|
2000
|
|
|
Albisteetako protagonista jendea denean, benetako interes eragingarria sortzen da. Demagun asmakari bat dagoela informazioaren oinarrian; asmakari horren atzean
|
dagoen
pertsonari buruzko datuak ematen baditugu, interesa areagotu egiten da.
|
|
2001
|
|
|
Lehen erabili dugun definizioa aplikatuta, begien aurrean dugun hori testuada. Gainera, gure ikasleek testutzat hartuko lukete3; azken batean leku ezezagunbatean
|
dagoen
pertsona batek bertako bati behar duen zerbait nola aurkitu galdetzendio eta hori ekintza komunikatiboa da; baina, benetan jasotzen ote ditu testu horrekjatorrizko bi hiztunek egoera berean martxan jarriko lituzketen gaitasun guztiak?
|
|
2002
|
|
|
Lehenengo helburuari dagokionez, berriz, hona hemen enplegua bilatzeko ahalegina oztopatuko duelako aitzakian hartutako zenbait zifra gogoetarako eta konparaziorako: Eusko Jaurlaritzaren ikerketek txirotasun muga (45 urtetik behera bakarrik
|
dagoen
pertsonarentzat) 95.000 pezetan ezartzen dute, aldiz, adostutako GGD: 61.845 pta.
|
|
|
Ez dago, inolako kasuetan, ezer pururik hizpide hartzerik. Baina hara non, horregatik, muturreko ondorioak ematen diren, ondoan
|
dagoen
pertsona, arrazoi, esentzialistengatik?, auzokidetzat nahi ez izatea kasu. Fisikoki gertu dago (batzuk fisikoki ere urrundu egiten dira).
|
|
2006
|
|
|
identifikazio prozesua suertatzeko orduan, adopziohomoparentalaren kontrakoek goraipatzen dute pertsonaren sexua (ikuspegi biologikoaren arabera, sexu bakoitzari legokiokeelakoan identifikazio bat: adibidez, gizonezkoa da maskulinoa izatea eta emakumezkoa da femeninoa izatea); adopziohomoparentalaren aldekoek, aldiz, garatutako rola ezinbestekotzat hartzen dute.Ideia hau ikuspegi psikosozialari lotuta dago, horren arabera, haurrak garatzenduen rolak identifikazioak baino garrantzi handiagoa izango luke, alegia, identifikazio irudiaren atzean
|
dagoen
pertsonaren sexuak ez luke baldintzatukohaurraren garapena, beraz, generoaren rolak garatzen dira gurasoen sexua zein denere.
|
|
2007
|
|
|
Eta alderdi bat diot, baina berdin enpresa bat, erakunde bat, eliza edodena delakoa. Komunikazioan
|
dagoen
pertsonak oso argi izan behar du bereprofesionaltasuna, eta jakin behar du gaur egon daitekeela leku batean eta biharbestean. Abokatu batek defenda dezake gaur bezero bat eta bihar bezero horrenlehiakidea den beste bat.
|
|
|
Gizarte zentro sinboliko horretako partaideak ez du arazorik zentro hori gauzatzen duten gizarte indarrak, diskurtso ezaugarriak, eta abar ahazteko edo naturaltzat emateko, ezta indar eta ezaugarri horiek bere identitatearen euskarriak direlaahazteko ere. Gizarte zentroetan gizarte mugak bigarren mailakoak dira, nagusienanorberaren nor izana da, hau da, ezaugarri sozialetatik kanpo omen
|
dagoen
pertsona hutsa. Osterantzean, gizarte zentrotik kanpo dagoenarentzat endotaldearen, norbanako ereduaren?
|
|
|
Pertsonen diferentzia, indogermanieran esentziala, japoniarrek nahiko axolagabe tratatzen dute. Psike japoniarrarentzat kontua askoz gehiago da zein harremanetan
|
dagoen
pertsona bat bestearenganako, hau da, bataren eta bestearen arteko harremana da garrantzizkoagoa, bataren eta bestearen arteko diferentzia baino. Giza harremankera ezberdinak adierazteko, japonierak kortesia moldeentzat adiera zabalean maila asko eta asko dauzka.
