|
2000
|
|
|
' Ba... EZ Republikak ez du bere
|
burua
makurtuko, erria etorriko da bere onera...". Zenbat lagun egin ote zituen jarrera horrekin 1968ko maiatz ospetsu hartan?
|
|
|
Lehenbiziko ehun urteak paseak dira, 1887ko uztailaren 2an Guglielmo Marconi italiarrak harigabeko telegrafia berriaren patente britainiarra lortu zuenetik. Ehun urtez eduki dugu dibertimendua, hezkuntza eta informazioa irrati bidez. III. milurtekoaren atalasean 2.100 milioi irrati hargailu zeuden munduan eta telebistak egindako lehiakortasun bortitza gorabehera, irratiak
|
burua
makurtzeke dirau munduaren hiru eskualdeetan: garatuan, garabidekoan eta azpigaratu edo txiroan.
|
|
|
Bederatzi urte eman ditut berarekin, daudenik eta urterik politenak berarekin eta soilik berarekin. Eta nora noa, Txema utziz gero, kalean zehar
|
burua
makurturik ibili behar badut, inori begietara so egiteko beldurrez. Eta nori laguntza eskatu, merezi ere merezi ez dudala jakinik?
|
|
|
Eta, azkenik, aita zihoan, bere zaldi beltzean, eskuan arkabuza zuela. Eta algoazilek eta gainerakoek dukeari
|
burua
makurtu eta erreberentzia egin, eta honek berdintsu eta orobatsu ihardetsi zien. Eta bertze turutots batek airea urratu, eta torileko atea ireki zen.
|
|
|
Zeren eta, amazulo egin nintzen arren eta neure
|
burua
makurtu nahi izan nuen arren, halarik ere, maiz ez nintzen neure buruaren jabe izaiten, eta Jainkoaganik ustez errezibitzen nituen faboreak eta abantailak bihurtzen zitzaizkidan, finean, desfabore eta desabantail.
|
|
|
Ez nauk odol zale eta damu nauk... —erran zuen, kalapitari ihes egin nahirik
|
burua
makurtzen zuela.
|
|
|
Eta so egin nion Alain Coup d’Œil i, eta irri hura egin zidan, istant hartan ezin maltzurragoa iduritu zitzaidana, zeren eta, irriarekin baterat, begi keinu hura egin baitzidan, aditzerat eman nahi balit bezala ezen keinu hartaz sinatu zuela ene heriotzako sententzia. Eta neure burua galdurik ikusten nuen, guztiz galdurik... eta
|
burua
makurtzerat nindoan, noiz eta Alain Coup d’Œil ek enea baino mugimendu gaixtoagoa egin baitzuen bere damarekin, ene harridurarako... Eta arraitu eta alegeratu nintzen, zeren gauari berriro baitzerraion eguna, gaurik gabeko eguna eta sekula gabekoa...
|
|
|
Morroia guganat etorri zen, eta,
|
burua
makurtzen zuela, galdegin zion osaba Joanikoti:
|
|
|
Bertzelako batean —Kristinarekin eta— isildu,
|
burua
makurtu eta bertzerik gabe alde eginen nuen, gehienez ere burroren baten oparia eginez gure zorte txarrari. Aldakan hemezortzi urte gazteagoko neska izan, ordea, eta erakutsi beharra neukan nor nintzela.
|
|
|
Nire amorruak ez zuen funtsik, eta gainera ni ere irrikaz nengoen itsas-ertzera joateko. Baina ez dut behin ere oso gustuko izan Migelen aurrean nire
|
burua
makurtzea.
|
|
|
Alabaina, nik ez dut askoz gehiago ikusi, zeren bat batean Rubenek eskutik indarka heldu, eta, oraindik ez dakit nola, ni zulo jendetsu hartatik ateratzea lortu baitu (atera bidean, segurtasun zaintzaile erraldoi bat hurakan baten pare igaro da gure albotik). Kanpora irten garenean, sabelean halako bulkada bortitz bat sentitu dut, eta berehala tripei heldu,
|
burua
makurtu, eta, nire GMI aren kalterako, botaka egin dut. Azkenean, nire begirakunea eusten ninduen Rubenen begi oraingoan tinkoei zuzendu, eta aurrena negar muskietan hasi naiz, eta hurrena negarrez hipaka.
