|
2000
|
|
|
Eguberri amarauna poemak egitura zatikatua du, 43 zatitan banaturik dago eta 305 lerro ditu. Poemen gainean agertzen den zenbakiak poema osoan zenbatgarren lerroan gauden adierazten digu eta,
|
bide
batez, zenbait poema elkarren artean bereizten. Kandela kolektiboak (Euskal Letren dantza 1983, Hordago 1983) dioenez," poema laburrak ditugu normalean, labur eta zuzenak, koplak bezain motzak gehienak baino askoz ere garratzagoak.
|
|
|
Laberintoaren oroimena n Jon Kortazarrek ere, liburuaren zentzu orokorrari atxikirik, euskal poesia berriaren giro honek zuen oinarrizko kontzeptu filosofikoaren adierazletzat ematen du liburu hau, izaeraren ezabaketarena, alegia: " Gaurdaino Pott taldearen poeta eta obrarik gorena Atxaga eta bere Etiopia izan badira, teorikoa Sarrionandia gertatu da bere Ni ez naiz hemengoa izen profetikoa daraman liburuaren bidez.() Kartzelako egunerokoaren moduan eginik dagoen liburu honetan halere espetxeaz gutxi eta literaturaz asko mintzatzen dena Sarrionandiak bere literaturari oinarria ematen dio, Atxagaren pentsamendua argituz
|
bide
batez, Wittgenstein-en erlatibismo kutsuaren ildotik.() Autorearentzat beraz, ez dago objetiboki eskura daitekeen errealitaterik. Subjektibitateak eta erlatibitateak betetzen dute oro." (69 or.)
|
|
|
Elaberri labur hortan, mende hunen hastapenean gertatu istorio arrado bat kondatzen digu idazle berri horrek, Artola familia ezagutarazten ere, eta bereziki Iñaki etxeko semea. Hunen haur denbora erakusten dauku eta
|
bide
batez, laborarien bizi moldeari buruz ainitz xehetasun emaiten, hots, baserriko lanak, plazerrak eta ez beharrak. Etxekoak ere hor daude, Iñaki seme bakarraren inguruan, ordu heietan hemen gaindi aurkitzen ziren hiru belaunaldiak orotarat:
|
|
2001
|
|
|
Hala ere, badago Coleridge rengan ideia bat nahiko berea dena eta, ene iritziz, Atxaga zein Sarrionandiarengan garrantzia duena. Bidaia linealaren eta biribilaren arteko paradoxarekin bukatzeko bakarrik dago
|
bide
bat: mundu honetako egoera garbi eta paradisuetakoetan sinestea...
|
|
|
Eta abiapuntua bera bada, autonomiaren bilaketa, desberdina izango da portura heltzeko bidea. Beste aldetik, Pott bandakoengan bizitzaren eta literaturaren arteko tartea hain zabala dela irizten diogu, behintzat,
|
bide
batez gertatzen ez delako.
|
|
|
Zer da, baina, guztion exilioa? Bat batean jakitea heriotzarantz goazela,
|
bide
batez liburu hau bera ere heriotzarantz doan moduan:
|
|
2002
|
|
|
Aukera urria egoan ezkero, mutilak ikasi eta ikasi jardun eban, bere maila apalean. Eta halan, geroago, irakasle bereziaren berbetatik, gauzei buruzko" pratika alu" premiazkoa zanez, eta
|
bide
batez, hari berari lana arinduteko, bateko kontuen paperak eta argitasunak aztertzen jarri eban, eta zerak ordenan jarten; horrelan Leon tarte baten egunero joaten zan, eta han gela berezian jarduten eban hornitzailleen eta emoileen kontuak arakatzen.
|
|
|
Labur esan, etorkizuna gazteak argi ikusi oi daben arren, bai leen ta bai orain, lanegiñaz bizi gareanok, zartzaroaren bildur izan oi gara, urteak mordo aundi biurtzen jakuzanean. Eta
|
bide
batez, indarrak auldu ta geure menak makaltzen asten direanetik.
|
|
|
Eta umeak eskolara ihesi joan ziran, aldapan gora barik beste
|
bide
baten zehar, barre ta barre, lehengusua be han urrunean bere lagunei kontetan atseginez ibiliko zala uste izanik.
|
|
|
Horrezaz ganera, astean hiru lau bidar, emakumea etorten jakon zereginik nekatsuenak burututeko. Eta
|
bide
batez, lapikokoa eta abarrak be, zaindu eta egiten eutsazan. Emakume horrek be, bere albistak ekarten zituan.
|
|
|
Lehenagoko lan moduak orain aldatuz doaz. Mendeetan eta mendeetan gizakirik gehienak lurrari lotuak egozan; lurra landu, lurretik bizi,
|
bide
batez abereak eta artaldeak eta oiloak eta, haziaz eta ugalduerazoaz. Munduko alderdi gehienetan lurretako lanari agur egiteko goga.
