainera guztiak, baina gaitasun mugatuak dira gureak oso, eta harrotzekoak ez diren joerak ere geurekin daramatzagu beti. Nor izateko besteen beharra dugun izaki sozialak gara, baina, hau ere bai, bizitzari, geure buruari eta bakardadeari beldur gehiegi badiogu, beldurra bizitzako garrantzi handiko partaide gertatzen bazaigu, azkar, babes bila, esaneko bihurtzeko eta artaldekerian erortzeko joera indartzen zaigu.
|
|
|
Taldeetan biltzen gara, hamar laguneko taldeak, aldi bakoitzean aldatu edo nahastu
|
daitezkeenak
, baldin eta testa pasatu badugu. Maila sozial berri bat ezarri zaigu, aurrekoekin gutxi ez bagenuen ere:
|
|
2021
|
|
|
«Mota askotako tomateak daudelako: morfologikoki, cherry erako txikiak zein kiloko tomateak izan
|
daitezkeenak
, kolore askotakoak, zapore askotakoak... Ez da patata bat.
|
|
|
Katalunian makina bat eragile ari dira protestan azkenaldian, streaming plataformetan urriak direlako katalanezko edukiak, eta, tantoka bada ere, ari dira zenbait plataforma katalanera bikoiztutako ekoizpenak jartzen zerbitzuetan. Disney Plus plataformak berriki katalanera bikoiztutako zortzi filmen bertsioak jarri ditu bere zerbitzuan; dozena bat lan dira orain hizkuntza horretan ikus
|
daitezkeenak
.
|
|
|
Horrelako programak, gizarte lanak egitea, zigor txikien kasuan ez betearaztea eta bigarren aukera bat ematea betiere biktimaren beharrak asebete ondoren... Tresna asko daude askatasuna galtzearen alternatiba izan
|
daitezkeenak
.
|
|
|
Egungo lan merkatuan dauden «desorekak» konpondu eta aurrera begira egon
|
daitezkeenak
aurreikustea izango du xede Eusko Jaurlaritzaren 2030erako Enpleguaren Euskal Estrategiak. Enpleguaren kalitatea sustatzeko helburua du, eta hori lortu nahi du, besteak beste, langileen formakuntzan sakonduz.
|
|
|
Edonola ere, enpresak baditu zenbait aktibo «salgai» idatzitako kartela jarri gabe ere, egoera horretan egon
|
daitezkeenak
; 2017an, esaterako, If lurrin dendak saldu zizkion Douglas kateari. Gaur gaurkoz egia den operazioa, ordea, Mediterraneoan egindakoa da.
|
|
|
Tamalez jada ezaguna eta luzea den egoerak azken bi aldiak murritzagoak izatea eragin badu ere, eskaintza zabala izan da. Azken jaialdian Pablo Sainz Villegas gitarrista entzutetsuak errepertorio espainolaren pieza esanguratsuenak jasotzen zituen programa eskaini zuen, iaz kaleratutako Gitarra espainolaren arima diskoaren barruan ere aurki
|
daitezkeenak
.
|
|
|
Ikusgarriak eta ez hain ikusgarriak. Neurgarriak eta neur ezin
|
daitezkeenak
. Izan ere, nola neurtu polinizazioaren, ur garbiaren, basoen... eta haien ekarpena?
|
|
|
Espainiak bere lurralde antolaketa modu arrakastatsuan definitzeko ezintasunaren isla da Eusko Legebiltzarreko Autogobernu Lantaldearen ez atzera ez aurrera egoera; zain, Katalunian zer gertatuko, horrek Espainian zer aukera irekiko, Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako estatus berri bat adostu ahal izateko. Lan batzuk eginak daude, jokalekua argitu ahala baliagarriak izan
|
daitezkeenak
, baina mahai gainean dago dilema: nola aintzat hartu testuinguruak eman dezakeen abagunea, norbere egitasmo nazionala testuinguru horren mende eraiki gabe.
