|
2004
|
|
|
Bat batean, ordu arte beste mundu batean
|
bezala
egon ondoren, zaldi gorria irrintzika hasi zen, eta halako modu larrian hasi ere non bertan zendu behar zuela iruditu baitzitzaidan. Arrazoi zuen nire barruko Setatsuak:
|
|
|
Gorabeherak gorabehera, eguerdirako Antiaju Berdek nahi
|
bezala
zegoen dena. Behi gorriak belaze hesituan; gu beltzok ukuilu barruan.
|
|
2010
|
|
|
" Ikusten duzu? Eskuinekoa lijatuta
|
bezala
dago. Zentimetro bat gutxiago izango da lodian".
|
|
|
Portaburu, esate baterako, pistolero talde batek hil zian Donostiako kaleetan harrapatuta." Baina zalantza egiten zuen berak ere. Ni
|
bezala
zegoen bat batean. " Zuzenean parte hartu ala ez, hiltzaile artean ibili zen.
|
|
|
ispilu pusketaz egindako lerro batek bezala erdibitzen zuen bailara. Etxeak —nirea, Lubisena, Adelarena, Ubanberena, errota— lo
|
bezala
zeuden. Eta lo bezala etxe haien inguruetako zaldiak, txakurrak, ardiak, oiloak ere.
|
|
|
Ubanbek edo Opinek esan izango zuketen bezala, gizon batek gainka egiten zion andre bati. Zakurrak
|
bezala
zeuden biak erantsita. Andrearen bularrak, izugarriak, alfonbra gorri bat ukitzeraino beheratzen ziren.
|
|
|
Papik oparitutako karta haiek Stonehameko estudioan daude orain; beti egon dira hemen, rantxora etorri nintzen lehen egunetik. Osaba Juani ere politak iruditzen zitzaizkion, eta portxeko kulunkaulkian jarri eta kromoei
|
bezala
egoten zitzaien begira. Eta gauza bera egiten zuten Lizek eta Sarak.
|
|
|
Oso aztoratuta ikusten zaituztet."" Joseba ez, ama. Joseba hileta batean
|
bezala
dago", esan zion Martinek. Egiazki, besoak gurutzatuta zegoen, antzerki lan bat ikusten bezala.
|
|
|
George Orwell ahalegindu egin zen, behintzat, giza askatasunaren alde, oker eta guzi. Johathan Swift
|
bezala
dago lurperatua, haserreak bihotza areago atsekabetu ez diezaiokeen lekuan.
|
|
|
Autorik ez duten pertsonak diskriminaturik daude nolabait. Adinik ez duelako, dirurik ez duelako, edo erabili ezin duelako, pertsona horiek elbarri
|
bezala
daude. Zaharrak, umeak, etxeko andre asko, gaixoak.
|
|
|
Dominazio egitura konplexuagoa zen, jakina. Lehen frantsesarekiko arabiera
|
bezala
dago oraindik arabierarekiko amazigera.
|
|
|
Eta aldi batez liluraturik
|
bezala
egon zen tipi tapa" Itsas Begia" n aitzina zihoazen irudi malenkoniatsuei so —ez da guztiz itsu izanen ilunsentia nabarmentzeko—, pentsatu zuen Thierry-k. Bai ordea, bere oroitzak bestela erraten zion, ez baitzuen errazki ahantziko feitaz ohartu zeneko aldia:
|
|
|
Aldi batez zozoturik
|
bezala
egon ondotik, bat batean, kalifari begitartea aldatu zitzaion, izu handiko keinua erakutsiz:
|
|
2011
|
|
|
Baina, azkartu diren ordutik iluntzen zaio aziendari itxura: erdi lo
|
bezala
dago xutik delarik, jana labur du, bidean ez du laguner jarraitzeko kemenik. Burua apal dauka eta ardurenik alde baten gainerat; alhagian hartzen du ausiki bat edo bertze, eta badarabil luzaz ahoan, han duela ahantzia balu bezala.
|
|
|
Bertze zerbait burutarik heldu zaigu, beraz, gaitz hau. Eri ote direnez gure sagarrak, bertze asko landare
|
bezala
daude zenbait. Baina, ez da ezagun sagarrak gaitz berezi zenbaitek joak direla.
