|
2000
|
|
|
Badakite geldirik ezin dutela iraun, horrek beren amaiera suposatuko lukeelako. Batek
|
bide
bat aukeratzen du senez; beste batek beste bide bat, zantzu bat dela-eta; hirugarren bat metodikoagoa da eta, zin zinez, ebentualtasun guztiak hartzen ditu kontuan, argumentu eta kontraargumentu denak neurtu eta, desegokiak direla ez dakien premisa batzuen arabera, ibilbide batetik bideratzen da hura zuzena delakoan, erabat harro eta fidakor arazoa maneiatzeko izan duen moduagatik.... Laugarrenak, azkenik, hirugarrenak egin lez, aukera guztiak metodikoki eta arretatsu analizatu ondoren, denak oso ahulak direla onartzen du.
|
|
|
Badakite geldirik ezin dutela iraun, horrek beren amaiera suposatuko lukeelako. Batek bide bat aukeratzen du senez; beste batek beste
|
bide
bat, zantzu bat dela-eta; hirugarren bat metodikoagoa da eta, zin zinez, ebentualtasun guztiak hartzen ditu kontuan, argumentu eta kontraargumentu denak neurtu eta, desegokiak direla ez dakien premisa batzuen arabera, ibilbide batetik bideratzen da hura zuzena delakoan, erabat harro eta fidakor arazoa maneiatzeko izan duen moduagatik. Laugarrenak, azkenik, hirugarrenak egin lez, aukera guztiak metodikoki eta arretatsu analizatu ondoren, denak oso ahulak direla onartzen du.
|
|
|
Laugarrenak, azkenik, hirugarrenak egin lez, aukera guztiak metodikoki eta arretatsu analizatu ondoren, denak oso ahulak direla onartzen du. Ondorioz,
|
bide
bat zozketaz onartzea erabakitzen du. Parabola hau uste finkaketaren bere lau metodo edo aldiak ezartzeko baliatu zuen Neurathek:
|
|
2001
|
|
|
Guda bera ordenaz eta giza eskubideen goi errespetuz eramana izan bada, zerbait sublimea darama beragan eta
|
bide
batez hainbat sublimeago egiten du guda horrela daraman herriak, zenbat eta handiagoak izan diren jasan dituen arriskuak, kementsu jardunez; alderantziz, luzaroko bakeak azoka giroa garaiarazten du, eta batera egoismo soila, koldarkeria eta alferkeria, eta herriaren gogoa makurraraztea.90
|
|
|
Onerako, ederrerako eta egiarako zeharo zabal eta maiteminduta, goi ekintzen amesle. Eta
|
bide
batez bere handinahi irrikak, sexu gurariak eta eramana.
|
|
|
Eta
|
bide
batez zera dakusagu: giza berdintasuna maitagogo izate hutsean datzala, ez adimentsu, kementsu, buru oneko.
|
|
2002
|
|
|
II. hitz atzeko atal oso batzuk alde batera uzten dira —esaterako, VIII. atala, oheei dagokiena— eta beste zenbait atal batuta daude, dagoeneko aipatu dugun moduan. Dumontek laburtzeko darabilen
|
bide
bat Benthamen testuko xehetasunak edo adibideak moztea da. Adibide baterako, Benthamen IX. atala, ‘Osasuna eta Garbitasuna’, osasunaren gainean kontuan izan behar diren hamaika punturen zerrenda batekin hasten da; frantsesezko testuan zerrenda hau sei puntura murriztu da.
|
|
|
Horrez gain, gainera, badaude egon kuxkuxeroak, bidaztiak, presoen lagun eta senitartekoak, ikuskatzailearen nahiz espetxeko gainerako langileen ezagunak, arrazoi desberdinak bitarteko, beren presentziarekin gure printzipioa indartzera etorriko direnak eta,
|
bide
batez, zigor etxeotako nagusiak ikuskatuko dituztenak, nagusiok langileak ikuskatzen dituzten modu eta neurri berean. Publiko komisio handi honek gure zaintzapean geratzen diren eraikin guztiak perfekzionatuko ditu, zalantza izpirik gabe.
|
|
|
Hemen aurkeztutakoak presoen erreforma erdiesteko jarraitu beharreko printzipio, eginbide eta baliabide nagusiak biltzen ditu. Oro har, ikuskaritza orokorraren eta kontratuzko administrazioaren komenientziaz hitz egin dugu, horrek eragiten baitu espetxeetako segurtasuna areagotzea eta,
|
bide
batez, ekonomia halako bat erdiestea ere. Beste alde batetik, berriz, estatu orok bere gogara erabili duen gobernu tresna berri batez ere hitz egin dugu, eta horrek ekartzen dituen abantailak zehaztu ditugu.