|
|
|
Eta orduan, lerro artezak eta jakinak alde batera lagata, historiako orrialde hotzak eta haundigurakoak zeharo aintzat hartzeke, nobelagileak askatasun ikaragarriz, literatura berezi honen bitartez, historian agertzen ez direan eta
|
bide
batez estaltzen direan zerik ugari, esangarri bihurtu, eta apal eta baretsu, edo ausart, biloiz eta gordin azaltzen ditu, bai arimearen eraginei dagokienez, bai gorputzaren higiera ta zirkinei. Berbarako hor dogu, beste batzuen artean, amerikar idazle batek Adolf Hitler eta honen azken orduko emazte Eva Braun, Berlingo bunker haretan hil ete zirean, hil ez ete zirean, burutu dauan nobela asko gurako ta haizetsua, munduko bestseller dalako hori(" Zazpigarren sekretua", Irving Wallace).
|
|
2003
|
|
|
Europako toki askotan garestiagoak omen ziran telefonuak, bainan han etzekiten gauzak behar bezela egiten. Hobe zan hemen bezela kentzea,
|
bide
batez jendea zapaltzea eta indarra zala nagusi eta ez arrazoia, ta zuk ezer ere ezin zenezakela egin adieraztea soziedadearen oinarriak sendotzeko.
|
|
|
orain dala urte bi, ni hara joan nintzanean, Winnemucca (Nevada) izan zan orduko euskal jaiaren bihotza, hantxe ospatzen zalako NABOren batzar nagusia (Erakunde horrek Ipar Ameriketako Euskal Etxe guztiak batzen ditu). Hango euskaldunen apez arduraduna dan Martxel Tillousek dei eginda joan nintzan orduan Winnemuccara; eta,
|
bide
batez, beste Euskal Etxe batzuk be ikusi nebazan lau Estadutan.
|
|
|
Egia esan,
|
bide
batez hainbat gauza ikusgarri ikusi dogu: gure artzainak ibilitako mendiak (Stanley eta Sun Valley, Idahon; Ruby Mountains eko Lamoille, Nevadan; Neguko Joko olimpiarrak ospatuko diran Utah koak...), Salt Lake City eta San Frantzisko uri dotoreak, Simplot Company ren 120.000 buruko aberetegia Idahoko Grand View n, 8.000 esne behiko korta itzela Kalifornian, urre meatze handi bat Elko ondoan, Monterey eta Carmel Misinoa Kalifornian, eta abar.
|
|
|
Guk ezin geinke ontzat hartu, gizonaren nahi herrien aurrerapidea, gizona diruaren zein politikearen tresna lez erabiltetik datorrela esaterik. Holan jokatzea eta,
|
bide
batez, gizon guztiok anaiak gareala esatea, geure egiteakaz berbaz dinoguna hondatzea izango litzateke.
|
|
|
euskal idazleen" lorategiak", antologiak, egitea. Hamasei urte lanbide horretan sartu nintzala, eta behin
|
bide
bati heldu ezkero, ezin atzerarik egin, antza, aurrera jo behar. Lehenengo, beharrizanak bultz eginda, Bizkaiko eta Gizpuzkoako idazleen Lorategiak emon nituan, multikopia apal eta lotsorrez, Derioko Seminarioan (1965, 1967).
|
|
|
Alde batetik, Eleizeak argi ta garbi dinosku: eleiztarrak, mundu hau hobetuteko eskaintzen direan bideetan, askatasun handia dauke,
|
bide
bat zein beste bat aukeratzeko; Eleizeak berak ez dau bide bakar bat ezarten. Bakotxak berak ikusi dau zein dan biderik zuzenena ta egokiena, herriarentzat mesedegarriena.
|
|
|
Amaituteko, hauxe bakarrik opa deutsut:
|
bide
batetik edo bestetik zeuk bidezkoena deritxazun horretatik, baina zeugan be izango al dabe, abadegei on hori, jarraitzaile zintzo ta jakintsu
|
|
|
Baina, zorionez, azken urteotan ez da giro txarra sortu gure hizkuntza zahar honen inguruan. Ikastolak, aldizkariak, irratiak, seminarioak, abeslariak, antzerkiak, Alfabetizatze Kanpainak... itxaropenaren argi gozoa biztu deuskue gure bihotzetan, eta,
|
bide
batez, hau be bai: gure kulturearen preminarik larrienak agiri agirian jarri, euron artean, batasuna ta liburu egokiak.
|
|
|
Baina gauzak oraingo bidetik aurrera badoaz, eta euskaldun fededunen belaunaldi barriak bide horretatik joten badabe, Eleizeak be bere liburuak egokitu egin ditu. Nik dakidanez, hor dabil aspalditxuan taldetxu bat meza liburu eskurakoia (txikia) egin guran;
|
bide
batez, egindako itzulpenak zehatz aztertu gura ei dabez. Jakina, euren lan hori argitaratzekoan, Euskaltzaindiak urteotan emondako arauen bidetik joko ei dabe.
|
|
|
" Gu nor bagira, biozdunak bagara, ez dugu jakin bearrik Euskera polita dela, ederra, mamiduna, aberatsa dela; asko (nahiko) dugu jakitea gurea dela. Euskera maite dugula adierazteko ez da
|
bide
bat baizik (baino): Euskeraz ikasi, euskeraz itz egin eta euskeraz idatzi.
