|
2023
|
|
|
Zenbatespen objektiboa erabil daiteke zerga oinarria zehazteko, tributu bakoitzaren arauketak ezarri dituen magnitude, ikur, modulu eta datuen bidez. Gaur egun, tributu sistemaren barruan,
|
bi
esparruko legeek arautzen dute zenbatespen objektiboa: errentaren gaineko zergek, etekin mota zehatz batentzat; eta BEZak, jarduera jakin batzuentzat.
|
|
|
Egia da ere, lurraldetasunetik aldenduta, funtzioak bakarrik deszentralizatzen direnean beste motako deszentralizazio baten aurrean gaudela. Esanahi horretan, MORA AGUDO autoreak deszentralizazioa
|
bi
esparru ezberdinetan jorratzen ditu: alde batetik, lurralde deszentralizazioa; eta bestetik, deszentralizazio funtzionala19 EKak eta TAEHk lurralde deszentralizazioa hartzen dute oinarri bezala, izaera naturaleko lurralde eremuetan ematen dena.
|
|
|
Esangura horretan, finantza zaintza gauzatzen da gai konkretu batzuen gainean eta finantza zaintzako organo eskudunaren bitartez; baina, finantza kontrola erabaki eta akordioen kontrol orokorrarekin batera ere ematen da. hirugarrena.— Finantza zaintzako organoari dagozkion kontrolpeko jarduerak ez dira toki erakundeen finantza jarduera guztiak. Toki erakundeen finantza jarduerak diru sarreren esparrua eta gastuen esparrua jorratzen ditu, baina
|
bi
esparruetan lehen aipatutako kontrol bikoitza ez da ematen. Esan bezala, toki erakundeen gaineko kontrola orokorra da, erakundeek ematen dituzten egintza, egitate eta akordio guztiak kontrolpean daudelako.
|
|
|
Hainbeste aldaketa eman eta gero, 2004an testu bateratua egin zen eta horrek ere aldaketa ugari izan ditu. TOLTBk jasotzen du toki erakundeen finantza jardueraren
|
bi
esparru ezberdinak: alde batetik, I. titulutik V. titulura baliabide ezberdin guztiak aipatzen ditu, hau da, toki erakundeek diru sarrerak lortzeko dituzten baliabide ezberdinak; eta bestetik, VI. titulutik aurrera, aurrekontua eta gastu publikoaren inguruko arauketa zehazten du.
|
|
|
Azkenengo bi osagaien inguruan eragin handia dauka finantza zaintzak, horietan oinarriturik batez ere toki erakundeen finantza jarduera gauzatzen delako. Bi osagai horien inguruan finantza zaintza aipatzen du TAOLk
|
bi
esparrutan: lurralde eraldaketa (udalen arteko bat egitea edo udal baten/ batzuen zatiketa) eta udal eskumenen egikaritza eta zerbitzuen ematea.
|
|
|
Epigrafe honen sarreran adierazi dugun bezala arazoa sortzen da EAEko toki ogasunen eta horien aurrekontu jardueraren araubidearen inguruko eztabaidan. Lehendik esan dugu toki erakundeen finantza jarduerak
|
bi
esparru jorratzen dituela: tributu jarduera, diru sarrerei dagokiena; eta aurrekontu jarduera, gastuei dagokiona.
|
|
|
Beraz, amaitzeko eta aipatutako guztia kontuan harturik, tokiko finantza autonomiari buruz hitz egin dezakegu, toki autonomiaren zehaztapena izanik123 Toki ogasunen finantza ahalmena modu eratorrian ulertu beharreko ahalmena da. Ikuspuntu horretatik eta udalen finantza jardueraren ikuspuntutik autonomiak
|
bi
esparru ezberdinetan jarduten du: diru sarreren esparruan eta gastuen esparruan.
|