2001
|
|
GSIak jarri nahi ditugu behar duten errepide eta bide guztietan eta hiritarrak horiek interpretatzen jakin dezala eta baliagarri izan
|
daitezela
.
|
|
Neurri horiekin erakunde ekologisten betiko eskaera bati erantzuten zaio: basogintza edo landaretza berreskuratzeko plan bat egitearekin batera, arazoa eskualde lehorretan edo laster herrialde lehor izan daitezkeenetan bizi diren herrien interesak ere kontuan har
|
daitezela
.
|
|
Garapen eta Elkarlanerako Hezkuntzako adituek klabea eman dute: Oparitu nahi den jostailua erostera gurasoekin haurrak joan
|
daitezela
, era horretan beraiei jasotzea gustatuko litzaiekeena aukeratuko dute eta.
|
|
Goraipamen eta kritikak bere jokaerari buruzkoak izan
|
daitezela
beti, sekula ere ez pertsona bezala berari zuzenduak.
|
|
Eta ez
|
daitezela
arropa ukitzen egon.
|
|
Egiazko demokrazia eraikitzen parte hartuko duten herritarrak izan
|
daitezela
, heziketa on baten emaitza gisa.
|
|
Ez dira funtsezkotzat jotzen aurrez prestatutako elikagaiak, hala nola kroketak, enpanadillak edo pizzak; beraz, hilean hiru aldiz baino gehiagotan ez prestatzea gomendatzen da. Dokumentuak gantz prestakinekin jan behar dela iradokitzen du, hala nola enpanadekin, arrautza irinetan pasatutakoekin eta frijituekin, eta ez
|
daitezela
astean bitan baino gehiagotan jan bigarren plateren eta patata frijituen artean. Frijitzeko, oliba olioa edo oleiko ugariko ekilore olioa erabili.
|
2002
|
|
Frijitu beharreko elikagaiak, lehor lehorrak egon
|
daitezela
: urak olioaren deskonposizioa areagotzen du.
|
|
Gurpilak mugi
|
daitezela
|
|
Kasu horretan, zerbitzu tekniko ofizialarekin harremanetan jartzea komeni da eta inprimagailuaren bila etor
|
daitezela
eskatu (edo etxean bertan konpontzea ere eska daiteke, matxura motak horretarako aukerarik ematen badu), kontuan izanik garantiaren doakotasunak ezartzen duenez kontsumitzaileak ez duela ezertxo ere ordaindu beharrik.
|
|
Itsasontzian joan behar baduzue, haurrak egon
|
daitezela
ontziaren grabitate zentrotik ahalik eta hurbilen eta ez kubiertan, itsasoko uhinak ikusteak zorabioa eragin baitezake.
|
|
Funtzionaletan mezu bat sartu litzateke, osasuna dieta askotarikoaren eta orekatuaren mende dagoela gogorarazteko. Helburua da kontsumitzaileari ez helaraztea elikagai batek “eragin onuragarria eta zuzena” duela osasunean, eta, hartara, osasuna edo osasungarritasuna bezalako terminoak ez
|
daitezela
“hainbeste pozez” erabili. Produktu hobeak?
|
|
Beren habitatean sartutako gaixotasunek eta aldaketek ere lagundu zuten haien gainbehera azkarra. Bestalde, Guiradok esan zuen iaz bost katamotz iberiko desagertu zirela harrapatuta, eta horregatik, gidariei eskatu zien kontu handiz ibil
|
daitezela
espezie hori dagoen tokietatik igarotzean.
|
|
Hala ere, ibilgailua erostea erabakitzen bada, garrantzitsua da Trafiko Erregistroan egiaztatzea enbargo agindurik edo ordaindu gabeko isunik ez duela, matrikulazio zerga eguneratuta dagoela eta IAT gainditu duela. Azkenik, saltzaileari eskatu zaio erosketa, bermea eta faktura idatziz egin
|
daitezela
. Kontsumitzaileen elkarteek kontratuaren eranskin bat eskatzea gomendatzen dute, non saltzaileak ibilgailuaren elementu nagusien egoera zehaztuko baitu, erreklamaziorik izanez gero.
|
|
Mozambikeko ministroarentzat, proiektu honek Afrikako ikerketa taldeak eta haien prestakuntza handitzen lagundu du, saiakuntza klinikoen fase guztietan parte hartu ahal izateko. Gainera, gogoeta etikoak kontuan har
|
daitezela
eskatu zuen, eta “saiakuntza horien emaitzen onurak komunitate behartsuenei itzuliko zaizkiela ziurtatzeko”. Alde horretatik, Trilla doktoreak adierazi zuen Afrikako zientzialariak europarrak bezain prestatuta daudela, “arazoa da lan egiten duten egoera ezin dela parekatu”.
|
|
Lapurreta kasuetarako estaldurak bitxiak lapurtzeko edo espoliatzeko balio du, baita balio bereziko objektuak (ordenagailuak edo musika ekipoak) lapurtzeko ere. Ohikoena da konpainiak eskatzea beren kabuz balio jakin bat gainditzen duten ondasunak espresuki deklara
|
daitezela
. Hala ere, lapurreta kasuetan, etxe polizek ere salbuespenak dituzte.
|
|
Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Medikuntza Fakultateko Pablo Gil Loyzaga doktorearen iritziz, teknologia hori «benetako errealitate» bihurtu da, ikusizko esplorazio handituak eta irudi mikroskopikoak denbora errealean transmititzeko aukera ematen duena. Telemedikuntzaren abantaila nagusietako bat da pazienteak ez
|
daitezela
joan espezialistaren lekuraino eta datuak transmititzeko berehalakotasunera. Horrek guztiak «bizitzak salbatzeaz gain, beharrezko ebaluazioak egitea ere ahalbidetuko du, izurriteak edo eraso kimikoak edo bakteriologikoak direnean, eta baliabideak hobeto kudeatzea, beharrezkoak ez diren ebakuazioak ekidinez», dio Alfonso López Mirandak, Madrilgo Gómez Silueta Ospitaleko zuzendariak.
|
2003
|
|
Hori askotan ezinezkoa den arren, editorial nagusiek ahaleginak egiten dituzte beren itzulpenak jatorrizko testuen mailan egon daitezen, autorearen oihartzun izan
|
daitezela
, itzultzailearen itzala sumatu gabe.
|
|
Ildo horretatik, merkealdien aurreko artikuluen prezioak zenbateko beheratuekin egiaztatzea gomendatzen du, benetako aurrezkia ezagutzeko eta iruzurrak saihesteko. Era berean, produktu akastun bat erosten bada, zenbateko osoa itzultzeko edo artikulua egoera onean birjartzeko eskubidea dagoela gogorarazi du, eta azpimarratu du etxetresna elektrikoak eta irrati aparatuak erostean bermeak behar bezala beteta egon
|
daitezela
eskatu behar dela, “prezioa jaisteak ez baitu salbuesten merkataria betebehar horretatik”. Bestalde, Batasunak gogorarazten du kontsumitzaileek eskubidea dutela erosketak txartelarekin ordaintzeko, establezimenduan haien erabilera onartzen dela adierazten badu.
|
|
Dekalogoak, halaber, hainbat taldek emandako ohiko mezuak ere aurpegiratzen ditu, eskuratutako eskubideen zati bat galtzeari buruzkoak, batez ere pentsioen eta osasun laguntzaren ingurukoak, “zahartzarora iristen diren espainiarrek arazorik gabe bizitzea merezi dutelako eta horretarako merezimenduak eta ahaleginak egin dituztelako”. Bosgarren puntu gisa, erakundeak eskatzen du adinagatiko bereizkeria mota guztiak desager
|
daitezela
, batez ere hezkuntzaren, lanaren edo laguntzaren esparruetan, eta uste du “horrela ez dela harritzekoa tratu txarrak adinekoen artean beste kolektiboetan baino maizago gertatzea”. Aldi berean, Geriatriako Elkarteak argi utzi nahi du mendekotasuna ez dela adinaren ondorio, baizik eta osasun arazoen ondorio dela, eta, gainera, maiztasuna eta intentsitatea murriztu daitezkeela.