|
|
|
amaitu du Clintonengana (X) haserre eta koleratsu hurbilduz. EEBBetako presidenteak ezin du
|
burua
makurtu eta, are gutxiago, teenager baten antzera jokatu.
|
|
|
" Ondo", esan zuen Xanek, esan nahiz bezala: besterik gabe; Elik barre txiki bat egin zuen; agian berarekin burlatzen ari zen, betiere fineziaz; Xanek
|
burua
makurtu zuen, boz apal apalarekin: " zurekin gogoratu naiz", esan zuen.
|
|
|
" Hemen zarete", esan zuen, eta bere boza, ez oso ozena, bazen aski bigorosoa;" hemen, nire ohean, lasai asko zarete. Zer pasatzen ari da?"; Belek
|
burua
makurtu zuen; agian zerbait esatera zihoan; hala ere, Xanek: " ez dut zuek bezala jokatuko", segitu zuen," ez dut nahi dudana egingo, ez zaituztet di da bidaliko hemendik; hala ere... hi, kendu zangoak ohetik!".
|
|
2001
|
|
|
Hala ere, zein da literatur lehiaketen inguruko zure iritzia? Ez al duzu uste euskal literaturak, orokorrean,
|
burua
makurtu egiten duela instituzioek kopeta dirulaguntzaz igurtzi diezaioten?
|
|
|
Idazleak, bere burua idazletzat duenak, independientetzat beraz, ez du bere
|
burua
makurtzen sekula santan. Ez du baldintzarik onartzen, eta areago ez du bere lana baldintzatzen.
|
|
|
Gu mahaiaren aurrean eseri,
|
burua
makurtu, buru azpian, hots, mahai gainean paper zuri bat ezarri eta arrebak orrazi estuaz zorriak paper zuriaren gainera botako zituen. Gero zorriok atzapar lodiaz akabatu.
|
|
|
Hiru gizonak isilik gelditzen dira, neke aurpegiz, eta,
|
burua
makurturik, beren zeregin luzera jartzen dira atzera, lastoa ertz batetik bestera mugituz, etengabe. Jubilatua ere mutu gelditzen da, lanerako prest.
|
|
|
Udaberria galaz jantzia zen, bilkura zelaia ezinago berde eta laua. Ohiturari muzin egin gabe, gudariak,
|
burua
makurtuz, elkarren parez pare jarri, eta halako mêlée moduko batean bildu ziren. Nagusiek, eraiki berria zen espazio bero hartan sartu, eta, eroso eserita, elkarrizketa luzea eduki zuten.
|
|
|
Ez, horratik, mundu guztian. Bizi da oraindik txoko batean, eta ez dago
|
burua
makurtzeko. Euskaldunok, noski, inor baino hobeak eta trebeagoak gara edozein aldetatik:
|
|
|
Pablok
|
burua
makurtu eta urduritasunez eskuetako hatzak bihurritu zituen. Gero, damuz hezeturiko begiak emeki jaso zituen.
|
|
|
Pablok
|
burua
makurtu eta ahapeka bezala hizketan jarraitu zuen.
|
|
2002
|
|
|
Umeloeragile deritzan iratxoa da bertako protagonista, gauero, artean umeak mahaian eserita daudela, poliki poliki etorri, eta, «ssss», umeen begiak ixteko ixurki misteriotsu bat botatzen duen izakia. Gero, atzean kokatu, eta «fuuu», haizea botatzen die leun lepo gainean, loguraz
|
burua
makurtzen zaien arte. Izan ere, haurrek geldi geldi eta isil isilik egon beharra daukate, Umeloeragilea ipuinak kontatzera geratuko bada.
|
|
|
Irakasle baten aurrean, ikasle barri izango zana han egoan, amaren ondo ondoan,
|
burua
makurtuta, baina noizean behinka burua apur bat jaso, ta begiak ezker eskuma bizkor erabiliaz, barriro be lurrera begira jarteko.
