|
2000
|
|
|
Funtsean ezereza, eraztunaren zuloa, dengizakiak, izan ere, diharduen heinean, Izatea deuseztatu egiten baitu. Areago, izakiezeztatzaile honek Izatea suntsitzeaz batera bere
|
burua
ere ezerezten du. Zeren, ezbada Izaterik, ezereza baino ez baita.
|
|
|
–Kakatara. Eta gero gertatzen da neure
|
burua
ere gorrotatzen hasia naizela: gertatzen zenaz lehenago ez konturatzeagatik, itsu itsuan hona etortzeagatik... eta kauenlaostia, puta zahar batekin oheratzeko dirurik ez izateagatik.
|
|
|
une honetan, mundu guztia urruntzen ari zaidala ikusten dudan honetan, ez daukat inortxo ere nire benetako laguna dena. Ezta neure
|
burua
ere. Beharbada, gainera, neure burua dut guztietan etsaiena.
|
|
|
Baina, geroko kontuak aitzinatzen ibili gabe, derradan ezen Mattin arras gogaitzen zela eskola haietan, batik bat bakarkako trabailuan jartzen gintuenean, halako tailuz, non zernahiren aitzakia egiten baitzuen haietarat ez azaltzeko, zer erranik ez aita etxeratzen zenean, zeren eta aitak, orduan, anitzetan eramaiten baitzuen goizean goiz ehizarat edo txakurren paseatzerat, jaun Marcelek eskola emaiten zigun orduetan, hain zuzen ere. Eta, ehiza zela eta ezpata zela,
|
burua
ere anitzetan joaiten zitzaion Mattini, eta orduan jaun Marcelek —zeina baitzen, bertzenaz, gizon pazientziatsua—, erraiten zion:
|
|
|
Aurpegi itsusia nuen, bada, eta
|
burua
ere bertze leku batean nuen, baina, nola Jainkoaren soldadua bainintzen, gorputzari ere arimari bezain gogor egin behar ziona, hala abiatu nintzen unibertsitaterantz, neure nekearen eta neure ahiduraren gainetik. Eta urduri nindoan, jakina, baina pentsatzen nuelarik ezen zu ere urduri egonen zinela eta ez ni baino gutiago karta hura harturik, kontsolatu eta jabaldu nintzen apur bat.
|
|
|
Eta biktimaren izua eta espantua da hura, laztura eta mindura! Eta nago ezen, nola txinatarren tormentu hura gorputzaz baliatzen den, nekearen eta oinazearen areagotzeko, hala ipintzen zuela bertze tormentu hark ene arima sufrimenduaren eta pairamenduaren atzaparretan, eta ezezko haiek ene gogoa zulatzen eta guztiz minberatzen zutela, eta neure onetik atera nindutela azkenean; eta pentsatu ere pentsatzen dut batzuetan ezen
|
burua
ere gal nezakeela, segur galduko nuela, baldin bide belar gaixtoz bete hartan barrena zurekin inkontratu izan ez banintz, jaun André, halako batean.
|
|
|
sainduaren odol xorta iduriz lehor bat da —edo bi, hobeki—, beirazko bertze hainbat anpulutan gorde eta urtero urtzen direnak, irailaren 19an, saindua martirizatu zuten egunean. Eta haren
|
burua
ere hantxe dugu gorderik, anpuluekin baterat, katedraleko altxorrean... —eta, batean neuri so egiten zidala, eta bertzean osabari, erantsi zuen—:
|
|
|
—Joanes, hire osabarena ez duk libertatea, erotasuna duk —eta, handik aitzina, bere
|
burua
ere zuritzerat jotzen zuela, erantsi zuen—: Eta erotasun hori ez duk zuhurrak lukeen erotasun apurra, Virgiliok erraiten zuen bezala, baina ero baten erotasun handia.
|
|
|
Baina ez, ezin nuen halakorik egin. Edo, anaia eta Elbira galdu eta hondatu nahi ote nituen, baina baita neure
|
burua
ere.... Ez, bertze joko tailu bat jokatu beharra nuen, neure burua perilean jarri gabe...
|
|
|
Zeren amaren baitarik erditu bainintzen ni, eta haren odolekoa nintzen erdi batean, eta zeren bainekien zer zen bihotzaren inguruan sugegorri bat edukitzea, zeinak hitza mihitik ken baitiezazuke eta lagunen salatzerat bulka, nola ibili bainintzen ni ere, bai osaba Joanikotekin berarekin aldi batez eta bai zurekin ere, jaun André, tentamendu izugarri hartan murgildurik, nahiz eta azkenean ez zintuztedan ez zu eta ez hura, uroski, salatu. Eta uste dut, halatan, ezen, ama ez ezik, neure
|
burua
ere gorrotatu nuela, zeren amaren begiak ispilu bat baitziren, non neure iragana irakur bainezakeen, eta neure burua ikusi, sugegorri haren erranetarat. Eta ama gorrotatu nuen, neure burua gorrotatu nuen eta mundu guztia gorrotatu nuen, zeren mundu guztia baitzen, ingurune hartan bai bederen, libertatearen beldur.
|
|
|
Jornal bikaina hura, bere etxea kez garbitzeko eta etxeko itaixuren estaltzeko... baita bertze etxe baten erosteko ere, benturaz! Eta behin eta berriro maradikatu nuen emazteki hura, eta haren arte eta maina gaixtoa, baita bertze hainbertzetan neure
|
burua
ere, neure ergelkeriagatik eta neure erokeriagatik, neure zuhurtzia faltagatik eta kontu haietan De mos tenesen dizipulua ez izaiteagatik. Eta Piarres Oihartzabal kapitainaren hitzak oroitu nituen, noiz eta poltsa diruz bete hura eman baitzidan, suma harekin gizon gizon egin nintekeelako esperantzan.
