|
2008
|
|
|
Lehen lekuan Estatu Batuak daude, eta haren atzetik datoz Argentina, Brasil, Kanada, India eta Txina. ISAAA erakundeak nabarmendu du garatze
|
bidean
dauden herrialde gehiago daudela ekoizleen artean garatutakoak baino, transgenikoak landatzen hasi zirenetik lehen aldiz. Zehazki, garatze bidean dauden 12 herrialdetan landatu dira transgenikoak 2007an, eta garatutako 11 herrialdetan.
|
|
|
ISAAAk eta beste erakunde batzuek esaten dute landare transgenikoak bereziki onuragarriak izan daitezkeela garatze
|
bidean
dauden herrialdeetako biztanleentzat. Asmo horrekin sortu dituzte, esaterako, A bitaminatan aberatsa den arroza eta lehorteekin galtzen ez den garia.
|
|
|
Asmo horrekin sortu dituzte, esaterako, A bitaminatan aberatsa den arroza eta lehorteekin galtzen ez den garia. Alabaina, oraingoz, garatze
|
bidean
dauden herrialdeetan landatu diren barietateen jabeak industrializatutako herrialdeetakoak dira gehien bat, eta ekoizpenaren zati handi bat inportatzen dute.
|
|
2009
|
|
|
Horrez gain, garatze
|
bidean
dauden herrialdeak industrializatu ahala, eskaria handitu egingo dela aurreikusten du Estatu Batuetako Geologia Sailak. Oraingoz, Txinak merkaturatzen duen kantitatea nahikoa da eskaria asetzeko, ekoizten denaren% 50 kontsumitzen baita gaur egun, Nauvov fisikariak Russian Journal of Non Ferrous Metals aldizkarian argitaratutako artikuluaren arabera
|
|
|
Azken urteotan gertatutakoaren argigarri izan daitezke Bushen agintaldiko AEBren konpromisorik eza, Europako Batasunaren posizio ez horren indartsua, eta garatze
|
bidean
dauden herrialde handien interes eskasa hala nola Txina, India eta Brasil. Etorkizuna iristeke dago oraindik.
|
|
|
3 Nola finantzatuko da isurketak gutxitzeko eta klima aldaketaren eraginetara egokitzeko garatze
|
bidean
dauden herrialdeek behar duten laguntza?
|
|
|
Beharrezkoa da herrialde garatuek lidergoa hartzea, eta isurketak IPCCren gomendioen arabera gutxitzeko konpromisoa hartzea. Baina, horretaz gain, sostengu finantzario eta teknologikoa bermatu behar da garatze
|
bidean
dauden herrialdeentzako. Kyoto ondoko jardunbidearen zati izan behar lukete honako hauek:
|
|
|
teknologia transferentziari jartzen zaizkion merkataritza trabak eta oztopo teknologikoak ezabatzea; lankidetza, berrikuntza eta ikerkuntza sustatzea; eta Egokitze Funtsa zein haren kudeaketa definitzea. Gai garrantzitsuak dira garatze
|
bidean
dauden herrialdeen oihan soiltzea eta degradazioa saihesteko jardunbidea argitzea, eta isuri ez den CO 2 a zenbatestea ere. Era berean, klima aldaketaren aurkako jardunbide berriari sostengua emango dion egitura instituzionala diseinatu behar da.
|
|
|
2 Beren isurketen hazkundea mugatzeko zer egiteko prest daude garatze
|
bidean
dauden herrialde handiak?
|
|
|
Gero, AEBk argi eta garbi esan zuen eskaintzen zuten janariaren% 100 transgenikoa zela. Garatze
|
bidean
dauden herrialde askok ezin diote horri aurka egin, janari hori behar dutelako. Orduan, herrialde batzuek erabaki zuten bakarrik onartzea landatzeko modukoa ez zen gisan (irina eta halakoak), hazi transgenikoa ereiteko arriskua saihesteko.
|
|
2010
|
|
|
Antzeko efektua gertatzen da garapen
|
bidean
dauden herrialdeetan adoptatutako haurrekin: jatorrizko bizi kalitatea eta inguruneko egoera ona ez denean, edo aurretiko desnutrizio bat dagoenean, eta hobera aldatzean, pisua irabazteak pubertaro goiztiarrak pizten ditu.
|
|
|
Krisi ekonomikoak gure ingurua gogor jo du, baina, gugandik urrunago, garapen
|
bidean
dauden herrialdeek ere energia nuklearraren aldeko apustua areagotu egin dute. Horren lekuko, Txina eta India ditugu, etorkizuneko munduko potentzia handiak.
|
|
2011
|
|
|
Are gehiago: uste du osasun arduradunak eta antisorgailuen adituak ebidentzia horien aurka zeudela, haientzat arazo bat zelako, progesterona injektagarria merkea eta erabilerraza baita eta oso zabaldua baitago garatze
|
bidean
dauden herrialdeetan.
|
|
|
Horregatik, birusa behin betiko suntsitzeko eskatzen dute. Bereziki garatze
|
bidean
dauden herrialdeek egiten dute eskaera hori.