|
|
|
Bada, bertsolariak intereseko dituen eta etxean landuak dituen kezkekin bat egiten dutenean bilakatzen direla gai batzuk interesgarrien. «Nik baldin badauzkat interesatzen zaizkidan gai batzuk buruan, izan
|
daitezkeenak
, adibidez, porrotaren kudeaketa, osasun mentala eta lau edo bost halako, ba, horien bidez begiratu diezaieket albisteei». Eta adibidea ere jarri du ondoren.
|
|
|
Oposizioko liderraren atxiloketa zeresan handia ematen ari da Errusian, eta, Mendebaldearen interesa tarteko, baita nazioartean ere. Vladimir Putinen gobernuaren aurkako sinbolo bilakatzen ari da Navalni, eta hori baliatzen ari da ideologikoki harengandik urrun egon
|
daitezkeenak
bere ingurura gerturatzeko. Liberala eta europazalea da, baina herrialdeko eskuin muturrarengandik hurbil ibilitakoa ere bada, iragan ez oso urrunean.
|
|
|
Washington lehenik, Trumpek Moskuri aurpegiratu baitzion testuak jasotakoa urratzen ari zela, eta Kremlina ondoren, «erantzun simetrikoa» emateko. Zehazki, INF akordioak debekatu egiten zituen irismen laburreko eta ertaineko lurreko misilak, 500 eta 5.500 kilometro arteko distantziara jaurti
|
daitezkeenak
.
|
|
|
Faktura berriak badu zerikusia, baina aldaketa hori «lehendik» zetorrela dio Rodriguezek. Geroz eta aparatu gehiago daude etxeko «domotikarekin» batu
|
daitezkeenak
: «Jendeak asko eskatzen ditu programa daitezkeen LED argiak, sakelakoarekin edo bozgorailu inteligenteekin koloreak aldatzeko aukera ematen dutenak.
|
|
|
Estetika jakin bat jarraitzen duten barazkiak dira, edo, izan baino gehiago, era horretakoak bilakatzen dituzte; are, baldintza horiek bete ezean, erakusleihotik kanpo gelditzeko arriskua izan dezakete. Hala ere, batzuetan, ez dira egokienak eta goxoenak izaten, badirelako itxuraz inperfektuagoak diren tomate hobeak ere, nahieran aukeratu eta dastatu
|
daitezkeenak
. Hori hizpide hartuta, tomate motei buruzko hainbat ikerketa egin dira urtetan, eta horietako bat da Karabeleko etxalde esperimentalean (Hernani, Gipuzkoa) eginikoa.
|
|
|
Eritasun honek argi erakutsi du: badira asintomatikoak, badira sintoma arinak, biziki ezberdinak izan
|
daitezkeenak
, eta badira forma larriak. Esaterako, gaitza pasatu dutenei dosi bakarra jartzea logikoa litzateke, antigorputzak jada badituztelako.
|
|
|
Aspeko eta Baikoko ordezkariek bi hitz horiek nabarmendu zituzten beste guztien gainetik atzo egin zuten binakako txapelketako aurkezpenean, Bizkaia frontoian. Izenei dagokienez, ordea, badira pare bat bikote beste bikoteen gainetik nabarmendu
|
daitezkeenak
. Edonola ere, bakoitzaren sasoiak eta jokoak markatuko dituzte aldeak.
|
|
|
Semaforoen koloreen antzera, badira denbora laburrean eta aurrekonturik gabe aurrera eraman daitezkeen ekimenak, berdeak. Badira epe ertainera begira landu
|
daitezkeenak
, laranjak. Eta badira denbora, kudeaketa, aurrekontu, pazientzia... gehiago eskatzen dutenak, kolore gorriz margoturiko helmugak baina marra gorririk izan behar ez luketenak.
|
|
|
Whitfielden hitzetan, alde guzien sinesgarritasuna eta konfiantza landu behar da. Hori nazioarteko erakundeek bideratu dezakete, baina baieztatu du badirela beste aktore anitz bitartekaritzan aritu
|
daitezkeenak
. «Badira beste pertsona batzuk ere biziki eraginkorrak izan daitezkeenak, rol definitua ez izan arren».