|
|
“Osagarriak erabiltzea pentsatzen duten atletek beren eraginkortasunaren, kostuaren, osasunerako arriskuaren eta dopina dela eta positiboa izateko aukeraren gainean pentsatu lukete”, nabarmendu dute. Bestalde, hizlariek hileroko desmoldaketak dituzten kirolariei gomendatu diete berehala jar
|
daitezela
tratamenduan espezialista batekin. “Janariak, bizitzaz gozatzeaz gain, kirolean arrakasta izaten lagun dezake”, ondorioztatu dute.
|
|
Greenpeacek eta Basileako Ekintza Sareak desegiteko ontziak hondakin toxikotzat har
|
daitezela
eskatu dute
|
|
Hala ere, ziurtatu zuten ez dagoela arrisku handirik, erretrobirusen aurkako tratamenduak jasotzen dituzten guztiak oso kontrolatuta baitituzte espezialistek. Bestalde, Sendagaiaren Agentziak erregimen terapeutiko horri jarraitzen dioten pazienteei gomendatzen die berehala jar
|
daitezela
harremanetan medikuarekin. AEMren txostena ez da lehenengoa erretrobirusen kontrako tratamenduei dagokienez.
|
|
Araudi berriak berme handiagoa eskatzen dio operadoreari uraren tratamenduaren eraginkortasuna eta kaltegabetasuna bermatzeko. Tratamendu hori osasun agintariek kontrolatuko dute, eta, era berean, eskatzen da ez dadila aldatu uren osaera analitikoa, ez eta zenbait irizpide mikrobiologiko ere, eta hondakinak kontrolatu
|
daitezela
, arau berrian adierazten diren gehieneko mugak gainditu gabe. Etiketan adierazi behar da, halaber, “ura oxidazio teknika baimendu baten eraginpean egon dela, aire ozonizatuarekin”.
|
2004
|
|
Baina data horretatik aurrera, eta hurrengo aste osoan, “hitzorduen %60 eman da”. Hain zuzen ere, “aste horretarako, haurrentzako 90 bisatu emateko asmoa zuten”, adierazi du Piaoko arduradun batek, Txinan diharduten ECAIetako batek, eta azpimarratu du “familiak lasai egon
|
daitezela
, orain arteko prozesu berarekin jarraituko baita”. Adopzio izapide osoan enbaxadak behin baino ez du esku hartzen azkenean, agintariek, kasu honetan txinatarrek, haurra familia jakin bati esleitu diotenean eta dokumentazio guztia araututa dagoenean, baina bere funtzioa funtsezkoa da haurra Espainiara joan ahal izateko.
|
|
Nahasmendu bipolarra duten pazienteak euforiaren eta depresioaren artean jariarazten du pertsona bat bereziki zaurgarriak dira, FDAren arabera, “antidepresiboek mania aldiak eragiteko ahalmena dutela uste baita”. Hori dela eta, agentziak gomendatu zuen gaixo guztiak azter
|
daitezela
botika horiekin terapia bat egiten hasi baino lehen, asaldura emozional hori duen jakiteko, eta tratamendu garaian gaitz hori duten gaixoen zaintza estua eskatu zuen. Espainian Depresioak lau milioi pertsonari eragiten die Espainian, biztanleen %10i.
|
|
Izan ere, dagoeneko hainbat oilategik egin dute eraso. Ez
|
daitezela
saiatu, hozka egin diezaieketelako”, esan zuen alkateak. Eskualdeko faunarentzat mehatxurik handiena gerta daiteke ihes egindako bisoiek koloniak sortzen badituzte eta behin betiko lekuan jartzen badira.
|
|
FACUA kontsumitzaileen elkarteak gaur egun dauden hogei enpresa baino gehiagori buruz egindako azterlan batek% 458rainoko aldeak atzeman ditu zenbaki horien tarifetan. Datu hori ikusita, FACUAk eskatu du konpainia horiek behartu
|
daitezela
bezeroei zerbitzuaren kostuaren berri ematera edozein operadore finko edo mugikorretatik, zerbitzua fakturatzen hasi aurretik doako lokuzioen bidez. Gaur egun, lokuzio horrek Telefónicaren zenbaki finko batetik bakarrik ematen du tarifaren berri; beraz, beste operadore bateko telefono batetik edo mugikorretik deitzen bada, informazioa ez da zuzena. Telefono finko batetik, lehen minutuaren prezioa 0,55 eta 1,38 euro bitartekoa da, konpainiaren arabera.
|
|
Agindu horren arabera, telefonia operadoreek erabiltzailearen aldez aurreko eta sinatutako baimena izan dute zenbaki horietara sartzeko. Ministerio aginduak, gainera, xedatzen du bere esparruan sar
|
daitezela
telefonia mugikorraren gaineko “premium” mezularitza zerbitzuak, zenbaki laburretara bidalitako SMS mezuen bidez eskuragarri daudenak. Lege aldaketen ondorioz, telekomunikazio konpainiak behartuta daude fakturetan tarifa gehigarriko zerbitzuen emaileen nortasuna sartzera eta operadoreari linea titularrari dagokion zatiaren tarifa banakatzera.
|
|
“Turista incauto” topiko zaharra gure autoestimuak pentsaraziko ligukeena baino ohikoagoa da. Oporren helmugan, gomendatzen dizugu, erosi aurretik, ondo informatzea, prezioa aztertzea eta, publizitateari, prezioei, legezko fakturei eta kalitateari dagokienez, kontsumitzaile gisa aitortuta dituen eskubideak errespeta
|
daitezela
eskatzea. 10.Faktura, tarifa, erreserba, txartel edo garraio titulu guztiak, agentzien liburuxkak eta bestelako iragarkiak gordetzea.
|
|
Elena Espinosa Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura ministroak ezpata arrainaren legez kanpoko harrapaketei buruzko “informazio gehiago” emateko eskaera jaso zuen atzo Greenpeace talde ekologistaren aldetik. Era berean, ekologistek eskatu zuten ontzi arau hausleen datuak eta haien aurka hasitako zehapenak argitara
|
daitezela
. Greenpeaceren iritziz, legez kanpoko jarduera da arrantza kudeaketaren arazo handienetako bat.
|
|
Aholkuak Egoera horren aurrean, erabiltzaileen elkarteak eskatzen du arlo horretako eskumenen titular diren autonomia erkidegoetako kontsumo agintarien kontrola indartzea, eta indarrean dagoen araudia eguneratzea, sustatzaileen betebeharrak zehatzago ezarriz. Azkenik, OCUk etxebizitza erosleari gomendatzen dio lurzoruaren egoera juridikoa egiaztatzea, konturako zenbatekorik ez ematea abala eta kontu berezia badela egiaztatu gabe, kontratuan hasteko eta entregatzeko datak ager
|
daitezela
eskatzea, eta sustapenen publizitatea loteslea dela eta, ondorioz, kontratu izaera duela kontuan hartzea.
|
|
Arrautza sandwicha Taularen gainean, bi ogi xerra igurtzi, eta plantxan jarri inpregnatutako aldeetatik; paletarekin lotu eta, aldi berean, goiko aldeak gurinez igurtzi, eta buelta eman. bi aldeetatik egin
|
daitezela
. Arrautzetarako moldea (gehienetan, karratua) xafla, eta barruan gurin bolatxo bat jartzen da.
