|
2000
|
|
|
Horrela portatu zen gurekin, behinik behin. Eta bere dohainak
|
bide
zuzenetik zuzenagora eraman ez bazituen, haren kemen handiagatik zela pentsatu nuen. A, eta gure etxeko lanak asko lotzen zuelako.
|
|
2001
|
|
|
Hizkuntzaren legeak eta ereduak,
|
bide
zuzenetik ibiliko bagara, ez du egon gure baitan, nahierara alda dezagun, gugandik kanpo eta gure gainetik baizik. Izkribu euskararen, euskara idatziaren ohiturak eta usadioak ongi finkatuak eta mugatuak zeuden punturik gehienetan, euskalki bakoitzaren barrenean behintzat, eta aski jokabide argia dugu haiei amore ematea, haiei lotzea eta obeditzea.
|
|
|
Norbaitek badaki segur aski biderik artezena beti hautatzen; nik, ez. Gehiago oraindik, norbait horrek badu kemen eta ausardia
|
bide
zuzen horretarik sekula ez saihesteko, eta nik, berriz, ez dut deus parekorik. Hitz bi esango nituzke, halaz guztiz, barkakizunago gerta daitezen bekatu larriak.
|
|
|
Hara zergatik. Film eta nobela tesidunak baino
|
bide
zuzenagorik ez ote dago auzi nahasiak garbitzeko. Esaten digutenaren zain itsu itsuan bagaude, egun hona bihar hara ibiliko gara, orbela haizetan bezala.
|
|
|
Negar egin beharrean barrez hasten zaigu, eta aharrausika aurkitzen dugu su eta gar ari gatzaizkionean. Aspertu egiten dute maiz
|
bide
zuzen eta zabalek: bihurgune ezkutuak nahi ditu, gora eta beherako aldapa zorrotzak, ustekabeko bidegurutzeak.
|
|
|
Hondarraren hondarrean, ordea, beste zerbaitengatik agian: euskal idazleak, gure kulturaren ispilu garden eta distiratsu behar zuketenak, ez zitzaizkigulako iruditzen, haien berririk inoiz heltzen bazen gure aditzera
|
bide
zuzenez nahiz okerrez, gure usteen neurriko mailakoak. Arloteak, exkaxak, gogaikarri xamarrak ere bai, agertzen zitzaizkigun; ez gure izena, hain maite dugun izen ona, edertzeko eta hedatzeko dinakoak.
|
|
|
Ez dut uste eta, besterik uste banu, kentzeko esango nion argitaratzaileari. Bada bat, haatik, Euzko Gogoarekikoa,
|
bide
zuzenez edo zeharbidez Zaitegiren kontra doana. Zaitegi eta ni, leunkiro adieraz dezadan, ez gentozen beti bat.
|
|
|
Berak aurkitu omen zuen, itzulinguru larriekin egia esan, gure herriaren egiazko
|
bide
zuzena. Jende gutxik zekien, ordea, eta hori zekitenek berek ez zekiten orain jakin uste dugun arabera.
|
|
2002
|
|
|
Hori da, zoritxarrez, euskararen egoera. Baina gure buruari galdetu genioke presaka ibiltzeak, eta batez ere garantia eskasekin ibiltzeak garantia eskasekin ibiltzea baita, esaterako, behar denean ikaslibururik ez izatea,
|
bide
zuzenetik eramaten gaituen. Ez dakit, zeren hemen ez da orokortzen ahal, eta kasu batzuetan balio izaten ahal duen argumentazioak huts egiten ahal baitu beste kasu batzuetan.
