|
2000
|
|
|
Egituraketa politiko administratibo bereizgarririk ez duen Ipar EuskalHerrian, euskal nortasunak esangura etnikoa du gehienbat, bereziki hizkuntza etajatorriari lotua. Euskal Autonomia Erkidegoan, bertan bere burua Euskadi edo PaisVasco izendatzen duen egitura politiko administratiboa dagoelarik, euskal nortasuneanaskoz pisu handiagoa
|
bide
du politikaren eta, oro har, eremu publikoaren bitartekotzak.Antzeko zerbait aurki dezakegu Nafarroa Garaian ere: egitura politiko administratibopropioa, kasu honetan euskaltasunetik at edo are euskaltasunaren aurka eraikitzendena, horrek, itxura denez?
|
|
|
Itxura guztiz, hain frankista leial agertutako Lauzurikak eta Euskal Herriko bestehainbat elizgizonek ez zuten espero, kontsultarik gabe, Gobernuaren halako eskusartzerik. Segur aski, ondoko asteetan, ahal zena egin zuten apaiz eta fraideek, ekaitzari aurre egin eta urak berbideratzeko; tokiko eliz agintariek ahaleginak eta bostegin
|
bide
zituzten beren iritzi eta ezinegonak Gotzainari ezagutarazteko. Ondokogertakarien aurrean, hori da behintzat pentsa daitekeena, nahiz eta artxiboak horretanarakatzeke ditugun.
|
|
|
XX. mende erditsuan, euskal hizkuntza, kultura eta herria bera azken hatsetan zeudelazirudienean, gazte ameslari batzuk errebelatu egin ziren, agintearen kontra, historiarenmartxaren kontra, gure izatearen heriotza sinatua
|
bide
zuen patuaren kontra. Baldintzaobjektibo guztien aurkako matxinada zen hura, garaitzeko inongo aukerarik ez zuena.
|
|
|
Nahiago ohe gainean gelditu balitz, niregandik gertuago, baina ez nion guraria adierazi. Begi lepoak alde guztietara bihurtzen ikusirik
|
bide
ninduen, neure buruari egiten ari nintzaion galderari galderaz erantzun baitzion:
|
|
|
Unaik kontent ematen zuen ni ikusteagatik, eta hori ez zen astoaren goizeko arrantza. Elkarrekin egindako azken asteburuak egina
|
bide
zuen mirari tikia. Eskua buru beltxaranaren gainean ezarri nion, deus erran gabe hala ere.
|
|
|
Alabaina, nik ezetz erran ahal izan baino lehen, Edurne/ Ixter puxkak hirugarren kikara atera zuen armairutik eta mahai gainean paratu. Gauzak non ziren ikasteko astia izana
|
bide
zuen. Anarterainoko gure topaldi guztietan bezala, txabusina zeraman soinean —etxean egoteko bere uniformea, nonbait— baina ez anaiarena, berriagoa eta koloretsuagoa baizik.
|
|
|
desestekatuak izan ginen, auskaloko zein ordokitan bertan utziak. Ekintza hark ez
|
bide
zuen eragozpen tekniko handirik: azken bagoia ginen.
|
|
|
Aia eta Asteasu bitartean zegoen Andazarrate sanatorioa. Don Emilianok Andazarrateko zuzendariarekin eginak
|
bide
zituen ikasketak, adiskideak ziren. Lortu zuen niretzako lekua.
|
|
2001
|
|
|
Baliteke euskal literatura bizitzen ari denerrealismo nazionala (ez, preseski, nazionalista) deritzon korronte horren arrakastagure literatur esparruak esparru mundialean bizi duen gaurko egoerari ongi egokituta egotetik etortzea. Gure literaturarena esparru periferikoa da guztiz (baimunduko eta bai hurbileko esparruekin alderatuz gero), eta nazionala izatetik libratzea halabeharrez kostatzen zaio; baina, hala ere, gainditua
|
bide
du deskolonizatzearen etapa folkloriko edo herderianoa23 Erdibide horren emaitza eta isla estetikoa dateke gaur egungo eleberrigintza errealista. Alde batetik, ahozkotasunarenakegin du (Obabakoak izan da ahozkotasunaren literaturtze prozesuaren azkenharria), euskara errealitatean sartu da eta errealitatearen berri emateko gai da; baina, bestetik, ezinezkoa da oraindik naziotasunaren arazoa hor ez balego bezala idaztea, nahiz eta idazleon ideal literarioak (esparru unibertsalizatuenetako ereduetatikjasoak) horretara bultzatu.
|
|
|
Alde batetik Espainiako ezkertiarrak, bai baitute kexakizunik aski berrogeizaro aspergarri honetan ikusi eta nozitu izan behar dituzten bidegabeekin: Irakurria
|
bide
duzue" Una alternativa para la enseñanza" deritzan dokumentua. Bestetik, berriz, Ferekoak, Elizaren izena daramatenak:
|
|
2002
|
|
|
Haien itzulerarekin, Josu R k pentsatu zuen, jada lagun taldea nahikoa osatuta zegoela, eta martxan jarri behar zutela, ohiko errondaren bidetik. Gauza bera pentsatu Â
|
bide
zuen Txantoi nagusiak, bada Orrondori besoa lepotik pasatu, eta poliki poliki, arkupearen irteera aldera ibiltzen hasi ziren. Josu R k haien bidea seinalatu zion Traukori, eta haien atzetik abiatu ziren.
|
|
|
Arratsak dira. Bilbon udaberriak ez
|
bide
zuen agertzeko asmorik. Caponek lehendik zekien urte osoa zela negu gerra batean.
