|
2000
|
|
|
Ez ibilgailurik ez dirurik, auto stopez abiatu ginen, uztail gorrian, errepideko marra etzanak ere urtzen ari ziren sasoian. Hiru eguneko bidaia izerditsua egin genuen,
|
bide
gurutzeetan eta zabortegien inguruetan lo eginez. Noizbait ailegatu ginen gure jomugara, eta han ustekabe galanta bildu Charlyk, Ttipik eta hirurok:
|
|
2001
|
|
|
" Ondo dakigu gure arazoak berri berriak dirala. Egungo gizarteak bizi dituen
|
bide
gurutzeak sekula ez bezalakoak direla. Lehenagoko erantzunetan ez dugu federik.
|
|
2002
|
|
|
Kalbarioko gurutzera eraman zituen malda jautsi, atzera, eta lehen ezker harturiko
|
bide
gurutzean eskuinera luzatu zuten pausoa. Bi bide zeuden.
|
|
|
«Burn out» sindromea Zentzu horretan, Epaitegi Gorenak 2001eko urriaren 26an emandako epai bat onartu du, lehen aldiz «burn out» sindromea lan istripu gisa aitortzen baitu. Gipuzkoan urritu psikikoentzako tailer bateko buruak 1993tik jasaten zuen
|
bide
gurutze judiziala eta sanitarioa urratu zuen autoak, estres kroniko hori jasan eta mutua auzitara eraman zuena, gaixotasunaren lan kausa onartzeari uko egiten baitzion. Maslach eta Jackson psikiatrek deskribatutako «burn out» sindromearen definizioa eta «Instituto de Trabajo del Instituto de Seguridad e Higiene en el Trabajo» azterketan jasotakoa «neke emozionala, neke fisikoa eta psikologikoa» aurkezten duen pertsonarena da.
|
|
|
Garibai kaletik hartuz gero, berriz, atzean zetorren lagunen batek edo bestek norabide aldaketa haren premia ez ulertzeak, eta agian ez onartzeak, kezkatzen zuen. Guztiarekin ere,
|
bide
gurutzera ailegatzerakoan, ostera Traukori pausoa aurreratu, eta ahal izan zuen emekien esan zion:
|
|
2003
|
|
|
Niok ez zekien gehiegi hartu zuen alkoholak bere bizia aldaaraziko zuela. Karrika ilun bateko
|
bide
gurutzera helduta, eskuineko autoari bide eman ordez, xuxen joan zen. Sekulako talka entzun baino lehen, erreakzio denbora pasatu eta, Himrak bere bizi osoa ikusteko denbora ukan zuen, baina bere bizi osoan bere ahizpa bakarrik ikusi zuen, bere bizkarrezurra hautsi eta koma egoeran murgildu aurretik.
|
|
2005
|
|
|
Ematen dizkigu marra xuriak, stopak eta argi gorriak. Bide seinaleak
|
bide
gurutzetan, nondik nora joan jakiteko. den gauetan hoin baliosak diren bide bazterretako marra xuriak ez ditu ahanzten gure biziko bidea errazteko.
|
|
|
Gaitzeko sinestea zeukan gatzaren boterean. Etxe inguruetan eman behar zen,
|
bide
kurutzetan eta nik dakita nun, zorte gaixtoaren urruntzeko. Zorte gaixtoa badela ez baitute dudatzen, Jainko ona baitan sinestea utzi duten izpiritu argiek.
|
|
2006
|
|
|
Borda zahar baten ondoko bidea hartuko dugu, pista utzita. Zuhaitz artean sartuko gara, baina itzalak ez digu asko iraungo guri egokitu zaiguna bezain egun tristeetan askorik estimatzen ez baldin bada ere, berehala
|
bide
gurutze batean ezkerrera hartu eta inongo babesik gabeko bide bati ekin baitiogu. Ezker aldean Arantzako zirkoa delako harana ikusiko dugu eta eskuinean, berriz, oraindik hazi gabeko pinudi batek lagun egingo digu.
|
|
|
Hala ere, sufrimenduak ez du askorik iraungo, handik ordu laurdenera edo iritsiko baikara hurrengo
|
bide
gurutzera, pista nagusiarekin elkartuko garen lekura, hain zuzen ere. Pistan, hala ere, metro gutxi egingo ditugu, gora heltzen garenean eskuinerantz jo baitugu bide estu batetik.
