|
2001
|
|
|
Honenbestez, Periklesen garaiko harrotasun horiek eta besteen gain egotearen kontzientzia ere krisian sartu ziren, etsipena nagusi zen garai bati
|
bide
emanez. Gerra bukatu ondoren botere hutsune asko izango dira, eta urte gutxiren bueltan botere aldaketa ugari izango da (demokrazia, oligarkia, berriro demokrazia...), garai ezegonkor eta gizarte egoera nahaspilatu batean sartuz.
|
|
2003
|
|
|
Eta gerra horren ondorioz hiri grekoak guztiz ahulduta gelditu ziren, K. a. 338an Mazedoniako Filiporen inbasioa erraztuz. Une horretan bukatu zen Greziako aro klasikoa, distiratsuena eta emankorrena zalantzarik gabe, aro helenistikoari
|
bide
emanez.
|
|
|
Domatek, esan beharrik ez dago, aurreranzko urratsa ematen du, eta bi lege multzo uztartzen ditu bere zereginean. Batetik, erromatar zuzenbidearen tradizio klasikoa, iturburuetan moldatua eta Erdi aroko juristek osatua; bestetik, zuzenbide naturalaren abiaburuan ere badago, arrazoiak eta ekitateak
|
bide
ematen diotelako zuzenbide aldaezina eta betierekoa formulatzeko, betiere Jainkoaren baitan kokatua.
|
|
2004
|
|
|
Haratago doa eta honatago dator erreala. Fisikak, logikak, matematikak, biologiak, soziologiak, psikologiak eta gainerako zientziek ikertzen duten esparrutik (hots, definizioz hesiturik dagoen eremutik) haratago eta honatago ere badago errealitaterik, sineskeriari eta irudikeriari
|
bide
eman gabe horrenbestez. Zientzia positiboek ikertzen eta erakusten duten errealitatearen irudi poliedrikoa errealaren benetako poliedrikotasun eta sakontasunaren errainu apal bat baino ez dateke, errainu horren munta erabakigarria den mendrena gutxietsi gabe.
|
|
2005
|
|
|
Kontuan hartzekoa da, zentzu honetan, ezinezkoa dela gizakiaren formazioa asebetetzea, haren formazio teoriaren arabera, kanpoko munduari buruzko ezagupen objektiboen jabetzearekin bakarrik. Zeregin hau benetan da garrantzitsua baina, egiaz, ez da nahikoa norbaitek bere burua pertsona bezala guztiz osatzeko, alegia, azken honetarako beharrezkoa da gainera batek bere barruko edo berezko ahalmenei
|
bide
ematea. Azken finean, intelektoak ez du gizabanakoaren nortasuna agortzen eta, beraz, garapen kognitiboak ere ezin du garapen pertsonala ordezkatu.
|
|
2006
|
|
|
Gainera, azkeneko eta lehenbiziko oraina hain daude garbiro eta nabarmenki bereizirik, orain horiek ez bezalako zerbaitek behar baititu bereizi. Zerbait horrek orainei bereizirik egoteko nahiz desberdinak izateko
|
bide
ematen die, nahiz eta orain gisa, hots, edukirik gabeko une soil gisa, berdinak diren.
|
|
|
Kojevek halako egitate bat maiz nabaritzeak
|
bide
ematen digu haren zenbait pasarte bederen hitzez hitz hartu beharrean lerro artean interpretatzeko. Hortaz, gure buruari baimena eman diogu Kojeveren kontzeptuak benetan serio hartzeko, alegia, gure erara" irakurtzeko".
|
|
2007
|
|
|
Antzeko zailtasunak azaltzen dira entzutearen gaitasunean, ze horrek ere nahitaez behar du ahalketasun naturalaren gainditzea. Entzuteak iritzi propioarekiko ziurtasun inozoa eraldatzea eta eztabaidari
|
bide
ematea exijitzen du, baina horrekin batera baita ere onartzea, agian, posible dela ez nik baizik eta —nire kontra dagoen— beste horrek arrazoia edukitzea. Hori guztia gizakiaren autoziurtasun naturalaren erlatibizazioa da, edo, bestela esanda, posizio autoritarioari uko egitea.