|
|
|
Fernandok gogorapen argiak ei zituen Gerra Zibileko egun haietaz. Hogei bat urte
|
bide
zituen garai hartan, Josek beste gutxi gorabehera. Saseta batailoiko aberkideek jakinarazi zioten bizkaitarrari Gernika suak harturik zegoela.
|
|
2003
|
|
|
Batak bestea dakarren susmoa dut gainera. Eta bata zein bestea amildegirako
|
bide
genituzke. Itxaropentsu izan nahi nuke, baina ezin dut.
|
|
|
aurkitu nahi zuen aurpegia, zeru, hodeiertz bakarra, buruan osotzea. Erietxeko ohean etzanda begitandu nahi zuen, baina burmuinak ere aurka
|
bide
zituen. Zurbil egongo zen, berez zena baino areago, betzuloak ilundurik, itxaroten zion amaiera ezagutu nahian, agian, ile gorria surik gabe, amataturik...
|
|
|
euskaraz idatzi zuela, eta ez Espainiako botere zentralei arrapostu emateko, baizik, esan bezala, Gipuzkoa bertako herritarrei zuzenduz. Izan ere, herritarren kontzientziazio, bai linguistikoa, bai historikoa, beharrezkoa ikusi
|
bide
zuen Iztuetak. Xede horiekin koherentzian eskolan euskara erabili beharra ere aipatzen zuen.
|
|
|
esatean bere burua euskaldun gisa agertu eta euskaldungoak egokitze kultural bat egin beharra (idazkerara heltzea) eskatzen zegoen, atzean ez geratzeko. Leizarragak kontzientzia
|
bide
zuen, maila idatzira igaro ezean, herri bat ahozko tradizioekin eta usadioekin soilik, ez zela gainerako nazio modernoen mailan geratzen, baizik azpirago, basati mailan. Hortik euskal kalbinistek testu idatziei garrantzia handia ematea.
|
|
|
Kultura da gure alderik ahulena; eta hori dakitenak haren kontrako eraso kontrolatura pasatu dira. Bushek hain gustuko
|
bide
duen ekintza prebentiboa erabiltzen dute, eta ez zaio inondik ezelako balaztarik jartzen ari. Ezta oposizio aktiboa egin liokeen psozialisten alderditik ere.
|
|
2004
|
|
|
Baina bada lainorik sentitu gabe, ostarte argitan, gauza hauek argi eta garbi ikusteko gaitasuna duenik. Eskertzekoa da horrenbeste argitasun, handik eta hemendik kontzeptuak murriztuz eta bere ideologiara egokituz, nahi duenak gogoak emandakoa pentsatzeko parada
|
bide
duenez gero. Ostarteak ostarte, ordea, hitzaren argitasuna behar genuke oroz gainetik, eta zalantza handiak ditut nik Ibon Sarasolaren aburu honetan:
|
|
|
Euskararen gaitasun auziak jasan duen higadurak ez bide du harresirik eta bertsolarien munduan bertan errotzen hasia omen dago.543 Xabier Euzkitze behinik behin iritzi horretakoa dugu, bertsolari gazte batzuen aho mihietan dabilen euskarak ez
|
bide
du eredu baliorik: –Bertsolari artean darabilgun euskararen maila arras jaisten ari da, euskara degradatzen, zabartzen, erosionatzen ari da eta erremedio bat jarri behar zaiola pentsatzen dut?. 544 Ahozkotasunaren iturri joriena agortzen hasita baldin badago, zer ez da gertatuko alde guztietatik erdal munduaz itota bizi den hiztunaren kasuan?
|
|
|
ko, euskal arrazak ez nongorik ez noizkorik ez
|
bide
du: «Todas las demás ra zas se han clasificado en grupos primitivos, ramas originadas y ulteriores de rivaciones; la nuestra permanece siendo una selva virgen, para la investigaci ón científica, una verdadera isla en medio de la humanidad.
|
|
|
Horregatik eskaini zion, seguru asko, Izkindea ren ale bat opari gisa argi taratu bezain! aster (56). Bere sistema grafikoa proposatu baino lehen, bada, hor zegokion bere aurreko beste guztiekin egiten duen bezala, berea ere ezez tatzea, zergatik ezeztatzen duen arrazonatuz; baina aipatu ere ez
|
bide
du egi ten, nahiz zenbait puntutan irizkide diren (57). Bigarren parada bere Proyecto de Ortografía (1896) argitaratu zuenean izan zuen, Aranak bere liburu hau ar gitara eman baino hilabete bat lehenago atera baitzen, eranskinean esaten du en bezala.
|
|
|
só lo los sonidos se pronuncian, y ellos son los representados por los signos» (68). Ortografiarena bigarren mailako zerbait delako, hain zuzen, hizkuntza askok ez
|
bide
dute sistema grafiko berezi eta bererik, euskarak ez duen bezala: «El Eus kera carece, pues, de alfabeto gráfico peculiar.
|
|
|
«Uno de ellos que habla y escribe bastante bien euzkera, pero es un carlista furibundí simo, otro que no es carlista y habla y escribe el euzkera, pero no bien y que debiendo escribir crónicas no las escribe, y el tercero que ni habla ni escribe el euzkera, pero habla y escribe acerca del euzkera» (176). Eleizalderentzat ho rietatik inork ez
|
bide
du autoritate linguistikorik Alderdiak (177) proposatuta ko euskal izenak «mote» batzuk besterik ez direla esateko. Urkijori ez dio inork eman euskalari patenterik, Karmelo Etxegaraik ez du gai horretan ezagutzarik, Txomin Agirrek euskarazko bi nobela ditu.