|
|
|
edozein gizon eta emakumeren duintasuna ta handitasuna aintzat hartzen, edozein umetxu Jaungoikoaren antz eta iruditzat eta Jesusen anaiatzat hartzen. Jaungoikoa alde batera itxi dauan gure gaurko gizarte honek ez ete dau galdu,
|
bide
batez, umeak maitatzea, gaixoak eta zaharrak behar dan lez estimatzea?
|
|
|
Bilbo, 1985eko maiatzak 8 logia, egitea. Hamasei urte lanbide horretan sartu nintzala, eta, behin
|
bide
bati heldu ezkero, ezin atzerarik egin, antza; aurrera jo behar..." (K. Etxenagusia, Iparraldeko Euskal Idazleak, 7 or.).
|
|
|
Lehengai ona eukiko zenduke liburu baterako, nire kondaira kontauko baneutsu. Harrituko zinake, eta
|
bide
batez, gizakien morala, etikea, legea eta zuzentasuna ze hutsalak diran aditu be bai.
|
|
|
Zer uste heuan, ba, hire nebeari txoriak ihes egingo eutsela? Gainera,
|
bide
batez, Ainhizeren amagaz be apur baten jostatzen ibili nona. Oso jostagarria izan dona.
|
|
|
Ohean etzanda, The Carsen disko zahar bat entzuten, Ida txinatar jatetxera telefonoz eskatutakoari itxaroten zegoen, txabusina zuri gardena jantzita. zegoen egun hartan sukaldean aritzeko eta,
|
bide
batez, esperientzia berriei beti irekita zegoenez, janaria ekarriko ziona ere txinatarra bazen...
|
|
2005
|
|
|
Idazle berriak plazara irten ahala, ordea, ipuingintzak berriro indar berezia hartu du azken urteotan, eta 80ko hamarkadako izenburuak bezain handiak eman ez baditu ere, kopuruz behintzat azkartu egin da. Horra hor Bizkaiko idazleen artean Jon Arretxe, genero literatura eginez salmenta kopuru handia bereganatu duena;
|
bide
batez, literatura komertzio bihurtu den seinale.
|
|
|
Beraz, Manhattan erabat aldentzen da kostaldeko girotik, bai eta iraganeko istorioetatik ere. Berriz, hirira zeharo hurbiltzen da, eta
|
bide
batez, Jimenezek elementu berria sartzen du, bere literaturan berebizikoa hau ere, bestelako ikus entzunezkoen aipamenekin batera zinearen garrantzia hain zuzen. Ez dezagun ahantz Edorta Jimenez zine eta telebista gidoilari eta ekoizlea dela.
|
|
|
Hamarkada honek idazle berriak ekarri ditu, batzuk hamarkada honetan bertan indartu dira, Edorta Jimenez eta Jon Arretxe bezala. Beste batzuek argitalpen urriagoak izan dituzte, baina denek osotu dute hamarkada honetako ipuingintza eta,
|
bide
batez, euskal narratiba ere. Hemen aurkezten ditugun egileen artean Josu Unzueta, Paddy Rekalde eta Patxi Iturregi dira ipuingintzaren bidetik beren lehenengo argitalpenak zabaldu zituztenak.
|
|
|
• Bakarrak ez badira ere, Idatz & Mintz aldizkariko gaurko lanak alde batera utzita, Labayruk berak landu duen hizkuntza proposamen baten azken adibideak dira. Proposamen hori funtsean tradizioko bizkaiera literario jatorra finkatu eta gaurkotzea da,
|
bide
batez batuarekiko zubilana egiteko asmoz16.
|
|
|
Lehiaketa eratzeko ideia ongi hartu zuten kultura eta literatura inguruetan. Bazen aukera handia hiriko bizitza kulturala hobetzeko eta,
|
bide
batez, maila horretan ia ezertarako kontuan hartzen ez zen generoa ipuina promozionatzeko. Lehiaketa estatu osora zabaldu zen eta epaimahai kualifikatu bi eratu ziren, bat gaztelaniazko ipuinetarako eta bestea euskarazko ipuinetarako, lehiaketa elebiduna zen eta.
|
|
|
Berriro aberats baten bizioak agertuko ditu. Homosexualitatearen gaia ere,
|
bide
batez, badakar.
|
|
|
Ipar orratzik ez dute, eta gehiago dena, ez dakite ipar orratz bat izan litekeela. Nolaz aurki eta bila lezakete bidea,
|
bide
bat badela ere ez zaielarik gogoan pasatzen?
|
|
|
Testuan zehar Bibliako pasarte asko sartu ditu, haren argitan zoriona zer datekeen argitzen laguntzeko. Baina gaur egungo errealitatea beste
|
bide
batetik doa; zoriontsu izateko gauzak edukitzeari ematen diogu gehienok baliorik gorena, norberarentzat nahi dugun duintasuna besteei kentzearen truke bada ere. Gizarte arazoak, egoera ekonomikoen arteko aldeak, herrialderik herrialde zein balorek daukan garrantzia, zein Jainko gurtzen den, mendebaldeko gizartean gaur egun ditugun bitartekoak zelan erabiltzen eta baliatzen ditugun... eta halako beste hainbat gai darabiltza gogoeta Xipri Arbelbidek hemen.