|
|
|
gogorra
|
burua
makurtzea,
|
|
|
126). Ez da eskuak gurutzatu eta
|
burua
makurturik etxerako itzulera ematen, subjektibitate politikoaren birjaiotzea baino, bai erakunde barruan bai erakundetik at (Beck, 2000a: 39).
|
|
|
Egia esan, denak estrategia bati erantzuten dio: sektoreak ez du bere
|
burua
makurtzen, eta, horretarako, politika berritzaile etengabera jotzen du, gozoki unibertsalenaren aldeko gustua denboraz denboraldi erreaktibatzera. Likorea, laranja, fruitu lehorrak, gazta edo ahabiak dira kanpaina honetako proposamen batzuk.
|
|
|
Borrokan hasi eta zakur batek besteari men egiten diola adierazteko,
|
burua
makurtuko du, buztana hankatartean sartzen duelarik, edo etzan egingo da sabelaz gora.
|
|
|
Oihu eta txilio, harria botatzen diozun arbolatik txoriak bezala irteten dira ikasleak geletatik. Unean unean zirriparra gizentzen ari da, eta, klaseko lagun batzuk ni nagoen aldera datozela ikusirik,
|
burua
makurtzen dut. Jendearen jakin minezko galderen beldur, patioa pauso azkarrez zeharkatu, eta kalera irteten naiz, atzera begiratzeke.
|
|
2003
|
|
|
Danak ixilik, koilarakadaka hartzen dute orain zukua, batez ere Zubirik
|
burua
makurtuta, astinaldi bat hartu duan txakurrak buztana ankartean sartzen duan bezela. Azkenean, Lana e" itteko ezta" o Madrid" e" a etorri biherrik.
|
|
|
Emauseko ikasle bion antzera, nor ez da triste jarten, nok ez dau
|
burua
makurtu eta bere barruan hausnartzen heriotza lotsagarriaren ulertuezina?
|
|
|
dan danean geure antzeko, pekatuan izan ezik, benetako Jaungoiko ta benetako Gizon. Egunean hiru bider zabalduko dabe misterio sakon hau eleizetako kanpaiak, eta kristinauok, holako berbak entzutean,
|
burua
makurtu edo belauniko jarriko gara (gaurko Mezan lez):
|
|
|
Oraintxe eta altxatuta, mutilen ikuskizuna bukatutzat eman zuen. Panpoxa oso ibili zen maisuaren mahairantz eta, hark arbela ezabatzen ziharduela, mahai gainean jesarri zen haren zain, zangoak gurutzaturik eta
|
burua
makurtuta, ilea bere gorputzean behera jaisten zela.
|
|
|
Hainbeste neke heriotzarekin, gero emazteak tiroa jota hiltzeko. Baina nik ez nuen nahi, ez nuen hil nahi –errepikatu zuen eta berriro ere, malkoek gainez egin baliote bezala, negarrez hasi zen eta,
|
burua
makurtuz, bi eskuekin aurpegia estali zuen, ura ahurka edaten duenaren tankeran, eta berriro burua altxatu zuenean aurpegia erabat desitxuratua zuen, malkoen ordez behazuna edo pozoiren bat xurgatu balu bezala.
|
|
|
ni ez nago aurrerapenaren kontra, eta ados nago horretan don Justinianorekin; geure iraultza, guk geuk egin behar dugu, ordea! Besteen laguntza badugu, hobeto, baina laguntza horrek ez diezagula
|
burua
makurtzerik eska. Aurrera egin dezagun, bai, baina gure aurrerapena gurea izan dadila.
|
|
|
Azpildar guztiek ez dute
|
burua
makurtu.
|
|
|
" Bizitza, askatasunaren eta zuzentasunaren aldeko borroka da. Horregatik, heriotzari ere bere zentzua aurkitu nahi diot, eta horregatik, halaber, ez dut
|
burua
makurtuko.
|
|
|
Baina, ez du deusetarako indarrik. Berehala isildu, eta
|
burua
makurtu du. Esan nizun.