|
|
|
Kamiseta arrosa zeraman, nik gehien maite nituenetarik, eta berak ere —hau marka! —, dutxatu berriaren itxura guztia agertzen zuen bazkalondoko ordu hauetan. Jarduneko nagusiaren
|
burua
ere alde horretara bihurtu zen istant batez. Gero, ahots apalagoaz jarraitu zuen.
|
|
|
Nik begirada jaso dudan istant batean, Ruben goiko pisurako eskaileretan desager  tzen ikusi dut eta, ez bat eta ez bi, neure
|
burua
ere harrituz, Patxi bere horretan utzi, eta Rubenen atzetik joan naiz (beharbada Marierrauskinek gauerdian alde egiten zion printzearen antzera sentitu naizelako, eta orain  goan etsitzeko prest ez nengoelako). Jende artean nekez bada nekez aurrera egin(" Rakel, Karel...", entzun dut nire atzealdean), eta goiko barrako izkina batean aurkitu dut.
|
|
|
Batek baino gehiagok jo zion adarra ekainaren bukaeran Miramon Parke Teknologikoan egin zen aurkezpen jendetsuan: hitzaurreak egiteko izenordea erabili besterik ez zuela eta hartara bere
|
burua
ere bilduman sartzeko lizentzia hartu... Badira izenorde beharrik gabe ere beren burua antologatzen duten bildumagile eskrupulorik gabekoak ere, bestalde.
|
|
|
Erakunde horietan, ñabardurak baztertu eta ez ditzagun ugaritu aurreko arreta pisuegiak; batera ditzagun ogasunaren eta legeriaren asmoak. Orain artekoak ongi azaltzen digu gai honetan eskubideen desmasiak zerga kopurua urritu egiten duela eta ogasunak berak ezin duela herritarra kaltetu, bere
|
burua
ere kaltetu gabe.
|
|
|
– Ez da harritzekoa, ez –esan nuen, gizon hari Lauaxeta zela deblauki onartuz eta, horrenbesterekin, neure
|
burua
ere harrituta utziz–, zuek bion arteko solasa goizegi eten zuen heriotzak, artean ere elkarri esateko gauza asko zenituztela, artean ere etorkizunari itxaropen gazte miragarriz begiratzen zeniotela.
|
|
2001
|
|
|
Juan Martinek ere playboy bat izan nahiko luke, amorante ugari izan zituen Rossettiren antzekoa, eta horregatik esaten du emakumezkoak pintatzen dakitenek lortzen dituztela (145). Nahiz eta onartu konkistatzaile horiek emakumezkoei sufriarazi egiten dietela (222), ezin du mixerable kontsideratu margolaria, hori onartzea bere
|
burua
ere mixerable dela onartzera eramango bailuke. Alferrik izango da Eugeniarekin duen gertakizun bortitzaren ostean ispiluan islatzen den gizonaren irudia mixerable batena dela ikustea (208).
|
|
|
" Baina zelan igarri unibertsoaren batasun eta orden organikoa bakardadearen osinean, gelan dena ausentzia, dena gabezia denean, norberen
|
burua
ere apenas identifikatu ahal denean" (GP, 47)
|
|
|
Horrelakoetan, lehendabizi argindarra eten, kendu beharra dago, zure
|
burua
ere kalteturik gerta ez dadin ahaleginduz.
|
|
|
The Red, esan du ume horrek. Eta oroimena galdu duela, eta ez duela inor ezagutzen, eta ez dela harrigarria ni ez ezagutzea, gaixotu zenetik Gorriak bere
|
burua
ere ez baitu ezagutzen.
|
|
|
Eta hor gaude denak, ginen guztiak, eta erretratu horrek ez dit gezurrik asmatzen utziko. Hor dago Ixidro irribarre zabal zabal batekin, hor dago Agustin albokoari adarrak jartzen, hor dago azken ilaran Emilio, ilehoria, izkinatik burua gora luzatzen, futuroaren preteritoan ez agertzeko beldurrarekin, nire
|
burua
ere hor dago bigarren ilaran ezkerretik seigarrena...
|
|
|
Baina, bestalde, maitasunean ez dago konparaziorik egiterik. Benetan maitatzen ari denak, beste gizakiren bat edo beste zerbait maite izan, bere
|
burua
ere berdin berdin ari da maitatzen. Gizakiaren bere aldeko ekintzarik gorena maitatzea delako.
|
|
|
Maitatzea ekintza arrunta da. Gizakiak bere onerako —benetan onerako— egiten duen oro, bere
|
burua
ere maitatuz egiten du. On morala da.
|
|
|
" Bai, gehiena zaborra da –nagusitu nintzen trumoi ahotsaz, marmarren eta zurrungen gainean, neure
|
burua
ere ustekabean harrapatu zuen pasioaz– Zabor hutsa. Zuen artean, gutxi batzuek ulertu dute (‘ulertu’ honek zerbait esan nahi badu) Leibnizbarrutiaren obra, nahiz eta, zuzenago izango zen esatea, agian, ideia baliagarri eta interesgarri batzuk atera dituztela obra horretatik.
|
|
|
Nire besoetan harturik, ordu luzez egin nuen negar lurperatu aurretik. Kartzelatik atera zenetik ez ninduen ezagutzen; inor ez zuen ezagutzen, ezta bere
|
burua
ere. Xaharrak topatutako formularen berri izan eta berehala taxutu nuen plana.
|
|
2002
|
|
|
Demagun, egunero itsas aurretik ibiltzen naizelako eta itsasoaz gozatzeko aukera dudalako, itsasoak dituen urdin ugari horiek, urdinaren ugaritasun horretan urdin berde gris urre dagoen aberastasun eta aniztasun hori, ikusten ditudala: horiek nahi nituzke agertu euskal literaturan, eta halaxe irudikatu nahi nuke neure
|
burua
ere bertan.
