|
2001
|
|
|
Holakoek niri alde batetik mina ematen didate; eta, bestetik, lotsa: lotsagabeak
|
besteei
ematen dien lotsa.
|
|
|
Politizazioaren eta alderdikeriaren zurrunbiloan galduta ematen dute euskara. Hori bai, aldi berean Koldo Mitxelena gogoratu eta
|
besteei
aurpegiratuz euskara ez dela arma gisa erabili behar.
|
|
2002
|
|
|
oso serio hartu luke Ibarretxek kulturaren mundua, eta kulturaren munduan ari diren gizon emakumeak bereziki, hausnarketarako zabaldu duen prozesu honetan. Egun gutxi batzuk baizik ez daramatza bere proposamena batzuei eta
|
besteei
aurkezten, baina orain artean, komunikabideetan ia egunero agertzen diren aurpegiak besterik ez ditugu ikusi Ajuria Enean. Badakit erabateko diskrezioz beste hainbat kontaktu ere izaten duela presidenteak, baina nire iritzian, hauxe izan daiteke euskal kulturarenmu ndua ere debate honetan murgiltzekoa, eta murgil arazteko aukera.
|
|
2006
|
|
|
Familia batzuei seme alabek erabiltzen dituzten eskola materialen erosketak eragindako gastuei aurre egiteko nahikotasun ekonomikoa suposatzen zaien bitartean,
|
besteei
laguntza publikoak —bekak— eskatzera behartzen zaie. Gertaera hau, berez, bidegabekoa iruditzen zaigu, Euskal Eskola Publikoaren helburuetako bat ezberdintasun guztiak —ekonomikoak barne— gainditzea izan behar duelako, lukeelako.
|
|
|
Gaiarekiko distantzia pixka bat hartu ahal izanez gero, Galesko edo Kataluniako hizkuntza politikako teknikari bagina, adibidez, seguru oso interesgarria litzatekeela ikustea hemen" herri mugimenduak" eta" erakunde publikoek" nola banatzen dituzten hizkuntza kontutan lidergotzak eta baliabideak, eta dialektika horretan nola eragiten dioten batzuek
|
besteei
eta besteek batzuei.
|
|
2007
|
|
|
Lehenik eta behin, zaletasun dudan hori landu ahal izateak poztu egiten nau. Ostera, eta
|
besteei
begira, literaturaren xedea subjektibotasuna lantzea delakoan nago. Nahita nahiz nahi barik, literaturak kolektiboen subjektibotasuna lantzen du, eta eragin egiten dio.
|
|
|
Nork erakusten du, non erakusten da, zer erakusten dugu, nola erakusten dugu? Erretorikoak dirudite galdera hauek, galdera guztiek, galderak
|
besteei
jaurtikitako harriak direnean. Baina errotikoak dira galdera hauek, irakaskuntzan dihardugunontzat, beti.
|
|
2008
|
|
|
Urteren batean, argazki bat egindakoan ere Saturrarango Hitzarmena (17 or.) sinatzearekin aritu ziren txantxetan;" ai ene, guk hemen lortzen dugun komunikazioa, adostasun gogoa, konponbide grina, gizarte osoan zabaldurik balego, eta abar" (19 or.). Baina, nobelak aurrera egin ahala, argi ikusten da komunikazio eta elkar ulertze omen dena, itxurakeria baino ez dela: " eta urterokoa, ay, si nuestros respectivos se llevasen tan bien como nosotros, kaka zaharra, gezurra, dena antzerkia, dena asaskapen alkoholiko sabel, Jon..." (152 or.). Politika gaiez hitz egiterakoan ere, horixe baita nobela honetan zabaltzen den mezuetariko bat, nork bere esperientzia eta sufrimenduaren berri
|
besteei
ematea zein zaila den, eta zein zaila politikaz hitz egitea, arazo kolektiboez hitz egitea, gai horiek erabat pertsonalizatzeko ohitura zabaldu denean: " Hiper pertsonalizazioak lortzen dik efektu durduzagarria, mezu emailearengan eta mezu hartzailearengan, baina nekeztu egiten dik ondorengo komunikazioa, ez al zaik iruditzen" (145 or.), edota" Sufrimendua, berez, norberarena eta besterenganaezina baituk, ditxosozko kreditu txartelak bezalatsu" (145 or.). Berriro ere partikularraren (norbanakoaren) eta unibertsalaren (kolektiboaren) arteko harremanaren inguruko hausnarketa, oraingoan Euskal Herriko gatazka politikoaren auzi mauzietara joz.
