|
2004
|
|
|
Zergatik ez geratu une batez udazkeneko aire fina hartuz? Eta,
|
bide
batez, zergatik ez ikusi Balantzategiko nagusi horiek behi gorriekin egiten dutena. Nire iritzirako, beharrezkoa da datu bilketa bat.
|
|
|
Baina, jakina, ordu hartan guk behiok ia ez genuen jaki kanpotarrik ezagutzen, eta pentsua gauza berria iruditzen zitzaigun. Lau gurpilen gainean ibiltzen zen Chevrolet hura bezain berria,
|
bide
batez esanda, zeren motorrak ere arraroak baitziren gure haranean. La Vachek aipatzen zuen abioi erori harena, eta kitto, beste motor arrastorik ez inguruetan.
|
|
|
Baina, kontuz, geldi nadin, noan egia guztia esatera. Ez dezadan nire barruko Setatsuak bezain zuri hitz egin; azkenaldi honetan maizegi egiten dudan gauza,
|
bide
batez aitortuta. La Vache eta biok zoriontsu izan ginela eman dut aditzera, eta baieztapena zuzendu egin beharra daukat; zuzendu, ez aldatu.
|
|
|
Nirekiko guztiak zure esku daude, zure morroia nauzu. Eta,
|
bide
batez esanda, oso gustukoa dut neure morrontza.
|
|
|
Keinu bat eginez, ez erokeriarik egiteko erregutu nion, hogeita hamar guardia zeudela han eta tiro bat emango ziotela deskuidatuz gero. Oso kontseilu txarra,
|
bide
batez esanda. Gaurko egunetik begiratuta, eta bizitzak eman didan esperientziarekin, une hartan uste handiz jokatu nuela iruditzen zait, munduko azkarrena neu izan banintz bezala.
|
|
2010
|
|
|
Gogoratu
|
bide
batez, Pariseko Institutu Katolikoak antolatu zuela 1888an jakintsu katolikoen lehen biltzarra, eta bertan Armand David naturalista ezpeletar handiak darwinismoaren aldeko bere datuak garandu zituela, istiluak gorabehera. Hau da, Augustin Larraldek bazuen eboluzioaren teoriari buruzko berri zuzena, herrikide baten ahotik artez artez jasoa.
|
|
|
Vinsonen episodio horrek, nahi gabe, Jules Verneren nobela haren kapitulu bat gogorarazten dit beti, alegia, Virginiako Richmond-etik irla misteriotsuraino Cyrus Smith ingeniariak eta egindako ihesa 1865ko martxoaren amaieran, globoz, urakan izugarri batek hauspotuta. Urteak eta urteak dira Verne maiteak irla misteriotsu horretan kokatu zituen jazokuneak irakurri nituela artetan errateko, noizko ote Verne euskaraz?, baina, nahi gabe, oroitzapen gozo horrek oso begiko egiten dit Julien Vinson hori,
|
bide
batez esateko gure artean gehienetan hain gutxi estimatzen dena. Izan ere, bere garaikide euskaltzaleek eta ostekoek beste horrenbesteeuskararen izterbegitzat jo zuten Julien Vinson, euskal ikasketei haren ekarpen garrantzitsuak gorabehera, zeren, euskararen desagerpen hurbila Julien Vinsoni saihestezina eta, aldi berean, desiragarria ere iruditzen baitzitzaion.
|
|
|
Fusila, izatez, Pariseko museorako hegaztiak eta ugaztunak ehizatzeko zen, baina inoiz edo behin bidelapurrak uxatzeko ere balio izan zion, errebolberrak bezalaxe. Armand Daviden esplorazioen interes nagusia naturalistikoa zen itxuraz, baina,
|
bide
batez bestelako argibide eta xehetasunak batu zituen Txinan barrena, edozein inteligentzia zerbitzurentzat guztiz baliagarriak ziratekeenak. Kasurako, ibilitako lurraldeetako mapak egin zituen ezkutuka, eta, kontura gaitezen, mapak zirriborratzea espioien lana zen orduan.
|
|
|
Itxita egondako belarriak irekitzen direnean bezala. Obabako errepide nagusian, kamioi batek bozina jo zuen; beste
|
bide
batean, motor batek azeleratu egin zuen ia paroxismoraino eta segidan, errebuelta itxi batera iritsia zelako edo, ia isiltzeraino desazeleratu. Eta Adrianen aitak bere makinaren aurrean jarraitzen zuen.
|
|
|
Eguraldi honekin ez da erraza asmatzea. Atzera egin dugu." Eta atzera egingo zuten, eta beste
|
bide
bat hartu. Eta berriro:
|
|
|
" Nahastu egin gara oraingoan ere". Eta beste
|
bide
bat, beste ordu batzuk elurretan eta aldapa gora oinez. Hoztuta, bustita.
