|
2009
|
|
|
lan egin zuen estatu mailako proiektu batean, beronen asmoa Idahoko eliza katolikoetako artxiboak eskuz kopiatzea zen, geroago artxibo handi bat egiteko, fitxa katalogo bidez gordeta gera zitezen finkaturik heriotza datu guztiak. Ikastetxe katolikoetako ikasleek kaligrafia, idazkaritza ahalmenak, eta antolakuntza nahiz alfabeto ahalmenak praktikatzen zituzten, eta,
|
bide
batez, elizek eskuz idatziriko dohaineko datu base bat lortzen zuten. Suterik edo urak eragindako galerarik gertatuz gero, artxiboen kopiak izango zituzten Boiseko St.
|
|
|
Goiko
|
bide
bat hartuko dut han non artaldearen usaina
|
|
2010
|
|
|
Dena dela, ez dakit benetan jabetu ote garen Jean Etxepareren ausartziaren norainokoaz. Izan ere, hasteko, «Galileako zurgin seme» soil gisa deskribatu du Jesu Kristo, alegia, era horretara Jainkoaren seme izaera ukatuz, eta,
|
bide
batez, Mariaren birjintasuna ere. Areago, «Galileako zurgin seme pedoila» diotso Etxeparek nazaretarrari, eta guri «pedoil» hori arrotz suerta dakigukeen arren, laido bat da, zorriztoari esaten baitzaio pedoil ekialdeko euskalkietan.
|
|
|
Kamera ere bazeukan, jakina. Egun, haren oroimena Los tremendos de Canala liburuaren oihartzunari esker gorde da,
|
bide
batez esanda. Boteretsuaren begia, argazki kamera.
|
|
|
Urteen joanean, taldearen osaera bera aldatzen joan da. Hasieran, duela hamabiren bat urte,
|
bide
bat eskaintzen zuen denbora partzialeko ikasle zaharragoek diploma unibertsitarioa lor zezaten giza zientzietan, baina funtzio akademiko hori gainbehera joan zen, gero eta gehiago baitziren, ez agiri baten atzetik, baizik eta literatura eztabaidatze hutsagatik etorritako ikasleak. Azken urteetan, kopuruz eta esperientziaz gora egiteaz batera, bi gauza ikasi ditugu:
|
|
|
Berari galdetu behar zergatik ez nauen aipatzen. Bowles, goian bego,
|
bide
batez. Bowlesek ez zuen harremanik jendearekin, bere morroiekin eta maitaleekin izan ezik.
|
|
2011
|
|
|
Edwin pertsonaiarena aipatu duzu, eta niri iruditzen zait hortxe ibili dela, ertz ertzean, marinelaren eta Nerea narratzailearen artekoari ez zaiola falta izan asko sokatik erortzeko. Baina, neurri batean, istorioa borobiltzen duen keinua ere bada, ordura artean Serenity Star zamaontziak, bertako marinelen aferak, herrian, familian, Nerearengan eragin duen lurrikara azaltzen duen bukaera iruditu zait, aurretik asma zitekeen bukaera,
|
bide
batez, edo ez, aurreiritzietan ez erortzeko ahalegin horrek bazter baitezake, irakurlearen baitan, askaera posible hori. Gauzak horrela, bat egiten dut hemen azaldu den iritzi orokorrarekin, hau da, eleberri eder askoa dela Zamaontzia, pertsonalki, aspaldian irakurritako txukunena.
|
|
|
Egunaren bukaeran botoia zuenak nork eman zion salatu behar zuen, eta halaxe hurrenez hurren eguneko errudun saila jakiten zen. Era horretan, umeak sorgin ehiztari bihurtzen ziren eta
|
bide
batez norberaren komunitatearentzat traidore izatearen onurak irakasten zitzaizkien.
|
|
|
Musikariekin lan asko egin izan dute poetek gure artean, batik bat kantautoreekin, Javier Muguruzaren estilo errezitatibo poetikora iristeraino. Musika klasiko garaikidearekin, ordea, uztartu ezin bat edo gertatzen zaigu; hala ere, Beñat Achiary egiten ari den lanak
|
bide
bat erakusten du, oso landua, eta aurrerantzeko ereduetan kontuan izatekoa; kantu inprobisazioaren, hitzaren eta esperientzia estetiko zuzenaren (performance mistiko bat edo) eredu harrigarriak lantzen baititu; beste bide bat Jean Louis Hargous, Miren Aranburu, Chris Martineauk eta beste zenbait musikarik jorratua, musika, plastika eta hitza uztartuz, non jazz a, musika garaikidea eta musika herr...
|
|
|
Musikariekin lan asko egin izan dute poetek gure artean, batik bat kantautoreekin, Javier Muguruzaren estilo errezitatibo poetikora iristeraino. Musika klasiko garaikidearekin, ordea, uztartu ezin bat edo gertatzen zaigu; hala ere, Beñat Achiary egiten ari den lanak bide bat erakusten du, oso landua, eta aurrerantzeko ereduetan kontuan izatekoa; kantu inprobisazioaren, hitzaren eta esperientzia estetiko zuzenaren (performance mistiko bat edo) eredu harrigarriak lantzen baititu; beste
|
bide
bat Jean Louis Hargous, Miren Aranburu, Chris Martineauk eta beste zenbait musikarik jorratua, musika, plastika eta hitza uztartuz, non jazz a, musika garaikidea eta musika herrikoia uztartzen diren performance edo esperimentazio giro harrigarrian.
