|
2000
|
|
|
Esaldi hauetan guztietan arreta jartzen baduzue, etikak lantzen duenari buruzko ideia orokorra eskuratuko duzue. Baina, adierazpen hauei guztiei buruzko atentzioa ematen didan lehenengo gauza da horietako bakoitza
|
bi
zentzu desberdinetan erabiltzen dela. Zentzu erlatiboa edo azalezkoa, alde batetik, eta zentzu erabatekoa edo etikoa, bestetik, deituko ditut.
|
|
2001
|
|
|
1 Aipatzekoa da errealitateak
|
bi
zentzu dituela, ‘Realitat’ eta ‘Wirklichkeit’ (edo ‘Dasein’), zerizana eta izatea. Zerizanak adigaiaren edukia adierazten duen bitartean, izatea ez da adigaien eremuko ezaugarri bat gehiago, baizik eta objektu baten posizio edo ezarpen absolutua adierazten du espazioan eta denboran.
|
|
2003
|
|
|
Zientzi hezkuntzak aurretik zientzialari komunitateak zailtasunez erdietsi duena irakasten du —mundua ikusteko eta bertan zientzia egiteko modu berezi batekiko konpromiso sendoa— Konpromiso hori beste batek ordezka dezake, eta hala gertatzen da aldian aldian, baina ezin zaio hari besterik gabe uko egin. Eta zientzialari profesionalen komunitatea ezaugarritzen jarraitzen duen bitartean, ikerkuntza emankorrarentzako
|
bi
zentzutan funtsezkoa dela erakusten du. Zientzialari banakoari, jorratu behar dituen arazo zilegiak ez ezik, horientzako ebazpen onargarrien izaera definitzean, konpromiso hori ikerkuntzaren beraren berezko osagarria da.
|
|
2004
|
|
|
Errealizazioaren etika diogunean, errealizazio hitza Zubiriren oinarrizko eta funtsezko zentzuan hartzen dugu batetik, baina baita ere, bestetik, Cencillok ematen dion zentzu psiko integratzailean, bere obra antropologiko eta psikoanalitikoan sakonkiro azaldu duen bezala,
|
bi
zentzuok elkarren osagarriak eta argigarriak direlarik.
|
|
|
Zorrotz mintzatuz, jabetze horri baino areago jabetze horren jabeari, hots, gizakia den errealitate substantibo horri deritza" errealitate morala" Zubirik. Gizakia errealitateaz jabetzerakoan (jabetu hitzaren
|
bi
zentzuetan) hainbat ezaugarri edo berezitasunen jabe egiten da, ezaugarriok bere giza nortasuna (giza nortasun propioa, banaka mintzatuz gero) moldatzen eta osatzen dutelarik. Gizakiaren nortasun hori errealitate moralaren espresio eta adierazpena dateke.
|
|
2006
|
|
|
167 temenoj adierak
|
bi
zentzu zehatz ditu, batetik erregeari loturiko lurzorua da, baina, baita ere, jainko bati zor zaion lurzoru sakratua, temenioj edo baso sakratua, besteak beste. Bikoiztasun semantiko horrek erregeak edukiko zuen funtzio sakratuarekin izan dezake harremana.
|
|
2008
|
|
|
Izateko
|
bi
zentzuen artean, zeinek dauka lehentasuna. Potentziak ala egintzak?
|
|
|
Substantzia
|
bi
zentzutan esaten dela gertatzen da: batetik, 1) azkenengo subjektua, beste ezertaz esaten ez dena; bestetik, 2) zehaztutako zerbait (tode ti) delarik ere 3) banandu daitekeena (choriston).
|
|
|
Argi dago, beraz, jakituria ez dela zientzia ekoizle bat, filosofatzen hasi zirenak izadiaren fenomenoek liluraturik hasi baitziren, eta liluraturik daudenek bere ezjakintasuna onartzen dute; beraz, filosofatzen hasi zirenek ezjakintasunetik atera nahian egin zuten, jakintzagatik beragatik, hain zuzen, eta ez beste edozein helburu ekoizkor edo praktikorengatik. Hori dela eta, Aristotelesek jainkotiartzat hartuko du jakituria, eta hori
|
bi
zentzutan: jainko batek zientzia hura izango lukeen aldetik, eta zientzia horrek jainkotasuna ikertzen duen aldetik.
|
|
2013
|
|
|
Nire ikuspegian, zentzuaren
|
bi
zentzu horien arteko jauzi harrigarririk ez dago. Bereizketa zentzuzkoa eta interes handikoa da, jakina, baina bien arteko aldea edo amildegia ez da hain handia edo sakona.
|
|
|
Inpresioa daukat gorago aipatu dikotomiatik (zentzuaren
|
bi
zentzu), bestelako dikotomiak eratorri direla: mitoa (balioa, jainkozko zentzua...) versus zientzia (utilitatea, arrazoimen ilustratua, erlijio berria zentzu txarrenean, gobernu absolutua...).
|
|
2017
|
|
|
Bi kontzientziaren arteko muga, berau kontzientzia mugatzaileak ezarria eta kontzientzia mugatuak aitortua, horixe da nire Ni objektua. Eta hori ulertu behar dugu ‘muga’ hitzaren
|
bi
zentzuetan. Mugatzailearen aldetik, bada, muga hartzen da naukan eta inguratzen nauen edukitzat, ni jokoz kanpo uzten nauen eta osotasun gisa salbuesten nauen hutsezko zakutzat.
|