|
|
Fruta honen haragia biguna da, zaporekoa gozoa, eta datilak hezur luzanga du barruan. Fruitu hau ez da lehortzen uzten bildu ondoren, baizik eta eguzkitan lehortu
|
daitezela
zuhaitz berean, eta gero bildu. Gehien saltzen direnetako bat Deglet tunisiarra da.
|
|
Egin bat bizitzarekin”. Pere Navarro Trafikoko zuzendariak “hausnartzeko gonbita egiten duen mezu atsegina” dela esan zuen aurkezpenean, eta gidariei eskatu zien “arreta eta erantzukizuna ahalik eta handienak izan
|
daitezela
egun horietan”. Alkoholemiari dagokionez, DGTren kontrol kanpaina joan den abenduaren 10ean hasi zen, eta gaur amaitzen da.
|
2005
|
|
Bereizgarri nagusia, joko erritmo bizi bizia da, erreakzio tarteak txiki txikiak izan
|
daitezela
, arreta fokalizatua edukitzea eta plangintza mental urria eskatzen du mota honek.
|
|
Balio biologiko handia izan arren, “Europako legediak ez ditu jaso quelpoak babesteko lehentasunezko habitat gisa”. Ildo horretan, Oceanak eskatzen du Europan nahiz nazioartean itsas baso horiek ekosistema babestutzat har
|
daitezela
. Quelpoek alginato izeneko polisakarido izeneko substantzia bat sortzen dute, eta emultsionatzaile gisa asko erabiltzen da elikagaietan (izozkiak, saltsak, garagardoak, jogurtak), higienean (hortzetako pasta, xanpua, xaboia), sendabelarretan (pilulak) edo industrian (tinduak, pinturak, soldadurak).
|
|
Bidaiako agiri guztiak eta egin diren azterketa medikoen ziurtagiriak gordetzeko gomendatu diete ukituei. Bestalde, elkarteak gomendatu die beren osasun zerbitzura joan
|
daitezela
eta, ondorio psikologikorik badute, espezialista batek trata ditzala. DIAK jakinarazi du, halaber, Garriguesko Itsas Zuzenbideko Departamentuko abokatuarekin, Iñigo Sernarekin, harremanetan jarri direla, eta hark adierazi zuela “gure elkarteko bidaiarien eskariak izapidetzeko prest dagoela, eta aukera hori irekita dagoela bidaiari bakoitzak bere erabakia har dezan”.
|
|
Kuboak, normalean, 30 zentimetro zabal izaten dira; beraz, 5 zentimetro zabal eta 20 zentimetro luze den zati bat apaleko izkinetatik kentzen bada, erratzak eta lanbasak gordetzeko behar beste leku egongo da. Beste aukera bat da apalek ez dezatela armairuaren azalera osoa hartu, baizik eta motzagoak izan
|
daitezela
eta aurreko aldean (atetik hurbilen dagoena) espazio bat utz dezatela, bertan erratzak eta lanbasak sar ditzaten. Aukera horrek balio du, baina espazioa gutxiago aprobetxatzeko aukera ematen du (apalak txikiagoak baitira), eta, atea irekitzean, makilak haren gainean bermatuta geratu badira, kanporantz erortzeko arriskua sortzen du.
|
|
Phishing prozeduraren bidez banku gakoak lapurtuz egin diren azken iruzur saiakerek hainbat sektoretako eskaerak eragin dituzte, eta, aldi berean, eskatzen da bankuek eta kutxek Interneten eskaintzen duten segurtasuna handitzea eta mota horretako iruzurretan erakundeek eta bezeroek dituzten erantzukizunak argi mugatzea. Hala, Comisiones Obreras sindikatua (CC.OO.) atzo eskatu zuen Espainiako Bankuaren esku hartzea kontratu bat ezar dadin, eta kontratu horretan argi eta garbi ezar
|
daitezela
on line iruzur mota horien aurrean erakundeek dituzten erantzukizunak. CCOOrentzat. beharrezkoa da kontratu batek “modu orekatuan” ezartzea finantza erakundeak erantzukizunetik noiz salbuetsi daitezkeen; izan ere, gaur egungo kontratuetan erantzukizuna ia erabat bezeroen gain dago.
|
|
Laborategiak adierazi zuen ez zegoela ados Estatu Batuetako agintariek egindako onura/ arriskuaren balorazioarekin. “Hala ere, agentziaren ikuspuntutik begirune gisa, konpainiak onartu egin du merkaturatzea bertan behera uztea FDArekin hitz egin arte”, adierazi du Pfizer ek, eta antiinflamatorioa hartzen ari diren pazienteei gomendatzen die utzi eta beren medikuekin harremanetan jar
|
daitezela
tratamendu egokia adosteko. Bestalde, Europako Medikamentu Agentzia “Bestra” farmakoen familia ebaluatzen ari da gaur egun, eta gogorarazi du abenduan segurtasun ohar gehiago egin zituela, eta, azterketa amaitu arte, medikuek botikarekin tratatutako pazienteen “segimendu arduratsua” egin behar dutela.
|
|
Federazioak azpimarratu du zergatik “gero eta bide eta autobus gehiago daude trafiko istripuetan”. Autoeskolako irakasleek DGTri eskatzen diote ezen, errepideetako segurtasunaren mesederako, kautelaz eta azterketa teorikoen sistema berria abian jarri arte, probak gaztelaniaz besteko hizkuntzetan egiteko aukera ken dezala, edo, bestela, azterketa egin daitekeen gai guztiak berehala itzul
|
daitezela
. Era berean, bide prestakuntzako irakasleek eskatu dute baimenak ikertzeko, batez ere, izangaiaren bizilekuz besteko probintzietan lortutakoak, batez ere Valentzian edo Gandian emandakoak, eta administrazioak berak lankidetzarik izan duen edo ez atzemateko eta autoeskolei egiten zaizkien ikuskapenak gehitzeko.
|
|
Alta Ganberako talde sozialistak proposatuko du Gobernuak txosten tekniko bat egin dezala Espainiako argi kutsadurari buruz, eta txosten horretan zehaztu
|
daitezela
ikerketa astronomikorako balio berezia duten eremuak eta babes espezifikoa behar duten naturguneak. Sozialistek aurkeztutako mozioan ikusten denez, poluzio mota horrek estres egoerak eragiten ditu, ikerketa astronomikoa zailtzen du eta zeru garbirako eskubidea eta ilun edo izarrez beteta ikusteko aukera urratzen ditu.
|
|
Udan hasiko den denboraldiari begira, dermatologoek gomendatzen dute sei hilabetetik beherako haurrak ez
|
daitezela
eguzkitik babestu eguzkitik, baizik eta arropa eta kapelekin. Adin horretatik gorako haurrei, berriz, komeni zaie krema bat ematea, eguzkitan jarri baino ordu erdi lehenago, 50 edo gehiagoko fotobabesarekin, eta krema berritzea uretatik irteten direnean.
|
|
Beraz, heskaiak elementu egokitzat, estetikotzat eta zilegitzat jotzen dira lurzatiak mugatzeko eta bizilagunen arteko intimitatea bermatzeko. Adar eta sustraiei dagokienez, horiek beren finka gainditzen badute eta horrela bizilagun baten jabetzaren gainean zabaltzen badira, jabe kaltetuak eskubidea izanen du kausatzaileari erreklamatzeko haiek beren jabetzan sartu bezain laster moztu
|
daitezela
. Sustraiak badira, bizilagunak berak mozten ditu lurrean sartu bezain laster.