|
|
|
guztiz bitxien deskribapen xehea. Aitzakia ezin hobeak direnak,
|
bide
batez esanda, estatu burokratismoa, zientzialarien harrokeria, kapitalismo basatia, erlijioen sineskeria, txobinismoa edo arrazakeria bezalako gaitzei astindu on bat emateko, modu oro har umoretsu batean, umore horrek, jakina, iturburu ilun batzuk (des) estaltzen dituen arren.
|
|
2012
|
|
|
Eta jakitun zen, modu berean, arima eta gorputza ezin direla banandu. Beraz, kameraren aurrean jarri baino lehen, orduak eta orduak iragaten zituen aurpegia edertzen, gorputz ahula dotoretzen, eraztunak janzten, ilea orrazten eta,
|
bide
batez, minaren itsusia ezkutatzen.
|
|
2013
|
|
|
Jakina, nik orria pasatu nahi dut, baina orria pasatu baino lehenago, aizu, idatz dezagun orri hori, ezta? Utzidazue idazten, eta gero,
|
bide
batez, irakur ezazue, jakiteko. Kontua orria pasatzea baldin bada, besterik gabe...
|
|
2015
|
|
|
Uda gau batean LHri eta bere osabari, momentuzNM deituko diogu, paseo bat ematea bururatu zitzaienAitzpeko Minetaraino eta,
|
bide
batez, ikustea zer arizen gertatzen bertan. NM, esan beharra dago, gizonjakintsua zen, ingeniaria, lauzpabost hizkuntza menderatzen zituena, interes eta jakin min handiko pertsona.Ordubeteko ibilaldia egin ondoren iritsi ziren Minetako leku baztertu hartara.
|
|
|
Erraz irakurtzen da, konturatu barik ia sartzen zaitu Luziaren bizitzan eta kolkoan, haren Madrilerako joan etorrietan, eta bai ere,
|
bide
batez, liburua alderik alde zipatu duen denboraren joanaren inexorabilitateari buruzko gogoetan. Gogoz irakurri ditut horko guztiak.
|
|
|
Oihu ito bat loratzen zen bere ezpainetan. Esklaboen lanturuak irudikatzen zituen, eta
|
bide
batez bere belaunetako mina. Horregatik kantatzen zuen eserita.
|
|
|
Gaurtik ikusita, halere, bidaia hura txalotzeko modukoa izan zela aitortu behar dut. Gizaki batek lurrari bira osoa eman zion lehenengoz eta,
|
bide
batez, frogatu zuen ez zegoela espazio zabalean bidaiatzeko oztopo gaindiezinik. Bidaia hartan, haatik, gizona iniziatibarik gabeko automata bat izan zen, ontziak lurretik hartu baitzituen agindu guztiak, gizakiaren beharrei zegozkienak barne:
|
|
2016
|
|
|
Bigarrena, berriz, magnetofonoz jaso zion Mikela Elizegiri, galderak eta eginez, eta gero transkribatu egin zuen. Hirugarren liburu honetarako, beste
|
bide
bat urratu behar izan zuen. Esan berri duenez, lehenik idazleak eskuz idazten zuen; ondoren, Antoniok makinaz pasatzen zuen garbira; gero, biak biltzen ziren, zalantzak argitu eta kontakizuna nondik nora eraman aurreikusteko?
|
|
2017
|
|
|
Nork daki? Baliteke berak beste
|
bide
batetik aurkitzea musikak niri eman didana.
|
|
|
Mirande, Peillen, Légasse, Iratzeder eta beste zenbaitez. Nortasun handiko pertsonak ziren, eta ez ziguten zorrik; guk ordea haiei bai,
|
bide
bat ireki zigutelako. Charritton bereziki aitzindari karismatikoa zen, kultura sakon eta zabalekoa, lotsa eta beldurrik gabekoa.
|
|
2018
|
|
|
Antzerkiak bazuen hori, gorputzetik pasatzen zela, eszenetatik, musikatik, kantutik. Eta horrek egiten zuen segur aski ulertzeko
|
bide
bat baino gehiago eskainiak zizkigula. Mundu bat.
|
|
|
Erro haiek, pixkanaka, lur hartatik elikatuz joan ziren, eta zuk, berriz, fruituak oparo itzuli zenizkion atzera zeure herri maiteari. Txikitan toreatzaile izan nahi omen zenuen, eta apaizgaitegian hiruzpalau urte eman zenituen, baina jakin minak beste
|
bide
batetik eraman zintuen: Madrilen Filosofia eta Letra ikasketak egin, eta Euskal Filologian doktoratu zinen, 1987an, Koldo Mitxelenak zuzenduriko tesi batekin.
|
|
|
kritikari idazle, kazetari idazle? «Mundua hamaika binomio txorotan sailkatzeko» zaletasunik ez duen honek, ordea («Asteazkenak» ipuineko protagonistak bezala,
|
bide
batez: «Mundua bitan banatu daiteke arrautza frijitua nola jaten den», 41 or.), eskertu egin du orain artean itzulpengintzan nabarmendu izan den Garazi Arrulak ipuin liburu bat argitaratu izana.
|
|
|
Pazek esaten poesiak ez zuela denbora geldiarazten, kontraesaka ekiten diola eta irudiz beste egiten duela denbora hori. Eta esango nuke, poesia idazten jarraitu ahala, poesia bera ere bihurtu izan dela, hein batean, modernitateari aurre eginez, euskal literatura modernoari bizipenak, gorputza, ahopean esanak edo esan gabe utzitakoak ekarriz beste
|
bide
bat eman diona. Eta narrazioak hizkuntzaren depuraziora egin duen bidearen parean, sigi saga, batzuetan, poesia idaztea izan dela euskal modernitatearen aurkako egoera bat; modernitatea kontentizeaz bat gainezkaldiak ere eragin dizkiona.
|