|
|
2009
|
|
|
Ez joan aurretiaz dotrina batekin; joan lagunduz jendeari eta egindakoa aztertu kristau bezala. Ez egin zeuk, burua ateratzeko, baizik eta eginarazi
|
besteei
, partaide izan daitezen.
|
|
2010
|
|
|
Etorkin horiek erakusten dute, politikatik at, bide gehiago dagoela gizartean integratzeko. Areago, elkarrizketatutako etorkinek bestelako integrazio bideak lehenesten dituzte, lanari zein gertuko harremanei lotutakoak azpimarratuz, eta oso garrantzi txikia ematen diete
|
besteei
.
|
|
|
Bazegoen harreman horizontalagoa: batzuek
|
besteei
laguntze horretan, batek gehixeago jakingo zuen, eta hura zen irakasle, edo irakasle ordeko, edo mintegiaren gidari, edo aldizkaritxo baten arduradun.
|
|
2012
|
|
|
Menpeko izateko jaioa dela dirudi, patuak ez ezik, buru barnetik agintzen dioten ahotsek eta min eragiten dion psikiatrak menpera dezaten onartzen baitu. Bere jarrera
|
besteei
arrazoia ematea da, edo beste barik, guztietan bat plantak egitea.
|
|
|
Ero taldeak sistema ezarriaren aurkako jazarpena burutzen duen momentuan, agerian jartzen da indarkeriarekiko edo, zehatzago, heriotzarekiko jarrera axolagabea. Eta indiferentziaz gain, lilura da hemen, bigarren maila batean akaso, planteatzen den kontzeptua, bai
|
besteei
eragindako sufrimendu fisikoari, baita hiltzeko ekintza berari ere dagokiena. Izan ere, pentsa dezagun zein den Estepanek iraultza gidatu nahi izateko abiapuntua:
|
|
2013
|
|
|
Poeta. Euskaldunak batzuei gustatzen zaie eta
|
besteei
ez, baina gaur egun onartzen da egundoko poemak direla. Bere izaera pribatuan oso oso zaila.
|
|
2014
|
|
|
Euskal Herrian gerra aipatzen denean, batzuei eta
|
besteei
ez zaie gauza bera heldu gogora. Ukaezina da 36ko gerra dela
|
|
2015
|
|
|
Batetik, estigma ezabatzeko saioa izan da hautuetako bat, eta horretarako, begirada menperatzaileak ezarritako emakumetasun egokiaren bertuteak esajeratzea izan da estrategia: inor baino garbiagoa, aratzagoa, ama
|
besteei
emanagoa irudikatzea euskal emakumea. Gure literaturan, esaterako, erraz topa ditzakegu horren arrastoak.
|
|
|
Baina, era berean, arestian aipatutako diferentziazio ariketa horretan balioetsi egin ditu estigmaren arloetako batzuk, matriarkatuaren mitoan oinarrituta. Hala, abertzaletasunaren irudikapenean egokitasunaren barruan sartzen da emakume sendoa, indartsua, eta goitik etorritako eredu hegemonikoetan baino erabakimen handiagoa duena jakina, abertzaletasunak egin duen irudikapena ez da finkoa, ez denboran, ez abertzaletasunaren baitako sektoreetan, baina esango nuke ama
|
besteei
emana eta emakume indartsua irauten duten konstanteak direla.
|
|
2016
|
|
|
Lehia zentzua zabaldu da kultur politiketan (izan ere, Azuak jada teknika" coopetitiva" izena erabiltzen du konpetizioa eta kooperazioa elkartzen dituen sistema berria definitzeko Azua 2007: 79), murrizketek igorritako mezua batzuek
|
besteei
laguntzak kentzen dizkietela izanik. Horrela, sektore desberdinen arteko elkarrizketa gero eta eskasagoa da, agenteen arteko elkarlana kaltetuz.
|
|
2017
|
|
|
Horrekin batera, bada, funtsezko garrantzia ematen dio bidaietan zehar bizi izandako guztia idatziz jartzeari, adibidez, eguneroko pertsonaletan,
|
besteei
zuzendutako eskutitzetan edota bestelako kontakizunetan. " Orri hauek", honela mintzo da Humboldt," gizakien eta nazioen ezagutzari buruzko nire lanetan erabilgarria izango den[...] material errepertorio bat osatzen dute" (XIV, 361).
|
|
2018
|
|
|
Eurei janaria ahora ematen hasten gara. Bi ari gara ahora ematen, eta bestea ari da
|
besteei
platera eskaintzen, bigarrena batzen eta postrea eskaintzen. Gero ateratzen ditugu, eta norbait komunekoa egin barik gelditu bada, komunera sartzen dugu eta siestara sartzen dugu.