|
|
Horretarako, datu pertsonalak eta bankukoak eman behar dira, eta, batzuetan, inkestak ere eransten dira, bizitza pertsonalarekin zerikusia duten gaiak biltzen dituztenak. Azkenik, kontsumitzaileei gomendatu zien ez
|
daitezela
bilduma batean sartu beren kostua eta amaitzeko behar duten denbora zehatz mehatz kalkulatu gabe, eta merkaturatzeko aukerak aprobetxa ditzatela edo entrega interesgarrienak aukera ditzatela. Bilduma erostea erabakiz gero, enpresak eskain ditzakeen erosotasun eta abantailez baliatzea gomendatzen du, eta, azkenean, publizitatearekin ados ez badago betetzen ez delako, kontsumitzaileen elkarte batera joko da erreklamazioa kudeatzera.
|
|
Erosleei dagokienez, Etxebizitza Ministerioak hipoteka maileguen hileko kuotak ordaintzeko laguntzak emango dizkie Ondorio Askotarako Errentaren Adierazle Publikoa (OAEAP) halako 3,5 baino diru sarrera txikiagoak dituzten familiei. Ministerioak erosleei eskatzen die urteko diru sarrera gordinak 55.272 eurotik beherakoak izan
|
daitezela
. Etxebizitza berrien sustatzaileentzat salmenta, erabilera propio edo alokairurako kudeatzen diren kredituek hiru urteko gabealdia izanen dute (ordainketa atzeratzen den denbora), eta lau urtekoa izanen da.
|
|
Medinaren hitzetan, helburua da “agintariei eragitea, 2015erako, gaur egun munduan dauden 825 milioi pertsona gosetiak 520 milioira murrizteko, eta ez 750 milioira, gauzak aldatzen ez badira gertatuko den bezala”. Elikadura burujabetza Helburu hori lortzeko, liburuak proposatzen du nekazaritza eta abeltzaintzako politikak ez
|
daitezela
produktibitate parametroetan oinarritu, baizik eta elikadura subiranotasunaren eta ingurumena errespetatzearen ikuspegia izan dezatela, herriek elikagaiak ekoitzi, banatu eta kontsumitzeko beren estrategiak izan ditzaten. Prosaluseko zuzendariak gogorarazi zuen planetako gosetutako pertsonen %70 landa eremuetakoa dela, eta azken 30 urteetan goseteen ehunekoa murriztu den arren, estatu gehienek ez dutela oinarrizko eskubide gisa aitortzen elikatzeko eskubidea.
|
2006
|
|
Era berean, legezko aldaketak ziurtatu behar du ikasleek parte hartuko dutela unibertsitateko kide anitzeko organoetan, horietako bakoitzaren estatutuetan araututakoa gorabehera. RUNAEk eskatzen du LOUn gutxienez ikasleen betebehar eta eskubideen oinarrizko alderdiak sar
|
daitezela
, bai eta etorkizuneko Unibertsitateko Ikasleen Kontseiluarenak ere. Gainera, ezgaitasuna duten ikasleentzako plazetan kupoa handitzeko konpromiso esplizitua eskatu du.
|
|
Kreditu horiek eskaintzen dituzten erakundeek interes tasa handiekin(% 20tik gora kasu askotan) konpentsatzen dituzte beren gain hartzen dituzten arrisku handiagoak eta eskaintzen duten malgutasun handiagoa, banku ikuskatzaileak bere Banku Bezeroaren Atarian dioenez. Espainiako Bankuak erabiltzaileei eskatzen die kasu horietan inoiz baino azkarragoak izan
|
daitezela
, eta aholkatzen die baldintzak antzeko beste eskaintza batzuekin konpara ditzatela, kontratua arretaz irakur dezatela, beren gain hartzen dituzten betebeharrak ulertzen dituztela eta egoera finantzarioki planifika dezatela, ez ordaintzeak edo gainzorpetzea saihesteko. Era berean, erabiltzaileei gogorarazten die produktu horiek eskaintzen duten ordainketa malgutasun handiagoak “ez duela salbuesten jasotako kopuruak, behar diren interesak, aseguru primak (askotan nahitaezkoak) eta egindako beste gastu batzuk itzultzeko betebeharra betetzetik, erabakitako egutegiaren barruan”.
|
|
Ekologisten iritziz, Espainian ura legez kanpo erabiltzeak gizarte osoari eragiten dio, ingurumena hondatzen laguntzen baitu eta baliabide horren kantitatea eta kalitatea murrizten baititu legezko erabiltzaileentzat, hala nola hornikuntza enpresentzat, ureztatzaileentzat, industrientzat eta partikularrentzat. WWF/ Adenak administrazioei eskatu die eraginkorragoak eta ausartagoak izan
|
daitezela
legez kanpoko uraren erabilera jazartzeko orduan, ura ateratzea errentagarria ez izateko neurriekin. Alde horretatik, zigor gogorrak proposatzen ditu, batez ere uraren merkatari handiei eragiten dietenak.
|
|
– Interesa duten pertsonek eskubidea izango dute lanbide elkargoetako zerrendak mantentzeaz arduratzen den erakundeak doan adieraz dezan beren datu pertsonalak ezin direla erabili publizitaterako edo merkataritza azterketarako. – Interesdunek eskubidea dute doan eskatzeko jendearengana iristeko datu guztietatik kanpo utz
|
daitezela
. 2 Ondare kaudimenari eta kredituari buruzko informazio zerbitzuak ematea (zordunen erregistroak):
|
|
“Gatazka edo hondamendi naturalek eragindako lekuetara egiten ditudan bisitetan, Espainiako GKEen proiektuak bisitatzeko aukera izan dut, eta lankide boluntarioen lana eta Estatuko beste funtzionario batzuen konpromiso morala egiaztatzeko aukera izan dut”, esan zuen Moratinosek bere hitzaldian. Hori dela eta, eskatu zien bake, elkartasun eta pobreziaren aurkako balioak zabaltzen jarrai dezatela, eta “ez
|
daitezela
itxi bolizko dorrean, gizarteari ireki dakizkiola. Era berean, azpimarratu zuen Gobernuaren lankidetza politikak indar politiko guztien adostasuna eta laguntza dituela, eta nabarmendu zuen garrantzitsua dela aurten Lankide Laguntzailearen Estatutua onartzea, “gainditu gabeko ikasgaitzat” jo baitzuen.
|
|
administrazio publikoko arduradunak, erabiltzaileak, internautak, kontsumitzaileak, komunikazio operadoreak, IKTen sektoreko enpresak, elkargo profesionalak, komunikabideak, autonomia erkidegoak eta sindikatuak, eta Gobernuari telekomunikazioen eta informazioaren gizartearen arloan aholku ematea du helburu. Interneteko Erabiltzaileen Elkartearen eta Internauten Elkartearen arabera, kanon digitala produktuaren prezioarekiko proportzionala dela zaindu litzateke; kontsumitzaileari kontzeptu horrengatik ordaintzen denaren berri eman litzaioke; gardentasuna, bai kobratzean, bai ondoren hartzaileei banatzean; eztabaidak konpontzeko arbitraje prozedurak gaitu
|
daitezela
, justizia arruntera jo beharrik gabe; eta administrazio publikoek, enpresek eta gainerako sektoreek, ordainketatik salbuetsita egon daitezela. “Lege honek kudeaketa erakundeei ematen dizkien enpresa eta partikularrak ikuskatzeko gardentasunik eza, kobrantzan, banaketan eta gehiegizko eskurantzetan, berrikusi egin litzateke gehiegikeriak saihesteko garatu beharreko araudian”, esan zuen Víctor Domingo Internauten Elkarteko lehendakariak.