|
|
|
Euskal ilustratuek ez zioten zorroztasun korronte horri aurre egin. Udaletan beraiek ere
|
burua
makurtu zuten, eta deigarria da, oso musikazale eta dantzazale baitziren. Bergarako Mintegian dantza eskolak praktika oso estimatua eta nahitaezkoa ziren.
|
|
|
Bisitariak
|
burua
makurtu zuen. Irakurtzeari berriz ekiteko.
|
|
2004
|
|
|
Oso fanfarroi jardun zuten. Aldarrika eskatzen zieten paseko txartela, eta atso agure gizajoek
|
burua
makurtu behar erantzun gabe. Horrek amorru bizian jarri ninduen.
|
|
|
Euskarari eta euskalgintzari darien ideologia esplizitua izanik eta bere burua zilegitzeko ahalmenik ez duen sistema sozialaz hornitua, zer egin eta nola jokatu? Nondik jo horren jokaleku irristagarrian zutik irauteko eta
|
burua
makurtu gabe ibiltzeko. Ataka bihurri honetan zalantzarik gabeko arrazoibideak eta jokabideak azalduko zaizkigu euskaltzale batzuen aldetik, Mitxelenaren aholkua zintzo arraio betez:
|
|
|
mundu zabalean heriotzaren atzaparretan bizi diren milaka hizkuntza zapaldu horien aldeko normalkuntza politikak ezin du etika liberalaren langarik gainditu. Horrelatsukoa da gurean nagusiturik dagoen kultura demokratikoa, eta horren aurrean
|
burua
makurtu behar derrigorrez integristatzat hartuko ez bagaituzte.
|
|
|
Gizartearen izaera erdaldunaren aurrean amore emanaz
|
burua
makurtu izan balu, ikastolen herri ekimenak ez zukeen sekula euskara hutsezko hezkuntza gunerik sortuko. Hain zuzen ere, mugimendu haren ekarpenik gorena Salabururen argudioa hankaz gora jartzean zetzan.
|
|
|
Eta gaur, goizean goiz, zopena baino lehenago, Ponte a Emako plazan lau kaioak oraindik lotan zeudela (eurek ohi duten moduan,
|
burua
makurtu eta paparrean ezkutatuta, apur bat alboz), gizon zahar bat joan da euren artera, eta oso astiro paseatu da, hanka puntetan ia, eta gero arineketan hasi da, kaioek herriko teilatuetara egiten zuten bitartean.
|
|
|
Eta" ondo", esan zioten," oso ondo". Gurdizainak
|
burua
makurtu zuen. Inoiz ezin da jakin norainoko amorrua izan dezakeen zerbait bilatu eta aurkitzen ez duenak.
|
|
|
Hura begira ez daukala sumatzen duenean bakarrik. Noizbehinka ahora eramaten dituen azazkalei begira dago orain,
|
burua
makurtuta. Lotsatuta dagoela pentsatu du Mikelek, mutilak esandako esaldi politen batek gorritu dion aurpegia ezin ezkutatuta.
|
|
|
Txistua irenstean mina sentitu du, saman ukondokoa eman baliote bezala. Laino artean bere zati bat geratu da, sekula bueltatuko ez dena, eta itsasertzetik urrunduz doala, jakako poltsikoan etxeko giltzak bilatzen dituen bitartean, pentsatu du inoiz aurkituko ote duen norbait ilea belarri atzera eramango diona eta eskua han utziko duena, berak
|
burua
makurtu ahal izateko, laztan baten eske.
|
|
|
Ondoren,
|
burua
makurtu, gillotinak erakusten zuèn tartean sartu, eta borreroak gillotinaren xafla metalikoa askatu zuen, burua errotik mozten zidala. Orduan, baina, burua baloi bihurtu eta saltoka hasi zen, gero eta salto handiagoetan, saskibaloi taulatik gero eta hurbilago, harik eta jauzi haietako batean saskian sartu zen arte.
|
|
|
Harakinek Fermin,
|
burua
makurtuz, bazekielakoa egiten ikusi zuen. Ze jakinen dik horrek Londresko bizimoduaz.