|
|
|
Bainan Vatikanoko harresien gibelean, ikusmolde bakarreko munduan dago oraino Eliza bat. Iduri zuen Paulo VI.a beste
|
bide
batetatik zoala Roy kardenaleari 1971an idatzi zion gutunean14: " herri bakoitzeko egoera desberdinari bere aterabidea".
|
|
|
2003 urtean apez berri bihirik ez da izan Frantziako 44 diozesatan. Lehenago apezez aberats zen Aveyron departamenduan, 13 urtez 207 apez ehortzi dituzte eta bost ordenatu! 164 Hamar urtez goiti badu ez dutela apez berririk horietarik zenbaitetan.165 Urtean ehun bat apez berri baizik ez da Frantzian, eta horietarik hamar batek beste
|
bide
bat hartzen du zenbeit urteren buruan. 2003ko sartzean, apezgai bihirik ez zen bi diozesatan, bakar bat bederatzitan, bi seitan!
|
|
|
Gorago aipatu Bibliako erakaspen horietarik ez atera Liburu Sainduak enganatzen direnik, baina
|
bide
bat ideki dutela eta bide horretan gizonak aitzina joan behar duela. Eta aitzina doala.
|
|
2007
|
|
|
Ameriketaratu zenez gero esnezale izan zenari gaztetako zaletasuna etorri zitzaion berriro bizitzaren azkenaldian, eta herri arrotz batean, euskara gero eta jende gutxiagorekin hitz egiteko aukera zuenean, lehengo bertsolaria berriro jaio zen. Eta bertsoekin batera, euskaltasuna sentitzeko beste
|
bide
bat ere ireki zitzaion.
|
|
|
Islan motordun ibilgailu bakarra dago. Ez dago
|
bide
bat be asfaltauta. Kaian taxiak jatorkuz, orgatilan halan dino:
|
|
2008
|
|
|
Liburuen aukeraketan eragiten duen bigarren faktorea argitaletxeen promozioa dugu. Promozio
|
bide
bat liburuen katalogoak ikastetxera eramatean datza; kasu batzuetan editorialetako langileak irakasleekin egoteaz arduratzen dira, eta irakasleei maila bakoitzerako egokiak izan daitezkeen liburuak gomendatzen dizkiete (zenbait argitaletxek oparitu ere egiten dituzte hainbat ale). Irakasleengan eragin nabarmena dauka promozio bide honek:
|
|
|
Irakasleon artean, erosi dugun edozein liburu, irakurri dugun edozein liburu, aproposa iruditzen bazaigu, besteei komentatzen diegu, eta hori
|
bide
bat da liburuak aukeratzeko[...] Batxilergoko beste irakasleak esan zidan: " nik duela urte batzuk irakurri nuen Galdu arte, eta bueno, badakit guztiek bukatu zutela liburu horrekin zoratzen, oso gustura irakurri zuten".
|
|
|
Etxera eta gero, astoagaz errekara joaten ginan, kantinak garbitzera eta etxean behar zan ura,
|
bide
batez, jasotera. Hori eginda, ez zan izaten astoarentzat beste lanik.
|
|
|
Halako baten, nonbaiteko ferian erositako behi batek sartu eban gatxa gure kortara be eta dana barriztu behar izan genduan: kareaz eta zotalaz dana garbitu eta,
|
bide
batez, aska eta zoru barriak egin. Ura be asketaraino jarri jaken:
|
|
|
Bai! Jagi naz erantzun deutsak,
|
bide
batez ohetik hanka bata atera eta behean orpoaz tauk tauk eginez, jagi hazen seinale.
|
|
|
Urtarrilaren 17an, behintzat, egiten eben urteroko batzarra auzoko baserritarrek; ermiteari dautsala, hantxe dago gaur egun be batzar gela eta zazpi metroko batzar mahaia. Hantxe egiten zituen kofradiako urteko kontuak, kopau bat Zozobentako edo Aixerdiko tabernan eta,
|
bide
batez, ermandadeko diru kontuen barri emon edo zehaztu. Baserriren bat erreten zanean edo ganaduetan kalte handiren bat izaten zanean alkarri laguntzeko zan ermandadea.
|
|
2009
|
|
|
Baladen aldaera berriak, aldaketa askoren ostean sortuak izan arren, ez dira euren aurrekoak baino balio gutxiagokoak. Izan ere, kantu bat argitaratzen denean edo disko batean kaleratzean bakarrik finkatzen da, baina orduan ere, bere historiaren leku, une eta tradizio
|
bide
baten lekuko baino ez da, eta horrek ez du esan nahi gero beste aldaketa batzuk izango ez dituenik.