|
|
administrazio publikoko arduradunak, erabiltzaileak, internautak, kontsumitzaileak, komunikazio operadoreak, IKTen sektoreko enpresak, elkargo profesionalak, komunikabideak, autonomia erkidegoak eta sindikatuak, eta Gobernuari telekomunikazioen eta informazioaren gizartearen arloan aholku ematea du helburu. ...oduktuaren prezioarekiko proportzionala dela zaindu litzateke; kontsumitzaileari kontzeptu horrengatik ordaintzen denaren berri eman litzaioke; gardentasuna, bai kobratzean, bai ondoren hartzaileei banatzean; eztabaidak konpontzeko arbitraje prozedurak gaitu daitezela, justizia arruntera jo beharrik gabe; eta administrazio publikoek, enpresek eta gainerako sektoreek, ordainketatik salbuetsita egon
|
daitezela
. “Lege honek kudeaketa erakundeei ematen dizkien enpresa eta partikularrak ikuskatzeko gardentasunik eza, kobrantzan, banaketan eta gehiegizko eskurantzetan, berrikusi egin litzateke gehiegikeriak saihesteko garatu beharreko araudian”, esan zuen Víctor Domingo Internauten Elkarteko lehendakariak.
|
|
UCEk oharrean adierazi duenez, “ulertzen eta partekatzen du langileek greba deialdia egiteko eta, hartara, lan baldintzen hobekuntza aldarrikatzeko duten legezko eskubidea”, baina ez du onartzen kontsumitzaileak sistematikoki erabiltzea trenbideko, aireko eta, orain, erregai hornidurako sektoreetako lanuzteetan. Horregatik, erakunde horrek “errespetua” eskatzen die sindikatuei beren jardueretan, eta finkatutako gutxieneko zerbitzuak bete
|
daitezela
. UCEk ohartarazi du grebaren jarraipen zehatza egingo duela “eta gutxieneko zerbitzuak betetzen ez badira, ez du zalantzarik izango dagokion salaketa erakunde eskudunei aurkezteko orduan”.
|
|
Era horretako publizitate sustapena egiten denean ere, antolakundeak adierazi zuen eskaintza horrek sortutako eskaerari erantzuteko adina produktu egon behar duela establezimenduak. Era berean, urteko sasoi honetan gertatzen den “publizitate elur jausiak” ez eragiteko eskatu zien kontsumitzaileei, eta urte bukaerara arte egindako erosketak “ahalik eta zehatzenak” izan
|
daitezela
gomendatu zuen, denboraldi honetako “gehiegizko kontsumistetan” ez erortzeko.
|
2007
|
|
Aparatuok jendetza bildu ohi den espazio publikoetan ipin
|
daitezela
eskatu izan dute asko askotan elkarte bi horiek.
|
|
Kirolik egiten den toki denetan desfibriladoreak egon
|
daitezela
eskatzen dute espezialistek: gimnasio, atletismo pista eta kiroldegietan.
|
|
Begira, gatza eta azukrea hauxe lirateke: elkarrizketak, eztabaidak ebitatzea eta, eztabaidatzen bada, enpatiako jarrerak bilatzea, bestearen lekuan jartzea... zeren eta besteak arrazoi pixka bat izango baitu seguru aski eta elkarren arteko desberdintasunak handitu ez daitezen saiatzea eta, gainera, eztabaidak ohitura bihur ez
|
daitezela
ebitatzea.
|
|
Arartekoak nabarmendu du konpainia horiek asko ugaritu direla azken urteetan, eta haien negozioa “deskribatzea zaila dela”, eta horrek herritarrak nahasi dituela. Hori dela eta, bere jarduera arautuko duen “erregimen zorrotz” baten pean egon
|
daitezela
eskatu du, eta erakunde ikuskatzaileak horiek zaintzeko eskatu du. Horren mende dago, ohartarazi zuenez, familia eta negozio txiki askoren segurtasun ekonomikoa, azken boladan zor ugari jaso baitituzte.
|
|
Pertsona itsu, gor edo bestelako ondorioekin, garuneko kalte baten ondoriozkoak, adibidez. Besteak beste, legeak bost eta 15 urte arteko epea ematen du herritarren eskura dauden ondasun eta zerbitzuak, espazio publiko urbanizatuak eta eraikinak eta garraiobideak eskuratu eta erabiltzeko irisgarritasunaren oinarrizko baldintzak bete
|
daitezela
eskatzeko. Garraiorako, eraikinetarako eta eremu publikoetarako irisgarritasuna legeztatzea beharrezkoa zen, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) 2002an egindako azterketa baten emaitzek adierazten zuten bezala.
|
|
Rochek berak ohartarazi zion Europako Medikamentu Agentziari substantzia hori “Vironartzen” lote batzuetan detektatu zela, seropositibo helduak, nerabeak eta hiru urtetik gorako haurrak tratatzeko egokia. “Gaur egun merkatuan dauden ‘Vironartzen’ ontzi guztiak, gaixoek etxean izan ditzaketenak barne, farmazietara itzuli behar dira”, adierazi du EMEAk, eta pazienteei gomendatzen die ahalik eta azkarren jar
|
daitezela
harremanetan medikuarekin, medikazioa alda diezaieten. Rochek esan zuen botika kentzea erabaki duela, “pazienteen interesa” babesteko, eta “lote batzuek usain arraroa botatzen zutela” egiaztatu ondoren.
|
|
Gaur egun,% 0,9ra arteko GEO duten elikagaiak merkaturatu daitezke, baina muga hori ez da produktu biologikoetara zabaltzen. 2009tik aurrera, Bruselak asmoa du% 0,9tik gorako transgenikorik ez dutenak soilik merkaturatu
|
daitezela
biologiko gisa. Nekazari eta ekologisten protestak Azken neurri horrek protestak piztu ditu nekazaritza eta ekologia erakundeen aldetik, eta ohartarazi dute EBk nekazaritza ekologikoko produktuak GEOz kutsatzeko atea ireki duela.
|
|
Kontsul horrek harreman iraunkorra du Babes Zibileko agintari mexikarrekin eta Espainiako ostalaritza eta tour operadoreekin. Agintariek erabaki dute Cancún ez ebakuatzea, baina turistei gomendatu diete hotel eremuan egon
|
daitezela
aurrerantzean abisatu zain. Bai Mexikoko Espainiako Enbaxadak bai Kontsulatu Orokorrak jendearentzako arretarako unitate iraunkorrak ezarri dituzte informazioa emateko (Kontsulatu Orokorra Foru Aldundian, tel.:
|
|
Garapenerako GKEen Koordinakundeak (CONGDE), Lankide Aurrezkiaren Egunaren bezperan, eskatu du “laster” hobekuntzak jar
|
daitezela
kanpoan lankide boluntario lanetan aritzen diren eta Lankide Laguntzailearen Estatutuan bertan jasota ez dauden pertsonentzat. Nahiz eta onartu 2006an estatutu hau onartzeak “aurrerapen historikoa” ekarri zuela, koordinakundeak premiaz ekitea beharrezkotzat jotzen dituen hiru neurri aipatzen ditu.
|
|
Halaber, Gizarte Segurantzan “lankideen araubide berezia” sortzeko eskatzen du, “kotizazio onurak eta amatasun, lan baja edo langabeziagatiko eskubide onuragarriagoak” bilduko dituena. Azkenik, eskatu du eritasun profesionaltzat har
|
daitezela
“osasungarritasun gutxiko eta gaixotasun kutsakorren prebalentzia handiko” eremuetan egindako lanak. Kooperantearen Eguna larunbat honetan ospatzen dela eta, Koordinakundeak “goi mailako profesionaltasuna”, “prestakuntza” –horietatik %90ek baino gehiagok unibertsitate ikasketak ditu– eta “lanaren kalitatea” nabarmendu zituen, profesional horien ezaugarria dena.