|
|
|
Iru
|
bide
ditugu, nere ustez, ideia berriak azaltzeko.
|
|
|
Iritzi au izatea gogorra da; bañan ez dut uste, egia esan, euskaltzaleak aspaldi ontan oreka aundia izan dugunik. Euskera baño, bere burua altxa nai
|
bide
du bakoitzak bere iritzien bidez.
|
|
|
Hesnarden ustez, eta esperientzia kliniko luzean oinarriturik, gizakiaren desirarik funtsezkoena balio izateko desira da, hots, balio izateko beharrizan sakon bat, besteentzat —norbaitentzat bereziki— norbait izatea, aintzat hartua izatea. Hori gabe, gizakiaren bizitzak ez
|
bide
du zentzurik. Eta, ohartuko garen ala ez, horixe da benetako kontua, zinezko munta duena gizakiarentzat:
|
|
2005
|
|
|
Bidaiak bidaia, oraingoz ez
|
bide
du Donostia uzteko asmorik.
|
|
|
Zergatik izan behar du gezurra? Duela hamar urte mila eta bostehun arropa lantegi omen zeuden eta hauetako bakoitzak hirurehun edo laurehun bat langile
|
bide
zituen; ehunetik laurogei emakumeak eta %20 haurrak. Orain dudarik gabe gehiago egongo dira, eta horietakoren batean egingo zituzten guk erosiak.
|
|
|
nekez aurkituko ditugu lexo edo* bendana berenaldaerekin batean.346ZEMAI ABAGADAUNEalegia, onartzen badugu eta kontrako arrazoi gutxi dela dirudi are ezi nezkoago genuke TVTVTV. Bestalde, noizbait erro guztiak aitzineuskaraz monosilaboak izan zirela onartuz, arrazoi haboro genuke abagada mailegu tzat (edota berankortzat, bederen) jotzeko, areago morfema horiek oro Ceskatzen zutela pentsatzen bada.17OEH ren Etim." ohar horretan zalantza markarekin egindako propasa mena (abagada < abaga+ ada) ez zait aitzinamendua iruditzen ikusiaren eta ikuskizunaren aurrean. Izan ere, abaga horrek izartxoa eraman behar
|
bide
du (ik. 14 oharra) eta ez zaigu esaten nondik eta nola atera edo berreraiki den;
|
|
|
Baina ez da urteen kontua bakarrik aintzat hartu behar dena euskal kaze taritza historikoan, nahiz hori ere bai (dAbbadiek ere beste 25 bat urtez ida tzi
|
bide
zuen, B. Adémak eta J. Etxeparek 30 batez gutienez, etab.). Hiriart
|
|
|
Jágersten en ustez (1972), egoera primitiboenean, metazooen gametoak itsasora askatzen dira eta ernalketa itsaso zabalean gertatzen da, hots, kanpo ernalketa. Garapena progenitoreekiko askatasun osoz hasiko da; beraz, enbrioiak inguruneari aurre egin dio janariak eta lortzeko, hasieran ia bitelorik ez
|
bide
zuen-eta (arrautza oligolezitikoa edo alezitikoa). Beraz, enbrioiak elikagaiak lortzeko egitura berezi batzuk ditu, esate baterako iragazteko xingola ziliodunak.
|
|
|
Animalia pseudozelomatu gehienak mikroskopikoak dira, arnas eta zirkulazio organoez peituak izanik. Nolanahi, pseudozelomak garraio ahalmena
|
bide
du, oso mugatua baina.
|
|
|
Aspaldidanik utzia
|
bide
genuen kisu labea, bestalde, ez zen fotoan ikusten ahal. Harrizko zuloa gelditzen zen.
|
|
|
Hotela txukuna da, bai –iruzkindu dugu– Egurra
|
bide
du nagusi; eta egurra bero gertatzen beti.
|
|
|
Irakurrita
|
bide
ninduzun eta nitaz
|
|
|
Erraza zen itxuratzea hura zen urguilutsuak ez zuela alde txarretik ikertua izan nahiko, makila eskuan, karriketan ttoko ttoko ibilki. Beste aldetik, Agatarekiko eztabaiden ingurua egina
|
bide
zuen, neskaren jakitatearen zedarrietara heldua zen eta ez zukeen ezer berririk ikasiko New York hogei urte zuela oporretan egona zenarengandik. Bai, hori zen, zioen etsitzear, Agatak lagunen, adiskideen eta kide soilen hagitz aspertzeko ahalmen izugarria zeukan.
|
|
|
eskailerak, zaindarien ttattolak, eta leihotik paseialeku hertsia. Bere makurrean xantza zeukala zioen, guraso frankok hainbat
|
bide
bazutelako Paris baino anitzez iparreragoko ez tokietan ziren bahi tokietara heltzeko. Erraz zitzaion emazteari ohituraren ohituraz Fleuryratzea eta arratsean berean Austerlitzen Madrilera zihoan Palombe Bleue haren magalean kabitzea.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, ahaide nagusien arteko borrokak areagotu egin ziren nagusi zen taldearen zailtasunak larritu egin zirenean, euskal nobleziako familia taldeen errenta mailak behera egin zuenean eta gizarte osoak XIV. mendeko beheraldiaren ondoriak jasan zituenean. Egoera horren baitan kokatu behar da alderditan bildu ziren leinuen jarduera; alderdi horiek modu jakin batera kokatuta zeuden geografiaren aldetik eta elkarren kontrako interes ekonomikoak
|
bide
zituzten, baina, aldi berean, elkarri aurre egiteko gauza ziren, bai alderdi berean eta bai leinu berean ere, dela eliza baten zaindaritza eskubideagatik, burdinola batengatik, nekazarien errentagatik, udaleko ofizioengatik, etab56 J. A. García de Cortázarrek hiru gatazka mota bereiztu zituen: lehenik eta behin, nekazarien eta nobleen arteko gatazka, nobleek nekazariei eskatzen zitzaizkien zergak areagotu zituztelako XIV. mendeko beheraldiaren aurrean; bigarrenik, nobleen eta hiribildu edo hirietako biztanleen arteko gatazka; eta, azkenik, nekazaritza giroko nobleek beraien artean zuten gatazka.
