|
2007
|
|
|
III. Errepublika 1875ean ezartzearekin, areagotu ziren Elizaren ahaleginak arrazionalismo positibistaren kontra; arrazionalismoari aurre egiteaz gain, urte horietan protestantismoaren eragina ere murriztu behar zuen. Hain betebehar neketsua burutzeko Elizaren
|
buruek
beharrezko ikusi zuten apaiz gaiak prestakuntza inelektualaz hornitzea. Horrela, Victor Dubarat apaizak, Trabaux> > historiques> > Ministerioaren urgazle izandakoak, proposatu zuen 1895ean apaizgaiek irakaspen teologiko sakonagoak jaso zitzatela, Tolosako Institutu Katolikoan3 Apaizgaiak kulturizatzeko erabaki hori aurrepauso handia eta erabakigarria izan zen euskal kulturarako, ordutik aurrera kultura jasoko irakaskuntza gune izan baitzuten euskaldunek, Elizaren pean garatu bazen ere.
|
|
|
Lege Zaharraren garai hartan, lurralde frantziarrek herri biltzarren bidez burutzen zuten antolakuntza administratiboa. Biltzarretan baserritarrak, apaizak eta notableak ordezkaturik zeuden; euskal herritarren eta Elizaren arteko harremanak nahiko estuak ziren (parrokiaz elkartzen ziren herritarrak), Elizako
|
buruek
baserritarren ordezkarien rola betetzeraino. Izan ere, Iparraldeko Elizak paper erabakigarria izan zuen orduko jarduera politiko, ekonomiko eta sozialean:
|
|
|
Gauza jakina da III. Errepublikaren
|
buruek
azken punturaino eraman zutela Eliza eta Estatuaren arteko bereizketa, Elizaren boterea deuseztatzea helburu hartuz.
|
|
|
Menditarrak taldearen
|
buruek
, eta Hegoaldeko EAJren inguruan sorturiko Mendigoizaleen araudia eredu harturik573, gazteen betebeharren berri eman zuten aditzera: adimenaren garapena sustatuko zuten, gorputzaren osasuna eta eskuzko trebetasuna, egokia izanda euskara ikas zezaten.
|
|
2008
|
|
|
1887an kokaturiko istorio honen arabera, bada, seminarioko
|
buruek
ez zieten uzten apaizgaiei eskutitzik euskaraz idazten, ezta beren senideei ere. Azkuek, salaketa 1918ko eleberrian egin bazuen, ziurrenik Gasteizko seminarioan, ordurako euskara katedra bat egon arren, internoen eskutitzak gaztelaniaz idazteko obligazioa mantentzen zelako egin zuen.
|
|
2010
|
|
|
Gainera, agintari frankisten aldean, orain lagunak zeuden gobernuan. Jaurlaritzako gidaritza hartu zutenekin konplizitate eta hurbilpen handia zegoenez, ikastolen kolektiboko
|
buruek
iniziatiba guztia euskal politiko haien esku utzi zuten,, gurea egina dago, pentsatuz.
|
|
|
Gobernu berriarekiko tentsioak jarraitzen bazuen ere, topaketa haren ostean elkarrizketa bide bat zabaldu baitzen Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren eta ikastolen mugimenduaren artean. Eta Ikastolen Elkarteko
|
buruek
jaso zuten mezu politikoa izan zen gobernuak, bere osotasunean, gogo onez ikusiko lukeela balizko akordio bat Jaurlaritzaren eta ikastolen artean.
|
|
|
DBHrako Ostadar proiektuaren sorkuntza ere orduan hasi zen, eta geroago kaleratu zen. Eta Ikastolen Elkarteko
|
buruek
LOGSEren lanketan parte hartu zuten adituekin ere harremanak finkatu zituzten, ikastola bakoitzak bere hezkuntza proiektua eta curriculuma aurkeztu behar ziolako administrazioari.
|
|
|
Orain ere zorpetuta gaudelako, eta hemen gaude!?, gehitu du Mendinuetak. . Adibidez, publiko pribatu dikotomia gertatu zen, eta ikastolen mugimenduko
|
buruek
ez zuten jakin horren gainetik jarri eta esaten: –Ez, eztabaida ez da publikoaren eta pribatuaren artekoa?.
|
|
|
ikastolak sortzearen alde 1918an harturiko erabakia, euskal irakaskuntzaren inguruan egindako lan handia, Eusko Ikaskuntzan bertan bildutako adituak, erakundeak nolabaiteko presentzia izatea Euskal Herri osoan? Haren lidergoan, prozesuak prestigio handia hartuko zuela iritzi zioten Ikastolen Konfederazioko
|
buruek
.
|
|
|
Plenarioa izeneko batzarrak landu zuen txosten hura. Biltzar hori aurrera begirako estrategia egitasmoa diseinatzeko sortu zen, eta ikastolen erakundeetako eta hainbat ikastolatako
|
buruek
osatzen zuten, gurasoen ordezkaritza batekin batera.
|
|
2019
|
|
|
Atera kontuak: Arturo Campion eta Juan Bautista Eguzkitza hil egin ziren, 1937an eta 1939an hurrenez hurren, modu naturalean, ez gerraren ondorioz, baina aurretik beldurra pasatuta; Bonifazio Etxegaraik, Sebero Altubek eta Erraimun Olabidek mugaz bestaldera igaro behar izan zuten, jazarpenaren beldur, Euzko Jaurlaritzarekin edo EAJrekin izandako harremanen ondorioz; Damaso Intza Txilera bidali zuten kaputxinoen
|
buruek
, sor zitzakeen susmoak eta arazoak saihesteko; Julio Urkixo eta Ramon Intzagarai Donostian ziren gerra hastean eta haiekiko kontaktua ere erabat galdu zuen Azkuek; eta Ipar Euskal Herriko euskaltzainek. Pierre Lhande, Georges Lacombe eta Jean Elizalde, ezin zuten Frantzia eta Espainia arteko muga igaro.
|
|
2021
|
|
|
(Larregi); Eta espiritu satsuek hura ikusten zutenean, haren aitzinera bere buruak egozten zituzten (Leizarraga); Bere buruak anitz doloretan nahaspilatuta ukan baitituzte (Leizarraga); Bainan deus ez dute egiten bere buruak libratzeko (Haraneder); Bekatoreek ez badituzte denboran punitzen bere buruak, Jainkoak... (Duhalde); Anitzek anitz gauza badakitela, eta bere buruak ez dituztela ezagutzen (Etxeberri Sarakoa); Eta handik berek kondena bailitzakete bere buruak (Axular); Gure buruak besteen menpean jarri izana (Antxustegi); Baina ez dute burkoek gure buruen itxura hartzen, gure
|
buruek
burkoarena baizik (Cano); Gure buruetan beguarekiko dugun txip hori ezin da eroso sentitu (P. Zabala); Beren buruak besteak baino handiagotzat...
|