|
|
2012
|
|
|
Tenientearen burua ohi ez
|
bezala
zegoen banatua une hartan, hiru zatitan. Aldagelan izandako susperraldiaren ondoren —pentsatu zuen hiru zati haietako lehenarekin—, betiko aldartea erakusten zuen kapitainak.
|
|
|
Agian ez zen konkista zaila izango. Lalande Biran hotza zen berez, eta joanda
|
bezala
egoten zen askotan, bere poesiak egiten edo liburuak irakurtzen, aurpegi goibelarekin gehienetan; ez zen oso senar animatua izango. Berak, berriz, festa besterik ez zion eskainiko Christineri, eta abentura.
|
|
2013
|
|
|
Zaila da jakitea zer pasa zen Joe Monforteren burutik eskaera haren aurrean, bere benetako pentsamenduak orratza lasto artean
|
bezala
egoten baitziren, beste pentsamendu hutsal askoren artean gordeta; baina, seguruenik ere, Mamy eta Annierengan pentsatuko zuen lehenengo. Bi emakumeen artean berrogei urteko aldea zegoen.
|
|
|
Batean zein bestean, argiak erdizka itzalita, irakaslea liburu bat irakurtzen ari zitzaien ikasleei. Gure alabak gainerako umeak
|
bezala
zeuden, adi. Nola edo hala, ulertzen zuten ingelesa.
|
|
|
Tzurdiok ez zuen ezer esaten, nahiz eta beste guztiak berari so eta adi zeuzkan uneren batean. Tal tal, hotzikarak dardarka
|
bezala
zegoela ematen zuen. Aitziti, bere buruan biraka eta jiraka talakan zebilkion obsesioa guztiz bestelako kezka zehatza zen; zera, ea Xaleneren izerdi usainaz guztiz zorabiatu izana eta, are gehiago, zeharo maiteminduta gertatzea normala ote zen ala ez.
|
|
|
Zortziko Aldazkoren gainontzeko beste senideak ere zoratuta
|
bezala
daude, hilotza sokatik jaisteko eta jaisteko oihuka.
|
|
2014
|
|
|
—Aberatsak dira, eta oso garrantzitsuak gure alderdiak Frantzian babesa izateko —jarraitu zuen tenienteak— Gainera, Lacost eroa
|
bezala
zegoen, edozeini desafioa botatzeko prest kontra eginez gero.
|
|
|
Kantak iraun zuen bitartean erdi lo
|
bezala
egon ginen. Une batez, itzal bat sumatu nuen bidean, eta pentsatu nuen erdi tximuen talde bat zihoala gure aurretik; baina indartu zen ilargiaren argia, eta itzala istantean desegin zen.
|
|
|
Estebani eta bere emazteari begiratu nien. Estatuak
|
bezala
zeuden.
|
|
|
" —Ikusten dituzu geldi geldi, hain zuzen ere hilda
|
bezala
dauden horiek, esan nion Margaritari erlauntzaren kristalezko paretak seinalatuz.
|
|
|
Ulertzen dut epai mahaikideak ez badio puntu bat gehiago ezarri horretan. Tribunalean
|
bezala
gaude, sinesten edo ez sinesten hobendun dela oholtza zolako tristea eta kontzientziaz bozkatzen dugu. Baina egiazki hori ezarri bazuen bertsoan, enetzat bertso bakar horrengatik txapela merezi du.
|
|
|
Segurtatu zuela hartan herensugea zela eta mendia bizirik zela. Aire gaixtoak jo
|
bezala
egon zela harriturik ez jakin nora jo, goiti edo beheiti, zorria bezala ihiziaren bizkarrari lotua. Iruditu zitzaion ihurtzuriak xistatu zuela, espareak edo zamarruliak behiak ausikitzen dituen bezala, eta egin zuela sugeak kabalek larru inarroste hura horren ohiltzeko.
|
|
2015
|
|
|
Eskerrak ez dela testua batere sakona izan. Dena dela, Zaitegi ez da etorri Gorostegi
|
bezala
dagoenekoz euskara baitan sartuta eta gutxi aski sustraituta dauden berbak ordeztera. Zaitegi zitologiako berba aloktono horiek" guztiak" ukatzera dator, langa jartzera dator.