|
|
|
EXPAL da Explosivos Alaveses, S.A. enpresaren izen komertziala. Bestalde, Defensa de Union Explosivos (UEE) taldearen
|
burua
ere bada beroi. Bistan denez, itxi edo jarduera zibilera pasatu zaizkio arloko edo inguruko hainbat enpresa.
|
|
|
eginiko otarrak eramango ditut, eta neure
|
burua
ere mirtoz lotua.
|
|
|
Eta porrotaren olatuen menpe, finean. Eta, itsasoa maite zuen arren, gorrotatu egin zuen une hartan, bere
|
burua
ere gorrotatzen zuen neurri gabeko neurrian. Nekatu eta ahitu egiten baitzuen nork bere buruaren kontra borroka egin behar izateak, eta nekatu eta ahitu egiten baitzuen, halaber, olatuak beso zituèn olagarro erraldoi hari etengabe aurre egin behar izateak.
|
|
|
Hori bai, joan aurretik Sarak bere aholkua eman zidan: " Zoaz, bai, baina ez ahaztu zu zeu zarela zeure lehenengo gaixoa eta zeure
|
burua
ere zaindu duzula, romeokardiak jota segitzen duzu-eta". Eta Leirek:
|
|
|
Zakuari atzeko aldetik eusten zegoen lagunak txanda eskatu zion, eta gogoz bestera luzatu zituen besoak alboetara, salto txiki batzuk emateari utzi barik. Gorputza zakuaren kontra jausten utzi zuen, lagunak bere saioa egin zezan, eta
|
burua
ere zakuari itsatsi zion, alboz. Narruarekin bat eginiko belarrian danbateko mutuak aditzen zituen.
|
|
2003
|
|
|
Azkenean ohetik leihora joan, bidean aurreko eguneko prakekin behaztopatu, erdi haztamuka pertsianako hedea aurkitu, eta kanpoko argi goibelari logelarako bidea eman zion. Agian egun berriak
|
burua
ere apur bat argituta, erabaki zuen ez zegoela ziorik horrelako nagiaren aurrean amore emateko. Goiza astuna izango zen, baina arratsean lortuko zuen egun hartan lortzekoa.
|
|
|
Adats askea bi eskuekin goitik behera lizunki laztantzen zuen bitartean justu zer galdera egin nion ahaztu egin zitzaidala ohartu nintzen. Emakumeen imintzio solteak sartzen zaizkit lehenik buruan eta banekien aldi batez nituela beso biluzi horiek, galtzarbeetako orbanak eta ilearen eroriko nagia nire gogotik erauzi, behin eta berriz gogoratuko nituela neure
|
burua
ere nazkatzeraino.
|
|
|
Neure
|
burua
ere aurkeztu behar.
|
|
|
Printzipio horiek bakar bakarrik erlijioaren bidez zaizkigu ezagunak. Erlijioak, hala ere, gure baitan adierazten dizkigu eurok argi eta modu agerikoan, ezen gizabanakoak bazter uzten baditu, bere
|
burua
ere ez baitu ezagutzen. Zinez harrigarri da buru iluntasun hori, gizakia printzipioen ezagupidetik kanpo uzten duena.
|
|
2004
|
|
|
Batzuetan ona izaten da geure
|
burua
ere auzitan jartzea, berrikuspen pertsonalek gure burua aberastea laguntzen dute eta.
|
|
|
Antzeko zeozer igarri du Liviak ere azkenean, sentitu duenean zelan atzeko butakakoak, eskuak gorago eramanez,
|
burua
ere laztandu dion, solte zeuden ile batzuk belarrien atzera eramanez. Eta atzamar puntekin belarriaren izkinatxoak ukitu dizkionean, lau katu pasatu dira Liviaren hanketatik, laurak pertsiarrak, eta gogor heldu behar izan dio besotik Fray Ciccillori, pelikula bere zatirik hunkigarrienera heltzen ari zenean.
|
|
|
Banuen, ordea, emakumeena baino gai lehenagokorik eta premiazkoagorik. Izan ere, Montse mespretxatzen nuèn bezainbat mespretxatzen nuen neure
|
burua
ere, hain izan bainintzen lerdoa eta ergela. Gure ezkontzak huts egin zuen, baina errua ez zen harena bakarrik izan, nirea ere bai, arestian esan dut.
|
|
|
eta
|
burua
ere
|
|
|
eta
|
burua
ere
|
|
|
arduraz eta erantzukizunez asumitu behar dugu errealitatea. " Gizakiak egin egin behar du eta bere
|
burua
ere egin; zehatzago, errealizatu egin behar du eta bere burua errealizatu ere", Ellacuriak ezin zuzenago izkiriatu duen bezala Zubiriren pentsamendua laburbilduz (FBE, 258). c) Hirugarrenik, errealitateaz jabetzeak eta hura gure gain hartzeak errealitateaz (gauzez eta geure buruaz) arduratzera garamatza ezinbestean, gure gizatasunari uko egingo ez badiogu. Errealitatea ez zaigu ematen modu erreaktibo hutsean erantzun dezagun edota era hermeneutiko hutsean asumitu dezagun; errealitatea ardura eta erantzukizun gisa ematen zaio gizakiari, hots, eginkizun eta errealizakizun modura.
|
|
2005
|
|
|
Gizona jakitatearen nagusi eta ez esklabo. Bere hutsen jakinean, mundua bezala bere
|
burua
ere hobetu behar baitu.
|
|
|
Besteak zaintzen digun bezala, geure
|
burua
ere zaintzea.