|
|
|
Nire aitak esaten dik bideragarria dela." Banekiela esan nion, Adrianekin eta Teresarekin egona nintzela hoteleko lorategian. " Eta,
|
bide
batez, beste gauza harrigarri batzuk ere entzun nitian —esan nion— Martinek kokaina hartzen duela, kasu." Teresarena izan zitekeen irribarre maltzur bat aurpegiratu zitzaion Josebari. " Mafiosoek ere beren bidea egin behar!", esan zuen.
|
|
|
Hilerriaren ondotik
|
bide
bat pasatzen zen, erreka ertzeko zalditegietatik atera eta rantxoko etxeetara joaten zena, muinoan gora. Langile mexikarren etxeak zeuden lehenik; hurrena, osaba Juanena izandakoa, nire egoitza Stonehamera iritsi nintzenetik; azkenean, gailurrean bertan, lorategi batez inguratua, Davidek bere osabarengandik jaso zuena Euskal Herritik Ameriketara aldatzean, hamazazpiren bat urte lehenago.
|
|
|
Lagunaren ateraldiak bereziki molestatu ninduen, Irantzu gutxiesten zuelako sexu gailu bilakatuta,
|
bide
batez gure maitasun harremana ere deuseztatuz.
|
|
|
I. Lurpeko su handi batzuk, edo lurrean zerratuak diren haize batzuk, zeinek efiort egiten baitute atheratzeko, eta batzuetan,
|
bide
bat idekitzen baitute, atheratzen baitira eta hedatzen.
|
|
|
Acenar dAzpilagaco (XII.), Eneco Ortiz de Eritzaco (XIII.), Yenego de Bassaburuco, Patronimikoa sortzeko beste
|
bide
bat seme hitza erabiltzea izan zen, oso urri aurkitu bada ere:
|
|
|
Eskultore eta olerkari oriotarrak modernitatea historiaurrean kokatzen zuen, euskal kulturaren sustraiak ordukoak zirela eta,
|
bide
batez, arorik emankorrena izan zela aldarrikatuz. Ondorioz, abangoardian egotea historiaurreko zibilizazioari etengabeko begirada egitea zen bere ustez.
|
|
|
" Idazle" moduan besteak baino gutxiago ez dela frogatzeko. Hala, gaztelerazko idazle bihurtuko da
|
bide
batez.
|
|
|
Alonso de Mellak fedeari buruz hitz egitea proposatu zuen Gaztelako Erregeari latinez idatzi zion gutunean," fedearen lege santuaren zeladoreekin" eztabaidatzeko prest zegoela, eta sarrazenoen apologia egin zuen
|
bide
batez: " perscrutantes et examinantes fidem quam sarraceni tenent et credunt, rtperimus dictos sarracenos non esse infideles, sicut illuc dicitur, quinymno rtperimus eos esse catholicos et fideles et credentes in solum verum Deum, creatorem celi et terre, quem cum tanta fide, timore, humilitate, reverentia et
|
|
|
Bolborak gizartea goitik behera aldarazi zuen XIII. mendetik aurrera.1166 Kanoiak ez zeuden edonoren esku, erregeek baino ezin zituzten labe handiak finantzatu kanoiak egiteko. Eta kanpaiak,
|
bide
batez esanda. Erregeen eskutik heldu ziren, armagintzarekin batera, boterearen antolaketa berriak.
|
|
|
Peter Ustinov aktoreak hitz gutxitan definitu du gaur egungo gatazka gehienen desproportzioa eta heinik eza, nagusi den terminologia ere ebidentzian ipinirik
|
bide
batez:
|
|
|
Ura geldirik uztea, baina ura ustelduz joango da. Desira bat erreprimitu, 1347 proiektu bat bertan behera utzi,
|
bide
bat itotzen da. Baina desira zapalduak, proiektu saihestuak, bide hilak, kalterako izango dira, hala nola ur urmaelduak kutsatzen eta pozoitzen duen ingurua.
|
|
|
Henry Stanleyk eman zion Ekuatore Ginea aldera jotzeko aholkua.. . 627 1875ean,
|
bide
batez gerla karlistetatik eskapo, Isabel Urquiola emaztearekin joan zen Fernando Poo irlara eta Ekuatore Ginea aldera, inolako babes ofizialik gabe. Coriscoko irla eta, kostaldean, Muni ibaiaren bokalea eta Botikako lurmuturra esploratu zituen, fang gerlarien lurretaraino.
|
|
|
Arrifeko jendearen erresistentzia gainditzeko, espainolek sakrifizio gogorrak egin behar izan zituzten hildako eta dirutan. Gaizki banaturiko sakrifizioak,
|
bide
batez esanda. Borroka horretan irabazteko erabili ziren metodoak suntsitzaileak izan ziren, gainera.
