|
2008
|
|
|
EAEn 2003an onartu zen egun indarrean dagoen ‘Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Estatutua’ Hizkuntza eskubideei dagokienez, ‘6/ 2003 Legea’k berrikuntza garrantzitsu eta oinarrizkoa ekarri zuen, lehen aldiz, aitortu zitzaizkigulako hizkuntza eskubideak. Halere, badira legearen galdagarritasuna baldintzatzen duten
|
bi
elementu. Batetik, progresibotasuna, hau da, legean une oro agertzen da arian arian bermatzeko bitartekoak jarriko direla, tamalez, Legeak ez du eperik finkatzen progresibotasun horren tempusaren gainean.
|
|
2010
|
|
|
Framing horretan euskarak biziraunarazteko interbentzioa eta neurriak hartzea beharrezkoak direla onartuta ere, edozein diskriminazio mota arbuiagarritzat jotzen da. horren ondorioz, neurri horiek zalantza jarri eta, erdaldunen hizkuntza eskubideen bermea zalantzan egonez gero, batzuk ez dira onartzen. bistan da bi framing kontrajarri horiek, biak ala biak, gizarte berean eta aldi berean egotea ez dela baldintzarik egokiena hizkuntza politika eraginkor bat aurrera eraman ahal izateko, ezin baita eragileen arteko eztabaidaren gainean, ezta jendearen zalantzen edo ukazioaren gainean ere, ezer iraunkorrik eta sendorik eraiki. izan ere, edozein hizkuntzak duen bermerik handiena txertatuta dagoen komunitatearen babesa eta atxikimendua da, eta euskarak euskal gizarte osoaren laguntza behar du, ez soilik sektore euskaldunena. hortaz, hizkuntza politikak aurrera egingo badu eta euskara biziberrituko bada, euskal gizartearen gehiengo zabalak dituen hautemateak eta ulertzeko moduek, biek ala biek, bat egin lukete hizkuntza horren berreskurapenerako abian jarri behar diren neurriekin. hala ere, arestian azaldu den bezala, egungo datuek ez dute adostasun girorik adierazten. zer egin ataka gaizto horretatik ateratzeko? aukera pare bat ikusten dugu tentsioan dauden
|
bi
elementuen arteko disonantzia gutxitzeko; alegia, interbentzio eraginkorra eta horren gaineko hautematea eta interpretazioa elkarri hurbiltzeko. aukera bat eta errazena, interbentzio mota aldatzea da, hizkuntza politika Framing Herabearen nahira egokituz; alegia, kritikatuak diren interbentzio neurriak kamustea edo murriztea. beste aukera, aldiz, interbentzio eraginkorrari heldu eta hori kritikat... nola eragin euskararen hautematea eta irudikapena gizarteak berak alda ditzan?
|
|
|
Agenda Setting kontzeptuaren ardatza
|
bi
elementuren artean dagoen harremana da. bata, komunikabideek gaiei eskainitako arreta da: kokapen eta estaldura maila erlatiboa, adibidez; bestea, audientziek (entzuleek, ikusleek...) gai horiei beraiei ematen dieten garrantzia. korrelazio estua dago komunikabideek gaiei emandako arretaren eta audientziek esleitutako garrantziren artean.
|
|
|
Aukera pare bat ikusten dugu tentsioan dauden
|
bi
elementuen arteko disonantzia gutxitzeko; alegia, interbentzio eraginkorra eta horren gaineko hautematea eta interpretazioa elkarri hurbiltzeko. Aukera bat eta errazena, interbentzio mota aldatzea da, hizkuntza politika
|
|
2011
|
|
|
Bi espezie lehian daudenean, zenbat elementuk hartzen dute parte? gaingiroki aztertuz gero,
|
bi
elementuk parte hartzen dutela esango dugu. Baina oker gaude; izan ere, hizkuntzez gainera, beste elementu garrantzitsu bat dago:
|
|
2012
|
|
|
Mezu pertsuasibo baten hartzaileek mezuaren informazioa gehiago edo gutxiago lantzeko dagoen probabilitatea
|
bi
elementuk baldintzatzen dute: motibazioak eta gaitasunak.
|
|
2014
|
|
|
Galdetegiak pasatzerakoan,
|
bi
elementu hartu dira kontuan. Alde batetik, harremanetarako hizkuntza formala erabili da; hau da, euskara batua; eta, bestetik, itxura fisikoa edota janzkera ez da une horietarako aldatua izan.
|
|
2015
|
|
|
Nire inguruan euskaldun aktiboak topatzen baditut, nire sinesmenean eragina edukitzen du, eta, agian, nire portaera ere aldatu egingo da, eta nik ere euskaraz egingo dut. Horrela,
|
bi
elementuetako bat aldatu egin da.
|
|
2016
|
|
|
EkoLingua Solas jokoak osagarri ditu DiKomA Proiektuaren emaitza ere izan diren beste
|
bi
elementu edota dokumentuk: 1) jokoaren eduki kontzeptualak osatu eta gorpuzteko baliatu den hizkuntzen ekologiari buruzko Corpus teoriko kontzeptual egokitua, eta 2) EkoLinguA solasjokoa esku hartze programetan txertatzeko eta bere aplikazioan laguntzeko prestatu den Jokoaren Gida.
|
|
|
Dimentsio kuantitatiboetan mugitzen gara batean zein bestean. Trataera diferentea dute, ordea,
|
bi
elementu horiek: hiztun kopurua zenbaki konkretuz eman ohi da normalean (estimazio bidezko zenbaki absolutuz edo portzentualez, askotan26); erabilera maila edo maiztasuna zehazteko, aldiz, continuum zabala daukagu begien aurrean eta continuum hori kategoria edo label jakinetan zatikatu ohi dugu sarri.