|
|
Sektore pribatua proiektuan inplikatzeko, Gobernuak alokairuko etxebizitzetarako lurzoru publikoa gehitzea eta sektore horretan sartzen diren sustatzaileentzako abantaila fiskal eta finantzarioak ezartzea aurreikusten du. Kontsumitzaileen erreakzioak Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) txalotu egiten ditu Gobernuak iragarritako laguntzak, baina eskatu du ez
|
daitezela
gazteengana mugatu eta adinekoengana, dibortziatuengana eta etorkinengana zabal daitezela. OCUk adierazi du ikusi egin dela alokairuko behar adina etxebizitza libre dauden hilean 210 euroko laguntza eraginkorra izan dadin.
|
|
Sektore pribatua proiektuan inplikatzeko, Gobernuak alokairuko etxebizitzetarako lurzoru publikoa gehitzea eta sektore horretan sartzen diren sustatzaileentzako abantaila fiskal eta finantzarioak ezartzea aurreikusten du. Kontsumitzaileen erreakzioak Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) txalotu egiten ditu Gobernuak iragarritako laguntzak, baina eskatu du ez daitezela gazteengana mugatu eta adinekoengana, dibortziatuengana eta etorkinengana zabal
|
daitezela
. OCUk adierazi du ikusi egin dela alokairuko behar adina etxebizitza libre dauden hilean 210 euroko laguntza eraginkorra izan dadin.
|
|
Araudi horrek bi helburu ditu: batetik, kutsatzen, zikintzen edo hondatzen duenak kalteak ordaindu eta konpontzen dituela dioen printzipioa betearaztea; eta, bestetik, kostu horiek beti diru kutxa publikoen gain egon
|
daitezela
saihestea. 2011 urtetik aurrera, nekazaritza ustiapenek milioi bat baino gehiagok, 5.000 industria enpresak baino gehiagok eta salgaiak garraiatzeko 30.000 enpresak baino gehiagok finantza bermeak izan dituzte (aseguru polizak edo antzeko mekanismoak) ingurumen hondamendien aurrean, bai eta zorrotzagoak ere beren jarduerek eragin dezaketen kaltea zenbat eta handiagoa izan.
|
|
Guardia Zibilak erosleei gomendatu zien ez fidatzeko ganga eta eskaintzarik logika komertzialetik kanpo, eta, gainera, bermerik ez emateko, eta erosketak egiteko zerbitzari seguruak erabiltzen dituzten denda elektronikoetan. Era berean, iturri berak gomendatu zuen frogagiri eta gordekin guztiak gorde
|
daitezela
merkantzia jaso eta egiaztatu arte, eta erosleak berehala berriz jartzeko eskatzea kontratatutakoa baino ezaugarri apalagoko produktua jasotzen badu. Internet bidezko saltzaileentzat, Guardia Zibilak adierazi zuen garraiolariei entrega gorabeheren berri emateko eskatzea, eta salgaiak adostutakoa ez den beste helbide batean entregatzea debekatzea.
|
|
Horretarako, uste du hezkuntza administrazioa eskola publikoko irakasleei eraso larriak egiten zaizkienean agertu litzatekeela epaiketetan, eta, aldi berean, “gurasoen laguntza handiagoa” eskatzen du. ANPE estatuko irakasleen sindikatutik, Nicolas Fernández presidente nazionalak irakasleen aurkako erasoak “agintaritzaren aurkako atentatutzat” har
|
daitezela
eskatu du.
|
2008
|
|
Bankuak komisioa eskatzen badigu, irtenbide erraza dugu: diru guztia atera eta gera
|
daitezela
kontuarekin.
|
|
“Erreserbako kapital txikiagoak, bankuen galerei buruzko ziurgabetasunak, kredituaren ziklo normalez gain, eragin handia izango dute, seguru asko, etxeetako maileguetan, enpresen inbertsioetan eta aktiboen prezioetan, eta horrek eragina izango du enpleguan”, azpimarratu du. Krisia gainditzen saiatzeko, NMFk banketxeei eskatzen die gardenagoak izan
|
daitezela
, beren balantzeak antola ditzatela, informazio gehiago eman dezatela haien azalpenari buruz, eta ez daitezela behartu zuzendariak diru azkar eta nolanahi irabaztera. Erakundeen eremuan, ikuskatzaileei eskatu die “finantza produktu toxikoak” definitzeko eta kalifikatzeko orduan ados jartzeko.
|
|
“Erreserbako kapital txikiagoak, bankuen galerei buruzko ziurgabetasunak, kredituaren ziklo normalez gain, eragin handia izango dute, seguru asko, etxeetako maileguetan, enpresen inbertsioetan eta aktiboen prezioetan, eta horrek eragina izango du enpleguan”, azpimarratu du. Krisia gainditzen saiatzeko, NMFk banketxeei eskatzen die gardenagoak izan daitezela, beren balantzeak antola ditzatela, informazio gehiago eman dezatela haien azalpenari buruz, eta ez
|
daitezela
behartu zuzendariak diru azkar eta nolanahi irabaztera. Erakundeen eremuan, ikuskatzaileei eskatu die “finantza produktu toxikoak” definitzeko eta kalifikatzeko orduan ados jartzeko.
|
|
Joan den ostiralean NBEko idazkari nagusiarekin, Ban Ki moonekin, izandako bileraren ondoren, batzorde militarreko buruak lankide guztiei sartzen uzteko konpromisoa hartu zuen, baina Seinek zehaztu zuen Gobernua “birgaitzeko eta berreraikitzeko interesa duten taldeak onartzeko prest dagoela”. Nazio Batuek, Europar Batasunak (EB) eta Estatu Batuek Batzorde Militarrari eskatzen diote atzerriko lankideak deltan sar
|
daitezela
, non zikloiak 134.000 hildako eta desagertu eragin baititu. Birmaniako gobernuak Irrawaddy ibaiaren deltan errefuxiatu eremuak prest jartzeko agindu du, atzerriko lehen lankideak hartzeko.
|
|
Beste inor ere irabazle direnen sareetan harrapatuta geratzea nahi du, estualdietan daudenen itxaropenen kontura. OIMek emigratzeko asmoa duten pertsona guztiei eskatzen die “zuhurrak” izan
|
daitezela
eskaintzak aztertzeko orduan. OIMek emigratzeko asmoa duten pertsona guztiei, destinoa edozein dela ere, “zuhurtasun osoz” jokatzeko eskatzen die, Interneten aurkitzen dituzten edo posta elektronikoz jasotzen dituzten eskaintzak kontuan hartzeko orduan.
|
|
Aldez aurretik, erabiltzaileek ziurtagiri digitala izan dute. Arreta eta azkartasuna Langile Komisioen Estatuko Eraikuntza, Zur eta Antzekoen Federazioa (Fecoma CC.OO.) eraikuntza enpresei eta administrazio autonomikoei eskatu die “arduratsuak” izan
|
daitezela
eta erregistroa abian jartzean “azkar” jardun dezatela. Sindikatuaren arabera, 17 erkidegoek eta Ceuta eta Melillako hiri autonomoek “denboraz eta formaz” osatu dituzte beren erregistroak.
