|
2004
|
|
|
Ez da izan ez, eta ez dakit, bada, zergatik. Guk badakigu gure
|
buruari
barre egiten, baina negar egiten ba ote dakigu. Jakin behar genuke bada.
|
|
|
–Erotasunak beldur ematen digu, eta horregatik egiten diegu eroei barre, gure txisteekin eta, nork bere
|
buruari
barre egitea beldurra gainditzeko bitarteko ezin hobea denez gero. Baina jakin genuke, halaber, bizitzak ez duela erotasun puntu bat gabe bizitzea merezi.
|
|
|
Bi urteko kontratua zuen Sanserekin, eta bera bigarrenean zegoen. Lehen urtean ez zuen partida alerik jokatu, eta bere nahigabea, alde horretatik, ez zen txikia izango, baina nola baitzen bere
|
buruari
barre egiten zekièn mutila, umorearen eztiaz gozatzen zuen nahigabearen ozpina. Eta, hitzak keinuz laguntzen zituela, esaten zigun:
|
|
2005
|
|
|
Mahaitik altxatu, kamisoia erantzi eta, biluzik, hiru lau pauso eman zituen gelatik, baleta dantzatzen ariko balitz bezala, 82 urterekin. Bere
|
buruari
barre egin zion gero.
|
|
|
Bizimodu sotilaren gozoak dastatzea, ehizan ibiltzeaz gain, Santa Klara karrikako ilemoztegian sartu eta" Ilea eta bizarra, dena!" agintzea zen, brotxaren kilima masailetan, kolonia merkeen lurrina, motzailearen jardunari sobera belarri eman gabe ispiluan islatzen zen
|
buruari
barre egitea...
|
|
2008
|
|
|
Ispiluan ikusten duan piurari begiratu eta heure
|
buruari
barre eginez astelehenari aurre egitea erabagi dok:
|
|
|
–eta, ilobari begietara artez begiratzen ziola, esan zuen?: Herritik hirira etorriko nintzela agindu nian, eta herritik hirira etorriko nauk, eta, irri ezin bihurriago bat moldatu eta bere
|
buruari
barre egiten ziola, erantsi zuen?: Hirian, gainera, herrian baino ugariagoak dituk dentistak, oker ez banago, eta errazago aurkituko diat senargaia?
|
|
|
Iluntzeko azken ordu horietan kanpamenduko ataritik euskara entzun izana begitandu zait eta neure
|
buruari
barre egin diot. Alpeetanedo elkar topatu zuten auzoko mendizale batzuen anekdotak dioenez, gauza bi topatuko dituzu munduko edozein lekutan:
|
|
|
Zer behar da zoriontsu izateko? Norbere buruarekin bakean bizitzea eta norbere
|
buruari
barre egiten jakitea. Begia falta izateak ez dit batere konplexurik sortzen niri.
|
|
|
–eta, ilobari begietara artez begiratzen ziola, esan zuen–: Herritik hirira etorriko nintzela agindu nian, eta herritik hirira etorriko nauk –eta, irri ezin bihurriago bat moldatu eta bere
|
buruari
barre egiten ziola, erantsi zuen–: Hirian, gainera, herrian baino ugariagoak dituk dentistak, oker ez banago, eta errazago aurkituko diat senargaia...
|
|
|
Zorionak! Uste nuen jada ez zela gelditzen bere
|
buruari
barre egiten dion euskaldunik. Beno, harreragile maitea, sufritzen dugun jende prestua gara gu, ez dugu zaratarik aterako.
|
|
2009
|
|
|
Nork bere
|
buruari
barre egiten ikastea oso osasungarria da, eta pertsona lasaitu egiten du jendartean dagoenean.
|
|
|
Beste batzuetan, jostari, txiste bat kontatuz entretenitzen da(. Maitea?); edo elezahar erromantiko bat balada gisa egokitzen du, Zarauzko Komentua eraiki zela hirugarren mendeurreneko jaiak ospatzeko(. Egite onen billa?); edo mutiko tonto listo plantak egiten ditu, seminaristen beila literario musikal baterako(. Iturrigorri?); edota bere
|
buruari
barre eginez bukatzen du txantxa(. La vuelta de la golondrina?)... Esango nuke askotan esperimentuak eginez dibertitzen dela.