|
|
|
XIX. mende hasieran Wilhem Humboldt dugu tradizioko euskal kanten biltzaile goiztiarra,
|
bide
batez antzean baino egin ez bazuen ere. Harena dugu, besteak beste, erromantze baten lekukotza idatzi zaharrena, Lapurdiko Itsasun Harranbillet zeritzan hango 81 urteko apaizari 1801ean ikasi ziona:
|
|
|
Zein izaten zan ibilbidea? Itxe (n) san udaletxeti, aurti Astintze edo, ortik
|
bide
batetik sartu ta orti buelte. Ta gero barruko bide batetik ara Lekuonara, ara ingerure urtete san, aston karrere.
|
|
|
Itxe (n) san udaletxeti, aurti Astintze edo, ortik bide batetik sartu ta orti buelte. Ta gero barruko
|
bide
batetik ara Lekuonara, ara ingerure urtete san, aston karrere. Saldiña bere esetu dot.
|
|
|
Askok pentsatzen du olgeta denbora pasa, astiunea betetzeko eta pozteko
|
bide
bat baino ez dela. Baina olgeta ikasteko, esperimentatzeko, antzeratzeko, antzezteko, sinboloak sortzeko eta rolak betetzeko jardunbide ordezkaezina da.
|
|
|
Esnea saltzen hasi zirenean, behi kopurua asko hazi zen, eta jatekoa gortan ematen hasi ziren. Horrek abereak loditzen laguntzeaz gainera,
|
bide
batez satsa egiten zen; nekazaritzari mesede handia ekarri zion horrek. Behiak, txerriak eta oiloak, batez ere, gortan edo berariaz sortutako leku itxietan edukitzen hasi ziren.
|
|
|
Eta lekukoen esanetan, benenoa daukan piztia da, bere txuak kalte egiten ei dio aurrean daukanari. Apoa eta sugea dira,
|
bide
batez, sotzardea edo palu bat sartu eta bertatik eskegita hil ondoren ere eguzkitan sikatzen uzten diren pizti bakar biak. Inoiz, barakillek ere horrela hil izan dituzte.
|
|
|
Honek guztiok eginda dagoz beretzako eta neutzako, orain dinautse Felizianari beste
|
bide
bat hartzeko.
|
|
|
Zaldizuritik bertatik irteten da Santakurtzeko landara joateko beste
|
bide
bat. Oinbide zaharretik etortzen ziren markaidarrak Basordarako bidean, lapa bila.
|
|
|
Halakoetan, beheko su horrek kanpaia izaten du, kea hartzeko, eta ke hori teilatuaren kanpoalderaino doan tximiniatik irteten da. Sua beheko aldean dagoen burdinazko plantxa baten gainean egiten da; beste plantxa bat hormaren kontra ipintzen da, horma hori babestu eta,
|
bide
batez, suaren beroa zabaltzeko. Bertan eskegitzen dira txorizo eta piperrak sikatu daitezen.
|
|
|
Iratxoek
|
bide
batetik joan behar zena hartu eta beste bide batetik eroaten zuten. Iritxok, ba bide bateti yon ber danak, besteti eron itxen" txusela.
|
|
|
Iratxoek bide batetik joan behar zena hartu eta beste
|
bide
batetik eroaten zuten. Iritxok, ba bide bateti yon ber danak, besteti eron itxen" txusela.
|
|
|
Hamaika bider agertu eutsan Erramonek abade jaunari bere hau,
|
bide
batez hiru lau gaztai eroaten eutsazala!
|
|
2011
|
|
|
Aipatu lan saioko taldeak ez zeritzon egokia akatsak nabarmentzeari, irakurlea nahasi egiten baita; alabaina, egin egiten da, akatsak justifikatu nahirik edo; beti esaten da, gainera, akatsok txikikeriak direla obraren eta itzulpenaren kalitatearen aldean eta abar. Dena den, itzulpenaren beraren prozesuan zuzentzaile faltaz edo azken orduko orrazketa ezaz jabearazten gaituzte halako oharrek, eta,
|
bide
batez, itzulpenaren egoera orokorraz, ikertzekoa litzatekeelarik gainerako hizkuntzetako sistemetan halako akatsak barkatuko liratekeenetz eta zuzentzailearen figura gurean legekoa denetz. Noski, jazoera hori hizkuntzaren normalizazioarekin dago lotuta, guztiz.
|
|
|
Mutilak lagunakaz tabernara joaten ziran, eta neskatilak etxean batzen ziran: entremes batzuk eta txokolatea hartuaz
|
bide
batez arreoa erakusteko. Ezkondu orduan, neskatilen ardurea izaten zan arreoa prestetea:
|
|
|
bat, egunerokoa, diaridxoa, Andramaritik urten, Izabale eta Olatik atxina, Mungiatik igaro eta Bilboraino ailegetan zana. Morgako jenteak hori hartzen eban, Basurtuko edo Mungiako feria eta plazetara joateko, han bendejea saldu edo etxerako jeneroa erosteko
|
bide
batez. Beste autobusa, astelehenetan Gernikara joaten zana zan.
