|
2003
|
|
|
Maiz, sinonimotzat menopausia eta climaterio hitzak erabiltzen dira, nahiz eta esanahi bera ez izan. Menopausia terminoa hilekoa uzten den uneari dagokio bereziki, 50 urte inguruko adinera aurkezten baita (bi urte lehenago edo
|
bi
urte geroago). Bestalde, klimaterio terminoak menopausia agertu aurreko eta ondorengo aldiari egiten dio erreferentzia, eta 5 eta 15 urte bitarteko iraupena du.
|
|
2004
|
|
|
“Baina larriena ez da espezieen zuzeneko hilkortasuna, zeharkako kausek eragindakoa baizik, ugalketa aldaketen ondorioz gertatzen dena eta ugalkortasuna galtzea eragiten duena”, azaldu du Vázquezek. Erantzunik gabe Bestalde, Greenpeaceko Ozeanoetako bozeramaile Sebastián Losadak azpimarratu du
|
bi
urte geroago “gauzak ez direla batere aldatu”, eta gogorarazi du orain arte “bete den gauza bakarra” petrolio ontzitik fuel olioa ateratzea dela. Hondoratzearen 500 egunekin batera, talde horrek gutun bat bidali zion Gobernuari, eta oraindik ez du erantzunik jaso.
|
|
2005
|
|
|
Hartzailea 38 urteko emakumea da, eta desitxuratuta dago ezpainak eta sudur apendizea kendu zizkion txakur baten hozkadak. Esku hartzearen arduradun nagusia, Jean Michel Dubernard, 1988an gorpu baten lehen inplantea egin zuen bera da, eta
|
bi
urte geroago, bi eskuak eta besaurreak beste paziente bati transplantatu zizkion. Haren azken esku hartzea izan da aurpegiko triangelua (ahoa, sudurra eta kokotsa) txertatzea.
|
|
|
Gasolio profesionala Ulermenaren gakoa landarako gasolio profesionala izan zen. Neurria 2009ko urtarrilean jarriko da indarrean, garraiorako aurreikusitakoa baino
|
bi
urte geroago. UPA eta COAGeko arduradunen iritziz, neurri horri data jartzea “ukaezina” zen, batez ere Asajaren martxak egoera zailean utzi ondoren.
|
|
2006
|
|
|
Jakinarazpen hori, gainera, bezeroak erreklamazioa egiten duenetik hiru hilabete igaro baino lehen egin behar da. Zuzentarau horrek, halaber, zehazten du, besteak beste, istripuetan jasandako gorputzeko kalteengatik biktimek jaso ditzaketen gehienezko kalte ordainak handitu egingo direla 2008tik aurrera, eta
|
bi
urte geroago milioi bat euro izango direla, gaur egun baino ia hiru aldiz gehiago. Arau berri horrek oso alderdi praktikoak ditu, eta kontsumitzaileari mesede egingo dio, batez ere, estaldura indizeen igoerari dagokionez, Justizia Ministerioko aholkulariak eta Zuzenbide Zibileko katedradun Fernando Reglerok azaldu zuenez; Madrilgo Unibertsitate Konplutentseak antolatutako “Espainiako aseguruaren etorkizuneko proiekzioa” ikastaroan parte hartu zuen.
|
|
|
Orgasmoan zehar, oxitozinak espermaren zirkulazioa eta pelbisaren muskulaturaren uzkurdura estimulatzen ditu, plazera sortzeko eta ugalketa ziurtatzeko. 1953an, Vincent Du Vigneaud estatubatuarrak oxitozina izena jarri zionean, 9 aminoazido hondakin zituen peptido labur bat eta bi zistina erdien arteko zubi disulfuroa 1 eta 6 posizioetan, substantzia hori sintetizatzen saiatu zen, eta,
|
bi
urte geroago, Medikuntzako Nobel saria lortu zuen. Konfiantzazko oinarria Ernest Fehr eko taldeak (Zuricheko Unibertsitatea, Suitza) oxitozinak portaeran duen eragina sakondu du du, eta ondorioztatu du odoleko oxitozina maila handiek norbanakoek beste pertsona batzuengan konfiantza izateko gaitasuna hobetzen dutela.