|
|
|
bazirudien ezen, zenbat eta gurpil hartan sartuago, orduan eta konbentzituago zegoela hartutako erabakiarekin: ...re defentsasistema partikularra eraiki zuelako, jarrera hari eusten zion bitartean bigarren planoan geratzen baitzen beste guztia, baita Adarekin bizi zuèn pasio sublimatuaren itzal hura ere, hondamendira eraman zezakeena, beste egoera batean; Domingo, beraz, pozik zegoen bere bizitzarekin, oro har; kideek, gainera, biziro estimatzen zuten, hartzen zituèn konpromisoetan serioa izateaz gain, bere
|
buruari
barre egiten ere bazekielako:
|
|
|
–Gizon bat baino gutxiago naiz ni, ordea, badakizu, eta nirekin, beraz, lehen pauso hori aurrez dezakezu? , ihardetsi zion Domingok hitzetik hortzera, bere
|
buruari
barre eginez, poltsikotik ateratako eskumotzari so.
|
|
|
Komedia genero zaila da, parodia (pertsonaien imitazioak, estereotipoen ustiaketa) ez hainbeste. Batzuetan, sentipena daukat, geure
|
buruari
barre egitearen aitzakian, ez dugula umorea serio hartzen. Geure buruarengan aski konfiantza ez bagenu bezala.
|
|
|
Hala, bilbotarren izaerari lotutako bi estereotipo ordezkatzen dituzte Farolin eta Zaranbolasek. Euren
|
buruari
barre egiteko prest zeuden.
|
|
|
–Gizon bat baino gutxiago naiz ni, ordea, badakizu, eta nirekin, beraz, lehen pauso hori aurrez dezakezu... –ihardetsi zion Domingok hitzetik hortzera, bere
|
buruari
barre eginez, poltsikotik ateratako eskumotzari so.
|
|
|
bazirudien ezen, zenbat eta gurpil hartan sartuago, orduan eta konbentzituago zegoela hartutako erabakiarekin: ...re defentsasistema partikularra eraiki zuelako, jarrera hari eusten zion bitartean bigarren planoan geratzen baitzen beste guztia, baita Adarekin bizi zuèn pasio sublimatuaren itzal hura ere, hondamendira eraman zezakeena, beste egoera batean; Domingo, beraz, pozik zegoen bere bizitzarekin, oro har; kideek, gainera, biziro estimatzen zuten, hartzen zituèn konpromisoetan serioa izateaz gain, bere
|
buruari
barre egiten ere bazekielako:
|
|
2010
|
|
|
REko Boulevard-en ere Mirar antes de cruzar (11:30: 00, astegunetan) hasia da Alkain beraren eta Aitor Gabilondoren eskutik, baina irudipena daukat horrek ez duela hark adinako marmar eta onespenik sortu. Ongietorri ironia, ganberrokeria eta bere
|
buruari
barre egitearen ariketa EITBko bi irrati handietara, gerria estuegi edukitzen duten horietara.
|
|
|
sekula gainditzen ez direnak: naturak itsusi eta dorpe egin ninduen, eta ez dut horren errurik, jakina, baina, hala ere, hainbatetan eta hainbatetan, neure
|
buruari
barre egiten ere ikasi dudan arren, lotsatu egiten naiz oraindik ere. Eta izeba Ernestinarekin gertatutako harekin ere, halatsu, makina bat bider lotsatu izan bainaiz geroztik, behar adina adore ez izateagatik izebarekin bat egiteko.
|
|
|
Leloarena egin eta lotsak galtzen ditugu gure artean. Geure
|
buruari
barre egiten ikasi dugu... Pertsonalki ari gara hazten.Herrira begira, kalera ateratzeko asmorik ba al duzue. Kontratuaren arabera (barrez)!
