|
2001
|
|
|
Momentuan momentuko eta beste mugaketatan sartu gabe oraingoz (etorriko baita garaia hori egiteko) hemen hartuko dugu euskal literatura bezala, arrazoi berezirik ez baldin bada, euskaraz idatzirik agertzen den guztia edo gehiena behintzat, eta nahiz idatzirik ez egon, euskaraz esan diren gauza franko. Honetaz uste dut beste momentu batean mintzatu behar genukeela, baina badakizue badela literatura idatziaren aldamenean edozein hizkuntzatan aho literatura deritzana, ahotik belarrira dabilena, eta aho literatura horrek zenbait literaturatan, direnak direlako, garrantzi eta pisu gehiago duela
|
bestetan
baino. Are gehiago, edozein literaturatan garai batzuetan aho literatura horrek pisu gehiago du bestetan baino; esate baterako, inguruko edo hemen gehienbat ezagutzen ditugun literaturetan, aspaldiko garaietako literaturan aho literatura beti askozaz ere nabarmenagoa izaten da gero baino.
|
|
|
Honetaz uste dut beste momentu batean mintzatu behar genukeela, baina badakizue badela literatura idatziaren aldamenean edozein hizkuntzatan aho literatura deritzana, ahotik belarrira dabilena, eta aho literatura horrek zenbait literaturatan, direnak direlako, garrantzi eta pisu gehiago duela bestetan baino. Are gehiago, edozein literaturatan garai batzuetan aho literatura horrek pisu gehiago du
|
bestetan
baino; esate baterako, inguruko edo hemen gehienbat ezagutzen ditugun literaturetan, aspaldiko garaietako literaturan aho literatura beti askozaz ere nabarmenagoa izaten da gero baino. Jakina, nabarmenagoa izaten da, aho literaturaren fruitu horiek nolabait gorde baldin badira.
|
|
|
Amerikatik etorri zitzaigun eredu kontsumo zaleari buruz, berriz: " Ipar Amerikan, dantza-leku eta jolas-tokiak ugariak izanagatik, ez da jendea, Martyk erakusten digunez,
|
bestetan
baino alaiago. Poz eta negar  iturria, uste ez badugu ere, bihotz barrenean dago, eta barrengo hutsa ez dezake kanpoko ezerk bete, ez han eta ez hemen".
|
|
|
Bada eztabaida franko, borroka ere bai, euskal hitz altxorrari buruz: hor dabiltza, izan ere, gureak, gureganatuak (hauek ere gure gure dira, gureganatze hori zinetan eta benetan burutua dagoen heinean), eta gureganatzekoak batik bat, gureganatzeko bidean direnak eta omen direnak, horietan baitago,
|
bestetan
baino areago, sesiobidea.
|
|
|
berehala aurkitu zituen lankide eta ondorengoak, luzaroan ahituko ez zen andanan. Eliz gaiak ziren batez ere gogoan zeuzkanak eta horietan aurkitu zuen,
|
bestetan
baino areago, bere asmoak mamituko zituen jende mordoa. Berak mami zitzakeen baino egokiago, agian.
|
|
|
Ez da harritzeko ere, etendura larria ezagutu baitugu, eta hizkun  tzan
|
bestetan
baino larriagoa, beharbada. Jaso eta iraitzi direnen ondoan, anitz dira hizkuntzan (halako moduko hizkera idatzian, bereziki) sortu eta sartu, sartu gehienbat, mailegua maileguaren gain metatzen delarik Babelgo markak haustekotan edo.
|
|
|
Diren baino hamar halako ardandegi gehiago irekiko balira, ez da hau nik asmatua?, ez lirateke hordiak hamar aldiz gehituko; etxean ditudan halako bi ohe baneuzka, ez nuke horregatik lo gehiago egingo. Ipar Amerikan, dantza-leku eta jolas-tokiak ugariak izanagatik, ez da jendea, Martyk erakusten digunez,
|
bestetan
baino alaiago. Poz eta negar iturria, uste ez badugu ere, bihotz barrenean dago, eta barrengo hutsa ez dezake kanpoko ezerk bete, ez han eta ez hemen.