|
|
|
egun osoan nagusiki euskaraz ari dena eta egun osoan nagusiki erdaraz ari dena ez dira gauza bera: ez dira" bi hiztun",
|
bi
elementu bereizi baizik. Tarte bitarteko erabilerak ere bere ezaugarri propioak ditu sarri.
|
|
|
Benetako arnasgune dira Xabier Bengoetxeak aztertu dituen Tolosaldeko herriok: euskaldunen kontzentrazio demolinguistiko altua dute orain ere157, eguneroko jardungune informal basikoetan euskara da herrian nagusi, eta
|
bi
elementu horiei eskerrak beren ama hizkuntzaren belaunez belauneko jarraipena bermaturik daukate, oraingoz158, haurrek eta gazteek. Eskolak, bere bereak dituen xedeak betetzeaz gainera, ekarpen handia egiten dio euskara indarberritzeko saioari:
|
|
|
zerrenda hirukoitz horren osagarri, goiko pasarte horretan aipatzen den" beste zenbaiten artean" sartzekoak dira faktore demografikoak222 eta lurralde antolamenduzkoak223, ekonoteknikoak224 eta soziokulturalak225 ere. Beste faktoreok loturik daude hein batean goiko zerrenda hirukoitzeko lehenengo
|
bi
elementuen oinarrian dagoen institutional support delakoarekin. Loturik egonda ere ez dira, ordea, support horren ondorio huts.
|
|
2017
|
|
|
Euskaran, beste hizkuntza batzuetan bezala, hizketa lagunari hitz egiteko modu desberdinak daude hau da, hizkuntz tratamenduak aurkitzen dira. Hizkuntz tratamenduak definitzeko
|
bi
elementu daude: izenordain hautaketa eta hiztun solaskidearekin hiztunak duen harremana.
|
|
|
Soziolinguistika Klusterra badira urte batzuk bat aldizkariak hiztun berrien gaiaren inguruan zenbaki monografikoa egin nahi izan duena. Sarri aipatzen da euskararen biziberritze prozesu malkartsu honetan, oso kontuan hartzeko
|
bi
elementu nagusi daudela: alde batekik, globalizazioak komunikazioeta pentsamendu moldeetan eragindako gizarte aldaketa, eta, bestetik, euskal hiztun populazioa modu esanguratsuan hazi izanaren ondoriozko euskaldun profilaren aldaketa. bigarren honi dagokio, jakina, zenbaki honetako hiztun berrien gaia. argitaratutako azken ikerketa kuantitatiboek ondo agerian jarri dute euskaldunen artean euskaradun izateko bideak dibertsifikatu direla, eta, beraz, bide horiek erabakigarriak direla euskaldun/ euskaradun izateko moduetan. ebidentzia horren jakitun izanik, interesgarri da espresuki biltzea gaia aztertzen ari diren ikertzaileen lanak. eta horretara dator hemen aurkezten dugun zenbaki monografikoa. izenburuak dionez, ez ditugu soilik euskararen hiztun berrien inguruko lanak bildu. hiztun berrien gaia, hizkuntzen biziberritze prozesuetan garatzen den gertakaria da, ezinbesteko prozesu komuna. baina hizkuntza komunitate bakoitzak bere ezaugarri propioak ditu, eta ez da beti samurra izaten orokortasunetara heltzea. edozein kasutan, esan daiteke zalantarik gabe, hiztun berriak estrategikoak direla bai euskararentzat eta baita gainerako biziberritzen ari diren hizkuntzentzat ere.
|
|
2018
|
|
|
Zein da gakoa gaztelanian finkatuta egon diren hainbat hizkuntza ohitura euskarara aldatu ahal izateko? Laburtuz,
|
bi
elementu aipatuko genituzke. Lehena partaideen borondatea da.
|
|
2021
|
|
|
Aurreikusten diren asmo horiek guziak garatzeko borondate irmoa eta bitartekoak beharrezkoak izanen dira; izan ere, planean aurreikusitakoa egikaritzean dago gakoa. Horrekin batera
|
bi
elementu giltzarri aipatuko ditugu, arlo honetan aitzinera egin dezagun ezinbertzekoak:
|
|
2022
|
|
|
Libertimendua, hizkuntzaren biziberritzerako giltzetariko bat da, herri kulturaren testuinguruak euskarazko aterki bat ematen diolako eta ondorioz aktibazioa bultzatzen duelako baina aldi berean, bada baita ere gazte izaera transgresioa, umorea bultzatzen duen praktika. Hein honetan,
|
bi
elementuak banaezinak direla esan behar da.
|
|
|
Gainera, honi guztiari, garai hartan Europan arrakasta izan zuen mugimendu Erromantikoaren ezaugarriak gehitu behar zaizkio baita ere (Agirre, 2019). Funtsean,
|
bi
elementu hauen hibridazioa kontsideratu daiteke Pizkundearen oinarri nagusia.
|
|
|
Kultura ideiek osatzen dute soilik ala portaerek (praktikek) ere eragina al dute berarengan? Gure iritzian, Harrisekin (2000) bat eginez, kulturaren oinarria
|
bi
elementu horien artean ematen da, hots, ideia eta praktiken artean.
|
|
|
kultura ideiek osatzen dute soilik ala portaerek (praktikek) ere eragina al dute berarengan? Gure iritzian, Harrisekin (2000) bat eginez, kulturaren oinarria
|
bi
elementu horien artean ematen da, hots, ideia eta praktiken artean.
|
|
|
Eta esanahi iteratiboari erreparatuz, gorputz horiek eta" Euskaraz bagara!" esaldiak dute zentralitatea. Eta
|
bi
elementu horien bidez, gu bat islatzen du testuak. Euskarazko jendartearen gu bat markatzen du.
|