|
|
|
Eta, hala ere, ez nago seguru... bai baitira errudun usterik gabeko lotsak —kristau izateari utzi niola esan dizut arestian, baina, mami mamian, hori ere auskalo... — sekula gainditzen ez direnak: naturak itsusi eta dorpe egin ninduen, eta ez dut horren errurik, jakina, baina, hala ere, hainbatetan eta hainbatetan, neure
|
buruari
barre egiten ere ikasi dudan arren, lotsatu egiten naiz oraindik ere. Eta izeba Ernestinarekin gertatutako harekin ere, halatsu, makina bat bider lotsatu izan bainaiz geroztik, behar adina adore ez izateagatik izebarekin bat egiteko.
|
|
|
Bidadorri bai, baina oro har irakurleei eta haren komikiekin gozatzen duen jendeari eskaini nahi dio liburua Huartek, komikietan bere burua marrazten duenean bere
|
buruari
barre egiteko irudikatzen duela dioen marrazkilari nafarrak.
|
|
2011
|
|
|
Eta barre eginarazten ez dizun umore programa batek, bistan da, labain kamuts batek beste balio du. Erantzun hori arrazoitzeko orduan, neure
|
buruari
barre egiteko ezintasuna diagnostikatuko luke batek, baina iruditzen zait harreman handiagoa duela klixe batzuen errepikapenarekin, txantxa higatuekin, gaien konplexutasunarekin, zergatik ez. Umore politikoa egiteko politikariak baino hobeagorik ez dagoela, alegia.Eta gauzak aldatzen, kentzen hasita, bada, agian kenduko nuke Vaya semanita bera, berri dadila ez saioa, ETB baizik.
|
|
|
Beste batzuetan, aldiz, irakurle jakin bat gogoan duela jarduten dela esango luke, irakurle horri zerbait adierazteko, beste moduz ailegarazi ezin dion zerbait jakinarazteko. Eta testu horiek berrirakurtzean, sentimendu askotarikoek berenganatuko dute idazlea, denborak marguldutako sentipenek, oroimenak moldatutakoek; hunkituko da ostera, halere, min hartuko du, irribarre bat loraraziko dio, lotsatu ere egingo da maiz, bere
|
buruari
barre egingo dio. Inoizka, ezagutu ere ez du egingo, testuan, testu hori papereratu zuelarik gogoan zerabilen irakurlea.
|
|
|
Halako eran, non bere
|
buruari
barre egiteko indarrarekin sentitu baitzen:
|
|
|
don Abundancio Martín Lizarraga de Olazabal Paniagua! Izen deitura bitxi haiek edonorendako zoritxarrekoak izan bazitezkeen ere, aski ongi zeraman gizonak bere zama hura, gizon umoretsua baitzen, zer erremedio, bertzalde!?, bere
|
buruari
barre egiteko gai ere bazena:
|
|
|
Txankleten gainean nire oinek moluskuen edertasuna erakusten dute; Italiara eginiko bidaia batean ohartu nintzen sandaliak ezin erabiliko nituela eder azaldu nahi nuenetan; horrekin gogoratu naiz Uffizin japoniar argazkilariz inguraturik Botticelliren Udaberria ri barrez aritu ginenekoaz, hormonaz gainezka ni, katekesira joan ez zen lagun batekin egotearen euforiaz bera, emakumezko irudien oinetako behatzei begira; behatz lodiaren ordez, erdikoa zuten luzeena. Zoragarria zen barre egitea, historia klaseetarako liburuan orri bikoitza zuen koadro hark, eta begira begira egoten nintzaion matematikakoetan; nerabezaro pedantea izan nuen; neure
|
buruari
barre egitea zen, begira ze behatzak, baina ez nekien noraino algara horiek nire kontura ziren hotelera iritsi eta nire oinei begiratu nien arte. Koadrokoen berdinak, erdiko behatz luzea lotsaz bezala hatz koskorrak koroatutako arkuan zimurturik.
|
|
|
Une batez ezpainetan iraunarazi zion eta burua jiratu zuen bere inguruan eserita zeuzkan bost emakumeek miretsi ahal izan zezaten eta, azkenik, berak ere bai, aurreko ispiluan islatua. (Zinez gogoko zuen irribarre hura, zertxobait sumindua, zoritxarrekoa eta maltzurra, errukia eskatzeko eta bere
|
buruari
barre egiteko baliatzen zuena, izan ere beste ezerk baino hobeto, erretratu batek baino hobeto, gogorarazten baitzion nolako haurra izan zen...).