|
|
|
Ai, Inesen dezepzioa, mundua hankaz gora erori balitzaio bezala, aurpegia zuri zuri! Baina aurpegia ez ezik
|
burua
ere zuri zuri geratu zitzaion, zulo zuri hark telefonoaren zifrak irensten zituela, guztiak kolpetik.
|
|
|
Usorik ikusi izana, ordea, ez du gogoratzen. Madoka haren atzetik atera eta estu heldu dio besotik,
|
burua
ere han bermatuz, laztanka. Itzarri denetik ikusi duenez, neskari ere ez zaio gauekoa damutzen.
|
|
|
–Buztana beti bere tokian –Karlos Felixek–, eta
|
burua
ere bai. Zeinek esan dik planarekin batera aitortza zetorrela?
|
|
|
Gotzon Lobera, BizkaikoFo ru Aldunditik euskararen alde lan biziki ona egiten ari dena. Andres Urrutia, oraingo Euskaltzaindiaren
|
burua
ere ikasle izan nuen. Notario zen eta lan handia zuelako ez zuen karrera bukatu.
|
|
|
Gustura eman zuen, etxea askatzeko modua ere bazelako. Eta etxea askatzearekin batera, lepo inguruan bihurritzen zitzaion sokatik bere
|
burua
ere askatzen zuen irudipena izan zuen.
|
|
2006
|
|
|
Mundua oso zabala da eta ez dugu ezagutzen. Geure
|
burua
ere ez dugu ezagutzen, hortik kontuak! Gainerakoei buruz aritzeko maneran gara!
|
|
|
«Geure
|
burua
ere ez dugu ezagutzen». Horregatik zaizkigu beharrezko taju honetako lanak.
|
|
|
Aitzitik, errealitatea eraldatzea (eraldatze partziala ala orokorra) bilatzen duten mugimendu, erakunde eta talde berriak agertu dira. Eragile berriez gain, pertsona bakoitzak bere autobiografia propioa eraikitzea du asmo, gutako bakoitzak geure
|
burua
ere, giza agentzia, gisa ulertuz.
|
|
|
Oso gomendagarria da senide bati ibilbidearen kopia bat ematea, larrialdiren bat izanez gero gure bizilekua erraz aurkitzen jakin dezan. Gorputza, ibilbidea eta motxila entrenatzeaz gain,
|
burua
ere prestatu behar da. Arnasketa lantzea, gogoeta txikiak egiten ikastea eta bidearen historia aztertzea lagungarriak izango dira gure gogo aldartea hobetzeko eta nekeak gu desanimatzea eragozteko.
|
|
|
hau be pasau! Errebuelta gainditzea lortu izanak bere
|
burua
ere harrituko balu modura. Hau be pasau!
|
|
|
Oraingo pastillek ez naute erabat moteltzen. Hemendik ederki asko ikusi ahal izango da neure
|
burua
ere leihoaren beste aldean.
|
|
2007
|
|
|
Gehiegi maite zaitut nolanahi engainatzeko. Eta neure
|
burua
ere ez dut engainatu nahi.
|
|
|
Jean Ybarnegaray notable horietariko bat izan zen, nagusimaizterra izan baitzen (zeukan dirutzarekin hauteskunde kanpainak ordaindu ei zituen80). Uharte Garaziko sindikatuaren
|
burua
ere izan zen eta horrek, bidea erraztu zion baserritarrekin harremanak izateko eta, beraz, botoak lortzeko.
|
|
|
1924an Laurent Apestéguyk Gure> Herriarako ohiko lankide hartu zuen La, tte. Hain zuzen ere, 1924 urtean La, ttek irabazi zuen Eskualzaleen Biltzarrak banaturiko sarietariko bat; horren berri eman zuen Jean Etcheparek Gure> Herrian, garai hartan Eskualzaleen Biltzarraren
|
burua
ere baitzen.
|
|
|
Ikuskatzaileak goizeko ordu bietan, hiruretan edo lauretanetortzen dira portura, ontzia lehorreratzeko prest dagoenean. Identifikagarri guztiak prestatu, euren
|
burua
ere prestatu eta arrainak lehorreratu orduko hortxe ekiten diote piezak banan banan bereizteari. Behin bereizi ondoren, dagokion informazioa biltzen dute.
|
|
|
Bai, nik ildo jakin bat daukat, nire sailarena; horrek badu ukitu politiko ideologiko jakin bat, eta egun dagoen sailaren ordez beste pertsona batzuk eta bestealderdi batzuk egongo balira, beste ideologia bat planteatuko lukete eta ezberdina izango litzateke. Prentsa
|
burua
ere ezberdina izango litzateke, ziur asko.
|
|
|
Etaaldi berean, EHUko irakasle batek, prentsa bulegoen inguruan ikerketa bat egitenari zela-eta, galdetegi bat bidali zidan. Noski, jakin mina neukan ikerketa hark zereman zuen jakiteko, neure
|
burua
ere islatuta ikusten bainuen. Hilabeteak pasatuziren eta ikerketaren emaitzak egunkari batean irakurri ahal izan nituen.
|
|
|
Sinposioko koordinatzaile José María Gatellek esan zuenez, botikak ez du HIESa sendatuko, baina gaixotasunak aurrera egin dezan oso oztopo eraginkorra izan daiteke. Txertoa “oso denbora gutxian gauzatuko da, hiesaren ikerketan eta tratamenduetan aurrerapauso handiak eman baititugu; asko dakigu gaixotasunari buruz, eta bide onetik goaz” esan zuen Gatellek, Bartzelonako Ospitale Klinikoko Gaixotasun Infekziosoen Unitateko
|
burua
ere bada. Ikertzaile espainiarraren iritziz, txertoa, gaur egun mundu osoan 30 bat laborategik lan egiten dutena, “eraginkorra izango litzateke pazienteen ia %100ean, eta garrantzi handia izango luke garapen bidean dauden herrialdeentzat, horietan planetako gaixoen %90 bizi baita”.
