|
2008
|
|
|
2) Arlanzón ibaiaren ibilbide garaia eta erdikoak, Pineda de la Sierra, Espinosa de Juarros, Rio Cabado, Villorobe herriena,
|
besteen artean
; goikoekin erkatuta, askoz murritzagoak direnak. 3) Valdelaguna ibarraren barnekoak; hauek ere Arandio mendizerraren babesean, eta Mencilla aintziraren hegoaldean; bertako toponimia Soriako lurretatik hurbil kokatzen da, eta Burgosko Salas de los Infantes herriaren epai-barrutiaren mugetara hertsitzen da, gehienbat.
|
|
|
Lehenengo bi herriak Fresneña-tik hurbil geratzen dira, Logroñoko Errioxaren mugatik oso hurre, eta Santa Cruz del Valle, Fresneda eta Pradoluengorekin bertako euskal toponomastika ugarie-na da. Nabarmentzekoak,
|
besteen artean
, Zabaleta, > Lameturria> (Laminiturria), > Turriosa> (Iturriotza?), > Kroziga> (Kuruziaga>?), > Mendiko, > Kobaldia, > Kañarana, > Garaldea, > Hemengo tokizen anitz inguruko herrietan ere aipagarri, mugakide bezala, maiz.
|
|
|
Ptolomeok eta beste historigile aintzinakoek zehaztapen batzuk utzi zizkiguten Euskal Herria eta bere inguruko lurretako tribuen egitateaz. Erromatar historigileak baskoin, barduliar, karistiar, autrigoin tribuez mintzo ziren, eta hegoalderago Errioxa beheko lurrretan beroin eta pelendoien jentilizioak gogoratzen zizkiguten,
|
besteen artean
. Dakigunez, iparraldeko barduliar eta karistiarren eremu gehiena mintzairaz euskalduna zen, eta, orobat, baskoinena, nahiz behetiko eremuetan, jada, erromata-rren garaian euskararen aztarnak itzaliak egon.
|
|
|
Puras Ezkerra herriaren ezkerrera ematen da, eta Espinosa del Caminoren hego-aldean; egia esan, euskal toponimia jori gertatzen den tokitik at dago; hala ere, bere euskal tokizenen kopurua Bureba edo Juarros euskualdetakoa baino anitzagoa da. Aipagarri dira,
|
besteen artean
, Ezkarriturrias, > Valjubi, > Valuzea> (Vall (e)) > luzea>= Valle largo), Kurzegañas, > Okendo, > Okaraña, > Kurzelaia> (prado de la cruz), Sarria.
|
|
|
Rábanos Garganchónetik hegoaldera dago. Azpimarratzekoak,
|
besteen artean
, Zaizola, > Mazeturre> (Maziturri, > Arana, > Txorrua, > Kanpuzkiña, > Azkarro).
|
|
|
Arraldea>(-aldea>, lado, zona? osagaia Iturraldea, > Turraldea> tokizenetan,
|
besteen artean
). Artes> (lur-
|
|
|
10 Ez-akusatibo/ ez-ergatibo bereizketarako, ikus,
|
besteen artean
, Levin B. eta Rappaport Hovav M. (1992): –The lexical semantics of verbs of motion:
|
|
|
Euskereari indarra emoteko bidiaren ganean esan eban, guizon bakar batek, nai ta asko jakin, ezin ebala eduki indarrik
|
besteen artean
zabalduteko bere erechiak; eta orregaitik gauza bearra dala emen Ikasola edo Academia, ta berau sortuteko laguntasuna eskatu eutsan Guipuzkoako Diputaziñoari, iñoz beronegana laguntasun eske juan bear bazan151.
|
|
2010
|
|
|
Erdarak mendean hartu gabeko euskaldun jatorra Pello Kirten, Chomin del Regato eta antzeko irudiekin lotzen zituen ikuspegi horrek. Bai batzuen eta bai
|
besteen artean
baserritar ez-jakinaren ikur bihurturik zegoen euskara: defizit nabarmenez markaturik ageri zen, hori dela-eta, euskaldun jatorren eguneroko hizkera (eta hizkera horren bidezko kultura) 47 Bazegoen estereotipo horretarako oinarri objektiborik.
|
|
|
Ordura arte indarrean egondako eskola moduaren alde ez zen inor asko mintzo, ez hemen eta ez Espainian oro har. Etorkizunerako eredu hobetsia zehazterakoan alde ohargarriak zeuden, ordea, batzuen eta
|
besteen artean
. Legebiltzarrean bildutako joera gehienetako indarren oinarrizko adostasunez, irakaskuntza elebiduna ezartzea erabaki zen.
|
|
|
Alde handiak zeuden, batzuen eta
|
besteen artean
, euskarari, bere lekua, ematehorrek izan behar zuen neurriaz eta abiaduraz.
|
|
|
255 Legebiltzarrak onartu eta handik mende-laurdenera ere legea praktikan (eta osorik) bete ez izana, hori da gaur egun, lehen ez bezala, lege-xedapen hori gutxiegi dela diotenei maizenik entzuten edo irakurtzen zaiena. Aldeak daude hor ere, batzuen eta
|
besteen artean
: baina legea betetzeko gai ez izana, eta horretarako, marko berri?