|
|
|
—Bazterreko magnoliaren azpian, iloba. Hemeretzigarren mendeko damak
|
bezala
egongo gara, ez bazaizu inporta.
|
|
|
Areta, Andres, Joxe Luis, Lontxo, Esteban eta beste hainbat. Hamalau edo hamabost urterekin
|
bezala
zeuden itxuraz, eta argitan zeuzkaten belarriak; argitasun hura, gainera, indartu egiten zen algara bakoitzarekin. " Zer gertatzen da?", pentsatu nuen lehen baino harrituago, eta orduantxe bertan neure burua ikusi nuen taldearen ondoan.
|
|
|
" Erregearen bisitak aukera ematen digu azaldu zuen idazkari nagusiak irailaren 29ko Nazio Batzordean ekitaldirako proposamena aurkezterakoanbeste batzuek normaltzat hartu nahi duten Estatutu urratuarekin egin dugun etena sinbolizatzeko; itun estatutarioa hautsi ondoren, Estatutuaren aurretik
|
bezala
gaude, eta erregearen etorrerak pisu sinboliko handiagoa emango dio Gernikan egingo dugun ekitaldiari."
|
|
|
Badakigu gure mugimendua mehatxua dela neutralizatuta gauzkaten espainol zentralistentzat, eta deseroso zaiela egungo status quoan aise daudenei. Nazio eraikuntza ilusioa sortzen duen erronka bihurtu behar dugu, eta hartara erakarri behar dugu herri
|
bezala
dagokigun etorkizuna erabakitzea euskal herritarroi dagokigula onartzen duen demokrata oro.
|
|
|
Aitortu diot apur bat tokiz kanpo
|
bezala
nagoela legeetan, lege bat idazteak sentipen bitxiak sortzen dizkidala. Beti akrata sona izan dut, eta inoiz kontuan hartu ez badut ere, uste dut baduela oinarririk.
|
|
|
Ahalik hurbilenera joan eta tiro egin nion lepa hezurra xede, baina huts egin nuen eta lepoan egin nion zulo handi bat, hain zen biziki higitzen. Bada, castero a ez zen hil, baina instant batez zozoturik
|
bezala
egon zen, ahoa idoki hersten zuela. Hartaz egin nuen profita, ganibetaz kolpatu nuen begietan:
|
|
2016
|
|
|
Neskaren ahotik atera behar zuen kearen zain
|
bezala
egon zen Carlos, pentsakor. Ondoren, gaueko haize amiñiak ke hura desegina zuenean, poliki poliki hitz egin zion.
|
|
|
—Ez dut esaten bestetan pertsona txarra zarenik, ezta gutxiagorik ere. Bakarrik aldatuta ikusten zaitudala, goxoago
|
bezala
zaude. Ulertzen duzu esan nahi dudana, ezta?
|
|
|
Eta leihoa zabaldu zuenean eta gaueko haize biguna salara sartu zenean, bere irudipena indartu egin zen: bai, gauza guztiak behar
|
bezala
zeuden. Saguzar ttikia bera ere farolaren inguruan zebilen bueltaka beti bezain arin.
|
|
|
Paralisatia
|
bezala
egon nintzan beldurrez, anaiek burutik maingu nintzala erranez!
|
|
2017
|
|
|
Bai, aldizka hiritik bisitan etortzen ziren basajaun haiek ere, beren Basajaundegia izaten baitzuten, urte guzian morroiek ongi zaindua, Jaundegiak edo Olajaundegiak bezalaxe. Kontua duk zaharragoa izatean Basajaundegi, ahoz Basakandi, Basandei, Basaxein bihurtua, gordean
|
bezala
dagoela leku askotan: Ezterenzubin?
|
|
|
Etxekoandre eta gizaseme franko zebilen herriko karriketan egun hartan Elizondon. Bai; Soro listu baletan denbora pasan
|
bezala
egotea gauza arrunta zatekeen Txokotoko zubian egun hartan.
|
|
2018
|
|
|
Irunia formaren aldaera da eta Naiarako toponimo txiki bat
|
bezala
dago dokumentatua: " Vinea in loco qui dicitur campo de Urunia" (1134).