|
|
2008
|
|
|
Zalantzarik gabe, horrelako jokabide askoren jatorria kulturala da, zengun adibide zehatz bat: hegazkin gidariarena eta hegazkinean bidaiatzen duten jendearen arretarako
|
dagoen
pertsonarena. Ziur aski, barneratutako estereotipoaren arabera,, gizonezko?
|
|
|
– Egin ezazu gaixo edo min hartuta
|
dagoen
pertsona bat sendatzeko erabiltzen diren gauzen zerrenda.
|
|
2009
|
|
|
Desagerturik
|
dagoen
pertsonaren zehaztasunak: izena, adina, jaiotza dataeta lekua, ikasketak, lanbidea, ezaugarri fisikoak, patologiak, etab.
|
|
2010
|
|
|
Azkenik, pertsonak leku ezezagun batean dagoen sentsazioa dauka, ez dakibere gauzak non dauden eta «etxera» bueltatu behar duela uste du. Nahastua
|
dagoen
pertsona bat leku berri batean badago, logikoa da galduta dagoela pentsatzea.Inguruko pertsonak, bereziki ezagunak ez badira, arerio izatera pasatzen dira eta, ondorioz, gaixoa galdutako erreferentzia afektiboak aurkitzen saiatzea normala da.Noraezean ibiltzea gaixoa zaintzen duen pertsonaren arreta eskuratu nahia edo komunikazio saiakera baten emaitza izan daiteke ere kasu batzuetan, edota norae...
|
|
|
Beste adierazpen emozionalen aldean, zaintzaileak bizi dezakeen emozioezberdina da. Kasu batzuetan, amorrua eta kulpa batera adieraztea gerta liteke.Beste kasu batzuetan, berriz, zaintzaileak gaixorik
|
dagoen
pertsonarekiko amorruasentitzen du. Azken finean, gaixoak zaintzaileari bizitza aldatu dio.
|
|
|
Ezintasuna, zaintzaileak gaixotasunaren garapenarenaurrean ezer ezin egin dezakeelako onarpenarekin erlazionatzen da. Hala ere, gaixorik
|
dagoen
pertsonarengatik gauza asko egin ditzake nahiz eta ezintasunakblokeatuta utzi. Horregatik, zaintzaileak gaixoarengatik egin ditzakeen jardueretanzentratu behar du, gaixotasunaren garapenak bere ibilbidea izango duela onartuz.
|
|
|
zuzenean salduko dira (PZLren 635 art.). Bahitutako ondasunak balioak ez badira, alderdiek eta interesatuek adostutako eta PZLrekin bat auzitegiak onartutako eran egikarituko dira (PZLren 636.1 eta 640 art.). Azkenik, aipatutako hitzarmen edo akordiorik ezean, ondasunen besterentzea prozedura hauetariko bat erabiliz gauzatuko da (LPLren 261 art. eta PZLren 636 art.): (1) espezializatutako eta administratiboki horretarako baimenduta
|
dagoen
pertsona edo erakundeak eginiko eskualdatzea, organo jurisdikzionalak horrela erabakitzen duenean; (2) erregelamendu bidez, oraindik garatu gabe dago, adierazitako eran fede emaile publiko baten aurrean eginiko enkante bidez, eta (3) enkante judiziala, aurreko prozedurak erabiltzen ez direnean.