|
|
|
Ekonomiaz deus ez dakidan arren, arrazoizko iruditzen zait pentsatzea prezioek, kobre gutiago ateratzen baldin bazen, goraka abiatu behar zutela, beheraka hasi beharrean. Hor ageri da dudarik gabe,
|
bestetan
baino gehiago, merkatu eragile diren ipar amerikanoen eskua.
|
|
|
Lehenbiziko biek izan zituzten Larramendirekin errietaldi aski  larriak, baita hizkuntzari dagokion aldetik ere. Maisu eta gidari izan zuten beti, halaz guztiz, hizkuntzaren arloan
|
bestetan
baino gehiago. Eta hori euskaraz deus guti idatzia genuelarik!
|
|
|
Ez da hau leku txarra Egunkari honen hizkeraz mintzatzeko. Hizkeran nabaritu baita,
|
bestetan
baino lehenago, gazteen etorrera, axal axalean ageri delako edo. Hizkuntza gaietan eskarmenturik duenak aurki igarriko dio liburu honen egileak ez duela gutxi entzun eta irakurri.
|
|
|
Gure gazteak
|
bestetan
baino haziago, jantziago eta ikasiago ager  tzen zaizkigu. Barau luzeegiak teoria egarria ernatu die eta badute non ase:
|
|
|
Hona beste 1817ko bertsoak. Ikus daiteke batzuetan
|
bestetan
baino euskaltzaleago nahiz erregezaleago agertzen direla. Bi eratan agertu da bilduma hau, egile ezaguna omen duena, bigarrena bestea baino luzeagoa.
|
|
|
Hizkuntzalariek, orobat, beti esan dute Bizkai aldekoa dela euskalkien artean bereizkuntzarik nabarmenenak berezko dituena eta bereizkuntza horiek,
|
bestetan
baino areago, aditzean dira nabari. Hain nabari non bi hizkuntzalarik bederen (Uhlenbeck-ek eta Gorostiagak) ez baitute bi euskalki baizik bereizten:
|
|
|
Badirudi, guztiarekin ere, hobe genukeela indarrak neurtzen saiatu, borrokan hasi baino lehen. Horrelako usteek eta sinesteek zenbait lekutan
|
bestetan
baino fruitu naroagoa dakarte. Bilbon, hori ere paperetan datza, argitara ohi zuten Euzkerea24.
|
|
2003
|
|
|
Arrisku handia pasatu. Etzuan baietzko burukadarik eman eta etzituan ohiturazko soinuak atera, bainan bai beste ayudanteek, eta
|
bestetan
baino berotasun handiagorekin. Orain danak zauden ados catedráticoarekin Txomin izan ezik.
|
|
|
Beste egunetan pelotaka jokatzera joaten zan beste colaboradore batzuekin Universitariako pelotatoki batera, bainan ostiraletan eta larunbatetan etzuan arkitzen etsairik. Ez
|
bestetan
baino hobeto jokatzen zualako, besteak beste tokiren batzuetara joaten ziralako baizik.
|
|
|
Ohitura ederra benetan. Ez ete dogu egunokaz,
|
bestetan
baino biziago, geure etxe barruko gozotasunaren egarria sentiduten. Ahal dogun guztiok, geure etxean ospatu gura izaten doguz honango jaiak, aitaren eta amaren ondoan, geure anai arreba ta senideakaz bat eginda.
|
|
|
Inoiz izatekotan, Gabon jaiotan doguz gogo bihotzetan geure etxekoak: aitaren eta amaren ondoan batzen gara, urrin bizi diranakaz hartuemonean jarten gara,
|
bestetan
baino sakonago agertzen jaku familia ondo alkartuaren gozotasun paregabea. Horregaitik, gaur galzorian dogun familia estimatu, jagon eta sendotu egin behar dogu danon artean; apurtuta eta deseginda dagozan familien hur hurrean egon, maitasunez, eta benetako familiaren balio handien alde jokatu, gaur izen horren azpian sartu nahi diran beste sasi familiak ontzat hartu barik.
