|
2018
|
|
|
Bigarren hori bereziki kezkagarria da. Azterketak berak esaten du parekidetasuneranzko urratsak egin behar ditugula, ez bakarrik bidezkoa delako, ematen ez baditugu bertsolaritzaren gizarte mugimenduaren bideragarritasuna bera kolokan egon
|
daitekeelako
baizik.
|
|
|
Baina aldi berean prozesuak azkartuz eta jendea, halako indar zentrifugo batekin, sistematik botaz. Eta hori arriskutsua izan daiteke, bai barruan dagoen jendea erre
|
daitekeelako
, bai zenbait prozesu heldutasun puntu hori lortu gabe amaitu daitezkeelako.
|
|
|
Ni pertsonalki ez nintzen gustura geratu Durangoko bakarkakoarekin. Drama bitarteko izan
|
daitekeelako
, baina ez helburu.
|
|
|
“Drama bitarteko izan
|
daitekeelako
, baina ez helburu”
|
|
2021
|
|
|
Pandemia urtean, egitasmoa bertan behera geratu da, baina gerora begira, Adin adinek ez du oraindik azken hitza esan. Egoitza gehiagotara zabaltzeko erronka azaldu zaie antolatzaileei, bertsoa tresna itzela izan
|
daitekeelako
bizitasuna emateko eta une latzenak goxatzeko.
|
|
|
Maiz, euskal kulturari modernitatearekin lotutako erronkak ezartzen dizkiogu, bere betiko lan ildoetatik ateratzeko eta berpizteko. Baina, bertsoaren kasuan, adibidez, entzuleria zaharrena ezin dugu eskematik kanpo utzi, bertsoa tresna garrantzitsua izan
|
daitekeelako
haientzat, beren buruak lantzeko eta euskal komunitatean kokatzeko. Horretarako, bertsoaz aparte, kulturaren bestelako aspektu batzuk ere sakondu dira ekimenean, adibidez, bertsoak musikatuz edo kantu tailerrak antolatuz saioen aurretik edota ostean.
|
|
|
Halaxe bota zuen Labakak lehen agurrean “Bertsoen bidez etxe bihurtu/ nahi dugu zuen egoitza” kantatuz. Izan ere, zaila izan
|
daitekeelako
denena den etxe horretan norberak bere lekua aurkitzea eta bizitza berri bat hastea. Era honetako kezken usatzeko hor izan zen ekimena, eta Egañak berak umorez heldu zion zahartzaroaren eta egoitzaren gaiari, gabon giro bete betean, hurrengo esaldiak kantatuz:
|
|
2022
|
|
|
...201cpoeta kaskar” deitzen zietenak, bertsolaritza tabernazulotik antzokietara eraman behar zela aldarrikatzen zutenak, “autore bertsolaritza” planteatzera iritsi zirenak–, eta despistatzen dituela beste zenbait egun –hala holako formula hibridoei fede apurtzailez erreparatzen dietenak eta abar luze bat– Demagun, diot, kode bakar bat duela esatea asko erreduzitzea izan
|
daitekeelako
, eta, zer esanik ez, ibilian ibilian kode horrek propio izateari utz diezaiokeelako –zer da propioa, izan ere? – Baina uler gaitezen: demagun bertso espazioak, jendaurreko ikuskizun bezala egonkortzen den unetik, sortzen dituela tradiziozko joko arau konbentzional batzuk, denboran zehar moldatu arren oraindik antzeratsu irauten dutenak –eta, itxura guztien arabera, aurrerantzean ere halatsu iraungo dutenak– Eta demagun joko arau horien funtsa dela bertsolarien eta entzuleen arteko adostasun inplizitu bat, arrazoiketa entimematikoan gauzatzen dena:
|
|
2023
|
|
|
“odol emaileak ilaran”, “parrandazaleak treneko azken geltokian” edota “bertsolariak azken aktaren zain”. Noski, kontua ikaragarri aldatu
|
daitekeelako
rola betetzen duenak egiten duen ekintzaren arabera edo haren aurrean daukan jarreraren arabera, bertsotan zein bizitzan. Modu horretan bisualki ikusi dezake gai jartzaile taldeak saioaren eskeletoa eta, hartara, errazago identifikatzen dira rol errepikapenak edo antzekotasunak, bai bertsolari bakoitzarenak eta baita saioari osotasunean eragiten diotenak ere.
|