|
|
2003
|
|
|
Gizartearen oinarriak kolokan jartzen ditu, eta, are gehiago, gizartea bera suntsitu duela ematen du. Hori aintzakotzat hartuta, azaldu behar da Jainkoak zer nolako baliabideak erabiltzen dituen gizarteari eusteko, eta,
|
bide
batez, pozoiak eragin dituen gaitzei aurre egiteko.
|
|
|
Hitz batez esateko, jurista kristau baten aurrean gaude, arrazoiaren bidez ekitatea bilatu eta horren arabera zuzenbidea antolatu nahi duena, erromatar zuzenbidearen aspaldiko tradizioari eutsiz, eta,
|
bide
batez, zuzenbide naturalari berezko eta aldaezina zaiona azpimarratuz. Horretarako, bistan da, egitura berriak behar ditu.
|
|
2004
|
|
|
Baina bada, bestalde, beste eztabaida
|
bide
bat arau honi buruz hausnarketa egitean. Modu estuan ulertuko bagenu, argitasunaren eta bakuntasunaren aldarrikapen horrek arrazoimenaren adiera jakin bat biltzen du, bera ikuspegi matematiko formal hutsera murrizten duena.
|
|
|
Gizakiaren askatasuna ez da askatasun idiliko bat, idealismo batzuek pentsarazi izan duten bezala; baina aldi eta alde orotan gizakiak erakutsi du gai dela naturak, gizarteak edota bere egoerak ezartzen dizkioten mugei eta baldintzapenei aurre egiteko. Horretan datza gizakiaren askatasuna, besteak beste. c) Eudaimonismoaren zein enpirismoaren (positibismoaren aitaren) ikuspegi partzialak gainditu asmoz, etikaren historiak beste
|
bide
bat jorratu du Kanten eskutik. Kanten arabera gizakiaren hautuek beste oinarri bat behar dute hartu, benetako hautu etikoak izango badira.
|
|
|
...terik, eta adimena ez baitatza formalki pentsamendu abstraktuaren eta erreflexio kontziente betearen gaitasunean, baizik eta gauzak errealitate gisa atzemateko gaitasunean". 20 Bereizketa honek berebiziko garrantzia du, zeren, Ignacio Ellacuriak zuzen ikusi zuenez," gizaki mota ezberdinak onartzeko oinarria ematen baitu" eta, erants dezakegu, arrazoimenaren idolatria saihesteko argi
|
bide
bat seinalatzen baitu.21 Guztiarekin ere, ezin uka daiteke arrazoimena ere gizakiaren berezko ezaugarri eta tasuna dela, baldin eta gizakiaren egungo estadio ebolutiboa hartzen badugu eta arrazoimena artikulazio bikoitzeko hizkuntzaren ahalmenaren (hots, mintzamenaren eta ez baitezpada idazmenaren!) korrelato formaltzat hartzen ere. Horixe adierazi nahi izan dugu logos kontzeptua hizkuntza/ arrazoimen binomioaren bidez itzuli dugunean; hizkuntza/ adimen binomioa ere eman genezake, dudarik gabe.
|
|
2005
|
|
|
50 Lan honetan aliantza berria erabiltzen dut hauxe esateko: ezin da beste
|
bide
batetik jakin zer den zilegi kristauentzat. Nik hori zuzenbide naturaletik bereizten dut, beste askok egiten dutenaren kontra.
|
|
|
Bodinengan, jakintza-gai hori zuzenbidearekin nahasten da. Edozein modutan ere, nire lanaren pasarte askotan aipatzen dut zer den onuragarri,
|
bide
batez bada ere, eta, horrela, zuzenbidetik argiro argiro bereiziz.
|
|
|
Pertsonaren formazioa eta hezkuntza halabeharrez da pertsonala, hau da, kanpoko laguntza beharrezkoa bada ere bakoitzak bere barruko indarrei jarraituz jorratu behar du bere izaera. Ez da ahaztu behar, hala ere, garapen honek akaberarik ez duen
|
bide
bat osatzen duela eta, honengatik, bere helburua batez ere etengabeko aktibitatean egotea dela, eta ez hainbeste emaitza jakin batzuetara iristea. C. Menzeren laguntzarekin bildu ditugun ideia hauek, azken finean, gure autorearen" indibidualitate" kontzeptuaren ezaugarri garrantzitsuenak laburtzen dituzte, eta esan beharrekoa da guztiak daudela presente —era batera edo bestera— gizakiari buruzko bere idazki guztietan.
