|
2009
|
|
|
iragarria dago Kanten gizakia bi erresumatako izakia dela, kausalekoa eta helburuekikoa. ...a eta gizakia, halabehar mekanikoa eta askatasun morala kontrajartzen hasi direnean, eta bizidun naturalak, gainerako mundu fisiko guztia legez, automata mekanikotzat jo dituztenean, gizakiaren barruan bertan Natura (aberea) eta Ez Natura (espiritua) kontrajartzera etorri direnak, gorputz fisiko mekanikoa eta arima espiritual librea, jadaneko ez subjektu baten bi aspektu diferente gisa, ezpada bai
|
bi
substantzia diferente, predikatu kontrarioetakoak, subjektu bakarrean lotuak. Hölderlinen eta jarraian, XIX. mendeko erromantizismoan topikoa izan da, kristautasunak apurtu duela esatea, gizakiaren eta Naturaren batasuna.
|
|
|
ezbairik gabe, gizakiaren kolkoko zer den ez dakigun fenomeno diferente gehiegiren ordezkotza jokarazi nahi izaten zaiolako. Platonek gorputza eta arima elkarrengandik urruntzera jo du, eta biok ez baditu jada
|
bi
substantzia berezi bezala zermugatu, substantziaren kontzepturik hertsiki oraindik ez zeukalako da; bestela, bion kontrajarpena eta dualismoa erremarkatzeko, asmatu ahala baliabide guztiez baliatu baita (material/ espiritual, sentsuekiko/ ideiekiko, konposatu/ bakun, hilkor/ hilezkor, sortu/ betiereko, etab.). Platonentzat arimaren leinua zerutarra da, eta arima bera betidanikoa; gorputza, mundut... Arimaren egiteko behinena, hortaz, gorputzetik aske bilakatzea da (hiltzen joatea edo hiltzen ikasten joatea, berdin filosofia:
|
|
|
ikuspegi honetan, hil, gorputza bakarrik egiten baita). Aristotelesentzat, aldiz, arima gorputzaren forma da, eta biok
|
bi
substantzia berezi al diren xerkatzeak, ez dauka zentzurik, zentzurik ez daukan bezala argizagizko irudi bati buruz galdetzeak, ea bi substantzia berezi ote diren argizagia eta argizagiaren forma irudikoa. Ezin esan daiteke arima bakuna denik ere (hilezkortasun platonikoaren arrazoietako bat):
|
|
|
ikuspegi honetan, hil, gorputza bakarrik egiten baita). Aristotelesentzat, aldiz, arima gorputzaren forma da, eta biok bi substantzia berezi al diren xerkatzeak, ez dauka zentzurik, zentzurik ez daukan bezala argizagizko irudi bati buruz galdetzeak, ea
|
bi
substantzia berezi ote diren argizagia eta argizagiaren forma irudikoa. Ezin esan daiteke arima bakuna denik ere (hilezkortasun platonikoaren arrazoietako bat):
|
|
|
Ordea, etena tradizioan, historia modernorako ondoriotsuena, Descartesek, Ernazimentuaren aurka eta soka aristoteliko tomistaren aurka, Moderniaren hastapenean atzera plazaratu duen dualismo erradikala izan da, berriro lerro platonikoan: San Agustinengana itzuliz, izan ere, eta harengan gizakiaren barne historia existentziala zena (prozesu espirituala) esentzial, ontologiko bihurturik, arima eta gorputza
|
bi
substantzia zein bere eta are elkar ukiezin deklaratu ditu. Arima da substantzia bat pentsamendua dena, gorputza da substantzia bat hedadura dena; ezin dute izan batak bestearekin zerikusirik.
|
|
|
direla baiestera ailegatzen da inoiz (MM, VI). Baina korapiloa da, metafisika kartesiarreko presupostuekin ez dela posible nahasketa bat erreala(
|
bi
substantziena). Eta nola ni ezin izan naizen betan bi substantzia, ni neu izan, propioki izan, arima naiz,, nire gorputzaz erabat eta benetan bereizia(?) eta bera [gorputza] gabe existi naitekeena?
|
|
|
Baina korapiloa da, metafisika kartesiarreko presupostuekin ez dela posible nahasketa bat erreala (bi substantziena). Eta nola ni ezin izan naizen betan
|
bi
substantzia, ni neu izan, propioki izan, arima naiz,, nire gorputzaz erabat eta benetan bereizia(?) eta bera [gorputza] gabe existi naitekeena? (MM, VI).
|
|
2015
|
|
|
Teoria atomiko molekularrak
|
bi
substantzia kimiko mota aipatzen ditu: bakunak eta
|
|
2016
|
|
|
Disoluzioa
|
bi
substantziaren edo gehiagoren arteko nahaste homogeneoa da. Eman dezagun
|
|
|
|
bi
substantziaren arteko disoluzioa daukagula: proportzio handienean agertzen den
|