|
|
|
Erromatarrek bakea ezarri zuten lehenengo aldiz zona honetan. Gotorlekuak eraiki zituzten, batez ere ibaiaren ondoko leku estrategikoetan eta
|
bide
gurutzetan. Indigenak lurra gehiago lantzen hasi ziren, armadako kide ohiak gotorlekuen ondoko lur sailak eskuratu zituzten eta lur hauek soldaduei alokatu zizkieten.
|
|
2008
|
|
|
Karibetik etengabe datorren korrontearen laguntzaz, paradisuan. Horrek landaredian ere eragina du, eta kulturetan bezala berez urrun luketen landareen ibilbideen
|
bide
gurutzea da lur hau.Itsasoaren zirikadak eta kinak iristen direneraino, Karibe bertago den tokietan, klima epelagoetako landareak topa ditzakegu. Eta landareekin kultura ere nahasi egiten da.
|
|
|
Gaurkoan etxera begira ibiliko gara. Lehenik eta behin,
|
bide
gurutzearen lau aldetara aldarrikatuz, etsipenak harturik ez gabiltzala euskaldunok aitortu behar. Etsipenak harturik?
|
|
|
" Edipok agure batekin egiten du topo
|
bide
gurutze batean, halako liskar ezdeus bat dute, eta hil egiten du agurea; Tebasa ailegatzen da, Esfingearen igarkizuna asmatzen du, arrazoi politikoak zio, ezkondu egiten da.
|
|
|
Beha zaitez ongi. Epaitegia biltzen den
|
bide
gurutzearen alboan lurrean etzan eta hilda naizela eginen dut. Zuk zure aldetik, batzarkideei kontarazten duzu baizik eta ene heriotza ezinago onbideratua izan dela eta, kasik segura, saindu ospetsu handi bat bilakatuko naizela.
|
|
|
Epaiketa eguna etorri zen. Aire Eder deitu
|
bide
gurutzean kokatu zen abere Batzarra, pago erraldoi baten azpian. Eztabaidak abiatu aitzin, abereak, talde ttipitan bildurik, aferaz mintzo ziren, Titazu orkatza agertu zenean.
|
|
|
— Zer! moztu zuen ordu berean
|
bide
gurutzetik zetorren zakur ehiztariak, nire aurka traditze kereila bat jarriko zenuke, Artase?
|
|
2009
|
|
|
Artista berriekin batera, baditugu historia luzeko monumentu harrizkoak ere: bi urkabe edo pikota bat Alegian, baina Gabiriako sailetan, eta hiru gurutze, herri sarrera edo
|
bide
gurutzeetan egon ohi zirenak.
|
|
|
Prozesioen ibilbidea, eta andabideena ere, markatzen zituzten hiru harrien kokagunea honakoa zen: Marurizarrean (egun galduta dago), Sabinone etxean eta Markaidetatik datorren errepidetik, Marurizarra eta Sabinone etxearen arteko
|
bide
gurutzean. Azken hori bere lekuan dago oraindino ere, bidegurutze bazterreko horma batean.
|
|
|
Andek egurrezko astak izaten zituzten, mutilek gorpuari hobeto eusteko. Gorpua astuna izaten zenez, eta bidea luzea sarritan, txandak egiten zituzten anderolek,
|
bide
gurutzeetan, errespontsu edo hil otoitzak esaterakoan, edo etxeren baten ondoan. Bidea laburra bazen, ostera, lauren artean egiten zuten bide osoa.
|
|
|
Begi bistakoa da Euskal Herrian bestelako eszenatoki berri bat eraiki ahal izateko fase berria oztopatzea beste helbururik ez duela eraso berri honek. Urteetan zehar ezker abertzaleak zein herri sektoreek garaturiko borrokaren ondotik, Euskal Herria
|
bide
gurutzera ekartzea lortu dugu. Duela 30 urte, herri hau zatitu eta finean desager araztea beste asmorik ez zuen makinaria politiko eta instituzionala gainditzea lortu da.
|
|
|
Poltsa bat zenekarten, asta banatatik hartuta. Nik, bat batean, pentsatu gabe, zeharkako kalerantz jo nuen hurrengo
|
bide
gurutzera ailegatu eta behingoan. Zure begiradari ihes egiteko beste pauso eman nituela pentsatuta, gelditu egin nintzen segundo gutxi garrenean, zer egin behar nuen jakin gabe.