|
|
|
Elkar agurtu eta Niko bere lija lanera bildu zelarik, Guridi bazihoan eta, bere kotxean iritsi zen Mandi. Kapota erdi zabalikakotik arbola txiki bat ageri, berak berriz, ardo botila kutxa bat ekarki, baratzean sartzearekin zakurrak
|
burua
makurtu eta isatsari eragin zion.
|
|
|
Bertan haraxeago, berari zorrotz begira kapelaño batez jantzitako tipo bizartxuri bat zegoen. Tapaxek" hola" esan eta, hark burua pixka bat makurtuz agurtu zuelarik, Tapaxek ere, begirunez,
|
burua
makurtu zuen.
|
|
|
Orain non diren jakin behar diagu! Deitu berriz ere!" Gruak zerabilen pieza ebitatzearren
|
burua
makurtuz, bulgariarrekin elkartu zen. " Aquí va el motor, azaldu zien, planoa erakutsiz; Manu!
|
|
2005
|
|
|
Eta guk, Manex-en aldera itzulirik, jarraitzen dugu eguneroko lanean
|
burua
makurturik, gaztaroko giroak bizirako txertatu gaituela, nolanahiko botere bideez mesfidatzen garela, ahaleginak egin beharrez gabiltzala inguruko eta eguneroko gizarte hau zuzenago eta jasangarriago bihurtzeko, ahantzi ezinez herioaz ala kartzelaz ala ihesaz joak izan diren herrikideak, pozik herrialde honetan berean hamaika keinu baikor agertzen baitira egunero, kezkati gizartearen aterabide gl...
|
|
|
Telefonoz deitu eikienen zerrendari amaiezina erexten eutsan logabeak, telefonoz bestaldean zatekeenaren desesperazinorako seguruenen. Desesperazinoak bultzatuta beharbada, deitzen ebanaren lehia, behingoz loak hartuko eban logabeari loak hartu aurreko loasman eta telefono hotsa entzuten eban bitartean deigile eitekezanen zerrenda egiten eutsan irudimena bezain tematia zan ezkero, biek, bai deigileak bai logabe ohia izan gura ebanak, holan jarraitu eben luzetxo, norbere
|
burua
makurtu barik.
|
|
|
Enararekin zegoen Ines, bozgorailuetatik epaiaren berri eman zutenean. Eta hain astindu bortitza sentitu zuen, eta hain txikia sentitu zen, bestalde, telebistan protagonista gisa azaltzeko aukera galdu zuelako, non
|
burua
makurtu eta bat bateko tristura handi batek hartu baitzuen Ines, epaia entzun bezain laster:
|
|
|
Zerbait arraroa somatu nuen sabelean. Kamiseta altxa eta
|
burua
makurtu nuen. Zer zen hura?!
|
|
|
Gaur, aldiz, nahiago izan du astigar zurien artetik umeentzako gunea atzean utzi eta semaforoan errepidea zeharkatzea. Beroki beltza esku batez sama aldean estutu, eztarria babesteko, eta poltsikora eraman ditu esku biak, besoak soinari ahalik eta estuen,
|
burua
makurturik. Atzotik dabilen haize biziak bat batean negua sartu du Bilbon.
|
|
|
Aterkia motxilan bilatzerik ez dute, baina ez dira euriaren beldur. Motxilak soinean hartu eta
|
burua
makurtuta abiatu dira.
|
|
|
Gosaldu dutenetik orduak pasatu dira eta urdailean zuloa igartzen hasi da berriro. Andreak irribarre are maitekorragoa eskaini,
|
burua
makurtu, eta eskuaz bidea adierazi die.
|
|
|
–Ondo, ondo, ez nekien familia ekarriko zenuenik, Urkok ez zidan horretaz ezer aipatu, bestela harentzat ere lo egiteko tokia bilatuko genuen –eta
|
burua
makurtuz agurtuta, Naroari hitz egin dio, modu oso xelebrean ahoskatutako ingelesez– Naroa sanek ere Madoka sanen etxean lo egin du?