|
|
|
Egindako ikerketen arabera, urtero 100.000 pertsonatik gora hiltzen da tratamendu faltsu horien erruz, eta gehienak garapen
|
bidean
dauden herrialdeetan. Adierazgarria da, adibidez, Afrikan hartzen diren antipaludikoen erdia faltsuak izatea, horrek pazientearentzat duen arriskuarekin.
|
|
|
Tartean, Delhi, Sao Paulo eta Mumbai sartu dira. Garatze
|
bidean
dauden herrialdeetako hiriak, denak ere.
|
|
|
Erakarpen indar hori garatze
|
bidean
dauden herrialdeetan bereziki indartsua dela zehaztu du Arkitektura Eskolako beste irakasle batek, Koldo Telleriak: iman bat bezalakoak dira landa eremuetan bizi direnentzat:
|
|
|
Horregatik, azkeneko 30 urteotan gehien hazi diren hiriak eta sortu diren megahiri gehienak Asian eta Afrikan sortu dira batez ere, garatze
|
bidean
dauden herrialdeetan. Halaber, 2025 urterako aurreikuspena egin du Nazio Batuen erakundeak, eta, zerrendari gehituko zaizkion beste zortzi hiriak herrialde horietakoak izango dira.
|
|
|
Herrialde garatuetan hirigintza planetan oinarrituta sortzen dira hiriak, eta, horri esker, modu gutxi gorabehera ordenatuan garatzen dira. Garatze
|
bidean
dauden herrialdeetan, berriz, ez dago plangintzarik.
|
|
|
Aukera horiek erakarrita joaten dira hiri handietara garatze
|
bidean
dauden herrialdeetako landa eremuetako biztanleak. Askotan, baina, ez dituzte izaten hiriak eskain ditzakeen aukera guztiak eskura; populazioaren zati batentzat bakarrik izaten dira, salatu du Latasak.
|
|
|
Megahirietan, ordea, askoz nabarmenagoa da, besterik ez bada, eskala mailarengatik, gigantismoarengatik. Garatze
|
bidean
dauden herrialdeetan, gainera, gehiago dira baliabide gutxiko biztanleak, eta, hortaz, populazioaren proportzio handiagoa bizi da txabola auzoetan.
|
|
|
Horrenbestez, hainbat solairutako etxebizitzak egitea eta erretilutan bizitzea, askoz jasangarriagoa da horizontalean hedatzea baino. Hiri, baina, oso ohikoa da familia bakarreko etxebizitzen eredua, eta ezin da esan garatze
|
bidean
dauden herrialdeetako hiriekin ere ez doanik. Planifikaziorik ez izateak badu beste ondorio bat:
|
|
|
Eta, hori, hemen. Garatze
|
bidean
dauden herrialdeetan, ezta hori ere.
|
|
|
Une honetan, garatze
|
bidean
dauden herrialdeetan sekulakoa da hirien hazkundea, baina, nire ustez, megahiriena ez da izango etorkizunean izango dugun eredua iragarri du Bajok. Nik uste dut hiri bakoitzak bere neurria bilatzeari ekingo diola.
|
|
|
Gainera, erabili duten teknika eraginkorra izango balitz ere (eta ez zaio iruditzen bide ona denik, zelula dendritiko horiek neurri handi batean beren funtzioak galdu dituztela erakutsi baitute beste ikerketa batzuetan), ez litzateke erabilgarria izango, oso konplexua eta garestia baita: pentsaezina litzateke tratamendu hori ematea garatze
|
bidean
dauden herrialdeetan.
|
|
2015
|
|
|
Gaiarekiko interes falta eta familia plangintzako egitasmoetarako diru-laguntzen jaitsiera ikusita alde batetik, eta garatze
|
bidean
dauden herrialdeetako populazio hazkundeari erreparatuta, bestetik, Morak ez du sinesten munduko populazio berez egonkortuko denik. Gainera, ohartarazi du populazioaren hazkundea ez dela mugatzen garatze bidean dauden herrialdeetara:
|
|
|
Gaiarekiko interes falta eta familia plangintzako egitasmoetarako diru-laguntzen jaitsiera ikusita alde batetik, eta garatze bidean dauden herrialdeetako populazio hazkundeari erreparatuta, bestetik, Morak ez du sinesten munduko populazio berez egonkortuko denik. Gainera, ohartarazi du populazioaren hazkundea ez dela mugatzen garatze
|
bidean
dauden herrialdeetara: dioenez, Estatu Batuetako lehendakaritzarako hauteskundeetan aurkeztu ziren hautagai batek baino gehiagok 5 haur zituzten.
|
|
|
dioenez, Estatu Batuetako lehendakaritzarako hauteskundeetan aurkeztu ziren hautagai batek baino gehiagok 5 haur zituzten. Horrek erakusten du arazoa ez dela garatze
|
bidean
dauden herrialdeena bakarrik, eta sakoneko arrazoiak ez direla soilik pobrezia eta hezkuntza falta.
|
|
|
Zer egin behar dugu: garatze
|
bidean
dauden herrialdeetako biztanleei haur bakarra izan dezatela eskatu, Txinak bezala. Edo afrikarrei esan behar diegu ez inbertitzeko osasunean?
|