|
|
|
Hori nazioarteko erakundeek bideratu dezakete, baina baieztatu du badirela beste aktore anitz bitartekaritzan aritu daitezkeenak. «Badira beste pertsona batzuk ere biziki eraginkorrak izan
|
daitezkeenak
, rol definitua ez izan arren». Euskal Herria jarri zuen horren adibide.
|
|
|
John Steinbecken Zeruko belardiak ipuin sorta garai aproposean itzuli da, oharkabe samarrean bada ere, euskal letren larrera, Estatu Batuetako literaturako ale goraipatuak (eta Steinbeckekin lotu
|
daitezkeenak
, gainera) plazaratu baitira berriki. Pasazaite argitaletxeak Carson McCullersen Kafe tristearen balada argitaratu zuen iaz (Steinbeckena bezala, Asun Garikanoren itzulpenean), eta Ernest Hemingwayren Fiesta:
|
|
2022
|
|
|
behin behineko kontratuak kateatzen dituen osasungintzako langilea, autonomo faltsu gisa jarduten duen garraiolaria, urtean 18.000 euro baino gutxiago irabazten duen erresidentziako zaintzailea, praktika kontratuarekin lanean dabilen ikerlaria… Izen abizenak dituzte. Zifra horrek, ordea, ez ditu diren guztiak biltzen, estadistikoki soilik zenbatu
|
daitezkeenak
baizik. Eta, hala ere, prekaritatearen neurria zenbaterainokoa den irudikatzen du:
|
|
|
Edonola ere, Errusiako petrolioaren merkaturatze globala serioski oztopa dezaketen neurriak ere badaude, enbargoa bera bezain gogorrak izan
|
daitezkeenak
. Filtrazioen arabera, EBk debekatu egingo die aseguru etxeei eta finantza entitateei aseguruak eta finantzabideak (berme eta halakoak) ematea Errusiako petrolioa garraiatu nahi duten.
|
|
|
kokapena. «Eguzki panel flotagarriek ez dituzte lur eremu handiak hartzen, nekazaritzarako edo abeltzaintzarako erabil
|
daitezkeenak
, eta instalazioa bera ere errazagoa izan daiteke aintzira edo aintzira artifizialetan batez ere».
|
|
|
Narrazioetako batzuei kutsu metaliterarioa darie —Jainko astronautak, Zutabegilea edo Neguko bidaia bezalakoei, kasu— Horrelakoetan plagioa eta testuartekotasunaren moduko auzi literarioez hausnartzen da, besteak beste. Gainerako ipuinak soilagoak dira, gogoeta metaliterarioez horren hornitu gabeak —Sekretuak, Erabakia, Gauzarik errazena behar luke, Ezagutzen duten mutil arraroena naizela esan didate— Eta, azkenik, aipatutako horien arteko erdibidetzat har
|
daitezkeenak
daude, erabat metaliterarioak ez izanagatik fikzioaren eta errealitatearen arteko hartu emana dutenak oinarri —Violeta Moliner, Viktoria Müller, Hau zerua ote da?, Liztor mutanteak— Denak ala denak kultur erreferentzia ez gutxik lagunduta, dela literarioak, dela pop kultura deritzon horretakoak.
|
|
|
Prozesu honek egiaztatu du posible dela hitz egitea eta elkarrizketa bat mantentzea, eta eraikitzaileak diren ahalegin guztiak, txikiak izanda ere, baliagarriak direla. Azken batean, hurrengo belaunaldientzat oraina baino etorkizun hobea eraikitzeko borondateak bultzatu du prozesu hau, eta etorkizunean etor
|
daitezkeenak
ere.
|
|
|
Airea kutsatzen duten poluitzaile askoren artean, PM2.5 da kezkagarriena azkenaldian, bai Txinan, bai Europako hirietan. Tamainaz 2.5 mikra baino txikiago diren partikulak dira, hautsa baino txikiagoak, biriketan eta organismoan erraz sar
|
daitezkeenak
. Planetako hiritar gehienok Munduko Osasun Erakundeak gomendaturikoa baino gehiago pairatzen dugu batez beste.
|
|
|
Adin desberdinetako herritarrengan suma daitezke halako jokabideak. Erabiltzen dugun hiztegian ere antzeman
|
daitezkeenak
, normaltasun puntu bat hartzeraino: marikoia, bollera, marimatxo, matxupitxu, moro, beltz puta, perroflauta, guarra, muerto de hambre...