|
|
|
Gazteak
|
burua
makurtu du, zorutik galtzeko. Nagusiaren esku irmoak kikara altxatu du, kafea edateko.
|
|
|
Lotsatuta geratu da, zer egin ez dakiela. Hori ikusita, neska izan da, ibiltzen hasi eta, harengana iritsita, eskuak izterretan jarriz eta
|
burua
makurtuz, agur egin diona.
|
|
|
Ametsek zalantza egin du, baina azkenean berak ere
|
burua
makurtu eta, konbentzituta egon gabe, japonieraz hitz egin dio, ahotsa entzutearekin batera bere barru osoa urtzen sentituz.
|
|
|
Itziar hurbildu zitzaienean ni sukaldeko atetik begira nengoen; ez zuten karta ezertarako begiratu eta, zer jan nahi zuten galdetzean, mahai gainean zeuden autoaren giltzak luzatu zizkion amak Itziarri, maletegiko poltsak barneratzeko esanez; gero
|
burua
makurtzera behartu zuen eta, belarrira, guretzat zirela esan zion. Itziarrek burua jiratu zuen nire bila, baina ordurako ezkutatuta nengoen, sukalde barnean.
|
|
|
Bertatik joan baino lehen, edozer gauza gertatuz gero abisuan izateko eskatu nion Mateori. Atetik irten baino lehen, berriro ikusi nuen piercing en erregina bere aurrean
|
burua
makurtzen.
|
|
|
Taxistak
|
burua
makurtu zuen, men eginez bezala.
|
|
|
Adelak
|
burua
makurtu zuen, eta negar isilean hasi zen, eztiro. Inoiz ez nuen usteko hala ikusterik, hondoa jota.
|
|
|
hilketa bat egin, eta bizitza osoan harro oroitu. Zakurrek ere ez dute egiten horrelakorik; zakurrari borroka grina baretzen zaionean, aurkaria hilik edo zauriturik,
|
burua
makurtzen du, egin duenaz lotsa balitz bezala. Gizakiak, ordea, ez; hura burgoi geratzen da, eta harro astintzen du bere balentria.
|
|
|
Idoiak
|
burua
makurtu, eta belaunen artera sartu zuen. Elkarrengandik urrun geunden, nola itsasoaren alde bat eta bestea.
|
|
|
" Hau duk hire azken gaua", pentsatu nuen neure kolkoan. Ondoratu zitzaidan eta
|
burua
makurturik esan zidan: " Father, give me the blessing"," Aita, emaidazu benedikazioa".
|
|
2006
|
|
|
Alde Zaharretik barrena egiten ari garen ibilbide honetan ezinbestekoa da arku honen azpitik pasatzea. Hori bai, ziur aski bertatik pasatzean
|
burua
makurtu duzue, Mikela Zuloren altuera oso txikia baita. Mikela Zulotik behera Foruen enparantzara iritsiko gara, eta puntu honetan bi aukera ditugu.
|
|
|
bagoaz
|
burua
makurtuz
|
|
|
–Ez, Iñakiren lehengusuak, Martinek –eta hau esatean
|
burua
makurtu du Maitek.
|
|
|
Tabakoa aipatzearekin bat,
|
burua
makurtu zenuen, neuregana. Ez dakit zenbat daukazun luzeran, metro eta laurogeitik gora edo; ez dakit, baina txikituta sentitu nintzen, zu baino hamabost zentimetro beherago, sustraiak lurrean ondo sartuta, nire sudur handiegi eta begi txikiekin.
|
|
|
Errumanian diotenez, arrosek
|
burua
makurtzen omen dute Eguzkiak kasu egiten dienean, eta kolorez gorritzen omen dira, oraindik ere.
|
|
|
Ez, ordea, senar emazte xaharrek. Elkarri so egin eta
|
burua
makurtu zuten, oroitzapen gaizto batek joak iduri. Estefaniaren ahotik hitz bakarra atera zen, indarge:
|
|
|
–Hala da jaunaren nahia –eta azken hau esatean
|
burua
makurtu eta erreberentzia egin zuen, hortz bakanduen artetik irribarrea luzatuz.