|
|
2004
|
|
|
Gauak
|
bestetan
baino pisu handiagoa zuela pentsatu zuen. Zeru ilunaren gainetik ile zuriko atso batek artilezko manta bat bota izan balu bezala.
|
|
|
Begiak irekita. Loak hartzea
|
bestetan
baino gehiago kostatuko zitzaiola pentsatu zuen, galdera bera zebilelako bere buruan, behin eta berriz: emazteari azken aldian zer arraio gertatzen ote zitzaion.
|
|
2005
|
|
|
Hiri batzuetan
|
bestetan
baino hiru aldiz mantsoago doa trafikoa
|
|
2006
|
|
|
Festa ederra guretzat. Amak ikusi gintuenean ez zen
|
bestetan
baino gehiago tristatu. Ez zihoazela festara.
|
|
2008
|
|
|
Loroa John Silver Luxearen sorbaldan zegoen pausatuta, bere lumajea txukuntzen. Silverrek berak, nire ustetan,
|
bestetan
baino zurbilxeago eta tentexeago ematen zuen. Bere misioa burutu bitartean eraman zuen oihal oneko traje harekin segitzen zuen, baina zeharo hondatua zeukan erabileraren poderioz, lokatzak zikindua eta basoko lahar arantzadunek urratua.
|
|
|
Haren arabera, berak zuzentzen duen ministerioak
|
bestetan
baino aurrekontu handiago izango du. Beraz, Araba, Bizkai eta Gipuzkoari ere bestetan baino gehiago jasotzea egokituko zaio, estatu politikatik urruntzen ez bada behintzat.
|
|
|
Haren arabera, berak zuzentzen duen ministerioak bestetan baino aurrekontu handiago izango du. Beraz, Araba, Bizkai eta Gipuzkoari ere
|
bestetan
baino gehiago jasotzea egokituko zaio, estatu politikatik urruntzen ez bada behintzat.
|
|
|
«Garrantzitsua da iritzi bat argi edukitzea. Ez dut aktualitatea
|
bestetan
baino gehiago segitu, baina gaiei buruz galdera gehiago egiten dut, gehiago pentsatzen dut».
|
|
2010
|
|
|
Eta bide batez sinplifikatzaileei esango diegu nahastuta dabiltzala estereotipoak sortzen, Ibarretxe ez zela esaten ziguten gizon hura, legez kontrako egitasmo batean gotortua: denak mintzo daitezen nahi zuen politikoa zen, jakin bazekielako bukatua zela isiltasunaren denbora, isiltasun horrek Euskadin jarraitu egiten baitzuen Franco hil eta gero ere, beharbada diktadorearen arrastoa han
|
bestetan
baino karga pisuagokoa zelako. Horregatik, hitzari biok ematen zioten balioagatik egin zuten topo Saramagok eta Ibarretxek, eta topaketa horren lekukotza utzi nahi izan dut nik hemen.
|
|
2011
|
|
|
Barrutik
|
bestetan
baino orekatuago ematen du aurton: %52 dira nobedadeak eta berrargitalpenak %48, iaz baino 10 puntu berrargitalpenaren alderago.
|
|
2012
|
|
|
Ondorioz, testu mota horietatik guztietatik zeintzuk aztertu behar ditugun zehaztea ezinbestekoa da, testu mota jakin batzuetan
|
bestetan
baino gehiago agertzeko aukera baitago:
|
|
2015
|
|
|
Gaur goizean, hortzak garbitzera nindoala, arrotz sentitu naiz ispilu aurrean,
|
bestetan
baino argalago, zurbilago, ez dakit, neure buruaren irudia ezagutuko ez banu bezala, eta halako kezka larri bat sortu zait. Egongelara jaitsi eta zera galdetu diot amari:
|
|
|
Beti nahi izaten du eduki zerbait gordeta, eta tela fineko abitua eduki ahal badu, nekez eskatuko du tela latzekoa; gauzatxoren bat salgai jarri edo saldu ahal badu, liburu batzuk izan arren? gaixotuko balitz ere badaezpada,
|
bestetan
baino adiguri gehiago behar duelako. Aiene, bekataria!, hori al da agindu zenutena?