|
|
2019
|
|
|
garen, izan nahi dugun, izan nahi ez dugun eta izan ezin dugunaren arteko elkargune horretan zirriborratzen dena. Colinak menderakuntzaren disekzio oso zolia egin du, kanpo eta barneko menderakuntzarena, besteek eragiten diguten eta geuk
|
besteei
eragiten diegun menderakuntzarena. Boterea, bortxa, memoria, etorkizuna eta konbentzioek zizelkatzen gaituzte, eta, hala ere," egunero autodeterminatzeko borrokatu ahal izatea" ere eskutan dugun altxorra da.
|
|
|
Non ikasi dugu muxu ematen ez bada zineman? tugu geure harremanak eta hala erakusten
|
besteei
. Maitasun erromantikoaren kode hori denok ezagutzen dugu maitemindu gaitezen baino lehen, eta, beraz, maitemintzearen esperientziari maitemindu aurretik eragiten diote kode horiek.
|
|
|
Eta hori egokitzen zaie ez bakarrik emakume/ gizonei, baizik eta etnia arraza edo klasearen arabera sailkatuta dauden pertsonei ere, maitasuna bailitzan gizarte ezberdintasunak ezabatzeko bide nagusia. Eredu horren ondorioz, emakumeek
|
besteei
ematen eta besteengandik jasotzen dutenaren artean desoreka nabarmena sortzen da; baina, halere, berariazko konpromisoa hartu behar dute maitasunarekiko. Beraz, maitasuna, kultur kategoria izateaz batera, genero, etnia arraza, klase eta ahaidetasun kategoria ere litzateke, eta, maitasuna aztertzeko, nahitaezkoa da gogoa, emozioa eta ekintza elkar lotzen dituen eredu konplexu legez irudikatzea4 eta gure analisia feminismoak azken hamarraldietan sortutako tradizio kritiko oparoan txertatzea.5
|
|
|
3 Identitate hori gorputz lan (Wacquant 1995) zehatz eta iraunkor baten bidez eratuko litzateke, nahiz eta adin batzuetan (nerabezaroan eta gaztaroan) jorraketa hori berariazkoagoa izan.13 Horrela, sentsorialitatea, kognizioa, norbere identitatea eta
|
besteei
eta munduari begiratzeko eta hurbiltzeko erak moldekatuko lirateke.
|
|
2020
|
|
|
badugu kultura bat, inongo paperetan idatzita ez dauden eta gure elkarbizitza eta gure arteko liskarrak fundamentatzen dituzten absolutuekin funtzionatzen duena egunerokoan. Eta, aldiz, badugu paperetan oso modu absolutuan eta solemneki idatzita dauden eskubide eta printzipio asko, boteretik
|
besteei
exijitzen zaizkienak baina inortxok ere betetzen ez dituenak, estatutik hasi, haien egituretan barrena joan, epaileengandik pasa, Jaurlaritzara, azken polizia tontoarenganaino joan eta herritar xumeengan bukatuz.
|
|
|
22). Orduan, bestearen galerak ez ezik, neure buruarekiko ezezagun bilakatzeak ematen dit min. Izan ere, besteekin eta
|
besteei
eskerrak garenez nor, besteak galtzean nire nor tasuna ere galdu eta eraldatu egiten da.
|
|
|
Ondorioz, besteekiko eta
|
besteei
eskerrak gara nor. Besteek eratzen, sostengatzen, mugatzen eta mehatxatzen gaituzte.
|
|
|
Bide horretan, gizabere kooperatiboa subjektu zaurgarri eta interzein ekodependentearekin elkarrizketan jarriz, honako gakoak mahaigaineratu ditugu: batetik, aberetxo gorpuzdun, mugatu eta zaurgarriak gara, eta, hori ukatu beharrean, aintzat hartu behar dugu; bestetik, besteekin eta
|
besteei
eskerrak gara nor, eta loturetatik baino loturetan askatu behar gara; azkenik, loturek eratzen gaituzten neurrian, lotura horiekiko erantzukizuna dugu. Erantzukizuna denona denez ardurak ere denona izan du, berori birbanatuz.
|
|
|
Hau da, batetik, bere gaineko estatu hegemoniek itxuratutakoaren kontra, moralitate horren arabera bertutearen goia litzatekeen eredu bat sortu dutela emakumetasun egokia definitzeko: ama aratz, guztiz
|
besteei
emana, desira propiorik gabea... ia sortzez garbia. Bestetik, emakume indartsu eta langilea da, erresistentea, matriarkatuaren irudikapen asmatuzkoaren ildotik beregaina, ekintzailea, jarrera limurtzaile urrikoa...