|
|
2012
|
|
|
Belarra ikustea, zapaltzea eta usaintzea ikasleen garapen orekaturako mesedegarri zelakoan zegoen, are gehiago Iruñerriko gazte eta gaztetxorik gehienek, hiritarrak izan arren, beren erreferentzia munduak gurasoren baten herrian ere bazituztela sustraituta kontuan hartuz gero. Bere
|
buruari
barre eginez, konpentsazio mekanismoren batek eraginda iritsi zela halako ondoriora esaten zuen; batetik, umetako Mañu aldeko paisaien hutsunea sentitzen zuelako beharbada, eta, bestetik, oinazpietako arazoa zela-eta menditik nahiko zukeen bezala ibiltzerik ez zeukalako. Halakoetan maiz bukatzen zuen bere jarduna" ez daukaguna irrikatzen omen dugu" esanez.
|
|
2013
|
|
|
Hobeto sentitzen zenean, barre egiten zuen. Egiten zuen lanaren seriotasuna eta bere
|
buruari
barre egitea uztartzen zituen emakumeak. Beraz, geure buruaz barre egitea ona da autoestimurako.
|
|
|
batera eta bestera mugitzen hasi zen, irribarre zabala betartean: pozik ote zegoen, edo bere
|
buruari
barre egiteko gai sentitzen ote zen, auskalo?
|
|
|
herrena beti herren– batera eta bestera mugitzen hasi zen, irribarre zabala betartean: pozik ote zegoen, edo bere
|
buruari
barre egiteko gai sentitzen ote zen, auskalo...
|
|
2014
|
|
|
811 Behinola, hainbeste besterendu nintzen, ezen neure
|
buruari
barre egin bainion.
|
|
|
«Bere
|
buruari
barre egiten diona, ez da inoiz barregarri geratuko». Besteei buruzkoumorea egiteko modu inteligentea eta sanoa da norbere buruari buruzko umoreaegitea.
|
|
|
Publikoa ez da epaitua sentitzen, eta identifikazioz egiten da konplize. Bainazergatik egiten zaigu hain zaila geure
|
buruari
barre egitea. Askotan errepikatu izandigute bai geure burua eta bai geure eginbeharrak serioegi hartzen ditugula.
|
|
|
gazte batek jakingo duinterpretatzen ironia hori? Jakingo du irakurle gazteak idazleak, gizona den neurrian, bere
|
buruari
barre egiten diola Aitor «baldar», «zakar» eta adimen emozional urrikoamarraztean. Eta zer pentsatu edo sentitu behar du irakurleak Aitorren tratu txar eta«oilarkeri»en aurrean («ironiaz» jabetzeko gauza ez bada)?
|
|
2015
|
|
|
trastelekua astindu, arropak eta telak eskatu, dendan erosketak egin... Beste norbait izateko edo norbere
|
buruari
barre egiteko, eraldatzea da kontua, eta martitzenera arte iraungo du jai giroak.
|
|
|
Horren itxura zuen? Bere
|
buruari
barre egin zion Aroak, nola sinetsi zuen hura guztia: txori zikinak, sukaldariak, pelikano andreak?
|
|
2016
|
|
|
Baina ondo esanak eta bizitzaren ikuspegi sakon batetik taxutuak. Bizitzari begirada maltzurrak botaz, eta bere
|
buruari
barre eginez.
|
|
|
Nork bere mugak ezagutu behar ditu, eta erlatibizatzen jakin. Egoera txarrei aurpegi onez begiratu, norberaren kontraesanak onartu eta inprobisatu, eta norbere
|
buruari
barre egin batzuetan.
|
|
2017
|
|
|
Amatasunari buruzko bertsoak, adibidez, nik egin nituen, baina Bearekin aurretik elkartuta eta kontatuta. Guk geure
|
buruari
barre egin eta gure kontraesanetaz ari gara, eta hor konplizitate gehiago dago”.