|
|
|
Euskal eleberrietako etakideen ametsikgordinenak omen Canoren eleberrikoak, eskizofrenikoak, eta arras erabakigarriakpertsonaiak taxutzerakoan ez ezik haien garapen eta bilakaeran. Espazio itxietankokatzen diren ametsek unibertsoko zulo beltzen eitea
|
bide
dute, unibertsoarenjoera hedapeneranzkoa ala barnebiltzekoa ote den zalantza eginaraziz.
|
|
|
“Informazio falta hori agerian geratzen da bai kontsumitzaileak eska ditzakeen eskubide zehatzei dagokienez (aurreratutako zenbatekoen abala, notarioa aukeratzeko eskubidea, ordaintzeko modua aukeratzeko eskubidea, etab.). nola, erosketa prozesuari eta proposatzen zaizkion baldintzak sinatzearen ondorioei dagokienez”, azaldu du. Oro har, erosleak ez daki zer erreklamazio
|
bide
dituen, ez eta negoziazioari eta eragiketa ixteari begira kexa bat jartzearen ondorioak ere. Horregatik guztiagatik, CECUk beharrezkotzat jotzen du, administrazio kontrol handiagoa izateaz gain, legegintzarako argitzea, epaien sakabanaketa eta, ondorioz, kontsumitzailearen erreklamazioaren oinarri den klausula jakin baten aurka egitearen emaitzaren ziurgabetasuna amaitzeko.
|
|
|
herri ezhistoriko horiek, esango digu Ortega-k, lurraren produktuak dira zinez, eta ez lurra aldarazi eta ez historia egiten dute; hots, natura dira, ez izpiritu, ik." Abenjaldún nos revela el secreto", Oharrok, Ortega-rengan usu bezala, irakurketa berri baten karietara paratuak, Afrikako historiaren teoria saio bat dira, Ibn Haldun en() historiaren filosofiari buruzko aitzakiatan, Erdi Aroko historialari islamiar handiaren ideiak bere eskemetara ekarriz. Erromatarrekin hasi eta, Ipar Afrika okupatu izan duten herri konkistariek(" pueblos superiores"," razas egregias"," cada gran nación colonizadora"), bakoitzak bere irudipenarekin alde egin du handik, eta Afrika zer den eta han zer gertatzen den, inork ez
|
bide
du tutik ulertu481. " Pues bien; la obra de Abenjaldún nos enseña que la aparente baraúnda de acontecimientos africanos se reduce a uno sólo:
|
|
|
Ez dut uste neskatxak limurtzeko oso metodo gomendagarria denik; XIX. mendean akaso, baina gaur egun barregarri eta guzti gerta litezke eskutitzetako beroaldi erromantiko horiek; hala ere, ez dizut ezer aurpegiratzen; ez nuke esango estrategia zaharkitua aukeratu zenuenik ere; besterik gabe, halakoxea zinela ondorioztatu: handiegia
|
bide
zenuen ahalkea ausartago jokatzeko, eta handiegia halaber barruko jorana zeure baitan gordetzeko.
|
|
|
Migel Mailuk, berriz, beretako haizea norabidez aldatua zelako markatzat hartu zuen proposamena: Nafarroa Behereko instituzio gorenean inork ez
|
bide
zuen ezbairik bere atxikimenduaz Albretarren aldera. Geroago jakinen zuen Antonio Agaramontek aholkatuta hautatu zutela diputaziokide.
|
|
|
Denen kontua egiteko, gutixko ziren Etxeberrirekin ikasi numeroak. Hala ere, ez
|
bide
zuten beren indarretan fidantza handirik. Erreginaren soldaduak murruen atzera itzularazi, bertze lanik ez zuten hartu, murru horiexen oinpean zati zati eginak utzi beharrean.
|
|
|
beti dago abenturazaleren bat, jokozaleren bat, abagune txikiena ere profitatzeko prest agertzen dena. Halako batean krisialdia sortu zen, subiranotasuna behin betiko egonkortua zirudienean ere; eta, aldi batez, indartu egin zen ordena olinpikoak gailendua
|
bide
zuena: anabasa, nahasketa eta desordena100 Gea azpikeriazaleak —giza konbentzioak (nooj) mendean hartu ezin duen lurraren bulkada (fusij) aseezinak— Tifoi erditu zuen Tartaron eta, boterearen gurpilak kateatua, Zeusi eraso zion horrek101 Borroka ezin ankerragoa piztu zen; baina, azkenean, Zeus atera zen garaile bigarren mailako jainko baten laguntza zuhurrari esker, hartan ere.
|
|
|
Hizlariarengandik urrun sentitzen naiz ni askotan, inkoherente. Gau hartan, hizlariarengandik urrunduta, hizlariak hain zorrotz zaindu behar
|
bide
duen zorioneko koherentzia urratuz, Arcadio eta bere lagunen munduan sartu nintzen, eta, alkohola eta haxixa lagun, arrazoia eman nien kontu askoren inguruan. Arrazoia zuten, zer arraio!