|
|
2011
|
|
|
Eldarniozko ideiek maitasun erromantiko idealizatu bati eta espirituen elkartzeari egiten diote erreferentzia, erakarpen sexualari baino areago. Normalean, «maitemindua»
|
dagoen
pertsonak paranoia duenak baino estatus sozial edo ekonomiko hobea izaten du (adibidez, famatua den pertsona bat edo lanean bere gainetik dagoen norbait), nahiz eta guztiz ezezaguna den norbait ere izan daitekeen eldarnioaren objektu. Ohikoak izaten dira eldarnioaren objektuarekin kontaktuan jartzeko saiakerak (telefono deien bidez, eskutitzez, posta elektronikoz, opariak eginez, bisitak eginez edota zelatatuz), eldarniozko ideia ezkutuan mantentzea ere gerta daitekeen arren.
|
|
2012
|
|
|
Kontrako erreakzioamugimendu alterglobalistaren eskutik etorri da, eta hor oso esanguratsuak izan diraBoaventura de Sousa Santos soziologo portugaldarraren ekarpenak. Brasilgo gizartemugimenduekin eta Gizarte Foro Mundialarekin oso konektatua
|
dagoen
pertsona da, eta bere proposamenen artean badago bat gure eztabaidarako oso egokia: estatuagizarte mugimendu berri berria1 (2005:
|
|
|
Kontrako erreakzioamugimendu alterglobalistaren eskutik etorri da, eta hor oso esanguratsuak izan diraBoaventura de Sousa Santos soziologo portugaldarraren ekarpenak. Brasilgo gizartemugimenduekin eta Gizarte Foro Mundialarekin oso konektatua
|
dagoen
pertsona da, eta bere proposamenen artean badago bat gure eztabaidarako oso egokia: estatuagizarte mugimendu berri berria1 (2005:
|
|
|
Aalborgeko Gutunak ere antzeko zerbait zioen: «Ikasi dugu ezinezkoa delaherrialde industrializatuetan
|
dagoen
pertsona bakoitzeko baliabideen kontsumomaila biztanleria osora hedatzea, eta are gutxiago etorkizuneko belaunaldietara, jarduera ekonomikoaren oinarrian dagoen kapital naturala suntsitu gabe. Jakitungara iraunkortasunaren ideia egungo garapen ereduen izaera ez demokratiko etaez ekitatiboa aintzatestetik sortu zela».
|
|
|
Lanean
|
dagoen
pertsona bakoitzeko eskura dagoen errenta ere (zerga etatransferentzia sozialen ostean) handiagoa da Iparraldean, 2008ko datuek islatzenduten moduan, eta krisiaren garaian are gehiago hazi da diferentzia hori, Hegoaldekosoldaten narriaduragatik.
|
|
2014
|
|
|
Gehienetan egokitzapenaren bidez, harreman irekiak eta desberdinak dituenpertsona batek gehienetan lanaren bidez topatuko ditu estatus handiagoko pertsonaketa haiengana egokituko da (Giles eta Powesland, 1975); fenomeno horri «goranzkokonbergentzia» esaten zaio. Kontrakoa, «beheranzko konbergentzia», arraroagoadena, sortzen da maila altuagoko pertsona batek bere hizketa egokitzen dueneanbeherago
|
dagoen
pertsonaren hizketara. Egokitzapen mota hau gertatzen dahelduen artean gehienetan, ez ume eta nerabeen artean soilik.
|
|
|
Har dezagun adibide zehatz bat: abioi gidariarena eta abioian bidaiatzen duen jendearen arretarako
|
dagoen
pertsonarena. Ziur aski, barneratutako estereotipoaren arabera, «gizonezko» pilotua irudikatu dugu lehenengoan, eta bigarrenean, «emakumezko» zerbitzaria.
|
|
|
Botere bidezko Münchausen en sindromea duenak sintoma fisiko eta psikologikoak eragiten dizkio bere mende
|
dagoen
pertsona bati, edo pertsona horrek gaixo dagoela sinetsarazten dio jendeari. Bere semearen edo alabaren gaixotasuna eragiten du, besteen arreta eta errukia erakartzeko.