|
|
|
Beni bu fur onetan daude burni meatzak; eta Atlaten gañetik Kert ibairaiño beste landa bat dago. Gipuzkoan onen antza dun
|
bide
bat ba dago, Tolosatik Azpeitikoa. Tolosa Nador’en lekuan dago, Albistur Sbt’en ordez, Bidani Atlaten bezala eta ErezEko ereka Kert’era dijoana dirudi.
|
|
|
Soldaduei paketeak bidaltzeko
|
bide
bat antolatu zuen Gipuzkoako Diputazioak:
|
|
|
Politikoegia edo zen egoera hartarako Hubert Lyautey,
|
bide
bat batailoi bat baino baliotsuagoa dela uste zuen militarra. Hala sartu zen Marokoko gerlan Petain, 725.000n soldadurekin, 66 jeneralekin, gerla makinaria modernoenarekin, eta Paul Painleve matematikari eta politikariaren bedeinkazioarekin.
|
|
|
Bestearen eskubidea errespetatzea bakea egitea dela esana zuen Benito Juarezek. Batzuen eskubideen errespetu ezetik gerla ondorioztatu beharrean, gerlak inoren eskubideen errespeturik ekarriko ez duenez gero, eskubide gabezia absolutua baizik, beste
|
bide
bat proposa daiteke.
|
|
|
Ez al dira herriko jendearen ongizatea bermatzeko arduradunak? " Subditoen" edo" herritarren" espazioa apur bat habitableagoa egiteko entsea zitezkeen, bake apur bat emanik
|
bide
batez. Estatu batek populazioari emigrazioa eta hizkuntza aldaketa proposatzea, kintoak gerlara eramateaz gainera, ez al dira estatu horren ilegitimitatearen seinale larriak?
|
|
|
1141. Ez hain antzina ez hain urruneko etsenplua da Julian de Zulueta gasteiztar esklabo jabea. 1.475 esklabo beltz zituen, 1857ko zentsuaren arabera, eta ongiletzat zebilen Kuban nahiz Euskal Herrian,
|
bide
batez esanda. Kubako independentziaren aldeko borrokak baizik ez zuen haren aberastasuna zalantzan ipini.
|
|
|
715. Matraka,
|
bide
batez esanda, arabieratik ekarritako hitza da, ‘mailua’ Ohol bat eta mailuz osaturiko tresna astuna zen matraka, astinduz zarata egiteko. Aste santuko prozesioen egunetan entzuten zen, kanpaiaren ordez, Jesukristoren pasioa ozen eta lazgarriro gogorarazteko.
|
|
|
Markatuak ez du aukera handirik izaten. Oreka harmoniko bat bila dezake sintesi pertsonalean, bere aukera librea dela eta daitekeen hoberena dela fantasiatuz
|
bide
batez. Apokaliptikoarena beste posibilitate bat da, autodestruktiboa, hala ere horren ertzean bizitzen da jende markatua.
|
|
|
Hori liberazioa da dagoeneko, determinismoan beste
|
bide
bat proposatuz indeterminazioa sortzen delako.
|
|
|
Hotzak eta sakrifizioak onuragarriak izanen ziren, azkenean, erronkariarrak korrejitu eta,
|
bide
batez, Santa Graziko eta Larraineko autxak izorratuz gero.
|
|
|
—Hamar! —hots egin du, jende artean pusaka
|
bide
bat eginez.
|
|
|
Egun batean, ohikoa ez duen
|
bide
bat ibiliz etxe aldera datorrela, bere senar Nasreddin jarrera arraro batean atzeman du Khadidjak: zutik eta geldirik, belarria horma zahar baten kontra paratuta, sor sor.
|
|
|
Bai ordea, nik badakit
|
bide
bat ateka gaitzetik ilkitzeko.
|
|
2011
|
|
|
Horietariko bat da, kasurako, Nola serbitu bear dan Peruco chori ongarria eta dagoquion usaera lur landu bacoitzetan, ziurrenez 1878koa eta J. Aurrekoetxearen alarguntsa delako batek izenpetua:
|
bide
batez esateko, Juana Teresa Oheine izan al zen egilea?
|
|
|
Jarraiki, bada, behi esnedunari janaria nasaiki, eta, ahalaz, ordu beretan. Horretarako ez dakit nik
|
bide
bat baizik: nagusiak hurbilik atxiki diezaien begia behi bazkazaleer, edo, hobeki erran dezadan, berak bazka ditzan:
|
|
|
Bada oilategi baten garbitzeko zorri eta kukusoetarik
|
bide
bat baino gehiago. Erraxena, laburrena eta merkeena ere bai, hauxe da.
|
|
|
" Ikusirik, bada, ala
|
bide
batez, ala bertzeaz, deusetarat ez nindoala, gogora jin zait zuk bazenekikeela, beharbada, zer egin, eta heldu natzaizu otoiztera hel zakizkigun baldin deusetan ere laguntzen ahal bagaituzu".