|
|
|
Indiar poliziaren auto bat etorri, gelditu, poliziaz jantzitako gizonezko batek autotik irten eta, hara!, geure aurrean ekin dio indiar tradizionalaren ohiko lumak eta halakoak janzteari. Hitzordua
|
bide
du barruko Pow Wow luzean, haraxe egin baitu.
|
|
2007
|
|
|
Eta baliteke hala izatea. Arriskurako joera bereganatua
|
bide
du, baina tarte gehiagorik ere ez du. 2005ean Argiarako egindako elkarrizketan argi zioen azken aukera zela hau irekitzear zegoen prozesuarena, bestela etxera joango zela eta beste belaunaldi batek hartu lukeela lekukoa.
|
|
|
Baduke bere eragina topatzeko erabiltzen den teknikak berak. Metodo horiek finduko eta bestelakotuko ez direno, ez
|
bide
dugu exoplaneta, normalagorik, hautemango.
|
|
|
Autokontzientzia falta total honekin, itxurazkoa da Afrikan despotismoak agintzea. Beltzek ez
|
bide
dute beraiek pertsona diren, kontzientzia ez ezik, sentimendurik ere. Euren erlijioa ere, fetitxista, infantila da.
|
|
|
Euskal abertzaletasunak euskaldun euskalerrikoa euzkotartu
|
bide
zuen: nazionalismoaren diskurtso baliabideak eskura jarri zizkion, horretarako behar besteasmatuz eta kopiatuz.
|
|
|
Arestian esan bezala, lerro argi bat dago euskal literatur eta pentsamendu sorlanetan, Berpizkundearen hasierako erromantizismotik Berpizkundearen jitearekinapurtu
|
bide
zuen existentzialismora doana. Arrazoiak arrazoi, erromantizismoberantiar batek gidatu du euskarazko kulturgintza.
|
|
|
Biak batera, kulturaren gaurko, izaera?
|
bide
dugu: nork bere burua adierazteko kontsumo edo bizimodua.
|
|
|
Hizkuntzalariek, hizkuntzaren kontzeptua bera motzegia
|
bide
dutelako (hizkuntza gertari gisa? «hecho», ez gertatze? «hacerse», gisa), hizkuntzaren jatorriaren galdera ere ezin izan dute orain arte zuzen planteatu1419 Planteamendu zuzenerako aski da begiratzea, hizkuntz produkzioa oraintxe nola agitzen den.
|
|
|
Diferentziak hemen nabaritzen dira. Hizkuntza guztiek ez
|
bide
baitute hiztunen nazioa norabide berean akulatzen, eta norabide berean denek ez indar berarekin. Brasileraz, adb., tuba hitzak aita, edo bere aita, edo berak aita bat badu, adierazten omen du, eta, iruzkintzen du gure autoreak?
|
|
|
Inskripzio kuota Herri lasterketen eta maratoien antolatzaileek lau finantziazio
|
bide
dituzte: babesleak, udal laguntzak, bazkideen kuota eta parte hartzaileen izen ematea ordaintzea.
|
|
2008
|
|
|
Ikaragarriak, benetan, kontu haiek; baziren han urkatuak, oholaren zigorra pairatutakoak*, itsas ekaitzak, Dortoka Uharte eta Karibeko toki eta gertaera basatiak. Bere esanak sinestera, Jaungoikoak inoiz itsasoan ametitu dituen gizonik makurrenen artean pasa
|
bide
zuen bizitza; eta istorio haiek kontatzean erabiltzen zuen hizkuntzak ia deskribatutako krimenak hainbat asaldatzen zituen gure nekazari xumeak. Aita beti ari zen esaten ostatuak lur joko zuela, laster jendea ez baitzen gehiago etorriko, zertarako eta, tiranizatua eta umiliatua izan ondoren, dardara batean oheratzeko; baina nik neuk uste dut mesede egiten zigula bera han izateak.
|
|
|
Han hemenka aditzen eta irakurtzen ditugunak irakurrita, ez bide dago nazio identitate inpliziturik: alegia, gure bizitzaren dimentsio nazionala modu kontzientean bizi ezean, gure bizimoduak ez
|
bide
du zerikusirik norberaren izaera nazionalarekin. Haatik, nazio identitatearen irispena zenbateraino hel litekeen azpimarratzeko, honako zehetasun hau egingo digu Ulises Moulinesek:
|
|
|
Egitura hauetan bi buru daude: bi osagaien tasun (guzti) ak komunak ez badira ere, elkarrengandik hurbil egon behar
|
bide
dute, eta elkarteak bi buruen tasun guztiak biltzen ditu. Dakigunez (23) ekoen gainean berrelkarketak egin daitezke (§1.1) eta tandem elkarteak aldiz, morfologi prozedura bakar baten ondorio dira (§1.3); ikusteko daukagu oraindik (26) tandem elkarte hauen osagaien arteko esangura harremana behintzat oso ezberdina dela (§2.2, §3).
|
|
|
Bide berdinetik bestetan Ezkargaña, > ro, > > Eskualdeko toponimian, arce campestre? edo astigarra> adie razi
|
bide
du. Gallindona> (Eterna, soroa).
|
|
|
paratutako koplak maitasun sakratura erakartzeko
|
bide
ditu Etxeparek: egin behar ez dena erakutsiz, egin behar denera erakartzea du jomuga6.