|
|
|
" Espirituarentzako ariketa egokienetako bat", honela dio Humboldtek," hizkuntza batean pentsatu dena beste batean adieraztea da", ze" honi esker pentsamendua espresio era zehatz batekiko independenteagoa bihurtzen da" 150 Norbaitek gaitasuna badu ideia jakin bat bere jatorrizko hizkuntzan eta baita beste hizkuntzetan ere esateko, adiera ezberdinen arteko korrelazioa biribila ez dela ikustearekin batera, esamolde horietako bakoitzaren erlatibotasunaz kontziente izateko aukera irabazten du. ...ot; mintzatzen denaren espiritua da, bi hizkuntzen erabileraren bitartez, taktu linguistiko batez eta, gainera, kontzientzia linguistiko orokorrago eta zuzenago batez jabetzen dena" 151 Horrela, bada, hizkuntza ezberdinak ezagutzea eta erabiltzea, pertsonen arteko informazio trukea errazteko bitarteko praktikoa izateaz gain, bada ere pertsona ezberdinek euren burua era orekatu batean osatzeko
|
bide
bat.
|
|
|
Hizkuntzaren esentziara hurbiltzeko beste
|
bide
bat, zehazki, Humboldtek lantzen eta eskaintzen duen kontzepzio linguistiko berriaren eskutik datorkigu, funtsezko bi ideia nagusitan laburtu eta azaldu daitekeena. Horietako batek, lehenengoak, hizkuntzak bi dimentsio dituela edota berau bi perspektibatatik kontsideratua izan daitekeela dio, ideia hau azaltzeko hark" ergon eta energeia" kontzeptu pare ezaguna erabiltzen duelarik:
|
|
2006
|
|
|
gizakirik gabeko natura ez bailitzateke espazio erreala baizik. Gizaki ez den animaliak ere,
|
bide
batez esanik, badauzka gurariak, bere gurarien arabera dihardu: jan eta edan egiten du, gizakiak legetxe.
|
|
|
1999ko abuztuan Donapaleura joan nintzen, astebete, frantxixkotarren egoitzara, guztiaren oinarriaz hausnartzera. Hamaika ipuin ere zirriborratu nituen
|
bide
batez.
|
|
|
Hauek ez dute gauza handirako balio izan, ez dute funtsezko arazorik konpondu, aztertu bestela datuak. Udalbiltza izan liteke itxaropen
|
bide
bat. Ispilu nartzisoa gainditurik, ongi etorri kamera birtualari eta ekarriko dituen egia berriei, Kojeveren handitasuna eta Alessandriren loreak uztartuko dituztenak.
|
|
2007
|
|
|
• Korintoarra: joera ornamentala eta manierista nagusitzen da 450 urtetik aurrera; kapiteletan akanto hosto lerro bi erakusten dira, naturalismoaren eraginez, dotorezia, delikatutasuna, zehaztasuna eta fintasuna nahastuz;
|
bide
batez, ertz eta bazterrek sortzen zituzten arazoak konpontzen dira teknikoki, kapitelen behin betiko forma izango den horrekin213.
|
|
|
• V. mende hasieran contrapostoa asmatzen da, Kritiosek famatuko zuena: pisuari eusten dion zangoa eta pisuz askatzen dena bereiziz, gorputza flexionatuz —eta,
|
bide
batez, sorbaldak desorekatuz eta lepoa biraraziz—, indarra eta mugimendua bezain gauza abstraktuak adierazten dira; bizitza eskaintzen zaio brontzeari: oina ibilian jarri, bularra puztu, bizkarra okertu, giharrak aktibatu... 218.
|
|
|
6 Colli, 2000: 115 Ikusiko dugunez, gaur egun jakintsuak filosofoak baino filosofoago egiten dituenik badago, ordea; filosofo izateko jakintsu izan beharra aldarrikatzen duenik,
|
bide
batez.