|
|
|
Adiezineko M (dao) horrek erabiltzen duen idazkera da lehenik eta behin X (wen) hori, eta idazkera horren bitartez, marra eta orbanez apaintzen ditu piztien larruazalak, ziztu egiten du haizea bitarteko, zurrumurrua dario uretan, izarrak pizten ditu gauez, eta ortzadarra margotzen du aldian behin egun argiz. Horregatik dateke apaingarri eta mozorro
|
bide
batez.
|
|
|
Mezua 1896tik agertzen da, lehen orrian, egunkariaren seriotasuna azpimarratu nahian, bertan argitaraturiko berri guztien garrantzia nabarmenduz. Eta
|
bide
batez, jakina, asko eta asko kanpoan uzten dituztela esanez, esan gabe bada ere. Horrela, egunkari amerikarraren goiburua gogoan, lau, hiru eta bi zutabeko albisteena ez ezik, laburren balioaz ere ohartzen da bere izena inprimaturik ikusten duena.
|
|
|
Ez da harritzekoa, beraz, Slow mugimenduaren arrakasta eta zabaltze prozesuan hartu duen erritmoa: munduan barrena azkar demonio ari da hedatzen, horrelakoetan sekula ikusi gabeko abiadura lortuz eta,
|
bide
batez, mugimenduaren irizpide nagusiari traizioa eginez.
|
|
|
Tximiniatik ke txuri bat zeriola-eta, norbait bizi zela jakiten ahal zen. Beti bazen herrian bizilagun bat haren atarian egurra utziko zuena, eta besteren bat elur egunetan
|
bide
bat egingo ziona. Uda partean balkoira ateratzen zen, eta txoko batean ezkutatu.
|
|
|
Obra bat —izan ibilbide poetikoa, izan kantagintza— kezka sorburu eta eraikitako ideario baten arteko tentsioaren ondorio gisa sortzen da. Tentsio horri
|
bide
bat emanez gauzatzen da. Agerikoa da Miranderen kasuan:
|
|
|
Beheko partean soto handi bat daukat eta, beraz, han antola dezakegu operazio zentroa. Primeran!, poztu zen Marco, ba bihar berean hasiko gara egokitze lanekin, a!, eta
|
bide
batez esanda, ez duzu hor nonbait izanen Che Guevararen Guerrillen gerra?
|
|
|
Nola?, harritu zen Carla bere kontrako atentatua gogoratuz. Bai, jarraitu zuen fraideak, bi helburu lortuko dituzte horrela; jendea edozein mugimendu ezkertiarren kontra jartzea eta,
|
bide
batez, gero, beraiek agertuko dira salbatzaile gisa. Jokaldi perfektua.
|
|
|
Ez, erantzun zuen besteak, ez dut uste orain Marcinkusekin hitz egiteko unerik egokiena denik. Eta
|
bide
batez esanda, Milanokoak ez du etorri behar. Bai, erantzun zuen Stefanok, hamaiketan hona etortzeko esan nion.
|
|
|
Baina ez iezadazu adarrik jo, mesedez. A!, eta
|
bide
batez esanda, jarraitu zuen nagusiak, entzun duzu zer gertatu den gaur goizean. Mmmm, pentsatu zuen Marcok, ez, zer gertatu da?
|
|
|
Ez dakit ba, esan zuen zuzendariak, saiatuko naiz. Eta
|
bide
batez esanda, jakin nahi izan zuen Changek, gaur ez dut Norris egun osoan ikusi, ba al dakizu non dagoen. Suposatzen dut, azaldu zuen Brucek, biharko borrokarako bere burua prestatzen ariko dela.
|
|
|
Iraultzaren alde!, esan zuten hustu aurretik. A!, gaineratu zuen mutilak, eta
|
bide
batez esanda Giovanni Mucciren gaineko informazioa lortu dut. Eta?, jakin nahi izan zuen neskak, fidatzekoa da?
|
|
|
Nik esanen nuke ekintza hauek seinale antzeko zerbait direla, goi mailan mugitzen ari den zerbait. Gure indarra neurtzeko, agian, eta,
|
bide
batez, langileriaren artean beldurra zabaltzeko.
|
|
|
Harlemeko gela ziztrin batean bizi da" emigrazio zerbitzuek eskua noiz botako zion beldurrez". Egoera horretaz jabeturik, Catherinek, laneko jabeak, erabiltzen du droga gameluarena egiteko eta,
|
bide
batez, mutila gozatzeko. Xantaia horren aurrean, puritanismo kastu batez jantzirik, Josebaren etikak ez dio uzten oheratzen bere grinak lotsagabeki erakusten dizkion emakume batekin, lana eta maitasuna nahastea ez baita komenigarria.
