|
2003
|
|
|
Baina batasun literarioaren ahalegin sendoago baten aldekoen artean, batzuk lapurtera klasikoaren
|
bidea
hartuko dute. Hortik abiatuko da Krutwig, eta beronen gerizan, hasieran Villasante bera ere bai nahiz gero gipuzkera modernotu baten bidera itzuliko den berriz, eta zein bere berezitasunekin beste asko:
|
|
|
Elorrion jaio zan Kerexeta, 1918 urteko uztailaren 31.ean, Aita San Iñazio Loiolakoaren jaiegunean, hain zuzen be. Mutiko zala, abadetzarako
|
bidea
hartu eban eta hainbat ikastetxetan burutu zituan bere ikasketak: Gaztelu Elexabeitian, Comillasen, Burgos, Sevilla eta Galiziako Tui n.
|
|
|
Alde batetik, hizkera argia, herrikoia, bizi bizia, gozotasunez betea nahi izango dau; bestetik, hizkera hori, morfologia zehatz baten bidez, eta mundu zabalean nausi dabiltzan literatur teknika barrien bitartez, gorengo gailurrera jaso. Baturantzako
|
bidea
hartuko dau, baina bere Bizkaiko euskerea lantzeari itxi barik. Baekian berak bere buruaren barri, eta zer ziran bere ahaleginak:
|
|
|
Zu, Karmelo, hamaika urteko mutikotxua baino ez zinan, Seminarioko
|
bidea
hartu zenduanean...
|
|
|
Egia da dinozun hori, Ander. Arlo horretan ez neban L. Mitxelenaren eta L. Villasanteren
|
bidea
hartu, Orixerena baino.
|
|
|
Guzti honegaitik, geure aurrerapide motela ta laburra ikustean, geure ta besteen pekatuen indarra hain handia dala ikustean, ez dogu itxaropenik galdu behar: gogo ta borondate ona galdu barik, etsi barik, behin eta barriro jagi behar gara, behin eta barriro hasi ta aurrerantzako
|
bidea
hartu, Jaunak bere eskutik ez gaitu ixten eta; bere Espiritu Santuaren indarra ta laguntasuna emoten deuskuz.
|
|
|
Karmelo Etxenagusia Iurretan jaio zan 1932ko aprilaren 25ean. Lehenengo ikasketak herriko eskolan egin ondoren, gerra ostetxoan abadetzarako
|
bidea
hartu eban eta hatarako ikasten hasi. Abadetzea izango dau, euskera zaletasunagaz batera, harrezkero guztian bere bizitzaren ardatza.
|
|
|
Lehenbizi Antzorapera jo zuen atzera, ea Bibiot artean handik ote zebilen jakiteko, Mundakara alperrik joan barik. Inondik ikusi ez zuenez, Mundakarako
|
bidea
hartu zuen; Gernikan gelditu zen lehenengo, han opil batzuk erosteko, hain gogoko zuen opildegian... Bibioti ere gustatzen ote zitzaizkion!
|
|
2005
|
|
|
Niretzako tratamenturik ez egoala emoten eban, inork ez euskun gauza garbirik esaten. Tratamenturik ezak uriko senideak arduratu egiten baebazan be, uste dot gu arindu egiten ginduzala, eta luzamendu gehiagorik barik etxerako
|
bidea
hartu genduan.
|
|
|
Haurra neska ala mutikoa izatea, begi urdin ala beltza, kantari ala filosofo, hori josteta bat da gaur egun. Azkenean zuk nahi duzun haurra izan dezakezu. Hasteko eta bat, ez hamabost urtetatik harat, zuk nahi ala ez, bere
|
bidea
hartuko duen haur bihurria. Bai!
|
|
|
Hemen, garbiki erraten digu Jesusek, orain danik, mundu honetan berean nahi digula eman zoriona... gure ametsetako bide guziak utzirik, hark erakusten digunari lotzen bagara. Ebanjelioan erakusten digun
|
bidea
hartzekotan. Bide horren hartzeko bazterrera utzi ditugunak baino ehun aldiz gehiago emanen digu Jesusek, orai, mundu honetan.
|
|
2006
|
|
|
Bilbotik itsasoz Ingalaterrarako
|
bidea
hartuko dauen mea hori, horraitino, betidanik lar garesti ordaindu izan dogu meatzariok, lehen legez orain be. Ez da gitxi nagusiek behartzen gaituen bizimodu latz honi aurre egitea, baina, meategiak be kobrau ohi dauz zergak meatzarien bizitan.