|
|
|
Xuan disimulu gabe geratu zaio begira. Samurra iruditu zaio, etxean
|
bezala
dagoen emakumeari laguntza eskatu dionean. Hitz egiteko gogoz datorren lehena da gaur.
|
|
|
Eskolan etxean
|
bezala
egon ahal izateko, helduen presentzia garrantzia handikoa da, eta horregatik, helduen eta haurren arteko ratioa txikia izan ohi da haur eskoletan: adinaren arabera, heldu bat egoten da lau edo zazpi haurrekin.
|
|
|
Futuro perfektuan sinetsi gabe, futuroaren zain egon da Sergio, baina etorkizuna ez da etorkizunaren zain daudenen alde heltzen. Konpon pasada guztien ondoren, proiektu politiko iraultzaile mitologiko ahituaren bazterrean, lekuz kanpo
|
bezala
dago, eta denboraz ere kanpo bezala behin behinekotasun amaiezinean.
|
|
2019
|
|
|
Askotan, Garazik erresistentzia jartzen zuen zer edo zer eskatzen zitzaionean, baina haur bat
|
bezala
egon zen, besoak atzeratuta, Anak agerian jartzen zuen bitartean. Kolore beltzeko pijama zeraman orduan ere.
|
|
|
Mundu mailako merkatua, kapital metaketaren aurresuposizioa eta ondorioa da, biak batera. Hau azkeneko liburua litzateke, izan ere bertan" ekoizpena eta haren pauso guztiak osotasun bat
|
bezala
daude proposatuta, baina aldi berean, bertako kontraesan guztiak martxan jartzen ditu" (Marx, 1986a: 160).
|
|
|
Gure zentzu komun linguistikoa utopista da, ezinbestean, Ehun metro edo Botoiletan143 bezalako ausarkeria solte batzuk agertzen diren arren lantzean behin. Eta iritzi arrunt linguistikoan
|
bezala
gaude laketuta kriterio komun literarioetan geure kosmopolitismo domestikoaren atsedenean.
|
|
|
Behar ez den lekuan
|
bezala
gaude beti. Horregatik dakigu exilioan gaudela.
|
|
|
Literaturaren autonomia fundatzen duen artean egin behar du idazle euskaldunak edozein ismorena. XVI. mendeko galeaduna
|
bezala
gaude, ubera bila oraindik. Nahiz eta, munduko literatura guztiekin batera, Finneganen uberaren atzetik ere ibili.
|
|
|
Iniziatiba, nirea izan behar zela ematen zuen — emakumea... zain
|
bezala
egoten zen. Zain bezala eta. sarri prest antzean — inguratzen jakitea, baizik ez nuen behar.
|
|
|
Zain
|
bezala
zeuden. desia nitzan. Niretzako kuestioa masbien zen, haiek amore ematea.
|
|
|
" ez dago nahiko itzal denontzat hemen", esan du bakarren batek. Azkenean, bertan ezin nahi
|
bezala
egon eta beste terraza batera joatea erabaki duzue. Iraganaren eta geroaren arteko zubiak iraungo ote duen jakiteke.
|
|
2020
|
|
|
—Ikusiko duzu, tipo horrek agerian utziko du pastela. Barkuan polizonteak
|
bezala
gaudela gu zeruan.
|
|
|
Antza, literatura izan arren ezorduan etorritako anderearen bultzatzailea, ez zen gure literatura, gure eztabaida, interesatzen zitzaiona, baizik eta esku artean zeuzkan bere literatura laginak. Tarteka orri bat beste baten atzean jartzeko imintzioan geldi geratzen zen, eta segundo batzuez papera eskuan altxaturik izoztuta
|
bezala
egoten gure arrazoinamenduen entzule. Gazte neomarxistarenak.
|
|
|
Karamabluko unibertsoa ez du oraindino aparatu horrek harrapatu: beste bi munduak gainetik pasatzen zaizkion arren, haien artean abstrakzio bat
|
bezala
dago flotean. Karamabluko unibertsoa jentil klandestinoz, artzainez, baserritarrez eta arrantzalez eraikia zen, eta denak ziren aldi berean kontrabandistak, delituak eginez eta justiziaren kontra, baina injustiziaren kontra ere bai...".