|
|
2003
|
|
|
ez direnez beti bekatu bide, ez dira zertan erabat gaitzetsi behar. Ez dira, beraz, bekaturako aukera hurbila (horretarako beti edo ia beti eman lukete bekaturako
|
bide
zuzena), urruna baizik. Dena den, bera ere bat dator lehen aipatu ditugun badaezpadako neurriekin:
|
|
2007
|
|
|
Kontseilu xume batzuk dituzu ondotik bideko: ...nia gaiztoarekin baino; arribera geldietan ez dela eman behar eskurik, ez eririk; erratua baldin bazabiltza galdegin iezaie  zu bidea idizainei, urdainei, astozainei eta artzainei; etsitua baldin bazara, ez ahantz sarri aurkituko duzula iturri bat eskuinetik edo ezkerretik, eta, apur bat aitzinago eta arribatzen zarenean, arbola adar gabe baten aldean beharbada, aurki dezakezula gidatuko zaituen
|
bide
zuzena; trabak ezartzen baldin badizkizute bidean, ez iezaiozula nehori kasu egin, jarraiki zakizkio beti errege bide handiari eta zoaz zuzen nehora itzuli gabe; ez ahantz noiznahi haizea bihurtu daitekeela eguzki sartzetik ilkitzera eta alderantziz; hiru eguneko arrotza eta arraina, usain gaitz direla; porturik gabeko zertana, ximiniarik gabeko etxea bezala dela; zure etxean ez baldin baduzu sar...
|
|
2008
|
|
|
Sentitu izan dut
|
bide
zuzenera itzultzeko bulkadarik, zer esanik ez. Azken batean, une horretara arte egindako kaltea ez zen handia, eta beti esan nezake aipatutako gauza asko beren buruak zientifikotzat dauzkaten morroi batzuek defendatutakoak direla.
|
|
2009
|
|
|
" Espainiako probintzia guztietan sortzen eta musika eskualde desberdinak eta bereziak eratzen dituzten ezin konta ahala melodia primitibo horien garrantzia izugarria da eta nabarmentzekoa. Horrek guztiak musika filologia bat behar luke, ez hizkuntzarena bezain zehatza, baina hura bezain interesgarria, ikasketa folklorikoen
|
bide
zuzen eta helburuetarako".
|
|
|
Ez da batere seinale txarra:
|
bide
zuzen sanoan sartu gara nonbait. Gure herri mantsokaitz hau exijentea den seinale.
|
|
2010
|
|
|
Onartezina da esatea" guk indarkeria erabiltzeko eskubidea dugu Estatuaren kontra, baina ez berak gure kontra", edo alderantziz," Estatuak eskubidea du GAL bezalako talde terroristak sortzeko baina ez euskal ezker abertzaleak ETAri laguntza emateko". Gai honetan ekidistantzia bakezalea da
|
bide
zuzen bakarra.
|
|
|
Horregatik hurbildu ginen bi maitale eroren antzera bere etxera eta ia urratu nion alkandora igogailuan sartu orduko urgentziarik amilduenarekin, auzokoren bat eskaileran aurkitu eta barregarri gelditzeko arriskua hartuz, gau hura beldurrak alde batera utzi eta nonbaiteko zuloan ezkutatuta geneukan jokabide basati batez gorputzen eta arimen arteko batu beharrak gidatzen zuelako. Eta honek guztiak ematen zidan
|
bide
zuzenetik ari nintzelako ziurtasuna eta ilusioa.
|
|
|
Inoiz ez dut jakin izan serio ala brometan esaten didan. Gaia bukatutzat ematen duela esan nahi du, gutxienez, eta, bide batez, saltsero samarra naizela esan diotela,
|
bide
zuzenetik aparte ibilia. Hala ere, erabiltzen duen tonuagatik, mutil ontzat naukala eta oraindik ere pixka batean agoantatuko nauela ere nabari zaio.
|
|
2011
|
|
|
Baina suak, purifikatuko badu, erre egin behar baitu, zaku berean sartzen zen sakrifizioa onartu beharra ere. Batak bestea zekarren, horixe zen
|
bide
zuzen eta natural bakarra, eta erre beharrak eskatzen bazuen taldekideak berak ere ahalegin hartan erretzerainoko sakrifizioa, prest zeuden hartarako ere, ez zuten atzera egingo, aberriak merezi zuen hori eta gehiago.