|
|
2007
|
|
|
Azaroaren 9an, azkenean, ontzia portutik irten zen; baina ez zuen zuzenean Montevideorako
|
bidea
hartu, Kanadarakoa baizik. Bertan Argiñarenatarrek Juan Medina makinari espainiarra ezagutu zuten, ontzian gora eta behera jolasean ibiltzen ziren umetxoek aurkeztuta.
|
|
|
Aurrez aurre lakutxu bat be badogu, handik sortzen da bide osoan entzun eta ikusi dogun errekea. Aterpetxean pizza gozoa jan eta beherako
|
bidea
hartu dogu.
|
|
|
Uria ikusteko, Sao Paulon dagoan eraikinik handienera joan naz. Metrotik urten eta
|
bidea
hartu dot. Aparta izan da metrotik eraikineraino ikusi dodana:
|
|
|
Zugatzen artetik urten, baso oparoa atzean itxi, eta bueltako
|
bidea
hartu dogu. Ibilaldiaren ostean, ur sufretsuetara sartu gara:
|
|
2008
|
|
|
Batez be Berriatuko erberara, udaletxearen ondoan egoan sindikatura astoagaz joan ginan baten Kabuaneko etxea erreten ikusi genduanetik. Ilunabarra zan Anastasiok astoa kargau eta Joanita eta biok etxerako
|
bidea
hartu genduanean. Suak hazurretarainoko bildurra sartu euskun harako haretan.
|
|
|
Kontuz kontuz hartu dot eta esku barruan gorde. Gero, eskua zabaldu eta atzamar punta bat gora jaso dodanean, harako
|
bidea
hartu dau eta hegoak zabaldu:
|
|
2009
|
|
|
Sukarrak txarrera egin zezakeen, eta griperako
|
bidea
hartzearen itxura ikusten bazen, asun fregaziñoak ematen zizkioten gaixoari. Asuna hain da landare baliotsua herri medikuntzan, eze urrezko jorraitxoarekin jorratu litzatekeela dio esakune batek.
|
|
|
Eta lezatan sugeak bizi dira. Egungo kaminoan, Ergoienetik etorrita, Txatximintza etxeetara sartzeko bidearen hurrengo bihurgunetik irteten den pistan eskumako
|
bidea
hartuta, Artei etxerantz, Atxabaso izeneko sakostara helduko gara. Munarri handiak eta haitz gutxiko basoa da Atxabaso, troka batean sartua, lur argal argalekoa.
|
|
|
Basobaltzako gainari Kurtzetxikerra deritzo. Kamino nagusitik eskumatara dagoen Foru Aldundiak egindako
|
bidea
hartu eta Belategiko landara helduko gara. Landa hori antzinarik dute inguruko artzainek estimaturik sano, aurrerago azalduko ditugun arrazoiengatik.
|
|
|
Egunak joan egunak etorri, gaztai batzuk be bai etxean eta, Gernikara
|
bidea
hartu eban Anastasik. Eta azeriak ikusi.
|
|
|
Herriari bakotxak bere hitzalditxua egin; bazkaritzat hiru lau sardinazahar iruntsi, eta, aupa mutilak!, etxerantzako
|
bidea
hartu eben barriro gure Jaunak eta San Pedrok.
|
|
|
Eta, ze demontre!, hurrengo egunari itxaroten egon barik, txiki txaka, txiki txaka, Iruñera
|
bidea
hartu eban eguerdi haretantxe. Migel Fermin eta behorra, bikote makala!
|
|
|
Tabernatik urtenda, asto ganean etxera
|
bidea
hartzeko egoala, deitu eutsan gizon batek. Zertako, hatan be?
|
|
|
Eta ahal ebenik arinen etxerantzako
|
bidea
hartu eben. Katamixarrak, guda amaituta, hasi jakezan jarraika.
|
|
|
Herritik apur bat urten, mendira
|
bidea
hartu eta haxe bera, pago handi haren gerizpeko etxe zahartxua, haxe zan Txotxopinen bizilekua.
|
|
2011
|
|
|
Beste aurrerapauso txiki bat, ezbairik gabe, bide luze honetan. Ez genuke nahi, ordea, nobedadearen olatua igarota, irakurlearen interesak beherako
|
bidea
hartzea, kritikarenak hartu duen bezalaxe: kritiken hemeroteka ezinbestekoari kasu eginez gero, eta Kristalezko hiria komiki liburua aintzat hartu gabe (bestelako apustu bat izan zen hura, era berean interesgarria), Auster euskaratzeko lehen saiakera hark lau iruzkin bildu zituen, bigarrenak hiru eta azkenak, oraingoz, bakarra (irakurtzen ari zaren honekin, bi lirateke).
