|
2005
|
|
|
Manuel Urrestik ospe handia lortu zuen sukaldari moduan; horrek eta Nafarroako lautada aldetik ekarritako emazte isil eta ederrak haietaz etengabe hitz egitea zekarren. Oso komentatua izan zen arazoz betetako haurdunaldi baten ondoren emazteak ezin izango zuela
|
beste
seme alabarik mundura ekarri, baita Mateoren garai ilunak ere, baina herriko jendearen aurrean glamour guztia kendu ziena Manuel Urrestiren auto istripua izan zen eta haren ondorioz gurpildun aulki batean igaro zituen urteak. Diru aldetik ere ez ziren garai onak izango emaztearentzat, baina bera beti bezain duin agertu zen kalea zapaltzen zuen bakoitzean, bere irribarre neurtuarekin egunonak itzultzen.
|
|
|
Ez duzula konplikazio gehiagorik nahi azpimarratu zenuen. Ez duzula
|
beste
seme alabarik nahi... alabak nahikoa betetzen zaituelako...
|
|
2009
|
|
|
Baina Reginak, harekin guztiarekin batera, ama gehienek dute sabela pentsamenduaren eta bizipenen ardatz?, bere sabelari begiratzen zion une hartan ere: hots, Reginak etxeari begiratzen zion, baita etxekoen, bere
|
beste
seme alaben, segurtasunari eta etorkizunari ere; non zen, baina, etxeko segurtasuna, baldin eta munstroa, sabela ere ia errotik ostu ziona, ekaitz bat bezala sortu eta etxean ekaitz bat bezala sartu bazen?
|
|
|
–Eta nork eramango du eta zuzenduko nire fabrika, biharko egunean? , eta, beste eskuaz
|
beste
semeak seinalatzen zituen bitartean, erantsi zuen?: Damasoook?
|
|
|
Jainkoaren aurkako desadostasuna izan zitekeen arrazoietako bat, zoritxar hura igorri ziolako; edo askotan sentitu izan zuèn lotsa, bere sabel hura munstro ezin itsusiagoaren aterpea izan zelako bederatzi hilabetez; edo bere urguilu zauritua? baita bere errudun ustea ere, Reginak
|
beste
seme alaben erosotasuna aukeratu zuelako, Ernestina etxeko munstroarekin uzten zuen bitartean; beste arrazoi bat izan zitekeen, zergatik ez?, inguruan hain bakanak ez zirèn zortzi, hamabi eta are seme alaba osasuntsu gehiago zituztèn familiekiko bekaitza eta inbidia, hain zitzaizkion ederrak Reginari ardi beltzik gabeko artaldeak, ardi zuriz eta ardi zuriagoz osatuak; edo senarrarekiko harremanetan urte erdi hartan bizi izandako porrota?
|
|
|
Hura ez zen, ez, Reginaren errua izan, ez medikuarena, ezta medikuak berarekin ekarritako erizainarena ere, Reginaren erditzeak ez baitzuen teknikoki akatsik izan; medikua, gainera, don Zoilo?, etxeko medikua zen, esperientzia handikoa alor hartan eta konfiantza osokoa, Reginaren
|
beste
seme alaba guztien jaiotorduko gorabeherak arrakastaz zuzendu zituena; lekuari zegokionez, berriz, aitzakiarik ez, hartarako baitzuten egokitua eta atondua, xehe eta xahu, jauregiko gela bat, farmazia bat zirudiena, belar eta botika ontziak hiruzpalau apaletan eta medikuntza tresnak beira arasetan, eta etxekoen argotean klinika edo sendagela, sala de curación?
|
|
|
izeba Eugeniri egindako promesa: . Izeba, aitaren apellidua galduko da, bai, baina beste bat hobea emango diet neure seme alabei noizbait?, Nazario Orberekin ezkondu zèn egunean betean bete zuena; eta oroitu zuen, azkenik, bere
|
beste
seme alabekin noiznahi praktikatzen zuèn autoestimu ariketa, zernahiren aitzakian jakinarazten baitzien etxe hartan jakin beharrekoa, etxeko goiburutzat eta lehen maximatzat har zitekeena: –Orbetar bat orbetar bat da, zer uste duzue, neska mutilak?!?.