|
|
|
Galderak, behin edo behin, balio du gazteek garuna zuku dezaten. Baita ingurutik ziztu bizian alde egin dezaten ere, galderari txaplata hutsa iritzita (egon badago lagunak egiteko
|
bide
zuzenagorik). Balio du, zenbaitetan, errealitatearen konplexutasunaz ohartzeko, halako haize postmoderno bati leihoak irekiz bezala:
|
|
2012
|
|
|
Harrigarria da, daukan adinarekin, nola kontserbatu duen ibilera arin eta seguru hori. Bai, ibilera segurua,
|
bide
zuzenetik sekula saihestu ez dena, zita debekatu batera arnasestuka joateko, eta sekula sekretu errudun baten zamapean gelditu ez dena.
|
|
2018
|
|
|
Baina, tamalez, asko dira, gero eta gehiago egunotan, askatasun faltsuaren izenean Erlijio Katolikoaren oinarriak azpitik jan nahi dituztenak. Ustelkeriaren seme alaba horiek bertutea eta justizia puskatu nahi dituzte, bihotz kristau onak zabartu, gazteak
|
bide
zuzenetik atera, Eliza Santuaren altzotik urrutiratu daitezen.
|
|
|
Hain ikusten genuen garrantzitsu nobela hura, denok nahi genuen eredugarri, akatsik gabea, hizkeraz koherentea izan zedin, baita ortotipografikoki ere... Euskaltzaindiaren aurretik ibili ginela esan daiteke Hiztegi Batu baten eraikuntzan (ez ginen gehiegitan baztertu
|
bide
zuzenetik). Badago liburuan zehar teoria oso bat marratxoaren erabileraz, ni gaur egun aurkezten ari naizen ediziorako puskatzera ausartu ez naizena (eta orraztaile zorrotza izan zuena, Eskarne Mujika Gallastegi).
|
|
2019
|
|
|
Espainia burdinazko esku ahurrez tinko zetxikan. Armada eta polizia, biak,
|
bide
zuzenetik ez zihoazen hiritarrak hertsatzeko gai ziren, kontrola, torturak eta kartzelaren bidez.
|
|
|
ik multzoan, zartagailuak eratzen ikasi zuen, kotxe erosoak ebasten eta zalantza ideologikoek tentaturiko herritarrak
|
bide
zuzenean sarrarazten. Etsaiek bezala pentsatzen zuten burkideak inarrosten zituzten, azken hauek, beldurraz beste ihardukirik ez zutela:
|
|
|
Orainokoan prestua zela ematen zuen. Esperantzaz bete etorkizuna hitzemana zitzaion,
|
bide
zuzenetik jarraitzen baldin bazuen behintzat.
|
|
|
Behakoa altxatu zuen. Marian eta Pierre han ziren,
|
bide
zuzenean sei ehun bat metrora, ispilu karratuaren gatibu. Irribarre bat marraztu zuen, satisfos.
|
|
|
Ez hitz egin besteei zure zalantzen gainean. Zu bezain indartsuak ez direnak
|
bide
zuzenetik atera eta noraezean gal daitezke". Hasia naiz sakon sakonetik ezagutzen Jainkoaren proben logika.
|
|
|
Justu geroxeago, Biblia zabalarazi ziguten Esaera Zaharren 2:11 ataletik: " Gogoetak zainduko zaitu eta zuhurtasunak babestuko zaitu, urrundu zaitezen bide gaiztotik, engainuekin hitz egiten duen gizakiarengandik, xendra bihurriak hartzeko
|
bide
zuzena uzten dutenengandik, gaizkia eginez atsegin hartzen dutenengandik eta perbertsioaz gozatzen direnengandik". Uste dut Jainkoak nire probokazioei emandako erantzuna dela.
|
|
|
Axularrek, aldiz, Kontrarreforma du amets eta kalbinismoa amesgaizto. Kristau baten mundualdiak beste mundu bat baitu jomuga, Axularrek zerua lortzeko
|
bide
zuzenean jarri nahi du irakurlea. Biak aipuzale handiak izanagatik ere, urruti zeuden elkarrengandik pentsamenduari eta garai hartako ikuspegiari dagokionez.
|
|
2020
|
|
|
Manuela duda mudetan hasia zen. Une hartan ez zekien paper haren igorleak
|
bide
zuzenean jarri nahi zuen ala kontrako bidera bidali. Beldur apur bat ere eman zion.