|
|
|
Bertan dagoela, denbora betetzeko bidai agentzia baten bidez hainbat txango egiten ditu eta agentziako gidariarekin, maiteminduta edo maitemindu gabe, oheratzen hasten da gure Martin. Gidariak, ohi denez, Israeleko monumentu eta toki berezien berri irrika handiz ematen dio protagonistari eta,
|
bide
batez, irakurleoi. Liburuaren zati handia betetzen duten deskripzio horien kontaketaren bidez egileak lortzen du lagun batek oporretako argazkiak erakustean lortuko lukeen efektu berbera, hau da, ezagutzen duenarentzat baino ez da interesgarria.
|
|
|
Azkenik esku hutsik hiltzen gara, biluztasunak itzultzen gaitu gure lehen sorlekua izan zen loaren atsedenera, zertarako orduan ospea, garaipena afanaren ondasun pilatuak,
|
bide
bat izan genuen mundutik ibiltzeko eta gero urratsik gabe gelditu bizitzaren eraikuntza gainbeheratzean, horrela izan da handientzat, ttikientzat denontzat horrela beti hain izanik iragankorrak zu, ni, hura eta denok batera azken ordua arte, azkenean azkenak berdindu ditzan gure demak, gure lehiak, esku hutsik hiltzen gara ordu kunplituan. la ezeren zergatia jakitera heldu gabe bizitzaren barnean...
|
|
|
Hitzak gordetzen ditut ezkutatu zirenentzat, gizatasunaren bitxi arraroak urraduren muinean dauden erruen esatari, han, bihotzaren urruneko izarmultzoetan korapilatzen dira galderak eta zamak eskura ezin genitzakeen argudio arroztuak lur orbanduan erori zen haziaren galbide, balegoke
|
bide
bat eramanak izan zirenen egoitzetara adi bageunde antzinako oinazeari erne eta adi beti haien mintzo isilera, gurutzatu zituzten bideetatik erromes goaz muinoen magaletan dauden hiri lokartuetara, horma zuriek eta altzipres ilunek zelatari diraute mundu zorabiatuak bizkarra eman zien haiengana, haurren irriek hartuko al gaituzte amaierarik gabeko besarkaden erresumetan, berraurkitze hartan ote l...
|
|
|
Azken batean, bizi izandakoa idatzi dutenen taldean eta bizikizun dagoena hizpide hartzen dutenen taldean ere sailka litezke idazleak. Zer egiten dute, bestela, horoskopoek (hainbeste jenderen uste osoa jasotzen dutenak,
|
bide
batez). Zortearen, osasunaren eta maitasunaren inguruko orokortasunez hitz egiten dute, hala, milioika irakurleen artean, milaka batzuk irakurritakoaren zatiren batekin identifikatuta sentitzea lortzeko.
|
|
|
Azpiko aldetik dagoen lehenbiziko baserria Kuxiñenea da, eta bertan ataka pasatu, eta beheitiantxean doan bidetik Kuxingo erreka igaro eta berelahaxe Bordatxuri baserrira iristen da. Badu beste
|
bide
bat Iberoko putzulu ondotik ateratzen dena; baina hau oinezkoa da.
|
|
|
Bereizteko beste
|
bide
bat, aitzinekoaren aurkakoa ez dena alegia, horrekin batean kausi daitekeenahandia/ txikia izenondoak ibiltzea da, edo horietako bat bederik: Arrandari/ Arrandaritxikia, Bordatxiki, Domingoneaundi/ Domingonettiki, Etxetxikia, Kapelugorri/ Kapelugorrittiki, Kapero/ Kaperoaundi/ Kaperottiki, Mantxintxa/ Mantxintxattiki, Zapatariaundi/ Zapatarittiki.
|
|
2012
|
|
|
Harremanak bi motakoak ditugu. Batzuk aldez aurretik ondo taxututako
|
bide
batetik doaz, instituzio batek arautzen ditu; besteak, berriz, egin gabe agertu eta harremanetan hasi direnek landu behar dituzte, haietan partaideek sortu behar dituzte jokoaren zelaia, kodea eta helburua (bistan da, gutxitan topatuko dugu guztiz bideratutako harremanik, edota guztiz zabalik denik, hala holakoak izango dira gehien gehienak).
|
|
|
Van Thiegelek bere kapelu zuria jantzi eta kanpora atera zen barrakoiaren atzeko atetik. Lalande Biranekin elkartu baino lehen zakuan zegoena aztertu nahi zuen, eta
|
bide
batez gepardoak zenbat tiro zulo zeuzkan ikusi.
|
|
|
—Ondo iruditzen zait, berrehun metro. Eta,
|
bide
batez, Biran, zer gertatu da laugarren garraiolariarekin. Hiru esku bakarrik ikusi ditut zakuan.