|
|
|
sena eta borondatea, beti bere lekuan egotera bultzatzen zutenak; bere lekuan egoten jakin zuelako egon zen neskame Madrilen, markesa anderearen jauregian; bere lekuan egoten jakin zuelako ezkondu zen Nazario Orberekin; eta bere lekuan egoten jakin zuelako zen, azken finean, orbetarren jauregiko habe nagusia; eta beti bere lekuaren jabe izan zena, baita bere buruarena, ondorioz? ezin zen emakume histeriko bat bezala jarri, are gutxiago bere
|
beste
seme alabak, udako oporrak hasi berriak zituztenak, atearen bestaldean zain zituela; eta, orduan, batean haurrari so egiten ziola eta bestean begiak goratzen, ezpainak modu ia sumaezin batean mugitu zituen, hotsik gabeko otoitz isilean, une hartan halako zerbait esaten balego bezala: –Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta egoerari aurre egiteko?.
|
|
|
Reginak, halere, Benjamin Mariarekin izan zuèn hutsegiteak
|
beste
seme alaben zaintze ahalegin berezi batera bultzatzen zuelako edo, magala magalago bihurtzera, alegia?, ezin etsi izaten zuen, halako moldez, non estu bezain kementsu lotu baitzitzaion pilotu izan nahi zuèn semearen aurkako borrokari, batean bere argudioekin hura estutzen zuela, eta bestean Ama Birjinari eskatzen makur zezala bere seme egitekotsu haren nahia eta borondatea; bere bide hartan, ama...
|
|
|
Gaur goizean desagertu da Mizer armadorearen semeetako bat. Pentsatzen dut datozen orduetan desagertuko direla Mizer bera eta
|
beste
semea. Umetatik ezagutzen dut Mizer armadorea; hartu eman handia daukagu oraindik.
|
|
|
–Ekuadorren
|
beste
seme bat dauka Nellyk, Ruben, beste amonarekin bizi dena, Pedroren amarekin. Hamar urte beteko ditu aurten, kontatu digu Beatrizek?.
|
|
|
Baina Reginak, harekin guztiarekin batera –ama gehienek dute sabela pentsamenduaren eta bizipenen ardatz–, bere sabelari begiratzen zion une hartan ere: hots, Reginak etxeari begiratzen zion, baita etxekoen –bere
|
beste
seme alaben– segurtasunari eta etorkizunari ere; non zen, baina, etxeko segurtasuna, baldin eta munstroa, sabela ere ia errotik ostu ziona, ekaitz bat bezala sortu eta etxean ekaitz bat bezala sartu bazen. Eta Reginak, hala eta guztiz ere –sena beti sen–, etxekoen segurtasunari begira jarraitzen zuen artean ere; esan nahi baita Reginak nekez egin ziezaiokeela aurre senarrari –zer, gainera, baldin eta susmo haiek guztiak Reginaren asmakizun hutsak baziren? –, auziaren erru osoa hari leporatuz, senar emazteen arteko giro txartze balizko batek, seme alaben aurrean era batean edo bestean erakutsitakoak, berarekin baitzekarren neurri bereko ondorio kaltegarria seme alaben segurtasun psikologikoan, ezinbestean ekarri ere; aldi berean, baina, Reginak nekez ikus zezakeen irtenbiderik, etxeko itzala kontuan hartuko ez zuenik; eta orduan –biak zeuden ohean etzanda, gora begira, isilik–, halaxe esan zion Reginak:
|
|
|
Hura ez zen, ez, Reginaren errua izan, ez medikuarena, ezta medikuak berarekin ekarritako erizainarena ere, Reginaren erditzeak ez baitzuen teknikoki akatsik izan; medikua, gainera –don Zoilo–, etxeko medikua zen, esperientzia handikoa alor hartan eta konfiantza osokoa, Reginaren
|
beste
seme alaba guztien jaiotorduko gorabeherak arrakastaz zuzendu zituena; lekuari zegokionez, berriz, aitzakiarik ez, hartarako baitzuten egokitua eta atondua, xehe eta xahu, jauregiko gela bat, farmazia bat zirudiena –belar eta botika ontziak hiruzpalau apaletan eta medikuntza tresnak beira arasetan– eta etxekoen argotean klinika edo sendagela –sala de curación– deitzen ziotena... Ernestina ez zegoen han une hartan, ordu eskas lehenago irten baitzen etxetik, aitortzeko eta meza entzuteko asmotan, baita etxeko enkargu batzuk egiteko asmotan ere, ez ordea bere ahizpari bere kezka azaldu gabe:
|
|
|
" Ez dut ikusi ere egin nahi nire apellidua gordetzeko gai izango ez dena...!"; oroitu zuen, hurrenik, berak –Reginak– izeba Eugeniri egindako promesa: " Izeba, aitaren apellidua galduko da, bai, baina beste bat hobea emango diet neure seme alabei noizbait", Nazario Orberekin ezkondu zèn egunean betean bete zuena; eta oroitu zuen, azkenik, bere
|
beste
seme alabekin noiznahi praktikatzen zuèn autoestimu ariketa, zernahiren aitzakian jakinarazten baitzien etxe hartan jakin beharrekoa, etxeko goiburutzat eta lehen maximatzat har zitekeena: " Orbetar bat orbetar bat da, zer uste duzue, neska mutilak...!".