|
|
2010
|
|
|
Bet betan,
|
bide
gurutze batean, aurrez aurrean hiru lau txakur atera zaizkio; marmar gaixtoan ari zaizkio, letaginak ageri. Uxatze aldera lurretik harri bat hartu du Hodjak baina hotza hainbestekoa da, ahurrean erantsita geratu baitzaio.
|
|
2011
|
|
|
Aurretik" gia" edo gidari, pertsona bat joaten zen,
|
bide
gurutzetan, mendi lepoetan edo eltzetzuak egon zitezkeen tokiak miatzeko. Gidariak normalean ez zuen zamarik eramaten.
|
|
|
Anaiak eta aintzinian, guardia zibila
|
bide
gurutze batian eta Isidorok bere paketiak utzi eta lasterka joan zen zizto bizian! Pentsa, bere lehendabiziko biajia zen, gazte gaztia!
|
|
2012
|
|
|
Auto eta kamioien ilara ez da gelditzen. Magescq, Castets, Le Souquet, Laharieko
|
bide
kurutzeak iragan dira. Cap de Pineko ondoan, bide bazterrean, monumentutxo bat, gero ta estatu txarragoan urteen harian.
|
|
|
Belin Belieteko
|
bide
kurutzea iragan da eta berritz autobidea, zabala, Arcachon eta Biscarrosseko ateratzeekin. Cestas hurbil da, laster Bordalen sartuko da, trafiku hantu berriak sendiarazten duen bezala.
|
|
2013
|
|
|
Auzoetako agure zar, anka oker, begi bakar, tallik gabeko, soldadurazko gauza etziran danak, etxe inguru oetan ziteken billera. Emengo ataka, langa,
|
bide
gurutze nijoan lekura nijoala, beti eiztariren batekin topo egin bear. San Kristobal" dik iges egin bazuten, semeak etxe aldera joko zutela ta aiek arrapatu nairik jarritako sarea uan guzi ori.
|
|
|
C multzoko unitateak esapide egituratik kanpo geratzen dira, etaC multzo horretan sartzen ditu, hain zuzen, dena delaantolatzailea eta haren parekoak. Egileak berak dioen bezala:. Multzo honetan biltzen diren antolatzaileak, heterogeneo samarrak dira, kontzesiozko, birformulazio eta aurkaritzakoen
|
bide
gurutze horretakoak hain zuzen. DENA DEN (DELA) rekin dudak izan ditugu:
|
|
|
Helmugan, esaterako, jende asko behar da. Horrez gain,
|
bide
gurutzeetan, autoetan eta hornidura postuetan ere jendea behar izaten da”. Nesken parte hartzeari dagokionez, urritasuna nabarmena dela azaldu du Garik:
|
|
2014
|
|
|
Beren bestak atxiki dituzte luzaz eta ttipi izanik ere identitate aldarri dira espazio politikoan. Aipatzen ditudan besta horiek oso soilak ziren,
|
bide
gurutze batean rogazio gurutzek markatzen dituzten gune estrategiko batean upel bat arno eta besterik ez. Fauxtinen taldea jin zen holako batetara beztiturik, zapeta eta guzti.
|
|
|
Urak denetan badira eta iragan behar dira. Berdin dira mendiak, badauzkate beren mendateak, atekak eta
|
bide
gurutzeak.
|
|
2015
|
|
|
Danen ganaduak egoten ziran bertan apuntauta eta tasauta. Behi barriren bat erosten zanean,
|
bide
kurutzea edo leku jakin bat ipinita egoan, ganadua hara eroan eta ermandadekoek ikusi eien. Txahal
|
|
|
Espaloiek bi metroko zabalera dute eta behin obra eginda 5,5 metroko zabalera izango dute. Kalearen bestea aldean, Mrasoleko Kondearen kalearekiko
|
bide
gurutzean irtenguneak jarriko dira espaloietan.
|
|
|
Gaharduko
|
bide
kurutzean eta hau zonbait denboraz moztua izan da. Ortzegun goizean goizik, polizia berriz etorri da, Grazi Etxebehereren etxean sartu, bera ez hor izanez, herriko auzapezaren aitzinean, atea hautsiz.