|
|
|
Benetakoa izan zen damua, eta agian horregatik Donatieni argitu egin zitzaion bat batean burua, eta salbazio
|
bide
bat ikusi zuen; bidezidor bat oihan zarbatsuan, argi bat iluntasunean, metafora bikoitz batekin esatearren. Anaia homosexualaz gogoratu zen ostera, eta zein azkar ibili zen bera haren suizidio egunean.
|
|
|
Arrazoi zuen. Egia Yangambi ez zela Anberes; egia Chrysostome, informazio iturri bezala, pertsona zaila zela; baina, hala ere, zailtasunak zailtasun, onura
|
bide
bat sumatzen zuen ikusitako eszenan. Gizon hura belauniko, Ama Birjinaren oinean, burumakur.
|
|
|
Bere modu hura zeukan ez gaixotzeko, neskatila birjinak ekarraraztea. Horrekin osasunari eusten zion, eta
|
bide
batez Donatienena ziurtatzen zuen, laguntzailea haren atzetik ibiltzen baitzen zakurra bere jabearen atzetik bezala.
|
|
|
Politika mailan, gainditu edo sinboliza ezineko [Trauma] da eta
|
bide
batez gizartean antagonismo funtsezkoa oinarritzen duena[...] Hogeigarren mendea" Errealarenganako grina" duena bezala deskribatua izan da. Erreal horren distortsiak non sartzen dira? 24
|
|
|
Nire lagun hau (izenik ez) bere lagun batekin joan zen, goiz batean, Oteizaren etxera bisitan. Asmoa zen Oteizarekin egon eta,
|
bide
batez, eskultura pare bat beti ere pieza txikiakerostea. Horrela joan ziren Oteizarengana.
|
|
|
Adibidez, eta pare bat besterik ez aipatzearren, nik bi hauek gomendatuko nituzke: El deseo de leer eta El deseo de escribir, biak Pamiela argitaletxean kaleratuak(
|
bide
batez esanda, noizko bi liburu funtsezko horien euskarazko bertsioa?)
|
|
|
Behin Madrilen, eta goizean goiz, Pio Barojaren etxeraino inguratu dira. Han beste tolosar bat aurkitu dute, bera izan baita gau osoan zehar gaubeila egiten egon den pertsona bakarra, Luis Olarra, eta datu hau bai, hau jartzen du Julio Caro Barojak bere liburuan(
|
bide
batez esanda, gure lagun handia, Luis Olarra, duela pare bat hilabete joan zaigu Tolosan eta betirako 100 urte zituela. Lagun taldetxo bat izan ginen Izaskungo malda batean bere errautsak, hark nahi bezala, lau haizetara barreiatzen).
|
|
|
Banksyk egindakoa omen dena! Donostiako arduradunek, halako batean eta
|
bide
batez zein modernoak diren erakutsi nahian, erabaki dute, badaezpada ere, ez dela ezabatu behar (beste grafiti egile guztien obrekin egiten ez dutena). Errespetatu behar dela, agian. maisulan bat izan daitekeelako.
|
|
|
Lekurik desolatuena izanik ere, bada mapan aurkitzea. Bada hona mapa bidez iristea, beti dagoelako azken
|
bide
bat, zirrikitu txiki bat zentzuzko lekuren batera iristeko.
|
|
2013
|
|
|
Desertuko ibilerak izan zituen beste momentu berezi batzuk ere. Berlinen presoak ikusi genituen
|
bide
bat konpontzen, eta fosil erraldoi bat, iktiosauro batena. Gero, Fallonen, marine batzuk taberna batean, haiek ere mineralak."
|
|
|
Iritsi ginen azkenean Gabrielen ibilgailura. Aurrenekoan piztu zen motorra, eta mendian behera jo genuen idientzat ere txarra zen
|
bide
batetik. Ordu erdi, eta Carson City n izango ginen; beste ordubetean, Renon.
|
|
|
Harrizko jauregi baten barruan ikusi nuen neure burua,
|
bide
bati begira leihotik. Bideak hondarrezkoa zirudien, eta tarte batzuetan kolore horizta edo laranjatsua hartzen zuen.
|
|
|
Atarira iritsi ginenean, beste
|
bide
bat ikusi nuen, eta haren beste puntan, kilometro batera edo, ikastetxearen eraikuntza eta haren aldameneko txaleta.
|
|
|
Esperientzia bizi izan duen guztiak dakien bezala, gauza gutxi dira umearentzat aztoragarriago gau errondan ibiltzea baino, eta etxeak ezezagunenak baldin badira, eta
|
bide
batez beren gutizia goxokiakase ahal badute, orduan eta gehiago. Holaxe ibili ginen gu ere, aztoratuta, Reno iparraldeko auzune batean barrena, CBSko Mary Lore gidari genuela; batzuk aurretik eta besteak atzetik, gero eta berotuago umeak, gero eta hotzituago gurasoak.