|
|
|
Eskulturaren lekukotasuna erabili ohi da giza gorputzari buruz —giharrak, zainak, tendoiak, zimurrak— artistek lortu zituzten ezagupenak agerian uzteko eta,
|
bide
batez, medikuntzaren eraginak baieztatzeko. Polikletok berak ere utzi digu bere ezagupenaren berri Kanon tratatuan:
|
|
|
Filosofoak ez ziren arlo horretan salbuespen bat izan: haientzat ere kartografia mundua kontrolatzeko
|
bide
bat izan zen:
|
|
|
hezkuntza berez zer den galderari erantzutea aldez aurretiko zeregina da pedagogo ororentzat, eta, auzi horretan, berorrek ezinbestean jo behar du hezkuntzaren antropologia filosofikora eta hezkuntzaren antropologia kulturalera. ...garamatza —hezkuntza gizakiaren beraren behar, posibilitate eta obligazio bat da—, baita hezkuntzaren izaera" teleologikoaz" ere —heztea helburu baten araberako jarduera bat da— Gizakiaren ikerketa pedagogiko kulturalak, bestetik, sozializaziorik gabeko pertsonalizaziorik ez dagoela esaten digu —banakoaren errealizazioa beti taldearen baitan ematen da— eta,
|
bide
batez, kultura ezberdinen araberako sozializazioez eta hezkuntzaren erlatibitateaz hitz egiten digu. Bestela azpimarratu beharrekoa da, hezkuntzaren antropologiaren baitan ere, pedagogia ekintza edo jarduera baten zientzia dela —ez da deskribapenetan agortzen— eta, horrenbestez, hezkuntza mailan egin beharreko horren zentzuaren inguruko galdera etikoa saihestezina dela.
|
|
|
Bigarren atala, hizkuntzaren pedagogiaz: hizkuntzak badu didaktika linguistiko oro gainditzen duen berezko interes pedagogiko bat, hizkuntzak berak funtzio hezitzaile propioa duenez eta,
|
bide
batez, hezkuntzaren beraren posibilitate baldintza osatzen duenez. Aipatutako hizkuntzaren funtzio hezitzailea, finean, gizakiaren berezko linguistizitatean oinarritzen da —gizakia berez da hiztuna—, eta, horrenbestez, gizakiaren izaeran eta garapenean eraginkorra den hizkuntzaren zeregin antropologiko edo humanizatzaileaz hitz egiten dugu.
|
|
|
Eta bukatzeko, hirugarrenik," euskal hezkuntzaren dimentsio etikoa" delakoaz aritu gara: jarduera pedagogiko eta hezkuntza linguistiko ororen berezko alde etikoak, gure kasuan, euskal hezkuntzaren beraren zentzu etiko orohartzaileaz galdetzera garamatza eta,
|
bide
batez, baita bertan euskarak betetzen duen edota bete lukeen paperaz hausnartzera ere. Kontua da, bada, aniztasun antropologikoaren diskurtso teorikoa gure errealitatera ekarri beharra dagoela eta, orduan, ezinbestean hitz egin behar dugula giza eskubide orokorren baitan kokatu eta ulertu beharreko euskal hezkuntza, hizkuntz eta kultur eskubideez.
|
|
|
Hitz egite hutsak ezin du ezer bermatu —negoziazio prozesu bat ez da beti adostutako emaitzetara iristen—, baina egia da ere, esan ohi bezala, hitz egin gabe ezin daitekeela ezer konpondu —ez litzateke negoziazio prozesurik egongo— Hain zuzen horren haritik —elkarrekin hitz egiteak, egiaz, pertsonak elkar hurbildu eta elkartu ditzakeelako— esan dezakegu: " Elkarrizketarako hezkuntza guztiz eta zuzenean da bakerako hezkuntza" 187 Bollnowen hausnarketa horiek, azken batean, hizkuntz pedagogiaren inplikazio etikoa bistaratzen digute eta,
|
bide
batez, baita horrek gizakiaren formazio orokorrarekin duen lotura ere.
|
|
|
Bere pentsamendu guztiaren oinarrian, beti ere, gizakiaren inguruko kezka orokorra dago edo, zehatzago, gizakiaren beraren izaera esentzialari eta garapen historikoari buruzko galdera, zeinak nahitaez eskatzen dion antropologia filosofikoa eta pedagogikoa uztartzea. Horren haritik, Schuz interpreteak, adibidez," antropologia hermeneutiko" bezala ezaugarritzen du Bollnowen pentsamendu filosofiko pedagogikoa272,
|
bide
batez bertan Diltheyk, fenomenologiak eta existentzialismoak eduki duten eragina azpimarratuz. Gizakiaren izaera berez da irekia —aldakortasuna a priori bat da berarengan—, eta, horregatik, antropologia filosofikoak nahitaez garamatza antropologia pedagogikora, non ezinbestekoa den gizakiaren beraren hezia izateko gaitasunaz eta beharraz hausnartzea.