|
|
|
Argi eta garbi berezi ere. Neurtitz profanoen saila ixteko
|
bide
du XVII. poema,. Joana?, musen kontra idatzia. Musen arnasapean idatzitakoei amaiera jarri eta, beste nonbait jar dezake etorria.
|
|
|
–gizakumearena eta emakumearena? aurrez aurre jartzeko
|
bide
du Etxeparek. Ikuspuntu desberdinak agertuko direla lau kopla horietako biren izenburuek jada iragartzen dute,?, disputa?
|
|
|
14 Echeparek ez zuen aipuaren (Debile> principium> melior> fortuna> sequatur) autorea ager tu, eta ez dakigu zehazki nondik hartua zuen. Altunak bere edizio kritikoan (1980, 261 or.) Ovidioganik hartua
|
bide
zuela zioen. Zeiharka hala izanagatik, Echeparek ez zukeen segu renaz ere Ovidioganik beraganik hartu, honen obran doi bat desberdinki itzulikatua baita errana:
|
|
|
Hasieran, 1887ko urtarrilean, 600 harpidedunek hartzen bazuten, erran dugu nez, abonatu ez ziren irakurleak bertzalde, 1891eko azaroan 1.000 aletik gora jalgitzen dituela eta Maule eta Baionako bi arrondizamenduetako herri guzie tan sartua dela jakinarazten du(. Avis?, RB XI). Eskualdunak ez
|
bide
zuen irakurle askoz gehiago 1891ean, nahiz haren nagusia diputatua zen: 1300 irakurle, Lafitteren arabera (1971: 26).
|
|
|
Varelak ikerturiko espainiar autoreengan etengabe aipatzen duen ezaugarri bat elementu erromantikoen iraupena da. Hau da, 1870etik aurrera, beraz garai propioki erromantikoa igarota, Espainiako idazle eta intelektual mota eta belaunaldi praktikoki guztien idealetan, ñabardura eta konbinazio oso desberdinekin izan arren, etorki erromantikoa
|
bide
duen herriareneta jatorrarenideal bat mantendu zen. Zentzu horretan, politikan eta erlijio kontuan oso kontrajarriak ziren autoreak bat etorri ohi ziren nazioak edo herriakgeometrikoa gauza esentzial gisa ikustean (Jainkoaren edo Naturaren fruitu).
|
|
|
Honekin ez dut esan nahi Azkuek Menéndez Pidalen ideiak hartu edo kopiatu zituenik. Aitzitik ezezagun
|
bide
zituen espainiar filologoaren teorizazio hauek327 Baina biak ala biak, antzeko giroan mugitu zirenez, kastizismo eta europeismo arteko eztabaidak zituzten une batean, bakoitzak bere aldetik, ildo bereko erantzuna erdietsi zuten, originaltasun propioaren eta inguruko kulturekiko loturaren artean erdibide bat proposatuz. Modu aski kontzientean Menéndez Pidalek, inplizituago Azkuek.
|
|
|
Eta zer egokiagorik, tokiko baserriek ebokatzen zuten giro bukolikoa, turisten villa beraietara eramatea baino? Antzeko interesa
|
bide
zuen Bizkaiko burgesiak neoeuskal estiloan. Bilboaldeko industria eta negozio munduko zurrunbiloan aritu ondoren, atsedena nekazarien mundu idealizatu, baketsu, zintzo eta harmoniosoan bilatuko zuten, baserri itxurako etxeetan.
|
|
|
Eleizaldek akademiko jeltzaleen presentzia bermatu nahi zuen, Olabide ezin bazen beste sabindarren bat proposatuz. Izan ere, baliteke Eleizaldek zioen bezala jesuitek Olabideri ezarritako galerazpena Azkuek baliatu nahi izatea bere aldekoagoa
|
bide
zuen Azpiazu aurkeztuz. Hala ere, egia esan, Azkuek Broussaini hamar egun lehenago idatziriko gutunean, Olabide eta Azpiazu, biak aipatzen zizkion bere ustez Akademiako kide izan beharreko hautagaien artean233 Beraz ziurrenik Eleizalderen susmo txarrak oinarri gabeak ziren, eta edozein kasutan ez zen Azkue izan, baizik jesuiten ordenako buruzagitza Olabideri trabak jarri zizkiona.
|
|
2009
|
|
|
Ekimenaren arduradunek erakundearen eta egituraren etorkizunaz gogoetatzeko asmoa hitzeman dute. Biltzarrean, ekimenean ari diren eragile abertzaleek egitura kritikatu dute berriz ere, erakundeak
|
bide
dituen traba eta mugengatik.
|
|
|
Klima gogorragoak dituzten herrialdetan asko erabiltzen dute txirrindula, Kanadan, Herbeheretan edo Alemanian, esaterako. Herbeheretan 18.000 kilometro bizikleta
|
bide
dituzte eta Alemanian 25.000 Finlandian eta Erresuma Batuan 10.000 kilometro bidegorri dago.
|
|
|
Klima gogorragoak dituzten herrialdetan asko erabiltzen dute txirrindula, Kanadan, Herbeheretan edo Alemanian, esaterako. Herbeheretan 18.000 kilometro bizikleta
|
bide
dituzte eta Alemanian 25.000 Finlandian eta Erresuma Batuan 10.000 kilometro bidegorri dago.
|
|
|
Neskatxak Dixie Adams
|
bide
zuen izena eta besoetan zuen haurraz erdiberria omen zen, inoren laguntzarik gabe. Eritegira zekarren, haurra ongi zegoenez jakiteko eta jaioberriaren paperak legearen arabera egiteko.