|
|
|
Egun berezien artean sartu beharrekoak dira,
|
bide
batez, Garizuma eta Aste Santuko barau eta bijili egunak be. Barau egunetan gitxi jan behar izaten zan eta bijili egunetan okelea jatea galarazota egoan.
|
|
|
Martxan etozan artzainek artxoen truke edo diruaren ordainez zuzentzen ebezan negurako bedarleku edo barrutiak. Udabarri beranduan lurra lantzeko heldu arte ustiatzen ebezan lantzarrok, hango bedarra zehatz jan arte, eta
|
bide
batez lurra satsitu egiten eben.
|
|
|
Beti uste izan dot nonbaitera heltzeko, gehienetan edo sarritan behintzat,
|
bide
bat eta bi baino gehiago izaten dirala. Asko dira bide bat aurkitu dabenak, eta hori dala bakarra uste dabenak, eta besteak be hortik joaten behartu behar dituela uste dabenak.
|
|
|
Beti uste izan dot nonbaitera heltzeko, gehienetan edo sarritan behintzat, bide bat eta bi baino gehiago izaten dirala. Asko dira
|
bide
bat aurkitu dabenak, eta hori dala bakarra uste dabenak, eta besteak be hortik joaten behartu behar dituela uste dabenak. Bizitza arlo guztietan dagoz holakoak.
|
|
|
Egun baten, matematikako ariketa bat jarri euskun. Ni ziur nengoan ondo egin nebala, baina berak, nire nondik norako guztia ikusi barik, beste
|
bide
batetik ninoiala ohartu zanean, jarraitu barik, txarto egoala esan eta horri egokion notea jarri eustan. Hasi jakun bere bidea erakusten.
|
|
|
Orduantxe konturatu nintzan hobeto, nonbaitera heltzeko
|
bide
bat baino gehiago egon daitekezala. Ontzat hartu eustan irakasle gazteak be, eta egokidan notea jarri.
|
|
|
Neu joan nintzan, kapitanaren baimenaz, barruan egoan italiarraren ezkon-anaiari hurrengo goizera arte nasai egoteko esaten, italiarra heldu zala eta. Eta
|
bide
batez, Benito eta besteak gela txiki ilun haretan zelan egozan ikusten.
|
|
2012
|
|
|
Egun handia izaten zan hori, eta auzokoak, bezeruak eta familiakoak etorten ziran laguntzen. Behar egin, armozau eta
|
bide
batez peskan egiten eben: arrankariak, muskuiluak, kangrejoak, aingirak...
|
|
2013
|
|
|
Euskaldunok erabili dugun komunikabide nagusia bertsoa izan da, horrela zioen Joserra Garziak artikulu batean (2008) 131 gehienak euskaraz aritzen ziren bitartean, gutxiengo alfabetatuak erdarara gaztelaniara zein frantsesera jotzen zuen bere idazkietan (Eizagirre 2007: 11) 132 Ziur aski, idatziaren ekoizpen urriak bideratu zuen ahozkotasunaren arrakasta eta,
|
bide
batez, herri xehearen ahotsa izan zedin erraztu zion bertsolaritzari (Davila 1995: 261) 133.
|
|
|
Amurizaren (1981) 148 aburuz, bertsolaritza dibertimendua da, ariketa bat, kirola, hitzekin eta hizkuntzarekin jolasean aritzen da bertsolaria. Gaur egun hedatuta dago pentsaera transmititzeko eta komunikatzeko
|
bide
bat dela. Ildo horretatik, Gartzia, Sarasua eta Egañaren Bat bateko bertsolaritza, gakoak eta azterbideak (2002) 149 liburua dugu.
|
|
|
Hargatik, datozen orrialdeetan moldatu dudan ikerketa honek herri literaturatik haratago joan nahi du eta,
|
bide
batez, azken hamarkadetako literaturaren eta antropologiaren arteko harreman gatazkatsua (Frigolé 1995) 6 saihestu. Izan ere, nire aburuz, Espainiako Gerra Zibilaren inguruan euskaldunen memorian sakontzeak ez du lantzen bakar bakarrik gure iragana edo iragan hurbila.
|
|
|
Gabonak aberatsek pobreei daukanak ez daukanari limosna emateko sasoia izaten zen, eta eskeko asko ibiltzen zen etxerik etxe. Baina ez horiek bakarrik, ume eta gazte askok ere ospatzen zuten Jesusen jaiotza,
|
bide
batez sabela betez. Leku batzuetan, Olentzero lepoan hartu, koplak abestu eta eskean ibiltzen ziren.
|
|
|
Gaur egungo beste argi eta sugarri ez zegoen denboretan, sarritan auzoek elkar hartzen zuten, edo elkarrekin lanak egiteko, edo
|
bide
batez erregaia aurrezteko. Garai honetan
|
|
|
Bizkaian aparteko entzutea dauka San Blas egunean Abadiñon egiten dan ganadu feriak. Baserritarrak Bizkaiko herri guztietatik joaten izan dira eguna pasetan Abadiñora, ganadutratuak eginaz
|
bide
batez.