|
|
|
Sentimendu deuseztatzaile harekin batera, baina, jendeak berarengan gehien preziatzen zuèn dohaina oroitu zuen: ...en zutenak; bere lekuan egoten jakin zuelako egon zen neskame Madrilen, markesa anderearen jauregian; bere lekuan egoten jakin zuelako ezkondu zen Nazario Orberekin; eta bere lekuan egoten jakin zuelako zen, azken finean, orbetarren jauregiko habe nagusia; eta beti bere lekuaren jabe izan zena –baita bere buruarena, ondorioz– ezin zen emakume histeriko bat bezala jarri, are gutxiago bere
|
beste
seme alabak, udako oporrak hasi berriak zituztenak, atearen bestaldean zain zituela; eta, orduan, batean haurrari so egiten ziola eta bestean begiak goratzen, ezpainak modu ia sumaezin batean mugitu zituen, hotsik gabeko otoitz isilean, une hartan halako zerbait esaten balego bezala: " Haur hau eman didazu, Jauna, eta onartzen dut, baina orain emadazu indarra aspaldi irabazi nuèn lekuari eusteko eta egoerari aurre egiteko".
|
|
|
Etxerakoan, besteetan ez bezala, seme alaben aurretik irten zitzaion emaztea bidera; eta, besteetan ez bezala, halaber, zeinetan masailean musu bat ematera mugatzen baitzen, Regina Aldasorok senarra besarkatu, burua haren paparrean pausatu eta, era nabarmenean izan ez bazen ere, negarrez hasi zen... arrazoi batzuk ere bazituen hartarako: Jainkoaren aurkako desadostasuna izan zitekeen arrazoietako bat, zoritxar hura igorri ziolako; edo askotan sentitu izan zuèn lotsa, bere sabel hura munstro ezin itsusiagoaren aterpea izan zelako bederatzi hilabetez; edo bere urguilu zauritua... baita bere errudun ustea ere, Reginak
|
beste
seme alaben erosotasuna aukeratu zuelako, Ernestina etxeko munstroarekin uzten zuen bitartean; beste arrazoi bat izan zitekeen –zergatik ez? – inguruan hain bakanak ez zirèn zortzi, hamabi eta are seme alaba osasuntsu gehiago zituztèn familiekiko bekaitza eta inbidia, hain zitzaizkion ederrak Reginari ardi beltzik gabeko artaldeak, ardi zuriz eta ardi zuriagoz osatuak; edo senarrareki...
|
|
|
–Eta nork eramango du eta zuzenduko nire fabrika, biharko egunean? –eta, beste eskuaz
|
beste
semeak seinalatzen zituen bitartean, erantsi zuen–: Damasoook?
|
|
|
Reginak, halere, Benjamin Mariarekin izan zuèn hutsegiteak
|
beste
seme alaben zaintze ahalegin berezi batera bultzatzen zuelako edo –magala magalago bihurtzera, alegia–, ezin etsi izaten zuen, halako moldez, non estu bezain kementsu lotu baitzitzaion pilotu izan nahi zuèn semearen aurkako borrokari, batean bere argudioekin hura estutzen zuela, eta bestean Ama Birjinari eskatzen makur zezala bere seme egitekotsu haren nahia eta borondatea; bere bide h...
|
|
2012
|
|
|
Berdin da zein den beren aita, horrek ez ditu definitzen anai arreba bezala. Seme alaba horiek
|
beste
seme alaba guztien bagaje berdin bat konpartitzen dute, ez da existitzen aitatasun hierarkia bat, anaitasun orokor bat besterik ez dago. Motzean esanda, tribuko seme alaba guztiak guztien seme alabak dira.
|
|
2015
|
|
|
Rita izeneko emakume batez maiteminduta nengoen, bi seme egin nituen berarekin eta hirugarrena, neskatxo bat, urtarrilerako espero genuen. Horretaz gain, Ritak lehendik zeukan Vladimir izeneko
|
beste
seme bat ere bizi zen gurekin. Emakume aparta zen, zeruak niretzat asmatutakoa (zozokeria horixe esan nion bai, zeruak niretzat asmatu zuela Rita), baina ez nengoen erabat ziur berak neu benetan maite ote ninduenetz.