|
|
|
218 Hasiera bateko ustea, D ereduko ikasleak Akoak eta Bkoak bezain trebe zirelakoa gaztelaniaz, ez da gaur egun besterik gabe ontzat ematen. Alderik badago egon, batez ere lehen eskola-urteetan, batzuen eta
|
besteen artean
. Kontua zera da:
|
|
|
Alde horretatik, EEN legeak begiz jotako harremanak (gure herri honetako beste hainbat esparrutan bezala) normaldu gabe daudela esan liteke. Besterik da, jakina, normaltasun-falta horren iturburuei buruzko pertzepzioa, batzuen eta
|
besteen artean
. Are gutxiago, kausa-efektu lotura-bide objektiboa bilatu nahi izatea.
|
|
2012
|
|
|
Goian aipatu ditugun hiru ezaugarri horiek beteta ere gerta daiteke oraindik parentetikoen eta intzidentalen edo intzisoen arteko muga hain garbi ez gelditzea. Eta gure ustez, bataren eta
|
besteen artean
muga badagoenez gero, laugarren ezaugarri hau ezinbestekotzat jotzen dugu.
|
|
|
Nahiz eta batzuen eta
|
besteen artean
metodologiari dagokionez desberdintasunak egon, guztiak bat datoz onartzean parentetikoa oinarri-oinarrian perpausaren egitura sintaktikotik at, kanpo edo bazter posizioan dagoen egitura dela; nolabait, diskurtsoaren antolamenduan eta garapenean eragiten dutela, eta ez hainbeste perpausaren barnean.
|
|
2015
|
|
|
Halaber, aurkitzen ahal dira garaiko euskararen ezaugarri gisara. Pater noster txikia? deitu otoitza (Gifford eta Molho, 1957), Karlos III.aren garaikoa (1361-1425), eta honen idazkaria izandako Matxin Zalbakoaren gutunttoa (1415),
|
besteen artean
(Orpustan, 1999).
|
|
2019
|
|
|
Euskereari indarra emoteko bidiaren ganean esan eban [Azkuek], guizon bakar batek, nai ta asko jakin, ezin ebala eduki indarrik
|
besteen artean
zabalduteko bere erechiak; eta orregaitik gauza bearra dala emen Ikasola edo Academia, ta berau sortuteko laguntasuna eskatu eutsan Guipuzkoako Diputaziñoari, iñoz beronegana laguntasun eske juan bear bazan.
|
|
2021
|
|
|
Azken batez, adierazpen historikoan, eztabaida ideologiko baten mugen artean ibili behar zen. Beste gisa batez erranez,
|
besteen artean
" izaiteko" eskubidearen eskakizuna luzatu behar zen historia egiterakoan. 90eko hamarkadan, Jon Juaristik idatzi zituen liburuek (128) polemika sortu zuten eta haiei egin ziren erantzun biziek ongi erakutsi zuten borroka ideologiko baten giroan gertatzen zirela eztabaida historikoak.
|
|
|
Euskaraz, perpaus menderatu batzuetan eta bereziki erlatibozkoetan, ez dugu aukerarik osagaiak lekuz aldatzeko, sintagmek beren posizio kanonikoetan egon behar dute. Agian horregatik hartu izan da kontuan irizpide hau ordena neutroa edo kanonikoa zein den erabakitzeko(
|
besteen artean
, de Rijk 1969). Gramatika Batzordeak (1987a) beste egitura batzuek ere hartu zituen kontuan ordena kanonikoa aztertzean:
|
|
|
Hitzak (etxe, lasterka, atera, geltoki, joan...) gure eguneroko esperientzia eta kulturarekin daude lotuak: hola, etxea ez da gauza bera euskaldun batentzat, inuit batentzat edo Afrikako basamortuan bizi den norbaitentzat, norberak munduaz dituen esperientziak, bizimoduak eta kulturak oso desberdinak baitira batzuen eta
|
besteen artean
. Hemen berean, gure inguruan, etxea ez da gauza bera baserritar baten kasuan edo hiriko kale batean bizi denaren kasuan.
|
|
|
Orobat, bazka berdeak akabatzerakoan, ez dizatzula abereak bat-batean ezar jan idorrean: bero daitezke (Duvoisin); Baztandarra zen Francisco de Elizondo aita kaputxinoa ere,
|
besteen artean
" Lore usaindun mamitsuak" liburua izkiriatu zuena. Orobat Amaiurko erretore izan zen Cruz Goyeneche jaunak ere euskaraz apainki idatzi zuen (Izeta).
|
|
|
Mugakizun horiek guztiek konpartitzen dute ezaugarri semantiko bertsua, ‘ugaritasuna’, ‘kopurua’, ‘aniztasuna’ Hala ere, badira desberdintasunak mugakizun batzuen eta
|
besteen artean
, hiztegietako definizioak alderatuz gero erraz antzeman daitezkeenak. Multzo da gutxien markatua, gainerakoen definizioetan ageri dena.
|