|
|
|
Goierri deritxon auzuneko etxerik gehienak San Bartolome auzoari jagokoz administrazinoz, baina badira etxe batzuk, Altamira eta San Kristobalen parte diranak be. Goierriko etxe asko bertanbehera itxita dagoz, batez be gerraostean hango gazte jenteak
|
kanporako
bidea hartu ebalako: Ameriketara, itsasora edo uri eta herrigune handietarantz aldendu ziran.
|
|
|
Preso horreek Bilbo defendatuteko lubakiak egiteko agindua eukien, baina erea ikusi ebenean euren aldekoakana alde egin eben. Egoera horrezaz baliatu ziran hainbat igeslari, euren etxerako
|
bidea
hartzeko.
|
|
|
Behin, beste askotan lez, tabernan egozan gazte batzuei gaua egin jaken, eurak konturatu barik. Etxera
|
bidea
hartu ebenean, sorginen bildurrez, otu jaken lantzean lantzean hamen nau! aldarri egitea alkarri, horretara danak etxera onik ailegau eitezan.
|
|
|
Sotanea zan camisola hori. Ez eutsoen etxerako
|
bidea
hartu arte kentzen itxi.
|
|
2013
|
|
|
Eskailera eta korridoreetan barrena, zibil bakan batzuk, eta haiek, Joxe bezala, handik eta hemendik zebiltzan atxilotu eta desagertutako senitartekoei buruzko informazio bila. Udaletxean ezagunik ez zuen topatu, inork ez zion jaramonik egin, inork ez zion galderarik egin eta Joxek, etsita, etxerako
|
bidea
hartu zuen. Joxeren buru zaharraren baitan gero eta kezka handiagoa zebilen, sabelean piztu zitzaion zurrunbiloa ezin zuen maneiatu, seme atxilotuen zorigaitza zama itzela zen, eta nekez eraman zezakeen.
|
|
2015
|
|
|
Saizarbitoriak, ostera, oso berandu arte ez dio bere buruari aitortu idazle izaera. Atxagak idazle ofizioaren
|
bidea
hartu zuen hainbat biziraute lan eduki ostean, eta Saizarbitoriak beti izan du bere lan finkoa soziologo moduan20 Gainera, bata eta bestearen gustu literarioak ere ez dira berdinak. Saizarbitoriak tradizio frantsesetik edan izan du batez ere, tradizio moderno eta modernistatik.
|
|
|
" Barriro ikasten joango naz". Eta Lovainarako
|
bidea
hartu neban.
|
|
2017
|
|
|
Urte baten, kafe arloan lehen saria emon eutsien. Luzaroan ibili ziran alkarrekin lanean, harik eta Julianek etxerako
|
bidea
hartzea erabagi eban arte. Bere sozioa hango irakasle bategaz ezkondu zan, baina nire aitak oso garbi eukan euskalduna gura ebala ezkontzeko eta 47 urte ingurugaz bueltau egin zan.
|
|
|
Ez nekien zer egin. Inork ezelango barririk ez eukanez, etxerako
|
bidea
hartu neban. Goiko landetatik etorri nintzan.
|
|
2018
|
|
|
Gaitz handiak sorrarazi ditu bazterretan, zer modutan arteztuko dira gero bestela oker eginak? Konponezinekoak izan baino lehen, hartutako
|
bidea
hartu beharra egon da. Denon onerako.
|
|
|
Bira egin, eta gau mahai gainean zeukan botila hartu zuen, besapean jarri eta atea kolpe batez itxiz, beheranzko
|
bidea
hartu zuen, zer edo ha egiteko asmo biziaz.
|
|
2021
|
|
|
Auspolarrako pinudia matarrasa botaten hasi ginan biok. Eta hasi ginan egun bereko iluntzean, etxerako
|
bidea
hartzeko gengozala, han agertu zan Txetxe, Batzeko behargin bat. Nigana jo eban, beharrean joateko gonbita eginez.
|
|
|
Bazkal orduan, mahaian loak emoten eustan. Hango betebeharrak egin eta segiduan etxerako
|
bidea
hartu neban. Oinez izan zan hiru ordu laureneko bidea, ez geunkan kotxerik, ez kaminorik eta.
|
|
|
Barriro eurt egin, Zeanuriranzko
|
bidea
hartu eta oinez ailegau zan etxera, egunsenti inguruan.
|
|
|
Egunaren amaieran, etxerako
|
bidea
hartu behar zanean, beti agertzen zan arazoa: nork nori lagundu behar eutsan jakitea.
|
|
|
Hazelango azkurea eroango eban atze horretan! Ipiñarako
|
bidea
hartu eban, apareju maratuak tarraz ebazala. Karga guztia galduta, zuzian joian.
|