|
|
|
Beren
|
buruari
barre egitea, trapu zaharrak ateratzea, kontraesanak azaleratzea… aipatu ditu Labakak umorea egiteko darabiltzaten tresna gisa. Umorea arma boteretsua dela uste du berak, jendeari eragiteaz gain, norbere burua sendatzeko ere balio dezakeena.
|
|
|
“Terapeutikoa da. Asmatzen duzunean benetan zure
|
buruari
barre egiten kontraesan horiengatik, liberazio bat da”.
|
|
|
Ez da kudeaketa duinaren eredu, eta jendea haserretu egiten da. Jakin behar da norbere
|
buruari
barre egiten, eta norbere akatsak zein ezinak jendaurrean onartzen. Hiri jakin bateko alkatetza lortu duen lehen emakumea izan arren, ez dago inor baino gogorragoa zarela demostratu beharrik; poztu zaitez lortu duzulako.
|
|
|
Guztiok eta bisita guztiak zenbatuta egin ditugun minutu guztiak kontatuta ere, ez ginateke egin ditugun kilometroen erdira iritsiko. Kartzela turismoa asmatu dugu geure
|
buruari
barre egiteko, baina negarretik hurbilago egon gara elurrak eta behe lainoak paisaia lausotu digutenean. Jende zoragarria ezagutu dugu bidaietan, eta bidean izandako istripuetan hainbat lagun hil zaizkigu.
|
|
2018
|
|
|
Aurpegia busti, loaldi motz bat egin… Gorputzari buelta ematen ahalegindu nintzen. Agur umoretsu bat, neure
|
buruari
barre egin. Horixe behar nuen.
|
|
|
Bat: nire
|
buruari
barre egiteko gogoa daukalako. Ondo pasatzeko beharra daukat!
|
|
2019
|
|
|
" Emakumeek munduan duten egoera tonu arin batean kontatzen da. Polita da geure
|
buruari
barre egiteko aukera ematea".
|
|
|
Plegurik ez zen onartzen. Mirailean zekusan bere
|
buruari
barre egin zion, satisfos. Etxeko giltzak, egongelako mahai apaleko ontzian zeuden.
|
|
|
Barrez lehertzen hasi dira. Beren interpretazioari eta
|
buruari
barre eginez. Eta, barrearen gailurrean, ohatzera jauzi egin dute.
|
|
|
Nik nire gorputza beti daukat presente eta agertzen da, noan lekura noala; kontua da, nik eduki dudan sentsazioa izan dela nire gorputza gizonentzat ez dela batere desiragarria. Horregatik esaten dut neskazahar alegera bat eraiki dudala, hortik neure
|
buruari
barre egiteko, ez dudalako biktimista edo haserre edo ahul azaldu nahi. Ez digutelako uzten biktimista, haserre edo ahul azaltzen.
|
|
|
Arraioa, badakit noiz egiten didate iseka, eta ez dit axola neure
|
buruari
barre egiten badakidalako.
|
|
2020
|
|
|
Gure bizitza intimoaz hitz egiten dugu, normalean ezkutuan geratzen diren minak esplizitatzen ditugu, publikoki onartzen ez ditugun ezaugarriak bistaratzen ditugu… bizitzaren oihanean mugitzeko eraiki dugun pertsona edo pertsonaia karakterizatzen dugu, nolabait esateko. Karikaturaren formulak gure buruari umorez begiratzeko aukera ematen digu eta, ikuskizun honek, gure mezua zabaltzeko aukera emateaz gain, terapia egiten jarraitzeko bidea ere ematen digu, gure
|
buruari
barre egiten ikastea eta epaiaren beldurra galtzea, askatasunaren bi zutabe garrantzitsu baitira.
|
|
|
Historia, politika, zonbiak, karlistak, norbere
|
buruari
barre egiten dioten zuzendariak eta zientzia fikziozko eszena surrealistak uztartzen dira Napardeath en. Modu askotara defini daiteke.