|
|
|
Ondorioz, besteekiko eta
|
besteei
eskerrak gara nor. Besteek eratzen, sostengatzen, mugatzen eta mehatxatzen gaituzte.
|
|
|
Bide horretan, gizabere kooperatiboa subjektu zaurgarri eta interzein ekodependentearekin elkarrizketan jarriz, honako gakoak mahaigaineratu ditugu: batetik, aberetxo gorpuzdun, mugatu eta zaurgarriak gara, eta, hori ukatu beharrean, aintzat hartu behar dugu; bestetik, besteekin eta
|
besteei
eskerrak gara nor, eta loturetatik baino loturetan askatu behar gara; azkenik, loturek eratzen gaituzten neurrian, lotura horiekiko erantzukizuna dugu. Erantzukizuna denona denez ardurak ere denona izan du, berori birbanatuz.
|
|
|
22). Orduan, bestearen galerak ez ezik, neure buruarekiko ezezagun bilakatzeak ematen dit min. Izan ere, besteekin eta
|
besteei
eskerrak garenez nor, besteak galtzean nire nor tasuna ere galdu eta eraldatu egiten da.
|
|
2021
|
|
|
Baina gero, adibidez, [Bilboko] Pozasko Ziripot tabernan elkartzen ginen Karmele Landa Arrankudiagako zuzendaria eta biok, eta materiala egiten genuen. Materiala ona zela pentsatzen bagenuen,
|
besteei
pasatzen genien, hamabostero egiten genituen Basauriko koordinazio bilera horietan. Abel Ariznabarretarekin ere elkartzen nintzen Hezkuntza Ordezkaritzan, materiala egiteko eta trukatzeko.
|
|
|
Horrenbestez, zerbitzu publikora bideratutako erakunde handiek eskaintzen duten parte hartze zibikoko edo boluntariotzako aukera egokitu egiten zaie aldaketa sozialeko aktibismorik bilatzen ez duten gazteei, hain zuzen ere, gizartean ‘politiko’ gisa etiketatu nahi ez baina kezka solidarioak dauzkaten horiei. Era berean, tradizioz emakumeei esleitutako genero rol jakin batzuen itxaropenetara egokitzen da eskaintza hori (zaintza eta
|
besteei
laguntzea). Bada, genero sozializazioaren eraginez, neska jakin batzuek autorrealizazio zentzu handiagoa lor dezakete jarduera mota horietan beste ohiko partaidetza rol batzuetan baino.
|
|
|
euskal literaturak Euskal Herritik kanpo presentziarik badu, txikia bada ere, euskal diru publikoari esker da. Erantzukizuna
|
besteei
egoztea (errepresentatua izan nahi baduzu, zuk zeuk ordaindu), euskal literaturan interes falta dagoela azaltzeaz gain, erakunde akademiko estatubatuarretan zein Mendebaldeko gainerakoetan nagusi diren joera neoliberalen adierazgarri ere bada.
|
|
2022
|
|
|
Hipotesi horren garapenak beste artikulu baterako emango luke; baina, funtsean, auzo estatuetatik interes zapaltzailez eginiko euskal emakumeen irudikapen estigmatizatzailearen kontrako erreakzioa legoke, patriarkatu orohartzailearen begietara geure patriarkatuak euskal andrazkoaren gaineko iruditeria zuritu beharra. Emakume langile eta indartsuaren irudia eraikitzen da horrela; langilea eta indartsua, eta, aldi berean,
|
besteei
emana. Limurtze sen, sexu desira eta nahikeria pertsonalik gabekoa.
|
|
|
Beste aldetik, esparru publikoak besteekiko existentzia ahalbidetzen du. Hau da, ekintzaren eta diskurtsoaren bitartez gure existentzia ezagutarazten diegu
|
besteei
. Baina, Aro Modernoan esparru publikoaren eta pribatuaren mugak ezabatu dira eta hirugarren esparru bat sortu da:
|
|
|
Gizarte osoa dago hala antolatuta, eta nik hortik kanpo kokatu nahi dut nire burua. Ezin ditut indarrak galdu
|
besteei
irabazten, neure buruari indarra ematen eta hobetzen baizik. Hori printzipio bat da niretzat.
|
|
2023
|
|
|
Geure buruari esaten dioguna eta
|
besteei
esaten dieguna gara; eta biek konprometitzen gaituzte.
|