|
|
2021
|
|
|
Aza pertzean
|
bezala
egon
|
|
|
(Ez zekiagu nola erantzun, aza pertzean
|
bezala
gaudek eta!)
|
|
|
Gogoan dut beste nonbait banengo
|
bezala
egotea.
|
|
|
Gaur egun gizon zuriaren idazkeran ikusten dugu. Bertako auzitegietara joaten bazara eta duela hogei urteko edo gehiagoko eskribauen liburuak begiratzen badituzu, oraindik ere idatzi ziren egunean
|
bezala
daude. Ez dute gaur gauza bat esaten eta bihar beste bat, edo gauza bat aurten eta beste bat datorren urtean.
|
|
|
Saforen ustez, agurraren festa da: ...jarrita zure ahots gozoa/ eta zure barre atsegina entzuten dituena;/ horrek, zin degizut, bihotza/ saltoka jarri dit; zuri begiratu orduko,/ hitzak ez zaizkit atera ere egiten,/ mingaina bizigabe geratzen zait,/ su mehe bat jario da arin/ nire azal azpitik,/ begietatik ez dut ezer ikusten/ eta burrunba bat besterik ez dut entzuten,/ izerdi hotza darit,/ dardara batek harrapatzen nau,/ lasto horia
|
bezala
nago/ eta heriotza hurbil sumatzen dut".
|
|
|
Horregatik iruditzen zait zirraragarria mende askoko distantzia izanik ere Egiptoko periferiako irakurle haien intimitatean kuxkuxeatzea. Kronologia aintzat hartuta, beren begi handi nostalgikoekin Faiyumgo erretratuetatik guri galdeka
|
bezala
dauden gizon eta emakume horiexek berak izanen ziren, eta hain bizirik daude ezen, lausoki bada ere, norbait ezaguna oroitarazten baitigute.
|
|
2022
|
|
|
Exilioa: behar ez den lekuan
|
bezala
gaude beti. Horregatik dakigu exilioan gaudela.
|
|
|
Ez dut uste, ni ez behintzat. Badakit sorginduta
|
bezala
geundela ahotsaren eztitasunak eta musikaren iradokizun gozoak bildurik. Uste dut arratsalde osoa egon ginela berton ipuinaren biniloa behin eta berriz entzuten, aho begiak zabalik eta kontakizuneko abentura eta gorabeherak jarraituz.
|
|
|
Manddi belakia
|
bezala
dago, begiak zabal, eta harritua da lehen goizean ikusten ari denarekin. Maila handiko gogoetak, lehen aldiz elkarri entzuten jarriak, jendeak transmititzen duen aitorpena topaketa honen berritasun eta garrantziaz, gertatzen ari denaren pisua...
|
|
2023
|
|
|
—Hitzaldi honen hasieran euskal literatura arbuiatu duzu, apaiz asko eta gai gutxi izan dituelako, eta alde batera arrazoi zenuen. Erlijioaren kausaz, euskal literaturaren gaiak hesi baten barruan
|
bezala
egon dira luzaro, mundurik gabe kasik. Eta pertsonaiak, berdin:
|
|
|
—Ikusten dituzu geldi geldi, hilda
|
bezala
dauden horiek? —galdetu nion Margaritari kristalezko erlauntzaren barrualdea seinalatuz— Bada, argizaria egiten dutenak dira.
|
|
|
Zitazio bikoitza da: alde batetik Play Boy eta Dragon Rojo kluben artean gertatutako pertsona baten hilketaren inguruan deklaratzera joateko eta, bestetik, migrazio gaietako bulegoan aurkezteko, bere egoera behar
|
bezala
dagoen aztertu behar dutelako. Hau bai kasualitatea.
|
|
|
Segurtatu zuela hartan herensugea zela eta mendia bizirik zela. Aire gaixtoakjo
|
bezala
egon zela harriturik ezjakin nora jo, goiti edo beheiti, zorria bezala ihiziaren bizkarrari lotua. Iruditu zitzaion ihurtzuriak xixtatu zuela, espareak edo zamarruliak behiak ausikitzen dituen bezala, eta egin zuela sugeak kabalek larru inarroste hura horren ohiltzeko.
|