|
|
|
–Kendu paretik, aitatxo, hire
|
burua
ere lehertzerik nahi ez baduk!
|
|
2008
|
|
|
Aita berrezagutzeko lan horretan bere
|
burua
ere aurkituko du narratzaileak; lesbiana da Bechdel, baina unibertsitate garaian izandako zalantzen ondoren familiarekin garbi hitz egin zuen horretaz; aitak inoiz ez zuen pausoa eman hil aurretik idatzi zion gutun batean" ez naiz heroi bat" esan zion.
|
|
|
Gorputza ez ezik,
|
burua
ere sasoiko jarri behar duzu.Inprobisatzen aritu beharrak ez du balio.
|
|
|
gazteleraren bidetik bakarrik beregana zezakeelakoan, edo gazteleraren ur argi handietan murgilduta, bestela esanda, huraxe baitzen, antza, mundu berri distiratsuan sartzeko bete behar zuèn ezinbesteko baldintza. Eta handik aurrera, jakina, barne prozesu haren ondorio gisa, Regina bere iragana madarikatzera iritsi zen, euskararen ur txiki iluna, azken batean, euskara mundu gris bat esateko gai baizik ez zèn heinean?, bere
|
burua
ere madarikatzen zuen bitartean, baita aitaren memoria ere, bide batez: ai eskolan gaztelania ongi ongi ikasi izan banu, ai bere garaian doña Engraciarekin ikasi banu, Ernestinak bezala?!, baina aitak ez zidan utzi:
|
|
|
Jende multzoa ikusi zuenean, baina, begietatik poza ezabatu, urduri jarri, herritar askok ezagutu eta batzuek eta besteek bero bero agurtzen zuten; Beñardok, baina, biribildu gabeko irri batekin erantzuten zien, hain zituen aurpegiko giharrak zurrunduta?, eta, saioa hasi baino lehen hain adeitsuki agurtu zuèn jendeak berdin agurtuko ote zuen gero, baldin eta saioa potoz poto burutzen bazuen?? beldurrak eragindako urduritasunaren mende hasi zuen saioa; hain urduri zegoen eta hain izu ikara, non lehen hiruzpalau bertsotan arrastaka ibili baitzen, barraskiloa bezain motel, zangoak ez ezik,
|
burua
ere dar dar balu bezala; esan nahi baita Beñardok aski lan izan zuela bere itsasikara mentalarekin, zeinak, lerroak eta errimak zilipurdikatzeaz gain, begien aurrean zuena ez ikustera baitzeraman: mahai gainean zuèn basoerdia, adibidez, tabernariak zerbitzatu ziona?. Bertsoa osatzeko, ardoa sagardoa baino hobe?
|
|
|
Are gutxiago,, porque> jene > ralmentien> Pamplonako> campo> de> deportesen> entrenetan> dogu? > gisakoak parra parra esaten dituztenen euskeratxu jatorrari inolako deiturarik ezartzen ez zaionean, zenbait euskaldun berriz gainera, euskalkidun ugarik ere euskara txar eta kaxkarra egingo ez balute bezala. Eta ez du balio, gero, sorgin ikaslearen antzera, suarekin olgetan ibili ondoan, inguruak kixkaldurik utzi ondoren, norbere
|
burua
ere errerik ikustean, euskara batuaren etsaien profeta berri usteka bean bilakaturik, beranduko damuz aieneka agertu nahi izatea.
|
|
|
Beraz, testuen bigarren erabiltze mota horrekin, historiatik hara eramaten gaitu kritikariak; subjetibotasunean sarrarazten gaitu, hain zuzen. Eta, bide horretan bere
|
burua
ere sartzen du: kronologiatik aparte, bada artikuluan beste ardatz bat, guziz egituragarria:
|
|
|
Imagen: CONSUMER EROSKI Google bere
|
burua
ere bota du bilatzailea pertsonalizatua, bakoitzak ezartzen dituen guneetara mugatzen da pertsona. Google zerbitzuaren abantaila da askoz leku gehiago hauta ditzakete eta hara iritsi 5.000 arte.
|
|
|
Honela, Unai Etxepareren arrebak, Xabier Saralegiren amak, Luis Mari “Loro” Pikabearen anai arrebek eta Xabier Zubietaren emazteak eta arrebak hartu dituzte oroigarriak. Momentu hunkigarri hauen ondotik, David Sanz Jimenez Nafarroako Larrialdietarako Agentziako
|
burua
ere gogoan izan dute. Hauek egindako lana eskertu nahi izan du Arkupeak elkarteak.
|
|
|
Bihotza. Kantxa barruan
|
burua
ere bada. Atzo, Bidorretaren hitzak baieztatu zituen:
|
|
|
Harekin batera jardungo dira Valerie Jarret, Obamaren aspaldiko aholkularia, eta Pete Rouse, presidentetzarako kanpainan jardundakoa. Azken hori Obamaren kabineteko
|
burua
ere izan da Senatuan.
|
|
|
Bestetik, nahiz eta gu ondo egon, taldera beti dator jende berria, eta pertsona horiei laguntza ematea handia da. Pertsona horiek laguntzen gure
|
burua
ere laguntzen dugu. Beraz, bileretan jarraitzea oso inportantea da.
