|
2013
|
|
|
Ez da txorakeria bat; zentsura zein bizirik zegoen adierazten du. Donostiakoek bahe zabalagoa izango zuten, baina bahea hor zegoen, eta
|
bi
aldeetatik eutsia, Madriletik eta hemendik, zer da eta euskarazko liburu zaharrak berrargitaratzeko.
|
|
2017
|
|
|
Carasatorrek, Barranca Burunda lanean, esaten du ur korrontea adierazi nahi duela ordurako errota oso zabaldurik zegoelako, baina nik uste dut errota beraren aurreko adierazlea dela, bizirik geratu zena XV., XVI., XVII. eta XVIII. mendeetan gure eremuko toponimian. Etxarri Aranatzen ere, Eraga toponimoa dago, Zurkillo errekaren
|
bi
aldeetan eta, seguru asko, jatorri bera izanen du: (y) era+ ga.
|
|
|
Egia da, bere obrak oraindik interesa pizten du literatura munduan. Gehiegi atzera begiratu gabe, aurkitzen ditugu bere idazlanen berrargitalpen batzuk, Pirinioetako
|
bi
aldeetan eginak. Atheka gaitzeko oihartzunak (1870ean argitaratua) eleberri nagusiaren bi berrargitalpen aurkitzen ditugu, bata 1990ekoa (Elkar, Donostia), Ander Lakarraren eskutik, bestea, gugandik hurbilagoa, 2008koa (Hiria, Donostia), Luis Haranburu Altunaren eskutik.
|
|
2018
|
|
|
Xabaten heriotzaren ondoren, Heletako senideek Maria Arkia bera izendatu zuten familiaren ordezkari epaiketan. Deigarria da Pirinioez
|
bi
aldeetako nafarrak eta eskribauak Nafarroako erresumaz mintzo direla, ordurako bakoitza errege desberdinen menpe daudela alde batera utzita.
|
|
2019
|
|
|
Sinatzaileen lehenbiziko hitzak, Uscaldunac garen ezquero, itxuraz justifikaziozkoak izanagatik, salaketa edo aldarrikapentako ere har daitezke. Ohartzen ziren tokiko mintzaira biziaren eta mugaren
|
bi
aldeetako estatu administrazioen aginduzko handien arteko harreman desorekatuaz. Euskaraz idaztea (gero, ahoz emateko) zentzuzko jokabide funtzionala zen, dudarik gabe, baina, baita ere, segur aski, bertako hizkuntzaren balioaren aitorpenaren eta harekiko estimuaren seinalea.
|
|
|
Erakutsi dugunez, mugaz haraindiko herriekiko harremanetan euskarak bazuen bere lekua, hizkuntza komuna baitzen gainerakoan gaztelaniaz eta frantsesez funtzionatzen zuen administrazioarentzat, baina ez hori bakarrik: mugaren
|
bi
aldeetako eskualde honetako herrien barne funtzionamenduan eta harreman pribatuetan ere euskara idatziz baliatu izan dela ikusi dugu. Hala salatzen dute eduki administratiboko Lapurdiko eta Bortzerrietako euskarazko testu publiko zein pribatuek, bereziki ugariak baitira, XVIII. mendetik aitzina batik bat.
|
|
2022
|
|
|
Ipar Irlandako bake prozesuaren karietara, Stormont eko akordioa sinatu zen 1998ko Ostiral Santu egunean. Akordio hark ondorio ugari ekarri zituen, horien artean eta hizkuntza politikaren ikuspegitik, lehen aldiz, mugaz
|
bi
aldeetako hizkuntza politika gidatuko zuen erakunde bakarra sortzea, Foras Teanga delakoa. Gaur egun ere indarrean dago eta Foras na Gaeilge izena hartzen du.
|
|
|
Gaztelaniari dagokionez, neurriak eta zeresanak bereizten ditu liberalak eta karlistak, baina elkartzen ditu idazketa erak,
|
bi
aldekoetan daudelako arauan ala ahoskeran oinarritutakoak. Banaketak irizpide bakarra jarraitzen du, ikasketaduna izatea ala ez.
|
|
2023
|
|
|
Frantziako eta Espainiako joeren eraginpean egin zuen aurrera kazetaritzak Euskal Herrian. Noizbehinkako lehen kazetak XVII. mende bukaeran Donostian, Baionako lehen agerkaria XVIII. mende erdialdera, Napoleonen erregimenaren kontrolpeko kazeta ofizialak mugaren
|
bi
aldeetan XIX. mende hasieran, periodiko liberalak mende erdialdetik aurrera, tradizionalistak geroago, argitalpen foruzaleen loraldia mendearen azken laurdenean... (Díaz Noci 1996).
|
|
|
Propaganda politikoko testu luzeagoen ondoan, albiste laburrak ere argitaratu zituen, bereziki lehen zenbakian, baina ez kronikatzat jo daitekeen piezarik. Xahoren argitalpen nagusiak, Ariel-ek, bizialdia luzeagoa izan zuen(), eta frantsesez plazaratu ohi zuen, baina azken zenbakia, hain zuzen, euskara hutsean argitaratu zuen;
|
bi
aldeetan inprimatutako orri bakarra zen, eta Xaho diputatugaiak hauteskundeen harira idatzitako gutun luze bat baino ez zekarren.
|