|
|
|
Alderdiei dei egin die. Eta agerian utzi ditu horiei luzatutako galderak, oro har subiranismo osora zabal
|
daitezkeenak
: zein da planteamendua burujabetza maila handiagoa lortzeko?
|
|
|
Ikastetxez ikastetxe, emakumearen gaia ere aipatzen dute. «Jendartearen inkontzientean sartua da ofiziale lanetan ari
|
daitezkeenak
gizonak direla»; alta, kontuan hartuz emakumeek langile posibleen erdia osatzen dutela, konponbideen erdiari hesten direla estimatu daiteke. Erraterako, ofizialeen sektorea emakumeei gehiago irekiz gero, kontratatu ditzaketen pertsonen panela bikoiztu liteke.
|
|
|
Hau da, publiko orokorra musika mota horretara gerturatu nahi dugu. Horregatik, erakargarriak izan daitezkeen obrak bilatzen ditugu, barregarriak izan
|
daitezkeenak
, esaterako.
|
|
|
Ikasturte honetan, pentsioen erreformak leku handiagoa hartuko du agendan. Espainiako Gobernuak murrizketa garrantzitsuak ditu hitzartuak, are handiagoak izan
|
daitezkeenak
Europako Funtsen onartzeen ondorioz; konponbideak baino gehiago baldintzak dakartzatelako. Europako Batzordeak azaldu duenez, konpromisoen betetzeen arabera egingo ditu datozen ordainketak, hau da, pentsioen murrizketen arabera.
|
|
|
Beste alde batetik, Txina ere larri dabil bere ekonomiarekin. The Economist en arabera, Txinak arazo ekonomiko larriak ditu, diru politika egokiarekin soilik konpondu
|
daitezkeenak
. Baina Txinan diru politika agortzen ari da, politika fiskalaren ardura handiagoa da Txinako ekonomia erreskatatzeko.
|
|
|
Poeta New Yorken obra eta gainerako lan guztiak. «Badaude poema batzuk, Poeta New Yorken etik kanpokoak ere, joera horretakoak, edo molde horrekin lotu
|
daitezkeenak
. Baina banaketa hori egingo nuke.
|
|
2023
|
|
|
«Normalean, Navarro ez da aritzen [Mikel] Merinoren tokian, baina kontuan izan behar da hor leku bat hutsik dagoela, eta ikusteko dago nola beteko duen. Realak baditu jokalari batzuk postu ezberdinetara egokitu
|
daitezkeenak
, eta Robert Navarro da haietako bat».
|
|
|
Asteazkenean ireki zuten gunea, eta gaur arte egongo da zabalik. Jendeak, itsusiak edo desberdinak direlakoan, erositako altzari batzuk itzuli egiten dizkio enpresari, eta altzari horiek dira, hain zuzen, dendan ikus
|
daitezkeenak
. Erakusgai dauden altzariak zozkatu egiten dira dendara joaten direnen artean, eta, altzari horietako bat egokituz gero, euro bat ordainduz lortuko du irabazleak.
|
|
|
Bigarren aukera zen jendaurreko ikuskizunen eta jolas jardueren arautegian agertzen den neurri bat baliatzea: horren poderioz, agintariek badute aukera «areto bakoitzaren segurtasun baldintzen arabera» eskakizun bereziak egiteko, areto batetik bestera desberdinak izan
|
daitezkeenak
. Azkenean, bigarren aukeraren alde egin du Jaurlaritzak, «eraginkorragoa» delakoan, eta edukiera txikiagoa duten zenbait areto segurtasun pribatua kontratatzera behartuko ditu.
|
|
|
Petersburg eta Lewistown», argitu du Lopez de Lacallek. Badira hainbat obra autorearen biografiari ia aipamenik egin gabe aurkez
|
daitezkeenak
, baina Edgar Lee Mastersekin ez da hala gertatzen, itzultzailearen arabera. «Bere autobiografian —Across Spoon River deitu zuen—, kontatzen du 1913ko udaberrian ama bisitan joan zitzaiola Chicagora, eta, paseoan zebiltzala, herriko kontuez hitz egiten aritu zirela.