|
|
|
Herrian berria zabaldua zen ordurako, eta hala, eguerdian jende dexente bildu zen ingurura. ..., hain zituen aurpegiko giharrak zurrunduta–, eta –saioa hasi baino lehen hain adeitsuki agurtu zuèn jendeak berdin agurtuko ote zuen gero, baldin eta saioa potoz poto burutzen bazuen? – beldurrak eragindako urduritasunaren mende hasi zuen saioa; hain urduri zegoen eta hain izu ikara, non lehen hiruzpalau bertsotan arrastaka ibili baitzen, barraskiloa bezain motel, zangoak ez ezik,
|
burua
ere dar dar balu bezala; esan nahi baita Beñardok aski lan izan zuela bere itsasikara mentalarekin, zeinak, lerroak eta errimak zilipurdikatzeaz gain, begien aurrean zuena ez ikustera baitzeraman: mahai gainean zuèn basoerdia, adibidez, tabernariak zerbitzatu ziona –" Bertsoa osatzeko, ardoa sagardoa baino hobe" esan zion arestian Kaxkagorrik–, harik eta Kaxkagorrik Beñardo, bertso txar bat bota berria zena, ukondoarekin ukitu, begia keinatu, basoerdia hatzaz seinalatu, eta Beñardok basoa ikusi zuen arte... edo hala zirudien behintzat, jarraian eskuaz basoari gogor eutsi, ezpainetaratu, eta zurrut batean hustu baitzuen.
|
|
|
euskara kolpetik ahaztu eta burutik ezin ezabatu zuenez gero, gaztelera ikasi zuen, gaztelera ikasiz bakarrik estal baitzezakeen baztertuen estigma ezabagaitz hura, Hizkuntzazko Bataioa –horrela, letra larriz idatzia– gazteleraren bidetik bakarrik beregana zezakeelakoan, edo gazteleraren ur argi handietan murgilduta, bestela esanda, huraxe baitzen, antza, mundu berri distiratsuan sartzeko bete behar zuèn ezinbesteko baldintza. Eta handik aurrera, jakina, barne prozesu haren ondorio gisa, Regina bere iragana madarikatzera iritsi zen –euskararen ur txiki iluna, azken batean, euskara mundu gris bat esateko gai baizik ez zèn heinean–, bere
|
burua
ere madarikatzen zuen bitartean, baita aitaren memoria ere, bide batez: ai eskolan gaztelania ongi ongi ikasi izan banu, ai bere garaian doña Engraciarekin ikasi banu, Ernestinak bezala...!, baina aitak ez zidan utzi:
|
|
|
Eta ohartu naiz lehendabiziko aldia dela egun osoan zehar lasaitu naizena. Eskua heldu diot Barrutiari, nire
|
burua
ere harritu duen keinu batez. Hotza du.
|
|
|
Jende gehiago biltzen ari da nasan. Geltokiko
|
burua
ere irteten da kontrol gelatik, bandera gorri bat bere makila eta guzti besapean duela. Trenaren txistua entzuten da.
|
|
|
Ezaupideak (hartu emanak, komenentziak...) zikindu egiten du arrazoia, eta nahastu. Arrazoi garbiduna edo arrazoidun garbia izateko, inor ez ezagutzea da onena (ezta nork bere
|
burua
ere).
|
|
|
Ezaupideak (hartu emanak, komenentziak...) zikindu egiten du bihotza, eta nahastu. Bihotz garbiduna edo bihoztun garbia izateko, inor ez ezagutzea da onena (ezta nork bere
|
burua
ere).
|
|
2009
|
|
|
Ez hitz hauek argitaratzen direnerako baina bai idaztean. Euskal Herritik urruti kilometrotan eta
|
burua
ere nahikoa urruti. Telebistaz idaztea pentsatu dut.
|
|
|
Kulturaren bidez errealitateaz egiten dugun definizioan, geure
|
burua
ere definitzen dugu, eta hemen dator nortasuna. Hots, gu nortzuk garen eta besteak nortzuk diren, definizio kulturala da, ez naturala.
|
|
|
Kulturaren bidez errealitateaz egiten dugun definizioan, geure
|
burua
ere definitzen dugu, eta hemen dator nortasuna. Hots, gu nortzuk garen eta besteak nortzuk diren, definizio kulturala da, ez naturala.
|
|
|
Muga ekonomikoak izaten dira, eta
|
burua
ere muga bihurtzen da.
|
|
|
Biktimen senideekin batera egon dira Francesc Antich Balear Uharteetako presidentea, Ramon Socias Espainiako Gobernuak bertan duen ordezkaria eta Adina Calvo Palmako alkatea. Bertan izan dira Jose Luis Rodriguez Zapatero Espainiako Gobernuko presidentea eta Mariano Rajoy oposizioko
|
burua
ere. Espainiako Gobernuko presidenteak Guardia Zibilaren merituaren Urrezko Gurutzea (Armadaren sari gorena) eman die hildako bi agenteei.
|
|
|
asmatutako sistema hori bizidun bat dela onartzeko, bere kabuz eta beretzat egin behar ditu gauzak. Sortuko diren sistemak gure obra izango dira, bai; baina, aldi berean, haien
|
burua
ere sortuko dute, eta, nolabait, ihes egingo dute gure eskuetatik.
|
|
|
Era zabalagoan pentsatu genuke: bizitza osasuntsua erraztu behar da
|
burua
ere osasuntsu izateko.
|
|
|
Hala, bada, gizakia bere sorkuntza diren errealitateetan bizi da; baina horixe du bere
|
burua
ere, eta bere bizitzaren zentzua. Mundua eraikiz, fisikoa, soziala?
|
|
|
Gandiagak asko zor dio Salbatoreri. Batez ere Arantzazun Euskal Herria sinbolizatuta ikustea; eta bera Euskarazko Herriarekin identifikatzen zenak, han bere
|
burua
ere sinbolizatuta deskubritzea (elorrian, Artasoko lurrean, Oteizaren harrietan). Ez Garibai, Elkano, Okendo eta beste Arantzazuzale historikoak; ez igandean etortzen eta joaten diren erromesak, baina urte osoan berton bizi diren artzainak eta laborariak, horiek bihurtzen dute Arantzazu Euskal Herriaren sinbolo Gandiagarentzat (Salbatorerentzat erromesek bezala).