|
|
|
Bi testuen bidez eguneratu zen 1971ko araua, onura batzuk ematen zizkiena. Araudia
|
bi
urte geroago iritsi zen, zaharkituta eta hutsune handiekin. Hirurogeita hamarreko hamarkadan familia ugaritzat jotzen zen seme alabek 21 urte bete arte, edo 25era arte, batek unibertsitate ikasketak edo Lanbide Heziketa egiten bazituen.
|
|
|
Oxfam Internacionalen txosten batek egoera hori salatu du, eta ohartarazi du pertsona horiek txaboletan bizi daitezkeela. “Tsunamia
|
bi
urte geroago: lurraren gaineko eskubideak Aceh n” txostenak dioenez, orain arte, olatu erraldoia igaro ondoren eskualdean behar ziren 128.000 etxeen herena baino ez da eraiki.
|
|
2007
|
|
|
), bederatzi urterekin senarren garapena adin goiztiar batean pisua handitzearekin lotuta dago, nahiz eta oraindik ez diren identifikatu arrazoiak. Ebaluatutako neskatoen artetik, 168 ziberetzat sailkatu ziren 9 urterekin, eta 24 mutilek
|
bi
urte geroago izan zuten lehen hilekoa. Adituaren arabera, AEBetako neskatoak duela 30 urte baino adin txikiagora iristen ari dira pubertarora, eta aurrerapen hori aurkako ondorioen multzo batekin lotzen da:
|
|
|
MUS E programa 1994an hasi zen garatzen Suitzan, Yehudi Menuhin Nazioarteko Fundazioaren bidez. Harrezkero, proiektua zabaldu egin da, eta, gaur egun, Europako hamahiru herrialdetako 350 eskolatan baino gehiagotan garatzen da, Israelen eta Brasilen, eta 40.000 ikasle eta 750 artista baino gehiagok parte hartzen dute. 1997an, Hezkuntza eta Zientzia Ministerioaren eta Nazioarteko Fundazioaren artean sinatutako hitzarmenari esker, programa Espainian ezarri zen Madril, Extremadura, Kantabria, Asturias eta Murtziako zazpi ikastetxe publikotan;
|
bi
urte geroago, 1999an Yehudi Menuhin España Fundazioa eratu zenean, beste lankidetza hitzarmen batzuk egin ziren autonomia erkidegoetako hezkuntza kontseilaritzekin, gaur egun 84 ikasleren alde. Nola funtzionatzen du Arteak haurren gizarte, hezkuntza eta kultura integraziorako tresna gisa erabiltzeko funtsezko helburuaren arabera, MUS E programa lehentasunez esku hartzeko eremutzat jotzen diren ikastetxeei zuzentzen zaie, non haurrek baztertzeko arrisku handiagoa baitute, dela familia egituratzeko arazoengatik, gizarte bazterketagatik edo arraza bereizkeriagatik.
|
|
2009
|
|
|
EBk 1988an debekatu egin zuen Estatu Batuetako behi azienda, Europar Batasuneko herrialdeetan baimendu gabeko hazkunde hormonak erabiltzen zituztelako abeltzainek. Hala ere, Munduko Merkataritza Erakundearen (MME) aurreko eztabaida 1996an hasi zen, eta
|
bi
urte geroago, 1998an, erakunde aldeaniztun horrek arrazoia eman zion Estatu Batuei, eta adierazi zuen Europako murrizketak ez zetozela bat merkataritza arauekin. MMAk baimena eman zion AEBri urtean 116,8 milioi dolarreko (90 milioi euro) errepresalia neurriak ezartzeko.
|
|
|
Kontseiluaren aldez aurreko baimenarekin, martxan egon du, 2011rako aurreikusitako erregaia kargatzeko geralekuaren ondoko instalazioa abiarazi aurretik. Hurrengo kargatzean,
|
bi
urte geroago, euste sarbideen isolamendua hobetu, ekipo eta zirkuitu elektrikoak bikoiztu eta segurtasun elementuen suteen aurkako babesa hobetu da. Era berean, Garoñak nahitaez eduki behar ditu zahartzearen ebaluazioa, hondakinen eta erregai gastatuaren kudeaketa eta segurtasunerako garrantzitsuak diren sistemen eta horien degradazio prozesuen identifikazioa.