|
|
“Etika, zientzia eta giza eskubideak askoz gehiago eskatzen dute”, esan zuen Hernández de Torok. Dokumentu horrek NBEri adierazten dio beharrezkoa dela kideek datorren urtean CO2 emisioak %80 murrizteko hitzarmena lortzea 2050 baino lehen, eta ez
|
daitezela
konformatu 1992 urtetik egin diren munduko gailurretan orain arte hitzartutako %50arekin. “Herrialde aberatsak, G8 buru dutela, 2050 aldera emisio globalak erdira murrizteko proposamena egiten ari dira.
|
|
Kontrolak indartzea EBk gaur egun debekatu egiten du esneki txinatarren inportazioa Europan, Bruselak Europar Batasuneko herrialdeei mugetako kontrolak indartzeko eskatu die, baina gogorarazi du EBk gaur egun Txinako esnekiak inportatzea debekatzen duela. Nina Papadoulaki bozeramaileak adierazi duenez, Europako Osasun komisarioak, Androulla Vassiliou jaunak, “bere zerbitzuei eskatu die jar
|
daitezela
harremanetan Txinako agintariekin kutsadurari buruzko informazio gehiago eskatzeko, eta estatu kideei eskatu die mugen kontrola indartu dezatela, batez ere Txinako produktuena”. Txinak ez du ez esnea ez esnekirik esportatzen Europar Batasuneko merkatura, ez baitu Bruselak onartutako hondakinen kontrol planik elikagai horiek EBko herrialdeetan merkaturatzeko.
|
2009
|
|
Bankuek eta kutxek nahi dute abal emaileen diru sarrerak izan
|
daitezela
hipoteka ordaintzeko bestekoak, eta hileroko sarreren% 40 inguru erabiliz erantzun diezaiotela euren konpromisoari (mailegu jabeei eskatzen dieten bezalaxe, beraz).
|
|
Epaileari galdegin dakioke agindu dezan berehala buka
|
daitezela
jarduera trabagarriak eta zaratak; halaber, eska dakioke ken diezaiola bezeroari etxebizitza erabiltzeko eskubidea (gehienez, hiru urterako galaraz diezaioke han bizitzea, eta betiere, arau haustea eta kalteak zenbaterainokoak izan diren hartu behar da aintzat), edo/ eta behin betiko baliogabetzat jo ditzala alokatu duen etxebizitzaren gainean dituen eskubide guztiak eta etxetik bidal dezala.
|
|
Oso garrantzitsua da motibazio nagusiak barnekoak izan
|
daitezela
, eta gure barreneko nahiek gidatuta mugi gaitezela; bestela, dena kanpotik ezarria bada, arriskua izaten da gure nahi eta interesekin talka egiteko, eta nork bere beharrei erantzuteko modurik bilatzen ez duenean, gogo aldarteak okerrera egin dezake.
|
|
Horregatik aholkatzen dugu ikasgeletan musika jarri behar litzatekeela azalpenak ematen ari direnean, eta zirkuluerdi bat eginez jar
|
daitezela
irakaslearen inguruan, platea batean baleude bezala.
|
|
...du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar
|
daitezela
harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fen... Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek, baina horrek ez du esan nahi haiek nahi duten guztia egiten utzi behar dietenikZuk baduzu seme alabarik. Hiru alaba dauzkat, eta izugarri maite ditut.Esaten duzun hori egiten duzu haiekin. Egiten dut, eta zenbaitetan nire hutsegiteak onartu behar izaten ditut, barkamena eskatu... nahi dudalako nire alabek uler dezaten zer den pertsona heldu izatea:
|
|
Gaur egun, zazpi urteko haur batek informazio gehiago dauka, erromatar enperadore batek zeukana baino. Gizarte sareak, solasguneak, eztabaidaguneak... Gazteentzat Internet da plaza publikoa, eta hor egiten dituzte harremanak.Zer jarrera hartu behar dute gurasoek. Internetek aukera ematen du gazteek euren mundua zabal dezaten, hori hala da, baina, aldi berean, areagotu egiten du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar daitezela harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fenomenoa Internet da.Telebista baino askoz hobea da, ikuslea ez delako pasiboa.Aktiboa da.Internet bidez pertsona asko ezagutzen ditugu, baina haren etxeko ataria soilik ezagutzen dugu, ez barru barruan dagoena, eta hortxe dago arazoa.Gainera, bizitzak ez du ematen dozenaka, ehunka lagun min edukitzeko adina, eta Internetek besterik pentsaraz diezaguke.Ezinezkoa da.Lagun onak esku bakarreko hatzekin konta daitezke, edo bi eskuetakoekin, asko jota.Eta hori aurrez aurreko harremanean landu beharra dago.Gurasoek seme alaben lagunak izan behar dute. Seme alaben lagunik onenak izan behar dute gurasoek.Mugak ere jarri behar dituzte, baina ekuazio horretan dago gakoa, mugen eta adiskidetasunaren arteko ekuazioan.Beharrezkoa da gure seme alabak harritzea, eguneroko errutinatik irtetea, gure galeren eta frustrazioen berri ematea, seme alabek uler dezaten gure bizi esperientzien bidez ez beti onak, gainera, sentiberago egiten garela, gizatiarrago, eskuzabalago.Sekula ez da gaur beste garatu entretenimenduaren industria, eta sekula ez dira izan pertsonak gaur bezain tristeakEz zaizu iruditzen gurasoak adiskidetzat hartuta, seme alabek oker uler dezaketela harreman horren muina. Adiskide izan behar dela esaten dudanean, ez dut esan nahi seme alabek aurrez antzeman behar digutela zer egingo dugun, seme alabei nahi dutena egiten utzi behar zaiela, gehiegi babestu behar direla edo haurrek gurasoak manipulatu behar dituztela.Egun, haurrek manipulatu egiten dituzte gurasoak.Adiskide izateak esan nahi du gure irudi ezin hobea ematea seme alabei, gehiago besarkatzea, maitekorragoak izatea eta eskuzabalagoak; eta aldi berean, mugak jartzen jakitea, ezetz esaten ikastea... Hau da, oreka lortzea autoritatearen eta afektibitatearen artean.Ez dirudi erraza oreka hori lortzea.Ez da erraza, ez.Baina egiten ez badugu, nola prestatuko ditugu gure seme alabak bizitzak jartzen dituen erronkei aurre egiteko, krisiei, estualdiei, desilusioei... Gure seme alabak ez baditugu prestatzen beste gizaki batzuekin harremanak edukitzeko. Ez dugu egingo baldin eta arau eskuliburu oso zorrotz eta azalekoa hartzen badugu oinarri; eta nahi duten guztia egiten uzten badiegu eta eskatzen duten guztia erosten badiegu, orduan ere ez dugu egingo.Era horretan jokatuz, kontsumitzaileak soilik sortzen ditugu, kreditu txartel baten zenbakiak.Eskola porrota, jazarpena, bullying a, aspaldiko arazoak dira eta gizarte guztietan ageri direnak.Zergatik ematen diegu halako garrantzia gaur egun. Gero eta ohikoagoa da haurrak eta gazteak krudel jokatzea elkarren artean, eta sentimendurik ez erakustea besteen minarentzat.Gero eta enpatia gutxiago dago, bestearen lekuan jartze hori.Adimenaren funtziorik garrantzitsuenetakoa da, eta inon ez dute lantzen.Zer egin behar litzateke. Gurasoek eta irakasleek lagundu behar lituzkete seme alabak, ikus dezaten nola bizi den hain ongi ez dagoen jendea, langabeak, adinekoak, gaixoak... Gure haurrak ez baditugu behin eta berriz horretan entrenatzen, ehunka aldiz, ez dute garatuko gaitasun hori.Eta horren faltan, liderrak sortuko ditugu, oso txarrak, beren zilborrari baino begiratzen ez diotenak.Guztiok ezin ditugu eduki maila handiko ikasketa, lan bikainak eta aitortza handiak.Arrakastaren gizartean, nola erakutsi jendeari arrakastarik gabe bizitzen. Egungo gizartea obsesionatuta dago garaipenarekin, podiumarekin, lehenengo izatearekin.Baina gutxi batzuk soilik irits daitezke horra.Baina izan gaitezke hamargarrenak, ehungarrenak, milagarrenak, duin eta zoriontsu, eta hori irakatsi daiteke, eta irakatsi egin behar da.Tamalez, gizartearen agenda paranoikoak kontrakoa sustatzen du.Seme ...du harremanen azalkeria, eta horrekin batera, konfiantza falta ere bai, eta bizi esperientzia sakonak trukatzeko zailtasuna ere izugarri handitzen du.Muga bat jarri behar dela iruditzen zait, eta hori gurasoek egin behar dutela, baina, ahal den neurrian, deus inposatu gabe, elkarrizketa erabiliz.Arauak ulertu egin behar dira lehenik, eta gero onartu.Komeni da, beraz, gazteak elkarrekin bilduz jar
|
daitezela
harremanetan, eta ez bide birtualetatik.Harreman fisikoak ordezkaezinak dira.Azken bi hamarkadetan gertatu diren bi fenomenok aldatu egin dituzte giza harremanak.Lehena telebista izan da.Gurasoek eta seme alabek arreta gehiago jartzen diete pantailan ageri diren irudiei, eta elkarren arteko hizketa isildu egiten da.Ondorioz, familia bihurtzen da leku berean bizi den arrotz multzo bat.Bigarren fen... bere hutsegiteak onartzen dituena.Duela urte batzuk, alaba zaharrenak aurpegiratu zidan jende asko hartzen nuela kontsultan, hitzaldi asko ematen nituela, baina azkenaldian ez nuela denborarik berekin hitz egiteko.Begietara begiratu nion, besarkatu eta esan naion:
|
|
Oso gizarte estratifikatua da gurea: haurrak haurrekin, helduak helduekin eta zaharrak zaharrekin; eta ez
|
daitezela
nahasi, hausteko ere...