|
|
2016
|
|
|
Badakizue, nere anaia laguntzen dudala erien tratatzen. Gau hartan,
|
bide
gurutzeko langile baten ondora deitua zuten, azkarki kolpatua zela.
|
|
|
Mirakulua da ez baitzen minatua. Alta minatzen zituzten harrapatu guziak,
|
bide
kurutzeak bereziki. Bainan barne hura ez.
|
|
|
Oihanbideko sasietan, Gerezteiko
|
bide
kurutzetik beheiti.
|
|
|
Baina zazpi egun barne, Ganixek ikusi zuen jauregiko semea, Gerezteiko
|
bide
kurutzean, xorikumeak ponet baten barnean zeramazkila. Haserrea golkoan piztu zitzaion...!
|
|
|
Baina sei egun barne, Ganixek ikusi zuen bere adiskidea, Gerezteiko
|
bide
kurutzetik pasatzen, erbi gotor bat beharrietarik dilindan.
|
|
|
Ganix! Atzo ilun nabarrean ikusi haut, Gerezteiko
|
bide
kurutzean, neska gazte batekin. Neska lagun bat hatxeman bide duk?
|
|
|
Bentabordako Janamari, Jauna. Ondoko hitzorduan, Gerezteiko
|
bide
kurutzean, Ganixi ez zitzaion Janamaririk agertu.
|
|
|
Apirilaren 3an, 10ean eta 17an ikusten eta entzuten dugu meza, Oztibarren den kapera zaharrenetik zabaldua. Hau 12 mendean xutik emana, osoki ezagutua da bereziki Konpostelako beilarier buruz egina izan baitzen eta geroztik milaka jende pasatzen da hortik; gainerat Izura
|
bide
kurutze bat izanki ainitz aldetarik etortzen diren beilarientzat. Kapera hori ezagutzen ez dutenentzat ere, okasione bat ezin hobea hor izanen da, pentsatzen baitugu Peio Ospitalek usaian bezala argituko gaituela horgo historiaz.
|
|
2018
|
|
|
Berehala etorri gara. Susalegiko
|
bide
gurutzetik gindoazela, automobila bat argi gabe heltzen ikusi dugu. Ohi dugun bezala hau geldiarazi nahi izan dugu.
|
|
|
Ilarrita, goiti hartan, Irubagota gainditurik Nabala bidean hilarri bat bada, toki izenak adierazten duen logikan; behiala bida izan omen ziren. Kontutan hartuz lekua Auritz eta Orreaga alde batetik eta, bertzetik, Orbaizeta eta Garraldarako
|
bide
gurutzean dagoela zernahi gertaera historikorekin loturik izaten ahal zen hilarri hura, handik barna pasatu —eta tiroka— ibili baitziren ingelesak, frantsak, karlistak, liberalak, makiak. irudimenak handira joz ezgero, ala bide lapurrak edo haizegaiztoak jotakoak, txikitara. Edozein gisaz, arras iradokitzailea.
|
|
2019
|
|
|
Bostek atzera joan behar izan zuten paperak ozkan ez zituztelako. Errepidean, behereko
|
bide
gurutzean, itzuli minguli, beste bi ibilgailu astun zelatatu genituen.
|
|
|
Maddi ez da han bizi, Bidaxunen baizik, Amikuzeko Oihaneko
|
bide
gurutzean. Gero joango naiz joan behar dudan lekura.
|
|
|
Salto bakarrean. Marilyn, bien bitartean,
|
bide
gurutzeko izkina batera abiatu da zaintza lanak egitera. Lasterka bizian.
|
|
|
NON. Bekobasoan, Nabarzabalgo bidetik gora, Ahuntzetxe aldetik datorrena gurutzatu eta goragoko beste
|
bide
gurutze batean. Jesus Otamendik jarri harria eta plaka daude haritz ondoan.
|
|
2021
|
|
|
Hamairu abestiz osatutako diskoan, musikari bizkaitarrak hamairu epaiketari egin die aurre. Diskoa aurkezteko kontzertu sorta berezia (dolmenetan, abandonatutako elizetan, basoetan,
|
bide
gurutzeetan eta abar) antolatu zuen iaz eta bidaia horren lekuko da Ordalias, el viaje (Twobaskos, 2021) dokumentala. Eduardo Pascual Ausucuaren gidaritzapean bidaiaren geldialdi, bizipen eta gogoetak irudi ederrekin lagunduta aurkeztu zaizkigu.