|
|
|
Baina dena ez da bertutea: arrautza da elikagairik alergenikoena 1 eta 2 urte bitarteko haurrengan, baina ohikoena da urtebete edo
|
bi
urte geroago onartzea. Klararen proteina da sentikortasun handiena duena, baina alergiak ere eragin dezake gorringoa.
|
|
2010
|
|
|
Ikerketen arabera, ikasle errepikatzailearen emaitzak ikastaroa egin zuen lehen aldian lortutakoak baino hobeak izan daitezke. Hala ere, ez dira egonkorrak denboran zehar, eta berriz ere
|
bi
urte geroago jaisten dira. Sustapen automatikoak aukera ematen dio ikasleari bere adin naturaleko taldearekin egoteko eta lagunei eusteko.
|
|
2012
|
|
|
“Gure tokiko bazkideen ahalegina lagundu eta lagundu nahi dugu; izan ere, lurrikararen aurreko ohiko lanari erantzuteaz gain, era askotako beste behar batzuei erantzun behar diete, giza, material eta egitura aldetik muga handiak baitituzte”, azaldu du. Save the Children enpresak ohartarazi du, lurrikarak “laguntza handia eman eta erakunde askoren erantzuna berehala piztu zuen” arren,
|
bi
urte geroago arazoak oraindik ere garrantzitsuak direla: ez da obra hondakinen %50 kendu, eta milioi erdi pertsona oraindik kanpin dendetan bizi dira.
|
|
|
sergis blog Gaur egun, Europan eskatzen den energia guztiaren %40 gastatzen dute eraikinek, eta energia kontsumoa areagotu egin liteke hurrengo urteetan. Datu horiek ingurumenean eta ekonomian dituzten eragin negatiboez jabetuta, Europako Batasuneko arduradunek 2018ko abenduaren 31tik aurrera eskatuko dute gatazka publiko guztiek(
|
bi
urte geroago, gainerako eraikin berriek) “energia eraginkortasun oso handia” izatea (2010/ 31/ EB Zuzentaraua). Europako energia guztiaren %40 gastatzen dute eraikinek “Energia kontsumo ia nuluko eraikinak funtsezko urratsa dira helburu horretarako”, adierazi du Inés Leal Construible arkitekto eta zuzendariak.
|
|
2014
|
|
|
Energia eraginkortasuneko neurriak ezartzen dituzten eraikinak birbalorizatzen dira, eta lehiakorragoak dira higiezinen merkatu batean, non gero eta gehiago hartzen baita kontuan eraikinen energia kontsumoa. Hori dela eta, 2018ko abenduaren 31tik aurrera, Europako Batasunak (EB) eskatuko du eraikuntza publiko guztiek(
|
bi
urte geroago, gainerako eraikin berriek) «energia eraginkortasun oso handia» izatea (2010/ 31/ EB Direktiba), ingurumen eta ekonomia onura horien jakitun. Merkatuan hainbat ziurtagiri daude, arau berrira egokitzeko modu egokia.
|
|
|
Europako Batasunean lehen elikagai krisiak agertu zirenetik (behi eroak edo sukar aftosoa), lan gogor bat hasi zen, granjak mahaitik mahaira seguruagoa izan zedin. Hainbat tresna jarri dira martxan, adibidez, 2000 urtean Elikagaien Segurtasunaren Liburu Zuria argitaratu izana edo Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintetik (EFSA)
|
bi
urte geroago sortzea. Eta arriskuen azterketan arreta berezia jarri da, ordura arte ezezaguna zen kontzeptu bat, baina pixkanaka, elikagaien segurtasunaren arloan pixkanaka lur hartu duena.
|
|
2016
|
|
|
Kanpainaren arduradunek azpimarratu dute, denbora horretan, hobetu egin dela ezagutza. Bi urtez lan egin da kontsumitzailearengana hurbiltzeko Europar Batasunean oilo arrautzak nola sortzen diren, eta Europako ereduaren eskakizunak dira 2014an kontsumitzaileek oskolaren kodea lehentasunezko kontsumo datarekin lotzen zutela baieztatzen bazuten ere, %2 bakarrik zen gai arrautzaren ekoizpen sistemarekin eta landetxearekin lotzeko,
|
bi
urte geroago egoera aldatu egin baita. INPROVOren arabera, 2014 urtean kodearen esanahia ezagutzen zuten kontsumitzaileen %11, 3 2016an %26, 4ra pasa da.
