|
2009
|
|
|
Bizi guztirako espetxe zigorra ezarri zioten atzo Josef Fritzli, alabarekin izandako seme bat hiltzen uzteagatik. Zigor hori segurtasun handiko psikiatriko batean beteko du, defentsa abokatuak
|
buruko
nahasmendua duela ziurtatzen duen txosten mediko bat aurkeztu ostean. Sankt Poltengo auzitegian eman zuten zigorraren berri, Austrian.
|
|
|
1990 urtean homosexualitatea buruko gaitzen zerrendatik atera zen arren, elkarteek gogorarazi dute transexualitatea 1980 urtetik
|
buruko
nahasmendutzat hartzen dela. Horrek egoera kontraesangarriak sortzen dituela azaldu du Sarai Montesek, Errespetuz pertsona transexualen integrazio eta defentsarako euskal elkarteko presidenteak.
|
|
2013
|
|
|
Bat batean agertzen den garuneko zirkulazioaren
|
buruko
nahasmendu horri apoplexia ere esaten zaio, baina iktusa da izendapen arrunta. Gertaera horri heltzeko orduan, prebentzioan jarri behar da arreta nagusia, bizimodu estiloari oso lotua doan nahasmendua baita.
|
|
2021
|
|
|
Bitartean, arauak betearazteko polizien moduak kritikatzen hasi ziren;
|
buruko
nahasmendu bat zuen gazte bat jo eta atxilotu zuten Bilboko San Frantzisko auzoan. Kulturgileek greba digitala egin zuten.
|
|
|
COVID pandemiak areagotu egin ditu gaztetxoen
|
buruko
nahasmenduak eta arazo psikologikoak, Unicefen arabera. 11 minutuan behin nerabe batek bere burua hiltzen du munduan; urtean 45.800ek
|
|
|
Unicefek mundu osoko gobernuak deitoratu ditu «konpromiso politiko faltagatik». Izan ere, organismoaren arabera, umeen eta nerabeen osasun mentalean inbertitzen den kopurua «ezdeusa» da egun. Osasun aurrekontuen %2 bakarrik zuzentzen da
|
buruko
nahasmenduak sendatzera eta saihestera. Hala ere, Nazio Batuen Erakundearen organismoaren ikerketak nabarmendu du gobernuek anbizio handiko xedeak ipini dituztela, eta txiroenek %5era heldu nahi dutela, eta aberatsenek, berriz, %10era.
|
|
2022
|
|
|
Ikerketetan ikusi duzue urdail hesteetako gaixotasunetan hiru faktoreen arteko lotura dagoela:
|
buruko
nahasmendu batzuei lotutako gene aldaerak, mikrobio jakin batzuen presentzia...
|
|
|
zerbait gertatzen da, baina ez da ikusten, ez dago hanturarik edo ultzerarik. Ikerketetan ikusi dugu badagoela nolabaiteko gainjartze bat
|
buruko
nahasmenduen eta urdail hesteetako nahasmenduen artean. Susmoa da mekanismo biologikoak partekatzen dituztela, ez duela batak bestea sortzen, baizik eta badagoela beste zerbait horiek sortzen dituena.
|
|
|
OME Osasunaren Mundu Erakundearen datuen arabera,
|
buruko
nahasmenduen erdiak 14 urterekin edo lehenago hasten dira. Munduko nerabeen %10 inguruk dute buru nahasmenduren bat, baina gehienetan ez dira diagnostikatzen eta tratatzen, eta, sarritan, bere horretan jarraitzen dute helduaroan ere.
|
|
2023
|
|
|
Eta narratiba ezberdinak ere behar dira. Normalizatu egin da sufrimendu psikikoa eta
|
buruko
nahasmendu ohikoenak izatea gauzei ezezkoa emateko argudio baleko bakarra. Alegia, esaten da:
|
|
|
Txostenaren arabera,
|
buruko
nahasmendua izan zen presoen %32ri gehien eragin zien gaixotasuna, nahiz eta portzentaje hori «ziur asko» gutxietsita dagoen, kutsatu ezin ziren gaixotasunak atzemateko zailtasunagatik. Dokumentuan jaso dutenez, heriotza kausa nagusia suizidioa izan zen:
|
|
|
Horiek horrela, Nazio Batuen Erakundearen osasun agentziak gomendatu du inbertsio handiagoa egitea kartzeletako osasun mentaleko zainketetan, baliabide eta langile gehiagorekin; izan ere, kartzeletan eskuragarri zeuden psikiatren ratioak biztanleria orokorraren antzekoak ziren duela hiru urte, nahiz eta espetxeetan «drogen kontsumoa eta
|
buruko
nahasmenduaren kasuak ugariagoak izan». Presoen %8k droga menpekotasunen bat zuten, eta 92 pertsona hil ziren gaindosiaren ondorioz.
|
|
|
Gerrak ondorioak ditu lehen lerrotik kanpo ere: umeen ospitalean, kontatu zidaten inbasioaz geroztik bikoiztu egin dela
|
buruko
nahasmenduak dituzten haurren kopurua.
|