|
|
|
Orduan zelan aurrea hartu eta bueltau bide onera? Beti joaten nintzan pentsetan
|
bide
kurutze edo alboranzko bideetan. Bideak ondo ezagutzen nebazan danak, baina adi joan behar izaten zan, ahal zan neurrian handik joan ez eitezan zaintzeko.
|
|
|
Iazoera au iakin zanean barriz, beste etxeetako gizonak asi ei ziran kurutzeak egiten, arrizkoak, burdiñazkoak, eta argizarizkoak bere bai. Arrizkoak
|
bide
kurutzetan ipiñi ei zituen, burdiñazkoak mendi gaillurretan eta argizarizkoak ate eta leioetan enplata. Ordutik aurrera ez ei da ikusi lamiñarik gure lur eta ibaietan.
|
|
|
Donostian eta uztailaren 11n, halako manifestazio batean, enfrentamenduak gertatu ziren Aldapeta eta San Bartolome
|
bide
gurutzean, eta Joseba Barandiaran, 19 urtekoa, hilik gertatu zen.147 Bular betean bala bat sartu zioten.
|
|
|
1980ko azaroaren 11n, Miguel Garciarena Baraibar, udaltzain-burua, militar ohia eta Irungo Polizia armatuaren buru izana, Donostian tiroz hila Lanera joateko Seat 600 batean zebilen, bere txoferrarekin, eta stop batean gelditu zen Easo eta Urdaneta
|
bide
gurutzean. Bi pertsonek tirokatu zuten eta hil.
|
|
|
65 Hortaz aurkitu ditudan erreferentziak oso eskasak dira. gabeko bi ibilgailu atera ziren komisariatik. Bi kaleen arteko
|
bide
gurutze batean leherrarazi zuten bonba auto bat, urrundik eragina.
|
|
|
Poliziaren arabera, ETAri kendu txostenetan
|
bide
gurutzean lehergailuak ezartzea egokitzat jotzen zen.
|
|
|
Logroñoko aurretiko urruna bazter utzirik, bigarrena da; lehena, Armadaren aurka eta El Gallo
|
bide
gurutzean 1984ko bukaeran. Hau Basaurikoa hirian egina da.
|
|
|
Lanegun guztietan bezala, Itsas armadako langile zibilak garraiatzen zituen furgoneta banalizatu bat itzultzen zen etxe-bizitza militarren auzo batera. Vallecas auzo herrikoiko
|
bide
gurutze batean zegoen bonba auto batek lehertu eta harrapatu zuen, arratsaldeko 14:55 orenetan.
|
|
|
" Euskal Herria aldaketa politikoen atarian dago,
|
bide
gurutze politikoan, eta autodeterminazioan eta herriari galdetzean daude konponbide demokratikora gerturatuko gaituzten osagaiak. Aitzitik, orain arteko ziklo autonomikoari jarraitzeak gatazka eta enfrentamenduaren luzapena ekarriko ditu.
|
|
2023
|
|
|
Astekari huntan berean eta oro har hedabideetan ingurumenari eta beroketa klimatikoari buruzko gaiak anitz aipatuak dira, aktualitatean leku handia hartua dutela. Orokorki jendarteak bereganatua du
|
bide
gurutze batean gaudela, gauzak ez badira hobetzen egoera kezkagarri bati buruz abian girela. Ez gira primaderan sartuak eta jadanik idortea aipu dela.
|
|
|
Imanol Lazkanok modu oso grafikoan kontatu zigun Txillarramendiko bertso mikroklimaren berri. “Etumeta pasatu eta, Erdoizta eta Aizarna arteko
|
bide
gurutzea baino lehen, pendizean gora igo eta badago puntu bat nondik bertsolarien jaiotetxe andana bat ikusten den. Behin Errezilgo alkateari esan nion hor harri edo monumentu bat jarri litzatekeela.
|
|
|
Hor zirenen eta zer gertatu den ikusi dutenen arabera, karrosa ongi omen zoan, bere eskuinara jarreikiz. Otoa etorri da zalukiegi
|
bide
gurutze hortarat, eta hortarik da makur guzia.
|