|
|
|
Itsasargiaren lanpara kristal lodiz eginiko kanpaitzar antzeko baten barruan zegoen, eta txirrika batean kiribildurik zeuzkan kableak eta enparauak. Kanpaiak atetxo bat zeukan,
|
burua
makurtuz gero barrura sartzeko adinakoa.
|
|
|
Jamesonek
|
burua
makurtu zuen hitz egitean, hitzak airera jaurti nahi ez balitu bezala.
|
|
|
Berehala,
|
burua
makurtu eta negarrez amildu zitzaidan, lo geratu zen arte.
|
|
|
Oihu egin zuen minez eta, astiro astiro, belaun bat jarri zuen batzatan, bestea gero. Palaz mehatxu egin, eta
|
burua
makurtu zuen. Pixa egin nion burutik behera eta, ostera galtzak jaitsirik, ipurdian pot egitera behartu nuen.
|
|
|
Bada, oso bakanetan ikusten nuen neska, eta topo egiten genuen aldiro, ematen zuen biluztu egiten ninduela bere begi desiozkoekin. Hasieran
|
burua
makurtzen nuen nik. Gero, begiradari eusten hasi nintzen.
|
|
2007
|
|
|
Egoera horretan, betizuarena egin behar:
|
burua
makurtu, eta kosta ahala kosta, aurrera egin. Helmuga zeharkatuta, berriz, euforiak bizi ninduen.
|
|
|
Hain zuzen ere, aurreskulariak dantza amaitutakoan, gaur egun, plazara bildutako jendeak txaloka jasotzen du haren ekinaldia. Antzina, ez zen horrela egiten, eta aurreskulariari agurra bueltatzen zitzaion
|
burua
makurtuz, dantza hori ohorezko ekitaldia baita, ikuskizuna barik. Hau da, txalo jotzea da une honetan gure mirespena erakusteko daukagun modurik zabalena munEtorkizun hurbilari begira, eta gerora ere bai, euskaldunok jakin behar dugu moldatzen mundu zabaleko txoko guztietatik datozkigun aldaketen arabera, eta euskaldunok jakin behar dugu, ez badakigu horretara moldatzen, geure burua galduko dugula. duan, baina esan behar dugu hori ez dela bakarra kultura guztietarako.
|
|
|
Horrez gain, esnegintzak ez zuen erakargarritasun handirik Uruguaiko nekazarien artean. Bertako criolloen pentsamoldean, estantzietan zaldi gainean abeltalde erraldoiak gidatzen zituenari gehiago irizten zitzaion, behi otzanen aurrean
|
burua
makurtzen zuenari baino; horrexegatik esnegintzarako tanbo gehienak, guztiak ez esatearren, atzerritarren eskuetan zeuden, euskaldunenetan gehienbat. Bukatzeko, ez dugu ahaztu behar hiriaren hazkunde demografikoaren ondorioz, 1880tik aurrera hiribilduaren hedadura hirukoiztu egin zela, eta hasiera batean hiritik aldendurik zeuden tanboak eraikuntza berriez setiatuta geratu ziren.
|
|
|
Beti amore eman? Beti
|
burua
makurtu eta men egin. Zer gara ba?
|
|
|
Zapla. Eta begiak txikitzen zaizkit eta sorbaldak altxatu, Joxeanen amari aitonaren berbekin
|
burua
makurtzen zitzaion bezala.
|
|
|
Dardara gorputz osotik zabaldu zait. Metalezko hotza sentitu dut sorbaldan, eta
|
burua
makurtu dut, urtetan Joxeanen amak makurtu duen bezala.
|
|
|
Gogoratzen dut beldurra ematen zidala Joxeanen aitak ahotsa altxatzen zuenean, eta Joxeanen ama
|
burua
makurtzen ikusten nuenean. Dardara eragiteko modukoa zen haren ahotsa, Joxeanenaren antzekoa.
|
|
|
Eta, bestalde, onurak ere ikusikodizkiogu. Ezin duzu esan oso enpresa gardena zarela eta lehenengo krisiarenaurrean
|
burua
makurtu.