|
|
|
orain arte ahoskatu gabe zegoen zerbait ahoskatzerakoan —nahiz eta hori zalantzazkoa eta totelka izan— errealitatea sortzen dela, hain zuzen, zehaztugabekoari zehatza den zerbait irabaziz. Era horretako ahoskatze bakoitzak, iluntasunean ezkutatutakoaren manifestazio bakoitzak, errealitatea sortzen du, eta,
|
bide
batez, ausardia eskatzen dio berori entzuten duenari. Baina gizakia, azken finean, bere burua erakuste horretan hazten da.
|
|
|
Hizkuntza, finean, ez da gizakiari itsasten zaion zerbait, baizik eta, egiaz, berorren nortasuna eta bilakaera pertsonala ahalbidetzen duen elementua; eta, horregatik, pedagogiak ezinbestean egin behar du hizkuntzaren sakoneko zeregin antropologikoaren inguruko galdera. Zentzu honetan, hizkuntzaren pedagogia hizkuntzaren bidezko hezkuntza da eta,
|
bide
batez, hizkuntzen irakaskuntza gizakiaren humanizaziorako bitarteko edo tresna. Hezkuntzak, beraz, ezin du bere helburu orokorra ahaztu hizkuntzaz arduratzerakoan edota hizkuntzaz arduratzeagatik, alegia, hezkuntzak gizakiaren humanizazioaren perspektibatik bideratu luke beti hizkuntzarekiko bere interesa.
|
|
2008
|
|
|
Printzipioen partikulartasun vs unibertsaltasun gaiaren inguruko formulazio berri batetik abiatuta, XIII 10 atalean Aristotelesek bederatzigarren aporia jasotzen du: Ideia platonikoak eta gauzen printzipioen existentzia banandua ukatzen du eta,
|
bide
batez, ezagutzaren inguruko arazoari irtenbidea ematen saiatzen da. Atalak erreferentzia zuzena egiten dio aporiari (cf.
|
|
|
Beraz, Ortzia bat eta bakarra da eta printzipio bakar baten menpe dago. Planteamendu horrekin, Aristotelesek errealitate osoari batasuna ematen dio eta,
|
bide
batez, errealitate horren razionaltasuna eta ezagutzaren ahalbidea bermatzen ditu. Bere sistemaren razionaltasuna irudikatu nahian, Aristoteles, bere ikerketa orokorra amaitzeko, poetarik handienaren bertso batez baliatuko da:
|
|
2009
|
|
|
Zerbaiten egia esatea, aldez edo moldez, hura egiazko bihurtzea da, hura bere errealitatean sortzea; baina alderantzizko norabidea ere baliozko da: egiazkoaren esku hartzea hura problema bihurtzeko, ezagutze prozesuan sarrarazteko
|
bide
bat da.
|
|
|
Marxengana zihoan lotura nabarmenduz— eta,
|
bide
batez, filosofia espekulatiboaren aldeko interesa, zeharka bada ere, legitimatzeko. Horrek denak, ordea, ez zuen luze iraungo.
|
|
|
Lehen denboraldia bitartekoa dugu. Marxismo leninismoaren erortzea nabarmena da, baina
|
bide
batez Marxen barne muineko pentsamenduaren bizitasuna nabaria ere. Izan ere, unibertsitatean eta intelektualen guneetan marxismoa baztertua utzi dutenen kontra, Hirugarren Internazionalaren ingurumariaren aldetik itzal handiko filosofo eta pentsalari batzuek ahalegin berri bat eman nahi diote marxismoari.
|
|
|
Beraz, has gaitezen, bada, Kantengandik abiatuta, arrazoimena ahultzen edo zikintzen jarraitu duen korrontetik, izpirituaren filosofiatik. Hegelek, eta gero Marxek,
|
bide
bat hartuko dizute, arrazoimenera historia eta klaseen arteko borroka txertatuz. Eta horrelaxe arrazoimena zikinduz edo erlatibizatuz, logikoa denez, horren krisia etorriko da.
|
|
|
Eta geure burua kokatzeko berriro errepikatuz, Kantengandik tiraka, izpirituaren ildotik tiratu dutenak izan dira Hegel eta Marx. Baina beste alde batetik, berbaitango gauza errekuperatu duen beste
|
bide
bat zabalduko da, Schopenhauerrengandik Nietzscherengana doan haria: nahimenaren filosofia.