|
|
|
Badago Ipar Carolinan hain zuzen ere horrelako ikerketak egiten dituen laborategia, G.L. Ryals of the Roche Biomedical Laboratory. 1960az geroztik, 30.000 kasu aztertuak
|
bide
dituzte, aita nor den jakiteko.
|
|
|
Armadaren zatirik handiena lurrez abiatu zen hegoaldera. Gortea, berriz, urez, Rodano ugaldea
|
bide
zuela. Hogei bat ontzi abiatu zen Lyongo kaietatik, goraino beterik jendez eta gauzaz.
|
|
|
Eta biak Euskaltzaindiak berak bere baitan garatu beharrekoak, ez baitago ez unibertsitaterik ez eta erakunde ofizial euskaltzalerik ere. Azkuek eta ingurukoek horren kontzientzia garbia
|
bide
dute. Eta, aldi berean, gabezien eta indar eskasiaren kontzientzia gardena.
|
|
|
XIX. mendea aurrera joan ahala, bestalde, Gipuzkoan eta Bizkaian beste komunikazio mota batzuk ere agertu ziren, Karlistaldiekin batera bereziki. Gerraegoera hartan bertsoak ohiko komunikazio
|
bide
genituen, ezen, toki guztietan ezagutu eta kantatzen zituztenez, propagandarako tresna interesgarriak baitziren. Bertso propagandistikoez gain, ordea, bazen bertso informatiborik ere.
|
|
|
2.5 taulak 8
|
bide
ditu. Ez da lehen ikusi dugun txikizkariaren sareko bideratzailearen taula baino askoz handiagoa, baina gauzak oso sinplifikatuta daude irudian.
|
|
|
Beraz, ez da harritzekoa ehunka edo milaka
|
bide
dituen taula aurkitzea Tier2 baten bideratzaileetan. Horrenbeste bide dituen taula nekez beteko dugu eskuz.
|
|
|
Erabiltzaileei bilatzaile bat eskaintzen die nahi den gaiari buruzko ikastaroak bilatzeko, eta bilaketa hizkuntzen eta erakundeen arabera muga daiteke. Intereseko eremua hautatu eta gaztelaniaz hitz egiten duten unibertsitateetan dauden ikastaroen zerrenda lor daiteke Espainiaren eta Latinoamerikaren kasuan, OCW edukiak aurkitzeko modurik errazena OCW Universia da, eta bi bilaketa
|
bide
ditu. Alde batetik, erabiltzaileak eskura dituen ikastaroak ezagutza arloen arabera kontsulta ditzake.
|
|
|
Hala ere, HBe antigeno positiboa duten amen haurren %10 kutsa daitezke. vhc aren bidezko infekzio kronikoari dagokionez, transmisio bertikaleko arriskua %5 ingurukoa da. Lues edo sifilis mikroorganismo batek," Treponema pallidum" izenekoak, eragindako infekzio sistemikoa da, eta bi transmisio
|
bide
ditu: sexuala eta plazentarioa.
|
|
|
–Askatasun errealaren aldeko aldarria? ere goratu zioten, eta garai hartako zinemak ahantzia
|
bide
zuen landa giroaren itzulera bikaina.
|
|
2010
|
|
|
Genero indarkeriaren biktima diren emakumeei laguntza, babesa, sorospena (juridikoa, psikologikoa edota soziala dela ere) ematea
|
bide
dutenak izango dira gehienbat diru-laguntzekin aurrera eraman diren ekimenak.2010ean zehar guztira 400.000 euro banatuko dira diru-laguntzatan.
|
|
|
Luis Alava, Agustin Ariztia, Julian Arregi, Iñaki Barriola, Luis Canovas, Antonio Causo, Bittori Etxeberria, Esteban Etxeberria, Jose Etxeberria, Felix Ezkurdia, Rafael Gomez Jauregui, Victor Gonzalez, Rafael Goñi, Patxi Lasa, Delia Lauroba, Itziar Mujika, CelestinoOlaizaola, Felipe Oñatebia, Inocencio Tolaretxipi, Modesto Urbiola eta TeresaVerdes. 1941eko uztailaren 3an hasi zen epaiketa eta «adhesion a la rebelion yespionaje, con las agravantes de transcendentalidad y peligrosidad» zen kargua.Fiskalak 19 heriotza zigor eskatu zituen baina azkenean, hiru urte pasatu ondorenLuis Alava fusilatu zuten 1943an32 Espainiar poliziaren sumarioak agertzen zuenbezala, 1943an muga gainditzeko 71
|
bide
zituen Red Alavak33.
|
|
|
Botereek, elizakoak eta zibilak, herritarren eskubideak mintzoarekikoak barneerrespetatu behar zituztela, garbi
|
bide
zuten. Baionako apezpikuaren babesa eskertu ondoren, botere zibilari horixe eskatu zion Ziburuko Joanes Etxeberrik:
|
|
|
" Joango gara Concordeko noriara?" proposatu zidan Antsok. Eta erantzuna ematerako," Hauek zuretzat" esanez, lehenagotik ordainduak
|
bide
zituen liburu enpaketatuak luzatu zizkidan, irribarretsu. " Nire herriaren beste ideia bat izan dezazun, ez gaitzazun miserabilismo neorruralarekin asimilatu".