|
|
2021
|
|
|
Harreman horren kontzientzia hartze handiagoa dago irakasleengan eta ikaslearengana hurbiltzen laguntzen duten portaera berriak agertu dira: ikasleen lekura gehiagotan gerturatzea, eskerrak ematea (erantzuna emateagatik, entzuteagatik, parte hartzeagatik...), hitz egiteko tonu eta erritmo lasaia, umorearen erabilera (norbere
|
buruari
barre egitea eta ikasleentzat ezagun diren egoerak baliatzea umorea eragiteko), ikasleak izenez edo abizenez izendatzea, hitanoa erabiltzea...
|
|
|
porrot baten aurrean negar edo barre egin daiteke. Norbere
|
buruari
barre eginez, indar askatzaileak inbokatzen dira, eta ez zara bakarrik sentitzen zure ezintasunean. Norbere ezintasuna kolektibo sentitzea oso interesgarria da, barreak elkartu egiten gaitu ergelkeria horretan.
|
|
|
Inoren lepotik barre egitea ez da oso eredugarria, eta hori ere hobe da intimitatean egitea, laguntasunaren kodeak errespetatuta eta gizatasunaren legeak ahaztu gabe. Ez dakit edonorentzat hala izango litzatekeen, baina niretzat terapia askatzailea izan zen, bizi naizen mundua ikusten lagundu zidan eta neure
|
buruari
barre egiten.
|
|
|
Diagnostikoa ez zaigu gustatuko baina oso oso ebidentea da: euskaldunok ez dakigu geure
|
buruari
barre egiten. Oteizak zioena gara:
|
|
|
Julio Cortazarrek esan zuen moduan," umorea behin eta berriz pasatzen da aldare guztien azpitik, pedantekeriaren azpitik, letra larriz idatzitako hitz guztien azpitik". Bere literatura askatzeko umorea erabili zuen Cortazarrek, eta haren eredua jarraitu behar dugu maisukeriari kontra egiteko, gure falta seinalatuta min egin nahi digutenei tresna hori kentzeko eta munduari barre eginez geure
|
buruari
barre egiten ikasteko. Gaitasun hori izatea da umore ona izatea.
|
|
|
Erne, Ttako; kontrola galtzeko zorian habil, noragabe. Gero, neure
|
buruari
barre eginez, pentsatu nuen, norabide jakin bati eutsiz ere ontzia noragabe zihoala; ba al nekien zer noragabe neraman ordura arte. Kakitzat esan zion nire alde batek besteari.
|
|
|
Niretzako hori da interesgarriena. Baina horrek prozesu luze bat eskatzen du zu konturatu behar zarelako eta zuk eduki behar duzulako aski ziurtasun zeure
|
buruari
barre egitera heltzeko. (Labaka, 2018)
|
|
|
Emakumeok geure
|
buruari
barre egiteko beldurra kendu behar dugula aldarrikatzen du Torregaraik:
|
|
|
Beste dimentsioa da txikiagoa. Askeguneak dira niretzat umorearen bitartez geure
|
buruari
barre egiteko edo publikoki inoiz pasako ez genituzkeen muga horiek pasatzeko aukera ematen digutenak... Asko eskertzen dut egotea gune batzuk non marra gorri horiek pasa daitezkeen.
|
|
2022
|
|
|
ahuakatea, txia haziak, anakardoak, izokina, eta oloa, noski, porridge forman. Eta zuri, oraindik zeure
|
buruari
barre egiten ikasi ez duzun guraso berri zalantzati horri, eztabaida morala pizten zaizu, guraso on batek super elikagaiak edo ekologismoa lehenetsi ote lituzkeen deliberatuz, karbohidratoen eta proteinen arteko orekari gaur behar bezala eutsi ote diozun kalkulatzen, gaueko Tobleronea urrunetik deika sumatzen duzun bitartean, eta zeure buruari galdetzen diozun artean ea ez ote zaren zu zeu bihurt...
|
|
|
Ospatzeko, beste ekintza batzuen artean, bideo bat osatu dute BBCko langileek. Euren
|
buruari
barre egin diote han: BBCko albistegiak ehun segundoz akatsak egiten izena du bideoak (100 seconds of BBC News going wrong, ingelesez), eta hainbat une barregarri bildu dituzte han.
|