|
|
|
Bihotza izan zen kendu zioten azken gauza, bizirik nahi zutelako ahalik eta denbora gehien. Azkenean,
|
burua
ere moztu zioten. Eta gorputzeko beste zati batzuk ere bai.
|
|
|
Neska madarikatua. Bere
|
burua
ere madarikatu zuen. Hogei euro eman izan balizkio agian konformatuko zen.
|
|
|
Barkatu lehenago aurkeztu ez izana, topera nabil eta ez dakit non dudan
|
burua
ere.
|
|
|
idatzi zuen, idazpuru gisa?, Adak bere egoeraren berri ematen zion: bere kezkak?, askotan Ana Kareninarekin oroitu eta berarekin guztiz errukitzen naiz, haren baitan neure
|
burua
ere ikusten dudalako, beharbada, nola edo hala, maila batean bai behintzat, ni nekez bereiziko bainintzateke inoiz maite dezakedan maiteagandik, are gutxiago neure burua hil??, bere desioak?, imajinatzen dut zu eta ni mahai batean, orain arte egin izan dugun bezala, baina inoren mehatxurik eta inoren begirada maltzurrik jasan gabe, liburu hau edo hura irakurtzen dugulako edo zigarreta bat erretze... noiz iritsiko da, baina, egun handi hori???
|
|
|
armadaren egitura bertikal hierarkikoaz, azken batean; Domingok bazekien, edo sumatzen zuen, sumatu baino gehiago ere bai, beharbada? berak ez zuela agintzeko balio, are gutxiago agindua izateko, eta bazekien, ondorioz, handixe etor zekizkiokeela problemak eta buruhausteak; ez zebilen oker, bere gainean baitzuen konpainiako sarjentua, gizon estu bezain arbitrarioa, soldaduak lehertu arte derrigortzen zituena; gorpuzkera lerdena zuen, bizkar zabal zutekoa eta lepo sendokoa,
|
burua
ere tente?, aste gorrian behar bezala zaintzen zuena, ardo tantarik ere probatu gabe ia; igandeetan, baina, aste osokoak edaten zituelako edo, sekulako mozkorrak harrapatzen zituen; badirudi mozkorraldi haietako batean, kantinatik barrakoira itultzeko bidean zegoela, basoko enbor bat jo zuela, betean jo ere, hortz bat galtzerainoko talkan; horregatik, soldadu guztiek Besatroncos deitzen zioten, e... Putakumea, maiuskulaz?, haren izaera eta haren nortasuna hitz bakar batez definitzeko ez baitzegoen, antza, hitz egokiagorik hiztegian; hain zuen espiritu militarra barneraturik, non, konpainiaren kargua eta ardura hartzen zuenean, egunaren hogeita lau orduetan egoten baitzen soldaduei begia gainetik kendu gabe, haien potroei atxikitako potrozorri bat bezala, haien akatsak azpimarratzen? ¿ qué modo de desfilar es ése?, ¡ el pecho fuera, como María Guerrero, y la cabeza como Juan Oropesa, que la tenía siempre tiesa!?
|
|
|
armada? eta armada
|
burua
ere bai, jakina, Errolan, Karlomagnoren iloba. Eta Karlomagnorena Europako armadarik indartsuena zuan gero?!?; haien ohiturez:
|
|
|
–; efektua bat batekoa izan zen, ikaskideetako asko eta asko barre algaraka hasi baitziren; gogotsu egiten zuten, bai, barre, eta horregatik egiten zuten, ausaz, gorputz atal guztiekin: barre egiten zuten ahoarekin, barre begiekin eta barre azalaren poro guztiekin, bizipozak eta bizigogoak, azkenik, beren ohiko bideak, baita ezohikoak ere, aurkitu balituzte bezala; eta eragileak. Damasok?, etxea gainera zetorkiola susmatzen zuen arren, ez zuen atzera egiterik jada; orduan, baina, lekua ez ezik,
|
burua
ere galdu zuen aita Pierrek, zeinak, piztia zauritu batek bezala, orroka ekin baitzion, ixo, ixo eta ixooo!?, Damasori oldartzen zitzaion bitartean, bost axola une hartan biktima orbetar bat bazen ere: heldu zion belarritik, altxarazi zuen mutila jarlekutik, eraman zuen korrika batean aurreko aldera, eta hantxe eduki zuen biraka eta tiraka, Damaso negar batean hasi zen arte; hantxe borreroa, zutik, eta hantxe biktima, lurrean etzanda?