|
|
|
Hiriko bizitzara ohituta zegoen bera, ni baino urte gehiago baitzeramatzan bertan, eta hainbat gauza deskubriarazi zizkidan, hala nola jatetxe japoniarrak, talasoterapia edota arte garaikide erakusketak. Aita diruduna
|
bide
zuen, edo behintzat diru pixka bat izandakoa, eta gauza errefinatuen ezagutza transmititua zion. Ni Luna park batean bezain pozik nenbilen bere unibertsoan, hau ikusi, hura dastatu, bestea ukitu.
|
|
|
Euskal literaturako autoreen hiztegia ren azal urdin iluna ezagutu dut. Niri buruzko erreseina bio bibliografikoa irakurtzeko asmoa
|
bide
du. Jaione nire aurrean daukat bitartean, geldirik, begiak beti bezain gorri.
|
|
2011
|
|
|
Parte hartzeko 2
|
bide
dituzue:
|
|
|
La muerte de las lenguas, 2001, 160 or. Oraingoz, beraz, 500 inguru omen. Ez dira asko 6.000ko erreferentzia hartuta, baina geroak itxura hobea
|
bide
du: –Laster, hizkuntza komunitate guztiek Interneterako sarbidea izango dute?.
|
|
|
Jokabide horren zergatia honela zurkaizten digu adituak: gizatalde etnikoetako kideek, batik bat gurasoek, jadanik ez
|
bide
dute ausardiarik eskola sistemaren barruan beren hizkuntza eta kultura estimatzeko. Ezta, halaber, programa elebidunaren egitasmoa aintzat hartzeko jarrera gaitasunik ere.
|
|
|
Nolanahi ere, hizkuntz aniztasunaren kontrako joerak erro sakonak omen ditu giza historian. Aspaldikoa omen da joera makurra, eta konnotazio erlijiosoak
|
bide
ditu jatorrian. Klaus Zimmermann-ek kontatzen duenez, Babelgo mitoan du sorburua hizkuntz aniztasunaren kontrako glotopolitikak.
|
|
|
Bada haur komikietako beste pertsonaia bat, geroagokoa, Pacho Dinamita inspirazio iturritarako erabili
|
bide
zuena, euskaldun indartsuaren mito berarekin lotzen dena. Josechu el vasco deritzo, eta haren binetak, Muntañola marrazkilari eta idazleari zor zaizkionak, TBOn argitaratu ziren, 1963ko sukar garapenzalearen gailurrean.
|
|
|
Aski urruti dirudi euskal dialektologiaren usadioetarik; alabaina, iruditzen zait tradizio garatuagoetako ohiturak hemen ere zabal balitez ez ginatekeela galduan aterako diakronistak: gure iraganari buruzko ustekizun eta llillura zenbait ezabatzeaz landa, historiaurrearen berreraiketarako lanabes finduagoak
|
bide
genituzke, batez ere Meilletek (eta Mitxelenak) hainbatetan eskatzen zuten philologie de précision harekin elkarlanean arituaz. Baina honetaz eta hemen kanpoan utziaz hurrengo batean beharko.133
|
|
|
Etimologia azalpena: Ez dakigu Alkaso n
|
bide
dugun alka ‘zalkea’ landare izena dugun ala ez, baina baliteke hola izatea. Ondoan dagoen izu horretan landare izenekin maiz aurkitzen dugun zu leku ugaritasunezko atzizkia izan genezake, adibidez Aritzu-n (haritz), Otazu-n (ote) edo Urkizu-n (urki) duguna, baina aurreko ihori xuxen zer den ez dakigu (cf.
|
|
|
Hemen Lakoizketak eta OEH k biltzen duten tartaka ‘zuhamu mota bat’ edo dardaka ‘adar mehea’, ‘zuhaitz enbor zaharretatik ateratako kimuek osatzen duten basoa’ rekin loturikako izena izan genezake, zu leku ugaritasunezko atzizkia, jakina den bezala, maiz landare eta zuhaitz izenekin agertzen delako. Tartaka hau, beraz, Tartazu-n
|
bide
dugun* tarta izenaren txikigarria izan liteke, hots,* tarta izena eta ka atzizki txikigarria (cf. behor eta behoka) izan genitzake Tartaka n.
|
|
2012
|
|
|
Baserritarrek aukeratu dute. Iri onek baserrietara dijoazten 18 kilometro errege
|
bide
ditu. Baserritar gehienek berebillak dituzte eta nai dutenean, irian, bordetan edo soroetan daude.
|
|
|
soila zen, baina gotorra eta kareharri ederrez eraikia; teilatua ez zegoen batere egoera onean: teila asko pitzaturik zeuden eta zirrikituetan haizeak ekarritako lur sokiltxoetan sustraiak eginak zituzten landare ugarik arra bi gora egiten zuten; txoriek ere txitatze aroan habia leku gisa erabilia
|
bide
zuten teilatu hura, han hor hemen zeuden habia puska zaharrek salatzen zutenez. Fatxadari zegokionez, kontraleiho guztiak itxita zeuden, iparraldera ematen zuten bi leihorenak izan ezik.
|
|
|
Apatia orokorra, gorputzaren pixkanakako hondamena eta katalepsiaren ezaugarri batzuk zituzten alditxar sarri baina iragankorrak ziren diagnosi bitxiaren osagaiak. Usherren arrebak gogor egin zion beti bere eritasunaren zamari, eta ez zuen ohean geratu nahi izan; baina ni etxe hartara iritsi nintzen eguneko ilunabarrean, amore eman zion bere suntsitzailearen indar zapaltzaileari (asaldura ezin adierazizkoaz anaiak gauean esan zidanez), eta konturatu nintzen emakume hura azkenekoz ikusi
|
bide
nuela; Lady Madeline, bizirik behintzat, ez nuela berriz ikusiko.
|