|
|
|
2012an Estatu Batuetan argitaratu zen aldez aurreko ikerketen berrikusketa batek lotura bat aurkitu zuen sendagai horien erabileraren eta abortu arrisku, garaia baino lehen erditze goiztiar, jaiotzetako konplikazioen eta epe luzeko portaeraren arazoen artean. Azken horien artean, haurrak espektro autistaren gorabeheraren bat izateko aukera handiagoak nabarmentzen dira, beste azterketa batek berresten duen bezala,
|
bi
urte geroago. Gainera, arrisku handienek, haurdunaldiaren lehen hiruhilekoan, antidepresiboen kontsumoa azpimarratzen badute ere, zenbait lan nabarmendu dute depresioaren aurkako hartzeak areagotu egin dezakeela haurdunaldiaren bigarren erdian hipertentsioa izateko aukera.
|
|
2017
|
|
|
Eskoziako (Erresuma Batua) Aberdeengo Unibertsitateko ikertzaileek 1981 eta 2000 bitartean 30.000 gestazio baino gehiago aztertu zituzten lan baten ondorioak argitaratu zituzten 2010ean. Emaitza horien arabera, abortu natural batetik sei hilabete bete baino lehen haurdun geratu ziren emakumeen kasuan, esperientzia hori errepikatzeko arriskua %33 txikiagoa izan zen denbora gehiago igaro zutenek baino, batez ere
|
bi
urte geroago gegonik izan zutenek baino. Oso antzekoak ziren(% 31) ere haurdun geratzeko probabilitate ektopikoa.
|
|
2021
|
|
|
“entzun nazazun”, “ez hitz egin gai horri buruz, min ematen didalako”, “gauzak ukimen handiagoz esan diezadazun”, “wasap bat idazten dizudanean, orduak behar dituzu erantzuteko…”. — Arazoei garaiz ekitea Kasu askotan, behar baino
|
bi
urte geroago joaten da psikologoarengana. Bikote arazo txiki bat, hasieratik konpontzen ez bada, denborarekin handitu eta dibortziatu egin daiteke.
|
|
|
Oroitzapen horien egiazkotasuna gurasoen bidez egiaztatu zen gero. Eta
|
bi
urte geroago egindako elkarrizketan, berriz, gehienek ez zituzten gertaera desberdinak aipatzen, baizik eta, gainera, lehen topaketan kontatu zizkieten gertaerak deskribatzen zitzaizkienean, ukatu egiten zuten hori gertatuko zitzaiela. Handienen kasuan, 10 eta 13 urte bitartekoen kasuan, lehen elkarrizketaren unean ez ziren oroitzapen berak.
|
|
2022
|
|
|
2021eko urtarrilean, Gobernuak edari azukretsuen eta gozatuen BEZa %10etik %21era igo zuen, kontsumoa ez sustatzeko eta gehiegizko pisuari eta obesitateari aurre egiteko. Ia
|
bi
urte geroago, azterketa batek ebaluatu du neurri horren erabilgarritasuna, eta erakutsi du eraginkorra dela kasu batzuetan kontsumoa murrizteko: erosteko ahalmen txikiena zuten etxeek ia 11 litro gutxiago kontsumitu zuten urtebetean.
|
|
|
Horrek azalduko du, seguru asko, jende askorentzat oharkabean pasatuko zela. Orain, ia
|
bi
urte geroago, Esadeko Politika Ekonomikoen Zentroak (EsadeEcPol) egindako azterlan batek ebaluatu du haren eraginkortasuna. Zergatik igo BEZa freskagarrietara bakarrik?
|
|
2023
|
|
|
Elikagaiak, animalien larruekin egindako larruzko artikuluak, zurezko tresnak, turistentzako oroigarriak eta botikak dira adibide batzuk. CITES Basa Fauna eta Landaredian Arriskuan dauden Espezieen Nazioarteko Merkataritzari buruzko Konbentzioa, CITES edo Washingtongo Konbentzioa, AEBko hiriburuan sinatu zen 1973an, eta
|
bi
urte geroago sartu zen indarrean. Juridikoki loteslea den akordioa da, eta gaur egun 184 herrialdek (Parte izenekoek) parte hartzen dute, munduko ia guztiek.
|