|
2009
|
|
|
Ekonomian
|
dagoen
diru kopurua handituz, moneta unitate bakoitzaren balioa diluitu egiten du gobernuak.
|
|
|
Hori dela eta, diru politikaren helburua inflazioaren zeharbidezko kontrola edo zaintza da, batez ere banku zentralaren erabakitzeko esparruaren barne geratzen diren tresnen bitartez. Diruaren merkatuan eragiteko asmoa dute tresna hauek, merkatu horretan
|
dagoen
diru kopuruan (diru agregatuen bidez) diruaren salneurrian (interes tasen bidez) edo finantza sistemaren jokabidean (orientabideak, seinaleak, igurikimenak, zigorrak, etab. erabiliz).
|
|
|
Bankuen lege erreserba murrizteak aukera ematen die bankuei mailegu gehiago emateko, eta zirkulazioan
|
dagoen
diru kopurua handitzen du. Horrela, lege erreserba hori kudeatuz, eragin zuzena izan dezake banku zentralak bankuek merkatuari ekartzen dioten diru kopuruan.
|
|
|
Diru politikaren funtsezko tresna dira merkatu irekiko eragiketak. Zirkulazioan
|
dagoen
diru kopurua eta interes tasak kudeatzean datza, tresna zehatz batzuk erabiliz: mailegu, dibisa edo lehengaiak adierazten dituzten aktiboen salerosketak.
|
|
|
Barne merkatuan saltzen den zor publikoaren jaulkipenek dirua xurgatzen dute merkatutik eta, beraz, zirkulazioan
|
dagoen
diru kopurua murrizten dute. Alderantziz, merkatuan dagoen zor publikoa, beste aktibo batzuekin gertatzen den moduan?
|
|
|
40 Diru politika guztiek, modu batean zein bestean, zirkulazioan
|
dagoen
diru kopurua aldatzeko nolabaiteko joera dute. Baina, bestaldetik, diru politikek, edo, hobeto esanda, diru sistemek?
|
|
|
– Diru politika murriztailearen helburua merkatuan zirkulazioan
|
dagoen
diru kopurua murriztea da.
|
|
|
Diru politika hedatzaile baten bitartez, esan dugunez, zirkulazioan
|
dagoen
diru kopurua handitu nahi da. Horretarako, mekanismo hauetako bat erabili ohi da:
|
|
|
– Bankuen lege erreserbak handitu, zirkulazioan
|
dagoen
diru kopurua murrizteko asmoz.
|
|
|
Bestaldetik «diru politika murriztailea» espresioa beste zentzu batean erabili ohi da ere. Nahiz eta merkatuan
|
dagoen
diru kopurua ez murriztu, inflazioa zaintzeko politikari ematen zaion garrantziagatik edo oso irizpide estuen arabera zaintzen da diru kopurua. Baina horrek ez du nahitaez eskatzen merkatutik dirua ateratzea.
|
|
|
Zirkulazioan
|
dagoen
diru kopurua eta interes tasak ezarri edo kudeatzeko Estatuak duen gaitasunaren arabera eta truke tasak.
|
|
|
ekoizpena, enplegua edo inflazioa, eta horretarako garrantzi handikoak diren bitarteko beste aldagai batzuk erabiltzen dira ere: gastu publikoa, zergak, zirkulazioan
|
dagoen
diru kopurua edo interes tasak.
|
|
|
Gehienetan, banku zentralek ez dute eragin zuzenik zirkulazioan
|
dagoen
diru kopuruan, baina zeharkako tresna batzuk erabiltzen dituzte diru horretan eragin ahal izateko.
|
|
|
Interes tasen aldaketak, beraz, merkatuan zirkulazioan
|
dagoen
diru kopuruarekin daude zuzen loturik.
|