|
|
2016
|
|
|
" Noiztik adierazten du aktibista batek bere benetako pentsakera jende arrotzaren aurrean?", entzun zuen orduan Sabinoren ahots
|
bestetan
baino larderiatsuagoan. Carlosek eztul bat probokatu zuen bere kontzientziaren zati onaren tonu berriak sortzen zion nahasmena disimulatzearren.
|
|
2017
|
|
|
Gure alderdian, nunahi bezainbat bizirik gelditu dira etxaldeak. Menturaz,
|
bestetan
baino gehiago, hemen etxaldeek iraun dute belaunaldiz belaunaldi. Ez liteke ordea etxalde handiegi ainitzen beharrik gure mendi eta zelaiak biziarazten dituzten hazkuntza sailen barreiatzeko.
|
|
2018
|
|
|
Une honetan, IZARO eta AMETS (motxilekin) Instian sartzen dira. Ametsek ilea
|
bestetan
baino nahasiagoa dakar (orrazterik izan ez balu bezala). Neba arrebak eztabaidan ari dira?
|
|
2019
|
|
|
Ordea Irlanda, Danimarka, Suedia arrunt tasa horren kontra dira. Horretaz adituak ez dira tuntik harritzen baitakite hiru horiek
|
bestetan
baino tasa baldintza biziki merkeagoak eskaintzen dizkietela. Frantses gobernuak aitortu du Europak ez badu ere tasa hori sortzen berak irekiko duela.
|
|
|
Ofizialen kamaran ere, kapitainak,
|
bestetan
baino zeremoniatsuago, bere agindupeko guztiak, hala zubikoak nola makinakoak, zoriondu ditu, orain arte egindako lan apartagatik.
|
|
|
Eguraldi ederra datorrela esan dute telebistan; batzuetan asmatu ere egiten dute. Irudipena daukazu ama
|
bestetan
baino eroriago dabilela.
|
|
2020
|
|
|
Dakizunez, globoak astinaldi gogor bat ematen du hasieran, lurra uzten duenean. Oraingoan, ordea, egundoko balantza egin zuen, eta
|
bestetan
baino gehiago kosta zitzaion zuzen jartzea. Begirada bat bota nuen behera, gero eta urrunago geratzen ari zen lurraldera.
|
|
|
Gainerako mahai guztietan, %50etik beherako parte hartzea egon da, oraingoz. Hori bai, posta bidezko botoek
|
bestetan
baino pisu handiagoa izango dute.
|
|
|
Ezusteko barik, herritarrak normal ari dira botoa ematen. Orain arte,
|
bestetan
baino mugimendu txikiagoa egoten ari dela kontatu dute hauteskunde mahaietako kideek.
|
|
|
Hori bai, normalean, azkeneko momentuan jende nahikotxo bertaratu izan da botoa ematera, eta gaur ere halaxe da. Gainera, hitzordu honetan posta bidezko botoek
|
bestetan
baino pisu handiagoa izango dute. Beraz, amaieran, parte hartzea handitu egingo da apur bat.
|
|
2021
|
|
|
–etxean ezin eta kafetegian elkartu dira gaur. Santi
|
bestetan
baino dotoreago etorri da.
|
|
2022
|
|
|
Kontua da, mingaineko area batzuetan zapore hartzaileen kontzentrazioa
|
bestetan
baino handixeagoa bada ere, emaitza orokorra hutsaren hurrengoa da. Gaur badakigu zapore hartzaileak, mihian ez ezik, ahosabaian, epiglotisean, matrailen barnealdean, amigdaletan eta gingilean ere dautzala. ik. dastamen. ik. zapore. hamarretakoa sin:
|
|
|
Askotan pentsatu izan du txakurrak nahikoa lukeela lorategiarekin, baina askotan bezala, txakurra da jabea paseoan ateratzen duena, ez alderantziz. Bira txikia egingo du ilunabar honetan,
|
bestetan
baino laburragoa. Sofan etzanda egoteko gogoa du.
|