|
|
|
Nabokoven Lolita n beste Mary Lore bat agertzen da, gogoratzen zara? Humbert Humbert nobelaren egileak, Nabokoven placet arekin, noski," putatzar gizen" eta" ipurtandi" deitzen dio, eta
|
bide
batez haren aita ere iraintzen du, Ameriketako euskal artzainen eta ardien arteko harremanei buruzko txiste zahar batekin. Izen kointzidentzia zela eta, berritu egin zait pasarte hura irakurtzean sentitu nuen nazka.
|
|
|
Bezperan gertatutako zerbaitengatik izan zen. Frai Martin Ignazio Loiolakoa eta ontzian geratutako batzuk ertzera joan ziren egur eta ur bila eta,
|
bide
batez, aurreko gauean ikusitako su bat" su handi bat, ia gau osoa iraun zuena" begiratzera. Erreka batera ailegatuta, Vallejada delako espainol bat, ezpataz armatua, Filipinetako indio taldea zaintzen utzi zuten, arropak garbitzen eta ura eta egurra biltzen zuten bitartean, eta beste taldea, frai Martin eta Joanes de Uranzu tartean zirela, sua ikusitako tokirantz abiatu zen.
|
|
|
Gogoz joan nintzen ni, neofito iheslariei barkamena izango zutela ziurtatu eta,
|
bide
batez, soldaduen jazarpenaren beldurra uxatu, zigorrari buruzko zalantzak argitu, eta misiora itzul zitezen konbentzitzeko. Eta ongi atera zen dena.
|
|
|
Probintziaren iparraldean, Taos herria Komantxeen etengabeko erasoen menpean zegoen, eta haien kontrako zigor espedizioa zuzentzea izan zen gobernadore berriaren lehen eginkizunetako bat. Seiehunen bat gizon armaturekin —Pueblo indioak, gehienak, eta berrehunen bat Apatxe eta Ute aliaturekin, ezohiko
|
bide
batetik jo zuen iparralderantz, eta ustekabean harrapatu zuen Komantxeen kanpamentua, gaur egungo Pueblotik (Colorado) gertu. Hemezortzi Komantxe hil, eta emakume eta ume asko hartu zituzten gatibu.
|
|
|
Haien ustez, Sonorako gobernadore berriak, Diego Ortiz Parrillak, oker jokatu zuen Oacpicagigua Pima guztien Kapitain Jenerala izendatu zuenean, Serien erreboltan Pima auxiliarren buruzagi gisa eskainitako laguntzagatik. Jesuiten iritziz, gobernadorea Pimei laineza ematen ibili zen, egunen batean haien lurrak Coloradoraino helduko zirela eta antzekoak esanez, eta
|
bide
batez misiolarien kontrako sentimenduak harrotuz.
|
|
|
Mendiak ekarri handia egin dio euskaltasunaren ikuskerari, eta,
|
bide
batez, poesiari. Biak elkarrekin dira.
|
|
|
Garai hartan ez zen batere normala presoen aldeko pankarta jartzea galeraztea. Jexux garai hartan HBko zinegotzia zen bere herrian, oso gaztea, baina elkartearen sorrerako lurrikaratxoan aski argi ulertu zuen beste
|
bide
bat egitera gindoazela, eta hura serio zihoala.
|
|
|
Hiru erreka horietako gidariak ezagututa, hiruzpalau bileratan
|
bide
bat martxan jartzeko kontua dela sentitzen dut batetik. Bestetik, utz diezaiodan nire buruari eszeptiko izaten.
|
|
|
Lehentasun hori taktikoa izan da neurri handi batean. Eraitsi nahi duzun erakunde publiko bati ezin diozu lehentasuna aitortu, eta hortik kanpora dauden erakundeak ‘zureago’ sentitzen dituzu, horien eta agintarien artean sortzen diren gorabeherekin tentsio politikoa elikatuz
|
bide
batez.
|
|
|
Hasiera hartan gutako batzuentzat lehentasunak izanik bide bazterrean geratu ziren haiek aipatzea merezi badu, honegatik da: mende honetako bigarren hamarraldi honetan, bigarren aukera eskura dagoelako horrelako
|
bide
bat egiteko.
|
|
|
batetik, ziklo politiko baten bukaerak, eta bestetik, euskararen normalizazio diskurtsoak errealitatearekin izandako konfrontazioak. Fundamentuzko
|
bide
bat egiteko aroa datorrela dirudi. Fundamentuen araberakoa, alegia, oinarri beregainen araberakoa.