|
|
2010
|
|
|
1606 urtean, Coimbrara dator eta berriro ekiten dio eskolak emateari, eta,
|
bide
batez, De legibus Ac Deo legislatore lana argitaratzen du 1612 urtean, eta Defensio Fidei Catholica adversus Anglicanae Sector Errores, 1613 urtean. Azken hori Aita Santu Paulo V.ak eskatuta egiten du, Ingalaterrako errege Jakue I.ak Aita Santuaren aginteari egiten zion men eza ezabatzeko.
|
|
|
Aipatutako ikerketa soziologiko linguistiko horien guztien artean, bada, zuzenean edo zeharka" elebitasuna" aztertzen dituztenak bakarrik kontsideratuko ditugu jarraian158, hain zuzen, aztergai horren inguruko ikerketa lerroa guretzat biziki interesgarria delako. Horren baitan, lehenik, J. Fishmanen" hizkuntz ukipena" kontzeptua aipatuko dugu eta,
|
bide
batez, baita" elebitasun soziala" edo" gizarte elebiduna" 159 aztertuko ere:
|
|
|
Hizketaren egokiera, beraz, bada ere diskurtsibo testuala; horrela, hizkuntz konpetentzia ez dagokio soilik kode linguistikoaren egitura formalei edo ezaugarri estrukturalei. Moreno Fernandezek, zehazki, zabalagoa den" konpetentzia komunikatiboaz" hitz egiten du eta,
|
bide
batez, baita oraindik ere zabalagoa den" konpetentzia kulturalaz" batez ere185 Bestela, aipa dezakegu, Hudsoni jarraituz, aztergai dugun" konpetentzia komunikatiboak", egiaz," konpetentzia gramatikala" eta" konpetentzia pragmatikoa" biltzen dituela186: hizkuntz konpetentzia hizketarako konpetentzia da, eta, jada ikusi bezala, horrek, ezagutza mailako gaitasun teorikoa ez ezik, beharrezkoa du ere erabilera mailako gaitasun praktikoa.
|
|
|
Horren haritik, bada, Wundtek abian jarritako" hizkuntzaren psikologia" aipatuko dugu jarraian eta,
|
bide
batez, baita horren inguruan Buhlerrek egindako ekarpena ere. Serrak eta Vilak dioten bezala:
|
|
|
Hizkuntza komunitate bat bere errotiko izaeran zer den ezagutu duen batek, bada, zalantzarik gabe onartuko du estatu mailako zereginak eta ikuspuntuak modu jakin batean ikusi eta argitu behar direla, hala nola, hizkuntza komunitatearen bizi legeekiko halako gatazkak saihesteko moduan. Eta horri jakite bereizi bat dagokio, alegia, hizkuntza komunitateak zertarako existitzen direnari buruzko jakite bat, eta,
|
bide
batez, beroriek euren ama hizkuntzekiko interakzioan —eta giza osotasuna dela eta— egin behar dutenari buruzko jakite bat.
|
|
2011
|
|
|
Parmenidesek aldarrikaturiko identitatean ez baina [desberdintasunean oinarritzen den ontologia nahi du Heideggerrek bestetasunaren sakontasun amaigabean murgildurik; Kierkegaard eta Nietzsche Hegelen mugimendu abstraktu [logikoa hautsiz datoz eta mugimendu erreala aldarrikatuz, jainkoa hilez... eta,[
|
bide
batez, gizakia.
|
|
|
Beraz, ez gara osotasunaren ordenaz ari, baizik eta pentsaturiko ordenaren osotasunaz. Arrazoimena lehenesteak, berak baitaki izateaz eta berak jartzen baitio izena, gauza daitekeen
|
bide
bat egiten du eta helburu baterantz garamatza, eta helburu hori gure esperientzia munduan hautatu eta ordena oso gisa ezartzen dugu. Orduan bai, orduan izatearen ordena eta esatearen ordena bat bera dira.
|
|
|
• Akademiek modu dogmatikoan orain arte esandako gaitasunez gainera badira beste batzuk ere gure organismoan (mirari egileak, trebezia harrigarriko sendagileak, ulertezintzat jotzen dugun horren atzean dagoen oro...). Horrelakoetan, organismo fisikoa
|
bide
bat baino ez da, eta organismo hori erabiltzen dugu hiru dimentsioko mundu honetan beste zerbait erreal bihurtzeko.