|
|
|
Eta, bai, bukaeratik hasi naiz iruzkintzen gaurkoan, aforismoen egoera literarioarentzat ez ezik, oro har euskal literaturarentzat ere baliagarriak diren hainbat hausnarketa oparitzen baititu idazleak azken atal horretan, zer pentsatua ematen dutenak, gainera. Izan ere, definizioen ingurumarietan bertaratu eta orokortuta dauden usteak gezurtatzen ditu, eta horretarako hainbat adibide praktiko ematen ditu, euskal literaturan ere aurki
|
daitezkeenak
. Irakurleak, hortaz, aforismo bilduma bat ez ezik, aforismoen inguruko teorizazio saiakera motz bat ere aurkituko du liburuan, generoaren aldeko manifestu bat, hain zuzen.
|
|
|
Mota guztietako sare sozialak daude gaur egun, klik bakar batean eskuratu
|
daitezkeenak
. Sare sozial horietako askok bat egiten dute zerbaitetan:
|
|
|
Ortuzar izan da alderdikideei «azken ahalegina» egiteko deia egin duena: «Oraindik asko dira zalantzan egon
|
daitezkeenak
, eta hurbil izan ditzakegu».
|
|
|
Badaude material batzuk hobeak izan
|
daitezkeenak
beroa ez harrapatzeko, egurra eta kortxoa, adibidez. Inportantea da erabiltzen ditugun materialak jasangarriak izatea.
|
|
|
Gizarte zibilaren jarduera, tokian tokiko begiradatik, ekintza mota askotan gauza daiteke: indarkeriarik gabeko erresistentzia zibileko ekinaldiak, elkarrizketa sustatzea, biktimei laguntzea, indarkeria prebenitzeko proiektuak, edo askoz keinu sotilagoak, norberak egindakoak eta oharkabean igaro
|
daitezkeenak
, indarkeria ez erreproduzitzeko eta bestea etsaitzat hartu beharrean bizikide eta komunitateko kide gisa ikusteko.
|
|
|
Azken zenbakia, gainera, merkatua ireki nahian dabiltzan atzerriko bankuek eta digitalek puztutakoa da. Uztailaz gero handitu egin dela onartu zuen Calviñok berak bankuetako buruekin astelehenean izandako bileran, baina koska bat gorago daude, esaterako, Ipar Euskal Herriko eta Frantziako bankuetan jaso
|
daitezkeenak
baino: %3, 51, uztailean.
|
|
|
Ekialde Hurbilean badira adibideak Palestinan gerta daitekeenaren aurrekari izan
|
daitezkeenak
, Abu Wardak ohartarazi duenez. «Ikusi dugu Afganistango inbasioaren ostean zer gertatu zen.
|
|
|
Niretzat, izpiritua irekitzeko leiho bat da bidaia, gauza berriak ikusteko, batzuetan gogorrak edo ederrak izan
|
daitezkeenak
. Bidaiaren bidez, beste zerbait badela ikusteko parada da:
|
|
|
Artistak Mexikoko hainbat iruditeriaren itzulpen bisualak jartzen dizkigu mahai gainean. Hots, iruditeriak ez dira perspektiba estereotipatu batetik azaleratu
|
daitezkeenak
, edota bertako herrialdearekiko ikuspuntu turistiko batek eman ditzakeenak; bertako kultura garaikidean bizirik dauden sinesmenekin eta ohiturekin lotzen diren irudiak dira.
|
|
|
«Zerbait oparitu nahi duzunean, zerbait polita egin nahi duzu. Normalean, kumeak oparitzen dira —batez ere umeentzat bada—, politak direnak, edo baliotsutzat jo
|
daitezkeenak
—adibidez, arrazakoak diren animaliak— Ezaugarri horiek plusak dira produktuarentzat: gehiago baloratzen direnez, oparia ere hobea izango da».
|
|
|
«Normalean, kumeak oparitzen dira, politak direnak, edo baliotsutzat jo
|
daitezkeenak
. Plusak dira produktuarentzat:
|