|
2001
|
|
|
Musulmanak gugana bezainbat egokitu dugu gure gizartea eurengana. Baina oraingoz hemengo legea eta sistema ez
|
dago
etorkinak hartzeko prestatua. Gainera presioa egiteko oso ahalbide gutxi dituzte:
|
|
2006
|
|
|
Europak dituen erronken arteko garrantzitsuenetakoa, konpontzeke oraindik, eskolan jatorrizko hizkuntza eta kulturei ematen zaien trataera da. Hasiera batean etorkinen itzulera erraztea pentsatzen bazen ere, gaur egun erabat onartua
|
dago
etorkin gehienak Europan gelditzeko etorri direla eta beren hizkuntza nortasuna eta identitatea garatzeko tresna baliotsuak dituztela.
|
|
2007
|
|
|
Bere burua euskalduntze prozesu eragiletzat duen irakaskuntza sistema batentzat ez
|
dago
etorkinik, erdaldunik baizik, baina oraindik ere erdal gizarte honetan atze, atzeko herritarrak euskaldunak garela ahazteko urrats guztiak eman dira eztabaidan. Euskaldunentzat, hizkuntzaren eta kulturaren ikuspegitik, orain datozen erdaldun saldoak orain hirurogei urte etorritakoen pareko izan daitezke.
|
|
2008
|
|
|
Eskualde horien artean Nafarroako Ipar Mendebaldea (Sakana eta Baztan arteko eremua) ere badago. Eskualde horietan guztietan euskaldun dezente
|
dago
etorkin bakoitzeko, 12 eta 24,6 artean, baina etorkinen kopurua eskasa da.
|
|
|
nola egokitu etorkinak katalan hizkuntz errealitatearen baitan beren" autoritate erreferente" nagusiek gaztelaniaz hitz egiten badute (lantokia, paperak kudeatzen dizkien administrazioa...)? Zentzu horretan, eskumenak, autogobernua eta identitatea lotzen baditugu, argi
|
dago
etorkinen sarbidea kudeatzeko Espainiako gobernuak ezartzen duen hizkuntza espainolaren irizpidea ez dela baliozkoa Kataluniarako. Autogobernuaren ikuspegitik, azken buruan, aurkako irizpidea dela esango genuke.
|
|
2009
|
|
|
Azken bi hamarkadetan globalizazioaren ondorioz gertatu den etorkinen mugimenduaren hazkundeak debatea zabaldu du Europan, kolokan jarri baititu komunitate politikoa osatze aldera kultur ezberdintasunen inguruan 1970az geroztik garatu diren politika ereduak, akulturizazioan (Frantzia), segregazioan (Alemania) zein kultur aniztasunaren onarpenean (Erresuma Batua) oinarritutakoak. Euskal Herria ez
|
dago
etorkinen jario horretatik kanpo, datuek erakusten dutenez: EAEn 98.000 dira etorkinak (populazioaren %4, 6), baina 2000 urtean, 20.000 baino ez ziren; Nafarroan, 1996an populazioaren %0, 6 ziren, eta 2005ean %9, 5 Hortaz, gurean ere auziari heldu eta gure diskurtso propioa garatu behar dugula uste du Amezagak, hori egin ezean etorkinen aurkako jarrera konpontzeak luze joko duelakoan.
|
|
2011
|
|
|
Aldagai garrantzitsua da ahalmen ekonomikoarena: «Diru sarrera apalak dituen jendea lehian
|
dago
etorkinekin, enplegu prekarioak edo gizarte prestazioak lortzeko lehian».Kalean, erantzun apalaKaleko jendearen erantzunak kezkatu du, hain zuzen, Jaurlaritzako ordezkaria. «Larritasuna kentzen zaie horrelakoei.
|
|
|
Jatorrizko populazioarekin konparatzen badugu, adierazgarria da nabarmen jaisten dela ereduaren hautaketa, eta aldiz, igo egiten dela G ereduaren aldeko hautua. Garbi
|
dago
etorkin populazioaren gehiengoak eredu hau hautatuta hezkuntza sistemaren bidez behintzat euskara ez duela ikasiko.
|
|
2012
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoko Arartekoaren beka batekin egin dute azterlana, eta abenduan kaleratu dute emaitza. «Gizartean barneratua
|
dago
etorkinek prestazio gehiegi jasotzen dituztela. Guk justu kontrakoa esaten dugu:
|
|
|
Eta soa altxatu, eta oraingoan, baiki, hantxe
|
dago
etorkina, zalantzarik gabe hegoamerikarra, bere plastikozko poltsa eskuan, kalea alderik alde zeharkatzen. Nik imajinatu bezalaxe.
|
|
2014
|
|
|
Bukatzeko, ikastetxe honetan, ez
|
dago
etorkin askorik, baina DBH 3.mailako gela honetan dagoenak euskara ikasteko borondatea du. Familia eta ikastetxearen arteko batzarrak, ikasleak berak erantzun duenaren arabera, euskalkian eta euskara ez den beste hizkuntza batean izaten dira.
|
|
|
Beñat Urkiza – Lurralde eta ikastetxe desberdinetako euskararen erabileraren datuen hausnarketa eta konparaketa bakarrik izan da etorkina edota kanpotik etorritako ikaslea. Iruñeko bi ikastetxeetan ez
|
dago
etorkinik matrikulatuta aztertu den mailan eta Ondarroako bi ikastetxeetan daude aipatutako %ak.
|
|
2015
|
|
|
eskola eta liburutegia. Liburutegia, esaterako, oso espezializatua
|
dago
etorkinei zerbitzua ematen. Nik uste dut Sarean ek izan behar lukeela beste eremu giltzarri bat.
|
|
2016
|
|
|
Baina, herritarren jarrera eta eguneroko jarduna asimilaziotik gertuago egon daitezke integraziotik baino. Izan ere, ongi ikusia
|
dago
etorkinek gure hizkuntzak ikastea eta, Arabarari buruz hurrengo testuak dioskun bezala, beraienak gure begien aurrean ezkutatzea:
|
|
2018
|
|
|
Merkataritza ere aski oparoa du. Irungo demografia datuei erreparatuta, argi
|
dago
etorkinen topaleku izana dela, Gipuzkoako beste herri askoren moduan. Saltorik handiena XX. mendeko bigarren hamarralditik aurrera eman zuen.
|
|
2020
|
|
|
Noizko Fez-en jaiotako Olentzero bat? Ba al
|
dago
etorkinen integraziorako modu egokiagorik. Eta noizko Olentzero gay bat?
|
|
2021
|
|
|
Ikasketa prozesuari dagokionean, oro har euskara ikastea zaila delako ideia zabaldua
|
dago
etorkinen artean. Iritzi hori are eta sendoagoa da helduen kasuan:
|
|
2022
|
|
|
Gorago aipatu dugun enpresa hidroelektriko handi hartara lanera etorritakoetatik gehienak espainiarrak batez ere, eta portugesak ziren. Ez dakit 1993ko Konstituzioa baino lehen Andorrako herritar izateko baldintzak zein ziren, baina garbi
|
dago
etorkinen etorrera handia hastean, arriskua ikusi zutela katalan izaera eta burujabetza galtzeko eta agintariek neurriak hartu zituztela andorratarren oniritziarekin, eta 28 urte dituen lege nagusi horrek berretsi egin dituela. Nola?
|