|
|
Irabiaki frutadunak ere, energetikoak izan
|
daitezela
.
|
|
Beti gerta daiteke tresnek akatsen bat izatea, baina komeni izaten da ez
|
daitezela
izan akats arriskutsuak.
|
|
Larraildi zerbitzu batera deitzen duenak, hasteko behintzat, gauza bat nahi izaten du, berehala etor
|
daitezela
.
|
|
Hala ere, hilaren hasieran Euriborra argitaratzeko aurrerakina jasoko dute hemendik aurrera kredituak berrikusten dituztenek. OCUk erabiltzaile horiei gomendatzen die beren banku edo aurrezki kutxara joan
|
daitezela
beren hipotekaren baldintzak birnegoziatzera, nobazio baten bidez. “Eragiketa horrek kostu txikiak ditu, eta ordaindu beharreko kuota nabarmen murrizteko aukera emango die kontsumitzaileei, baina finantza erakundearen onarpenaren mende dago”, zehaztu du erakundeak. Subrogazioa Erakundeak ez badu nobazioa onartzen “nahiko litekeena”, dio OK, kontsumitzaileak kreditua subrogatzea aukera dezake, baldintza hobeak eskaintzen dizkion beste banku batera joanda.
|
|
Era berean, trazabilitatearekin erlazionatu behar da, hala nola lote baten identifikazioa, ordua eta tokia, baina baita elikagaien kalitatearen beste parametro batzuekin ere, segurtasuna modu objektiboan baieztatzeko, hala nola patogenoak eta toxinak. Marraztu beharreko parametroek malguak izan behar dute, arriskuak sor
|
daitezela
. Datuen objektibotasuna datuak eskuratu, prozesatu eta sistemara automatikoki transferitzearen ondorioz gertatu behar da, gizakiaren esku hartzea ahal den neurrian murriztuz.
|
|
Dena ez da ona Estatu Batuetako adituek diotenez, komeni da gogoratzea bromelina osagarriak ez direla sendagaiak; beraz, ez dute purutasun eta segurtasun bermerik, eta haien ondorioak aldatu egin daitezke, osaeraren eta ekoizpen motaren arabera. Food and Drug Administration (FDA) bera AEBn. gaixoei edo medikamenturen bat hartzen duten pertsonei aholkatzen die kualifikatutako profesional batengana joan
|
daitezela
, edozein osagarri dietetiko kontsumitu aurretik. Kontsumitu ondoren erreakzio alergikoak dokumentatu dira, besteak beste, eztarriko hanturak eta arnasa hartzeko zailtasunak.
|
|
Giza Eskubideen Europako Auzitegiak (GEOTE), aldiz, beste batzuetan, komunikazioetarako sekretu eskubidearen mugei buruzko iritzia eman du, eta adierazi du “ez dela soilik komunikazioaren barne edukia ikusita, baita beste alderdi osagarri batzuk kontrolatuta ere, hala nola erabiltzaileen identifikazio datuak”. Internauten Elkarteak eskatzen du gure ordenamendu juridikoan legezko prozedura egokiak ezar
|
daitezela
oinarrizko eskubide mota horietan ez sartzeko.
|
|
Hori dela eta, Nazio Batuek animalien osasuna zaintzeko hesi estuagoa ezartzea gomendatzen dute. Eskatu du zorrotz bete
|
daitezela
abeltzaintzako ustiategietako higieneari buruzko jarraibideak, eta saihestu dadila animalia eta gizakien arteko harremana, edozein aldetan sintoma txikiena izanez gero. Halaber, garapen bidean dauden herrialdeetako albaitaritza zerbitzuak indartzearen garrantzia azpimarratu du.
|
|
Salatu du zenbait eskualdek, hala nola Gaztela eta Leonek edo Kataluniak, ez dutela Arriskuan dauden Espezieen Eskualdeko Katalogorik egin, eta, beraz, ez dutela kontserbatzeko prozedurarik. Horregatik, arrisku larrian dauden espezieen erroldari eusteko proiektuak ere egin
|
daitezela
eskatu dute, hala nola Kataluniako estepako hegaztiak. Ingurumen, Landagune eta Itsas Inguruetako Ministerioari (MARM) hainbat hegaztiren estrategia nazionalak onar ditzala eskatzen diote:
|
|
Lagunei kontsulta egitea eta erabiltzaileek Interneteko foroetan zer esaten duten begiratzea lagungarri izan daiteke (nahikoa da Googlen" heriotza aseguruak" bilatzea). Eskatu aseguru kontratuaren aldaketa edo gehikuntza guztiak idatziz egin
|
daitezela
beti. Poliza sinatu ondoren, ez onartu kontratutako aldaketarik.
|
|
Ingeles maila altua du. 85 puntu lortu zituen TOEFLn, baina ikastetxeak eskatzen du irakasleek, ingelesez komunikatzeko behar dituzten trebetasunak izateaz gain, hizkuntzaren ezagutza filologiko sakona erakuts dezatela, eta are gehiago, haien azentua eta jatorrizko batena nahastu
|
daitezela
. Zein da hain eskakizun handiaren arrazoia?
|
2010
|
|
Presarik gabe ibil
|
daitezela
komeni da, gozatuz, eta, ahal dela, txandak zainduz.
|
|
Ikasleak erabakitzen badu akademiak kudeatuko duela finantzaketa, zera eskatu behar luke, elkarri lotuta egon
|
daitezela
kreditu kontratua eta ikastaroa hartzea.
|