|
|
|
Despertsonalizazioari elkarturiko sentimenduen galera depresioaren antzekoa da. Baina despertsonalizazio nahastea duten pertsonen sentimenduen galera despertsonalizazio agerpenei (norberarengandik urruntzeari) loturik doa, eta deprimitua ez
|
dagoen
pertsonarengan ere gertatzen da.
|
|
|
Teknika honen bidez bere portaera ebaluatzen eta kontrolatzen irakasten zaio besteen kontrolera ohitua
|
dagoen
pertsonari. Pertsonak bere portaera erregistratu eta ebaluatzen ikasten du, portaera egokiaren eta desegokiaren adibideak ikusi ondoren.
|
|
|
Eranzten ari den edo biluzik
|
dagoen
pertsona bat ikusiz kitzikatzen da; jarduera sexualean, biluzik edo biluzteko unean beste pertsona bat behin eta berriro ikusiz kitzikatzen da, eta atsegin sexuala lortzen du. Sekretuan eta ezkututik egiten da behaketa, behatua dena konturatu gabe edo haren baimenik gabe; behatua dena sarritan ez du ezagutzen behatzaileak.
|
|
|
– Koma egoeran
|
dagoen
pertsonak ez die erantzuten barneko eta kanpoko kinadei; ez du jarduera mentalik eta mugimenduzko jarduerarik; konorterik gabe dago; arnasa hartzen du, eta bizi funtzioak betetzen jarraitzen du.
|
|
|
Anorexiaren faktore abiarazleen artean dieta murriztailea jartzen da. Gaizki elikatua
|
dagoen
pertsonaren garuna berehala desorekatzen da, garunak kalorien% 20 inguru behar baitu. Anorexiaren faktore iraunarazleen artean, elikadura eskasak eragindako akiduraren ondorio psikobiologikoak eta asaldura psikopatologikoak jar daitezke:
|
|
|
II. azpifasean, lehen azpifasekoen antzeko maiztasuneko uhinez gainera, orratz moduko uhinak eta uhin makalen K konplexuak agertzen dira. Kinada batek K konplexua eragin dezake lotan
|
dagoen
pertsonarengan, pertsona hori esnatu gabe. Bigarren azpifasean pertsona esnatzea zailagoa da.
|
|
2015
|
|
|
Txio hau eta ondorendatozen beste guztiak kentzen ditugu, hemendik aurrera jasoko ditugun txioak erreplika horri edobeste batzuei buruzkoak izango direlakoan. Ordua lurrikara nagusiko orduarekiko desberdina badabaina minutua berdina, orduan lurrikara nagusitzat hartzen dugu txio hau, denbora eremu desberdinbatean
|
dagoen
pertsona batek txiokatu duelakoan.
|
|
|
Zentzu honetan, langabezia, eta epe luzekoa bereziki, estres maila altuko bizi gertakaria delaesan daiteke, familia sistema osoan eragina duuena (Ferguson et al., 1997; Menaghan, 1991; Murphey eta Shillingford, 2011; Schliebner eta Peregoy, 1994; Weckstrom, 2012), baitafamiliarteko zein familiaz kanpoko harremanetan ere (Gough eta Killewald, 2011). Bainainpaktuan eragiten duten bestelako aldagaiak daudela ere ezin ahaztu daiteke, hala nola, langabezian
|
dagoen
pertsonaren sexua eta adina, prestakuntza maila, kargura dituen seme alabakopurua eta adina, bikotekidearen lan egoera, etab. (Waters eta Moore, 2002).
|
|
2019
|
|
|
Mendebaldeko adibideen artean, ezagunak ditugu Andy Warholen artelan serieak, Campbellzopa latak edota Marilyn Monroeren aurpegiaren erreprodukzio amaigabeak. Bideoaren baitan, Warholek 1963an sortutako Loa artelanean, lotan
|
dagoen
pertsonaren arnasketaren errepikapenareninguruan hainbat bideo esperimental burutu zituen. Orobat, Txinak erreprodukzioekin duen harremananabarmentzea interesgarria litzateke.
|