|
|
|
Hura zen noraezean abiatu zuen bidaiaren arrazoia. " Ea, ba, zortea daukagun eta Domingo Lakitegik, batek daki nork esanda, Jagobe Placentia aurkitzeko
|
bide
zuzenera gidatzen gaituen.
|
|
|
Nahimena, okerreko bidetik, kaskagorkeria bihurtzen da, baina ezinbestekoa da berriro
|
bide
zuzena aurkitzeko.
|
|
|
Belar onduaren usaina, arbasoekin harremanetan jartzeko
|
bide
zuzena.
|
|
2021
|
|
|
Baina, garai hartan, Mitxelenaren" izurdeok" epelkeriaren eredu ginen, destaina zigun. Gero, bizitzan zehar gauzak aldatu egiten direnez, batzuen kasuan itxurarik gabe, ba gure Pinpilinpauxa goizetik gauera beste aldean jarri zen, beste muturrean; orain kontrako bidea zen
|
bide
zuzena. Mitxelena hil eta gero, Mitxelenazale amorratua bihurtua zegoen, eta, Gerori buruzko nire ekarpenetatik abiaturik, harago jo zuela aldarrikatzen zuen, nik gutxi argitutakoa berak zeharo ilundu eta gero.
|
|
|
Behar baino lehenago irten zen lanetik, lau hormen arteko oxigeno guztia jada arnastuta eta kanpoan halako gehiago aurkitu beharrez. Xabi bertan izango zela ziurtatu nahi zuen, eta hala, betiko
|
bide
zuzena hartu ordez bi edo hiru kale perpendikularretan galdu zen, gehiegi urrundu gabe. Ez zuen Xabi urduritu nahi, behar baino gehiago ez behintzat.
|
|
2022
|
|
|
Inoiz ez ninduten bortxatu eskolara bidean, horixe espero banuen ere, horixe nahi banuen ere, horra zergatik ezin dudan eraman gainerakoak bortxatuak izatea, alegia, ez nuen inoiz jakin gizonak mugaraino eramaten, ez nuen jakin gizonak lanetik etxerako
|
bide
zuzenetik ateratzen, esan nahi dut nerabe izanagatik ere ez nintzela behar bezain nerabe, ez nuen maila ematen, ilea pixka bat gehiago harrotu nukeen, eskolako gonapean kulero zuri txikiak erakutsi, bazter ilunetan ibili eta nire izate guztia haserreaz edertu, denak txorarazteko nahiaz, baina ordurako ama bezalakoxea nintzen, albo batera egiten nuen, gainerakoek nire tokia hartzen zutela ikusten ...
|
|
|
Puta bat da! Garaiz zaude oraindik berarekin hitz egin eta
|
bide
zuzenera ekartzeko...
|
|
|
Etxean ikusia ikasten da, eta Geppetto ere gaixotasun edo mirari berberaz jota dago, zurgindegiko zulo guztiak hamaika bider bortxatuak ditu jada. Kilker hiztuna, Hontza eta Belea, ipuin honetan azaltzen diren per  tsonaia denak saiatu dira, behin eta berriz, agure ileordedun zerria
|
bide
zuzen zurira ekartzen, terapia alternatiboekin, musikaterapiarekin, plasmageaz, peptidoekin eta irrati frekuentziez, dirutan eskuzabal beti, eta beti alferrik. Esan liteke, okerrik egiteko arriskurik gabe, Pinotxo Geppettoren alter egoa dela, aitonaren seme errukarria edo aingeru eroria.
|
|
|
Beti ere hauxe: " hori konturatu denerako"," hori izan denarekin gainera..." (eta abar), seinale ezin garbiagoa hau dela
|
bide
zuzena. Seinale izatea, seinale ezin garbiagoa izatea:
|
|
2023
|
|
|
Handik beheiti, Lapurdin berriz ere sarturik, oihan sarrian zehar, Sararantz abiatu dira gibelera ere. Bidegiro da, eta, han,
|
bide
zuzenenari ekin diote Ainhoara iristeko: Portua erreka izan dute bidaide, aitzinxeago, Luzuniaga, eta, azkenik, Urdazuri, nahiz azken hau urrun samar geratu.
|