|
|
|
HIRU URTE DARAMATZA Ablai eta Dakarreko beste adiskideak ikusi gabe. Hiru urte Maria, aita eta haren
|
beste
semeak, osaba eta haren familia besarkatu gabe. Arrebak Senegalgo musika taldeen diskoak bidaltzen dizkio, eta Dakarreko dendetan erositako kamisetak.
|
|
|
Aita zena bezala. Kontxi emaztearekin, Azahara eta Nura alabekin, Kontxiren
|
beste
seme alabekin, eta anaiarekin bizi da Bermeon, 2000 urteaz geroztik. Liz-papera utzi dutenean, zigarroa biltzeari ekin diote eskuek.
|
|
|
Enperadore baten egoitza ematen du urrunetik. Gelditu egin da, izerditan dago, goizean jantzi behar izan duen jaka erantzi du, eta patrikatik zapi zuri bat aterata, semearen amak garbitu eta lisatutakoa, aspaldion ez du ematen eta emazterik ez
|
beste
seme alabarik dagoenik, semea baita gizonaren bizitzaren ardatz eta erdigune?, bekokiko izerdia sikatu. Zapia patrikan gorde eta aurrera egin du.
|
|
2016
|
|
|
Bertako buruzagiak, hau da, Adanen semeak, bizitzaren arbolatik zurka egin zezaten baimena jaso zuten, haien biziari iraupen ikaragarria emanik. Horrengatik hainbeste urtez bizi izan ziren, bederatzi ehun eta hogeita hamar urte Adan, bederatziehun eta hamabi urte Set semea, bederatzi ehun eta bost urte Enosh
|
beste
semea. Eta mistifikazioak zerraien:
|
|
|
Bizia aitzinera zihoan eta Kain haurra koskortzen hasi zen. Laster Ebak
|
beste
seme bat ukan zuen, hauxe bai segurki Adanek eginikoa. Abel izena eman zioten eta artzain bilakatu zen.
|
|
|
Abelen erailketa ez zion Kaini barkatuko, garrantzirik gabeko istorio batengatik seme bat hola galtzea ez baitzen zuzena. Laster, zenduriko Abelen ordez,
|
beste
seme bat izan zuen Ebak, Set izenekoa; eta modu horretan, emeki emeki, ugaltzen hasi ziren, bertako populua osatu arte.
|
|
|
Ez daukat nebaahizparik. Dakizuenez, oso txikia nintzela hil zen nire ama, eta aitak ez du
|
beste
seme alabarik. Duela urte pare bat emakume batekin ateratzen hasi zen, baina ez nuen ezagutu.
|
|
|
Zeruak nahi izan zuen, esan zuen gizonak, hiru semerekin dohaindu, Alemania guztian parerik ez zutenak; baina aste batean baztangak bi zaharrenak kendu zizkiolarik, eta gazteena ere gaixotasun berak jorik geratu zelarik, seme guztiak galduko zituen beldur zen; eta zin egin zuen ezen, zeruak
|
beste
semea eramaten ez bazion, Espainiako Donejakuera joango zela bere esker ona agertzera.
|
|
|
–Aitorren hilotzak zipriztintzerik nahi ez baduzu, lagun iezadazu
|
beste
semea urrutira bidaltzen.
|
|
2020
|
|
|
Kontrabandista horietako bat zen Justo Mihura Maskotena portugesen pasan aritutako pasatzailearen aita. Xan Mihura Comète sareko pilotuen pasatzaile lanetan ere ibili zen bere
|
beste
semeetako batekin, Inaziorekin. Haren bizilekua, Jauriko borda, mugatik bostehun metro eskasera dago, Urdazubi eta Elizondo artean, mendiz inguratutako zoko bazter batean ezkutatua.
|
|
2021
|
|
|
Erbestean Francisco de Goya, nire ustez Espainiako modernitatearen tragedia ondoen ulertu duen artista. Erbestean hil zen baita ere Luis Buñuel, Aragoiko
|
beste
seme gorena. Eta beste Luis bat, Cernuda, poeta lirikoen artean maisua.
|
|
2022
|
|
|
Okerrena Antonius da: hantxe agertzen da beti bere zaunka eta milika grinatsuekin, eta Aitorrek
|
beste
seme alaba bat balitz bezala hitz egiten dio.
|