|
|
|
Gure artean, Santa Ageda bezperan ospatzen da, arratsaldez erronda kantuak eginez. Herririk gehienetan taldeak kalera urten eta kantuan ibilten dira, kalerik kale, aterik ate, Santa Agedaren bizitza eta heriotzea kontetan daben koplak abesten; eta
|
bide
batez, etxekoei koplak esaten. Ordeaz, etxekoek txorizoak, arrautzak eta etxeko generoa emoten deutseez saritzat, jatordu bat egiteko.
|
|
|
Kaxea (kajea) funerariak ekarten eban. Gero, andariek lepoan eroaten eben gorpua oinez eleizara aparteko
|
bide
batetik, andabidea deritxon bidetik; abadea eta monagiloa aurrean zirala. Andariak etxeko edo auzoko gizonen artean aukeratzen ziran.
|
|
2015
|
|
|
Euskarazko irakurlegoa ere oso txikia izanik, proiektuaren bideragarritasuna kolokan zegoela gaztigatzen zuten halaber. Horrek guztiak izango zuen, haatik, trufatik dezente,
|
bide
batez politikoei barre egiteko aprobetxatzen baitzuten. " Politika subnormalitatearen formatzat hartzen dugunez gero, boikota egiten digute herri honetako iraul tzaileek (eta dakikezuenez, herri honetan ia denak dira iraultzaile)".
|
|
|
Lur taldeak eta ondoren baita Oh! Euzkadik ere euskara batuaren inguruan haren aldeko iritzi argia defenditu bazuten ere, Potten batuaren inguruan zalantza gehiago ageri ziren, edo behintzat, haren lepotik eta
|
bide
batez, Euskaltzaindiarenetik barre egiteko borondate handiagoa. Horren adibide da hirugarren aleko kazetatxo bat.
|
|
|
" gorrotontzietan ahantzirik ito ziren itsasoengatik". Baita hizkuntzaren bortxaketak ere, zeinak bat datozen, esan dezagun
|
bide
batez, arestian iruzkindutako euskal literatura berri baterako proposameneko hirugarren puntuarekin: " ilunabarra ari duzu eta ni ilunabarrak nago".
|
|
|
Ikusten denez, badu testuak Deborden izpiritu eszeptiko nihilistatik franko, zeinetik La société du spectaclen jada zantzu nabariak aurkitzen ahal ziren. Halako gurutze bide moduko batean dago euskal kultura, baina bide orok kale itsuetara garamatzaten gurutze
|
bide
batean. Alde batetik, aurreko artikuluan argudiatzen zen moduan, euskal kulturaren prekarietatetik irteteko soluzioa ez da kultura ofizial bat sustatzea; baina bestetik, halako kulturarik gabe ezinezkoa da, halaber, kontrakulturarik sortzea.
|
|
|
Amatiñok beste
|
bide
batetik jotzen zuen, Jaurlaritzaren politiken defentsan. Ukatu egiten zuen euskal aldizkarien ordez erdarazko egunkariak sustatu nahi zituztenik, lehenengoentzat 4,5 milioi pezeta zegoela eta egunkarientzat, aldiz, xemaikorik ere ez.
|
|
|
Bigarrenean Cardinalek bi idazleak bisitatzera Donostiara egindako bidaia kontatzen dute, bahitzaileak nortzuk izan ziren argitzeaz gain. Arestian aipatutako ezaugarri autofikzionalak dituzten artikuluak dira biok,
|
bide
batez.
|
|
|
Hamabi futbolari euskaldun aukeratu omen ditu Kubalak Españaren defendatzaile izateko, eta ez gehiago lotsagarri ez geratzearren. Zorionak eman nahi dizkiegu, eta
|
bide
batez, enkargutxo bat egingo baligute, Rodolfo eta Wash non bisitatu litekeen galdetzea alegia. " Operación Masacre" ren egilea, 1927an Río Negron jaioa, eta dirudienez orain arte zeukaten gartzelatik norabait izkutatua.
|
|
|
LUR/ KRISELU/ HATSAPENAK euskeraren batasunaren zerbitzuan jartzen dira. Beren hautapen kontseiluak, Gabriel Aresti, Xabier Kintana, Ramon Saizarbitoria eta Ibon Sarasolarekin osaturik dagoenak euskal gaiztoko dialekto mordoiloetan idatzitako lanak ukatuko dituela jakin arazitzen du, eta
|
bide
batez euskeraren batasunik nahi ez duten euskaldunak euskeraren eta Euskalerriaren etsaiak direla deklaratzen du. Are gehiago negarreztatzen du batasun hori gonbatitzen dutenen portaera, bereziki Eizmendi" tar Iñaki" Basarri" jaunarena, zeinak, Euskaltzaindiak Arantzatzun hartutako erabakiak onartuko zituela publikoki manifestatu ondoren, bere hitzari ez dion eusten.
|
|
|
Euki nebazan hartu emon batzuk soldadu egozan eibartar sozialista batzukaz be, Eleizeagaz ez ebela euki gura zerikusirik eta. Guretzako hori izaten zan urteteko
|
bide
bat. Elorriaga aitatu dot eta Elorriagara be joaten gintzazan dotrinea emoten.