|
|
|
Zer da gizakia eta zer izan daiteke gizakia, azken batean, hezkuntzak batera formulatu beharreko bi galdera dira, hain zuzen humanizazio prozesuak berak, sakonean, giza errealitatea idealerantz eta, aldi berean, giza ideala errealitaterantz bideratzea eskatzen duelako. Paideia kontzeptuak, bestela esanda,
|
bide
ematen digu hezkuntzaren antropologia zabal batez hitz egiteko, non berorren dimentsio kulturala eta filosofikoa elkarrekin lantzen diren: egia da, bai, hezkuntzaren zientziak —besteak beste psikologiatik eta soziologiatik bideratutakoak— funtsezkoak direla pedagogian eta, zentzu batean, hezkuntzaren prozesua bera ikertzen hasteko abiapuntu bezala kontsidera daitezkeela.
|
|
2009
|
|
|
Egiaren historia eraginkorra idazteko baldintzak horrela finkatu ditu Nietzschek, Foucalten aburuz. Kontzepzio horretan, botere praktikek
|
bide
ematen dute ezagutza errealitate izan dadin; objektuaren osagai dira eta, aldi berean, horren berri-emaile. Kontzepzio hori alor historikoan zabaltzen da.
|
|
|
Heideggerrez zekiena Jean Beaufretek emaniko ikastaro batean ikasi zuen eta, haren obraren eragina horren nabarmena izan ez zen arren, esker ona agertu izan zion luzaro. Dumezil, Canguilhem," literatura modernoarekin" batera, bai Nietzschek eta bai Heideggerrek ere
|
bide
eman zioten mendebaldeko tradizio filosofikoa —presokratikoak izan ezik— arbuiatzea zen ausardiazko ekintza egin zezan; baina, hori bai, bizitzako azken etapan Grezia eta Erromako moralistak berreskuratu zituen.
|
|
2010
|
|
|
Modu bertsuan esan dezakegu, aurrera eginez, hizpide ditugun psikolinguistikak eta hizkuntzaren psikopedagogiak
|
bide
ematen dutela ulertzeko, ere, zergatik egun" immertsio programak" bereziki garrantzitsuak diren hezkuntza elebiduneko eredu ezberdinen artean. Lehenik, eta Arnauren eskutik," immertsioa" zer den azalduko dugu, hain zuzen, berori batez ere" submertsioa" bezalako programa elebidunarekin alderatuz289:
|
|
2016
|
|
|
Chicagoko gangster arrakastatsuek bezala, gure geneek oso mundu lehiakorrean biziraun dute, zenbait kasutan milioika urtez. Horrek
|
bide
ematen du gure geneek ezaugarri jakin batzuk dituztela espero izateko. Bada, nire ustez, gene arrakastatsu baten ezaugarri nagusia errukirik gabeko berekoikeria da.
|
|
2021
|
|
|
Gizonak harrotasunez bizi du gorputza, eta sexua gizontasun froga bat da. Oztopatu beharrean,
|
bide
ematen zaio. Emakumearengan, berriz, ezkutatu beharreko misterio lohia da.
|
|
|
Horren aurrean, emakumeak ere subjektu gisa sexu gose eta premia berdina duela aldarrikatzen du. Ekinez, ausartuz, sortuz eta eginez, horri
|
bide
emateko apustua egiten du. Bere ustez, zentzugabea da sexu harremanak bizi osoz nukleo familiarrean asetzea:
|
|
|
Subjektu moderno buruaskiaren eta kontratu heterosexualaren sorreraren testuingurua ulertzeko, feudalismotik kapitalismo, heteropatriarkatu eta kolonialismo modernorako trantsizioa hartu behar dugu aintzat, bertan finkatu baitziren subjektu buruaskiari
|
bide
eman zioten baldintza politiko, ekonomiko, sozial eta kulturalak.
|
|
2022
|
|
|
Alde batetik, bonba atomikoa asmatu zen urte haietan; keinu bakar batekin giza bizitza oro suntsitu ahal izatea errealitate bihurtu zen. Bestetik, ordea, aukera horri
|
bide
eman gabe ere, teknikaren mundua garatzeak bazekarren gizakiaren amaiera, berak sortuagatik bera gainditzen eta menderatzen zuen instrumentuen sisteman harrapatutako pieza akastuna denez gero. Alde batetik, beraz," infinitua geu gara", suntsitzeko dugun gaitasuna absolutua baita.
|