|
|
|
1 Izenburuak onartzen du Parmenidesen Poeman egiara edo egietara garamatzan
|
bide
bat dela.
|
|
|
Hori ezin daiteke azaldu ikuspegi lineal batetik, baina ikuspegi holografikoak lagun diezaguke ulertzen: hortxe bide dago dena, tolesturik, dena bat, eta behatzaileak
|
bide
bat hartzen duenean edo gune batean jartzen denean, hura agertu egiten zaio begien aurrean edo pentsamenduan.
|
|
|
Bertan, bere antihumanismoa gizon emakumearen aldekoa dela, ziurtatzen digu. Eta,
|
bide
batez bere iragan politikoa zuritzeko, aurreko urteetan berak komentatu duen Holderlin hori dela, nabarmentzen du, Schiller eta Goethe baino hobeto, mendebaleko gizon emakume modernoaren patuaren poeta, humanismoaren tipo bat ez estereotipo prefabrikatua, tradizionala, erakusten duena. Berak ere, bada, Holderlinekin, ez Alemaniaren, baina mendebalearen patuaz ziharduela, eman gura lioke aditzera irakurleari.
|
|
2014
|
|
|
Hirugarren une erabakigarria: ez dezagun ahaztu benetako lehenengo heroi wagneriarra, hil ez den posizio arketipiko wagneriarrean dagoena, erromesaldi infinitua egiten ari dena, heriotzaren bidezko erredentzioa aurkitzeko gai ez dena (nahiz eta hori nahi duen), Holandar alderraia dela, eta hori figura judu argi bat da, Ahasverren ostean landua, Judu alderraia (eta,
|
bide
batez esan dezagun, hori lantzeko iturri nagusia Heine da, poeta judu bat!). Gainontzeko heroi wagneriarrak Holandarraren bariazioak dira, baita Lohengrin ere (ez al dago bera ere, pazientzia gutxiz, Monsalvaten zain, larri dagoen dama baten deiaren zain, ‘Monsalvateko gozamen frigidoen’ bizitza aspergarri eta antzutik libratua izateko zain?); Wotan Ibiltaria bihurtu zen, eta Kundry bera judu alderraia da (hala, agian, Parsifal en amaierako" Erredentzioa erredentoreari" misteriotsua hala irakurri genuke:
|
|
|
Horren gainean amaitu nahiko nuke, uste baitut geuretzako arazo garrantzitsuena izan daitekeela gaur, ez soilik musikaren mailan, baizik eta baita filosofian ere. Tokiz tokikoaren eta mundu mailakoaren arteko harremana, jarraipenaren eta etenaldiaren arteko harremana, trantsizioen natura, afera garrantzitsua da filosofiaren adar guztietan eta zehazki
|
bide
batez esandapolitikan. Etenaldia ez bada politikoki, hain justu, iraultzaren figura tradizionalaren bidez adierazten, nola adieraziko da?
|
|
2016
|
|
|
Ikusmolde horri De Waalek begikera ekialdetarra kontrajartzen dio, gizartetik partituz norbanakoa hasieratik beretik komunitateko kide gisa ulertzen duena (Antzinaro klasiko guztiak mendebalean ere egin zuen moduan). Begieskera horren zuzentasuna naturazkotasunatximinoen ikerketako datuekin justifikatzen da,
|
bide
batez ikerketa mendebaldarreko metodologia indibidualistaren desegokitasuna salatuz. Komunitatearen zentzua, sorterriaren eta erkideenganako eraspena, atzerriarekiko eta arrotzekiko kontrariotasunak indartzen du.311 Tximino taldeek gogorki defendatzen dituzte lurraldea eta jendea.
|
|
|
Antzina antzinenetik buruhaustu du itaun horrek pentsamendu filosofikoa, eta kausa naturgaindikoetara hel egin izan du, bestelako azalpenik asmatu ezinda. Gaurko egunotan, alabaina, zientzia modernoen lorapen izugarriak (Antropologia, Etnologia historikoa, Biologia, Psikologia) arrazoizko eta arrazoi hutsezko esplikazioak ahalbidetu dizkigu,
|
bide
batez giza idealentzat ere oinarritzapen natural arrazoizkoak posible bihurtuz.204 Irabazpen horietan ohorezko tokia dagokio Darwini.