|
|
|
Bi aukera badira. Bata, abertzaletasun klasikoko indarrei esatea" sortu zuek zuen euskarazko hedabide pribatuak",
|
bide
batez onartuz orain dauden asko" besteenak" direla, eta bikoiztasun horretan banatzea euskarazko hedabide ez publikoentzat etorkizunean dagokeen meloi zatia. Bestea, alde desberdinak (des) eroso sentiaraz ditzakeen lerro editorial autonomoetan oinarritzea euskarazko hedabide nagusiak.
|
|
|
Baditu aurrekari batzuk, beste
|
bide
batetik. Joseba Sarrionaindiak bere aitaren osabaz ematen digun informazioaren haritik, Argelian bezala Bolivian, Ekuadorren bezala Mexikon aurkitzen dituzu, ustekabean, bertako hizkuntza berreskuratzeko hiztegiak eta lanak egin dituzten apaiz euskaldunen arrastoak.
|
|
|
gizakiaren biziari egindako erasoak (genozidioak), naturari egindako erasoak (ekoziodioak) eta kulturei egindakoak (etnozidioak). Aurrerapena ulertzeko
|
bide
bat markatzen duen buldozerrak, hiru bortxabide erraldoi hauen arrastoak uzten ditu nonahi, ikuspegi honetatik begiratuta.
|
|
|
Estiman dut,
|
bide
batez esanda, Atxagaren eta beste zenbaiten presentzia eta sentsibilitatea. Etxeaz amets abertzalea formulatzen ez duena euskarazko literaturaren gailurrean egoteak (gailurrei buruz egin dezakegun irribarrea gorabehera) arnasa ematen digu.
|
|
|
Bagoa eta Bigoa, gau ilunez abiatu dira Kokoherriko plazatik. Bakoitza
|
bide
batetik atera da, adostu bezala.
|
|
2014
|
|
|
Azken biak hiru mendez jarraian ordaintzeke. Maileguak genozidioetarako eta,
|
bide
batez, hurrengo belaunaldiei pasatzeko (batzuen zein besteen zamak). Bitxikeria baketsu eta giza aberearen irrazionaltasun ekonomikoaren adibide historiko moduan, Holandako tulipanekin XVII. mendean gertatutakoa dugu:
|
|
|
Luze gabe, oinatzak aurkitu nituen, erdi zakurren buru-hezurrak, janari hondakinak, eta oinez segitu nuen harik eta gain batera iritsi arte. Ordokia egiazko desertua zela ohartu nintzen orduan, eta tumuluek, iruditu bezala,
|
bide
bat erakusten zutela.
|
|
|
Beltzuria hitza esan ostean, baina, bere gorputza ez da lehen zena. Memoriak
|
bide
bat arrakalatu du. Bidexka horietako batean, hezur baten ertzean, itsatsita zegoen hitza.
|
|
|
Gogoan dut hamar urte bete baino lehen, bigarren eskolako neska bat eskola utzi eta institutura joan zela, batxilergoa egitera. Galdetu nuen etxean zer zen hori eta amak esplikatu zidan beste ikasketa
|
bide
bat zela, luzeagoa, baina institutua publikoa zela eta, beraz, kutsatua eta debekatua guretzat. Anaiak batxilergoa egin behar zuen, baina, nonbait, hark antidotoren bat izango zuen kutsaduraren kontra.
|
|
2015
|
|
|
Beste batzuetarako hitz elkarketara jo zuen: " ilargi ahots batek giro musikaren gainetik" (kontura zaitez, hor" lunar" eta" anbiental/ enbironmental" egon dira kamuflaturik,
|
bide
batez esateko azkena marratxoz adierazita eta lehena marratxorik gabe). Ildo beretik, gorago bisitatu dugun Nevadako egunak karismatikoan orrialde berean topatu nituen bi kontakizun oniriko baten barruanhona ekarri gura ditudanak:
|
|
|
Bilbo aldeko jende askorentzat, adibidez, euskal Zera ezin da inolaz ere ulertu eta sentitu, ez bada Athletici loturik. Euskal identitatea eraikitzeko
|
bide
bat da, haientzat gutxienez hala da. Berariaz egiten dute lan hori eta esan bezala, berariaz egiten dena manipulazioa eta faltsutzea da berariazko ahaleginik eskatzen ez duen hegemonian dagoen salatzailearen ustetan.
|
|
|
Nabigazioan atzera begiratzen duenak ez du egindako ibilbidearen arrasto iraunkorrik topatuko, bere soak berregin du traiektoria, kasik erreferentzia finko barik. Urrats bakoitza izango da, gainera, egin gabe dagoen
|
bide
bat asmatzeko ahalegina. Ahozko tradizioetan bezala, praktika digitalek ere ez dute ondo bereizten jatorria eta eratorria, jatorrizko inskripzioa eta kopia, azken bertsioa omen da onena, baina ez da inoiz azken ukitua burutzen.
|