|
|
|
Bituria zan 60 mila biztanleko uri bat, batu batua. Katedralera etorten gintzazanean, egoan
|
bide
bat negargarria, zuloz betetako kamino bat, Avenida del Padre Hoyos deitzen eutsen burlez. Han egoan Ajuria, fabrika bat.
|
|
|
Aurrekoen barri hartu behar dogu, euren jakituriaren barriemoile izateko eta kateari jarraipena emoteko. Helburu horregaz, Labayru Fundazioak, Zamudioko Udalaren aginduz, eta Lagatzu Euskara Alkarteagaz alkarlanean, hainbat zamudioztar alkarrizketatu ditu bizimodu tradizionalari buruzko informazinoa batzeko,
|
bide
batez herriko euskerea gordez.
|
|
|
Artazuriketea be portalean egiten eben alkarrekin, eta,
|
bide
batez, errosarioa errezetan eben; batek errezau eta besteek erantzun.
|
|
|
Orduan, ogia sartu aurretik, brasea batu eta puntan irak amarrauta eukazan palu bategaz garbitu egiten zan. Labasua egiten zanean, labearen berotasuna aprobetxetako,
|
bide
batez piperrak, sagarrak eta opilak erreten ziran; baita artoa igartu be.
|
|
2017
|
|
|
Hau,
|
bide
batez esanda, niaren gaineko ikuskera postmodernista da. Kontua ez da, noski, gizabanako modura garen errealitatea ukatzea.
|
|
|
127 Ibid., 387 or. Olaziregik zehaztu bezala, Atxagak aipatu idazlea Joseph Joubert frantsesa da(). eman dio Azken hitzaren bila ri,
|
bide
batez errealitatearen izaeraz dauzkagun usteak zalantzan jartzera bultzatu gaituelarik, beste behin ere.
|
|
|
" Lehenengo, ea existitzen diren jakin nahi nuke. Eta ea neu ere existitzen naizen
|
bide
batez..." 224
|
|
|
Izotza gainetik kendu eta bizitzeari berriro ekingo badio, mundua ulertzeko era aldatu du, beraz.215 Horixe da Maribelen eskutik eginiko bidaian lortuko duena. Goioren okerra izan da itsu sinestea Euskal Herriarentzat zehatz mehatz definituriko telos batean, kontzientzia politiko zurrunegi hori, alegia, zentzuz beteriko nia ere eskaintzen ziona,
|
bide
batez. Baina errealitateak ez du halakorik onartzen.
|
|
|
(1274 orr. passim.); Mari Jose Olaziregi, Bernardo Atxagaren irakurlea (Donostia: ...xi haietan jazotakora mugatzen dela iruditzen baitzaio.65 Beraz, oroitze ekintza batek eratzen du hemen ere kontakizuna, hasi eta buka, Camilo Lizardirena bezain akuilu larrikoa ez izanik ere, kutsu dramatiko handi samarrekoa badena, jasotako berriak bere bizitza osoa beste modu batez argitu eta ordenatzera behartu baitu Esteban, memorandum bat idaztera, berak hamabigarren ale horri emandako izena
|
bide
batez aipatuz.
|
|
|
Hutsune kritiko hori benetakoa izan zein ez, hemen beste irakurketa bat gehituko zaie orain arte plazaratutakoei, beroriek seinalaturiko hainbat elementu funtsezko oinarritzat hartuta, bestelako ondorioak ateratzeko. Azpimarra, hain zuzen ere, Atxagak Obabakoak en bidez gorpuztu antiesentzialismoan ezarriko da, zeinak, antzinako gizartearen mundu ikuskera mitikoak jaso ohi dituen begirada errukior eta jasanberak baztertuz begirada horiek maiz ezkutatzen duten hantuste axolagabea
|
bide
batez azaleratuz, modernitateak aldarrikatu ohi duen nagusigo kognitibo eta morala itxurazkoa baino ez dela erakutsi baitu. Mitoaren munduan barnako bidaia antsikabe eta dibertigarria beharrean, beraz, Obabakoak ek postmodernismo kezkati eta arretatsu baterako sarbide zuzena eman digu.
|
|
|
Orduan nik ez jaukoat zereginik! Beste
|
bide
bat hartu behar joat...
|
|
|
Hurrengo egunean lasterketa zan eta Loroñori ez eutsen parte hartzen itxi, indepen dienteentzat eta handik beherakoentzat bakarrik zalako karrerea. Nik urten neban, baina harri soltez betetako
|
bide
batetik sartu ginduezan eta eroan nebazan tubular guztiak zulotu nebazan, izan be oso finak ziran eta. Lasterketa atzean joaten dan kamioian sartu nintzan eta Aranjuezera.
|
|
|
Francisco Ibañez" Cables" aitatu dodanez,
|
bide
batez esango dot, epaile zelebrea zala. Bere bizikletatxua hartzen eban eta motxilan dorsalak, banderinak eta abar.
|