|
|
|
Mendebaleko kulturaren oinarrizko paradigma kontsideratzen dena krisian dago; edo, behintzat, hala ikusten dizu dualismoaren hainbat kritikok. Bere ikergaiengatik, De Waali gehien interesatu zaiona kultura/ Natura dualismoa da, horrekin lotzen diren dikotomiekin (gizakia/ aberea, gizaberea/ genea, instintua/ moraltasuna, etab.), hala tximinoaren ideia guztiz taxugabetu dugulako,
|
bide
batez gizakiarena berarena ere deformatuz. De Waalek, Natura/ kultura dualismoa kritikatuz, gizakia zein tximino den (edo tximinoa zein gizaki) emango digu ikustera bere liburu dibertigarrietan.
|
|
2017
|
|
|
Ordea, bera munduaren barruan dagoela jakin badakit ere, Frantzian, Parisen irakurtzen, bere nortasun agiria ikusi ezean, suposatu baino ez dezaket egin bera atzerritarra dela (horrek zera esan nahi du: pentsatu kontrol baten menpe dagoela, prefekturako zerrendaren batean dagoela, hitz egin behar zaiola holandesez, edo italieraz, bere aldetik jarrera bat edo beste lortzeko, nazioarteko posta gutun
|
bide
batetik edo bestetik heltzen dela bereganaino halako eta horrelako zigiluarekin, eta abar). Haatik, nortasun agiri hori printzipioz munduaren barruan ematen zait.
|
|
2021
|
|
|
9). Hortik abiatuta," gizakia berak egiten duen hori baino ez da"," bere buruaren jabea" eta,
|
bide
batez," bere existentziaren erabateko erantzulea", inolako" aitzakiarik" gabe... Bistakoa denez, askotan planteatu denaren aurka, Beauvoir ez da filosofo sartrearra, baizik eta ikuspegi propioa duen filosofo existentzialista.
|
|
|
2.4.1 Destino biologiko, psikoanalitiko eta ekonomikoen ukapena Emakumea eginean den neurrian, ezin da inolako destinotara murriztu. Hori frogatzeko, biologiatik, psikoanalisitik eta materialismo historikotik era monoteistan destino bat finkatzeko saiakera eta,
|
bide
batez, ezina azaltzen ditu. Hiru ataletan argudioaren logika berbera izanik, guk bereziki biologiaren atala landuko dugu, eztabaiden iturri nagusietako bat izan baita.
|
|
|
Heteropatriarkatuak emakumeak emakume (egiten) diren neurrian zapaltzen ditu, nahiz eta klase, arraza eta bestelako aldagaien arabera oso era ezberdinean egin (%95 langileak dira,
|
bide
batez). Ondorioz, gizon langile patriarkalek ez dute soilik burgesiarekin ‘kolaboratzen’, baizik eta anaia gisa onura edo kapital zuzenak ere jasotzen dituzte patriarkatu fraternalean.
|
|
|
113). Eten horrek sortzen du artikulazioak josteko aukera eta beharra;
|
bide
batez, baita beroriek ixteko ezina ere. Moufferen hitzetan, identitate osatuak beharrean identifikazio partzialak dira jokalekua.
|
|
|
(Des) aitortzaren arabera birbanatzen da era jakin batera;
|
bide
batez, birbanaketa bidez era diferentzialean (des) aitortzen da, bizitza bizigarri edo bizigaitz eginez. Zehatzago esanda, kapital ekonomiko, sozial, kultural eta sinbolikoak ardatz/ kategoria klasista, (hetero) sexista, arrazista, linguistiko eta kapazitisten arabera era ezberdinetan birbanatzen dira; bide batez, kapitalen birbanaketa ezberdin horien bidez (bir) sortzen dira ardatz/ kategoria klasista, (hetero) sexista, arrazista, linguistiko eta kapazitistak.
|
|
|
(Des) aitortzaren arabera birbanatzen da era jakin batera; bide batez, birbanaketa bidez era diferentzialean (des) aitortzen da, bizitza bizigarri edo bizigaitz eginez. Zehatzago esanda, kapital ekonomiko, sozial, kultural eta sinbolikoak ardatz/ kategoria klasista, (hetero) sexista, arrazista, linguistiko eta kapazitisten arabera era ezberdinetan birbanatzen dira;
|
bide
batez, kapitalen birbanaketa ezberdin horien bidez (bir) sortzen dira ardatz/ kategoria klasista, (hetero) sexista, arrazista, linguistiko eta kapazitistak. Ardatzak/ kategoriak eta birbanaketa ezin dira bereizi:
|