|
|
|
Eta han, eskuinetik, mitra kolorezko leiho bati hurbil, zegoen zapelatz airos eta ederra urrezko pausatzeko baten gainean. Armeniako zalduna sartu zelarik,
|
burua
makurtu zuen begi hori zorrotzekin hari ongi so eginez, bi hegatzak doi doia airatu eta mugitu zituela agurtzeko. Haren ondoan zen larru eta zur landuzko jarleku handian jarri zen zalduna, zazpi eguneko beilaren hasteko.
|
|
|
1956an soldaten eta inflazioaren arteko lasterketa mantendu zen. Nahiz eta langileek eskatzen zuten igoera handia izan, ez zuten
|
burua
makurtu gatazka piztu zenean. Errealitate sozial berri bat sortzen ari zen, eta langileek testuinguru berri horretan gero eta gehiago zuten esateko.
|
|
|
Bitxi zitzaidan, baina profesionala zen, eta lagunaren profesionaltasuna estimatzen nuen errotik. Estevezek
|
burua
makurtu zuen ezker eskuin:
|
|
|
Medikua deitua izan zen; denborarekin pasatuko zaiola erran ondoan, bere ezjakintasunaren ale bat baizik ez zuen erakusterat ereman, segurrez ere oihan hartan zerbait gaitz edo ezin jasanezko gauza bat ikusi zuelako, eritasun bat bildu zuela segurtatuz, xorien gaixotasun zerbaitek jo zukela, izialdura batek
|
burua
makurtu... Halere, ikusten zuen Xanok trixteziaz besterik erakusten zuela, beti irriz baitzagon.
|
|
2008
|
|
|
Irauteko bidea ezagutzen dute:
|
burua
makurtu, eta korri lan bila beste norabait.
|
|
|
indiferentzia eta indiferentzia?. Eta, halere, Regina behin baino gehiagotan saiatu zen bere
|
burua
makurtzen, ea buru makurtze haietako batean Nataliaren bihotza ukitzen zuen?
|
|
|
Batzuetan, begirada haiei oihu egiteko gogoa etortzen zitzaion: oker zaudete eta oker zaudete!, baina, halakoetan ere, halakoetan, batez ere?, apaltasunaren esparruan kokatu eta
|
burua
makurtzen zuen, sekula burua makurtu gabe, hori bai, zeren Ernestinarena ez baitzen erabateko etsipena, besoak antxumaturik gelditzera eta ezertxo ere ez egitera bultzatzen zuena, berak beti egiten baitzuen zerbait?
|
|
|
oker zaudete eta oker zaudete!, baina, halakoetan ere, halakoetan, batez ere?, apaltasunaren esparruan kokatu eta burua makurtzen zuen? sekula
|
burua
makurtu gabe, hori bai, zeren Ernestinarena ez baitzen erabateko etsipena, besoak antxumaturik gelditzera eta ezertxo ere ez egitera bultzatzen zuena, berak beti egiten baitzuen zerbait, egiten zuena egingo ez balu bezala egiten bazuen ere, hurkoen keinu ilun nabariei irri hautemangaitz baten argi xumearekin erantzuten zien, adibidez, edo amorruzko garrasi bati isiltasunarekin?
|
|
|
Ernestinaren gela ireki, hodei beltz batek ilargia irentsi zuen arren, nobiziak eskuan zeramàn kriseiluak argi mehe bat proiektatzen zuen gelan zehar? eta panorama harekin aurkitu zenean. Ernestina zoruan, begiak itxita, arnasestuka?, guztiz aztoratu zen emakume gazte abituduna, gelan sartu bezain laster Ernestinari begira geratu zena, begiak zabal zabalik; gero, aurrean zuèn ikuskizuna egiaztatzeko edo, kriseilua beheratu eta
|
burua
makurtu zuen, eta ondoren, kriseilua goratu, burua zuzendu eta aterantz egin zituen bi pauso, egin ahala desegin zituenak, arestian zegoèn puntura itzuliz: begi bistan zegoen nobiziak ez zekiela zer egin?
|