|
|
|
–Teofilo Maria eta Damaso: Domingo baino gehiago izango zarete, beharbada, baina baita aspergarriagoak ere??; erreibindikazioa egin ondoren, ordea, bere
|
burua
ere babestu beharra zuen, eta horregatik egin zuen, apika, ezpainak hortz artean gordetzeko keinua, harekin anaiei barkamena eskatu nahi balie bezala, bide batez. Guztiaz ere, Adak bere burua babestu arren, Teofilo Mariak ez zion barkatu:
|
|
|
atseginezkoa zen bata, hartarako ere gai izan baitzen, Jainkoaren amoreagatik, eta beldurrezkoa bestea, oinazpi odoldu haiek beldur emateko modukoak baitziren, zinez; joan zen ezkutuan etxeko, ospitale, ko botika kutxara, nondik hartu baitzituen flasko bat, iodo tindua zeukana, eta benda bat; joan zen gero komunera, non garbitu eta lehortu baitzituen oinak? eman zuen iodoa, bendatu zituen oinak, jantzi zituen galtzerdiak eta zapatilak, eta halaxe ibili zen, disimulu batean, afaldu eta oheratzeko ordua heldu arte; biharamun goizean, baina, jaikitzerakoan, amak edo izeba Ernestinak iratzartzen zituen anai arrebak?, ezin jarri izan zituen oinak lurrean, hainbestekoa zuen mina eta oinazea,
|
burua
ere astun; aldameneko gelan Teofilo Maria eta Damaso igartzen zituen, beren artean hizketan, eta Teofilo Mariari deitu zion ozenki, izeba Ernestinaren bila joan zedin, sukarra zuela-eta; izeba Ernestina iritsi zenerako oinutsik zegoen Domingo, bi bendak kendurik, senperrenak ikusita gero, hori bai, benda zauriei itsatsita aurkitu baitzuen hainbat puntutan; hortik aurrera, Domingok izebaren ohiko eskuzabaltasuna espero zuen, baina auzi hartan beste batzuk ziren kontuak, itxura batean, mutilaren oinak ikusi ahala haserretu baitzitzaion izeba:
|
|
|
Gaua zen arren, ez zen gau itxia ez gaumina, ziega hartan ere ez, hormetako baten goialdean leiho txiki bat baitzegoen, nondik sartzen baitziren egunaren azken argi hondarrak, ilunak ezinbestean?, ziegako hormetan halako efektu ia sumaezin bat egiten zutenak, karearen zuri iluna apur bat zuriagotuz; esan nahi baita aita semeak, ziegan beren denboratxoa egin zutenez gero, elkar ikusteko moduan zeudela, ikusmena argi ilun hartara egokituta; haien ikusmena, haatik, ez zen zehaztasun handikoa, muga estu haien barruan ezin bestelakoa izan?, baina bai nahikoa, beharbada, Teofilo Mariak aitak zuzendu ziòn irriari antzeman ziezaion: ez zen adostasunezko irri bat, Nazario Orbek nekez sinets baitzezakeen semearen hitzen logika itsuan, semeak ez zituèn eskarmentuak zituen aitak?, esker oneko irri bat baizik, zer besterik??, baina, zegoèn egoeran zegoelako, bihotza bero eta
|
burua
ere gogobero, halaxe interpretatu zuen, beharbada, Teofilo Mariak aitaren irria, Nazariok Jainkoagan zuèn fede baldintzarik gabearen adierazpidetzat, halako eran, non, une haien garrantzia azpimarratu nahian edo, sentimenduen ur handiak hitz handien egarri betiere, gaztetan zer esanik ez?, dir dir egin zezaketèn hitzen bila abiatu baitzen; ez al zen, bada, arestian heroi bat bezala portatu?; oi...
|
|
|
–Atzera hortik, Nurmi, kaka Jainkoari eta kaka hiri!??, non, koparen parera iritsi baino metro pare bat lehenago, tiro jasa batez josi baitzuten, metrailadorearen burrunbak dar dar zeragion aireari, zarata eta zalaparta?, bere izatearen zati galdu baten bila joan zenak zati guztiak galtzen zituela, koparen gainera zerraldo eroriz. Orduan, baina, malguki batek katapultaturik bezala, lubakitik ziztuan irten zen Ada, senetik zetorkiòn erreakzio ezin azkarragoan, senak itsututa, itxura batean, baita zuhurtasunari tarterik uzten ez ziòn solidaritatezko jarrera erabateko batek ere, eskua luzatzera bultzatu zuena ondorioei erreparatu gabe, eskua ez ezik
|
burua
ere galtzeko arriskuan ipiniz?, sarjentuaren alferrikako oihuen artean: –Geldi, geldi, geldi?!?, beste tiro jasa burrunbatsu batek airea zeharkatu zuenean, zeinak betean harrapatu baitzuen Ada eta lurrera erorarazi; Adak fusila askatu eta oihura iristen ez zèn kexu mingarria egin zuen; gero, bizpahiru bira egin zituen, lubakitik metro batera edo utzi zutenak, hasperen eta intzirien artean, sabelaren goiko aldean bi zauri larri zituen, bala banak eragindakoak?, konortea galdu zuen arte; konortea bereganatu zuenean, berriz, handik hamar hamabost minutura?, sator gela batean aurkitu zuen Adak bere burua, tapaki baten azpian, zauriak benda batzuek lotuak eta estaliak, artatu zuèn erizain gizonezkoak orduantxe bukatu zuen, itxuraz, bere lana?, odol-jario geldiezina geldiarazteko saioan; Domingok, beraz. Domingo eta Chaplin, Ada zauritu zuteneko eszena bertatik bertara jarraitu zutenak, erizainaren ondoan zeuden une hartan?, bazekien Adaren larritasunaren berri, baina ohartu zenean ezen Adak begiak zabaldu zituela, haren parean jarri eta, kokospetik era ezin samurragoan helduta, honela esan zion, ahots hunkituaz:
|
|
|
ahoa ere ireki zuen une batez, egia zen Adak, eroetxean egin zuèn egonaldiaren ondotik, oreka gutxieneko bat berreskuratu zuela, baina egia zen, halaber, egonaldiak berak marka eta estigma ezinbesteko bat eragin ziola: ...arrebari, Ada are gehiago mintzeko??, baina aitak, orduan, mugimendu hautemangaitz bat egin zuen, burua zentimetro bat gora eta zentimetro bat behera eraman zuen bi aldiz?, inguruan bilduen begiradak erakarri zituena, sabai zurira begira zegoèn Reginarena izan ezik; jarraian, aitaren keinu nolabaitekoaren esanetara edo jarriz, Domingori begira jarri ziren guztiak. Reginak bere soari eusten zion,
|
burua
ere halaxe zuelako, beharbada, sabai zuria bezain zuri?, eta hark. Domingok, halaxe hitz egin zuen:
|