|
2010
|
|
|
Era horretan, familiaren bidez aisialdian, arropetan edota janarietan suerta daitezkeen gabeziei aurre egiten diete gazteek, baina pairatzen duten mendekotasun ekonomikoa erabatekoa da eta lehen salbuespena zena gero eta sarriago agertzen da. Injuveren datuen arabera, gazteen% 20k
|
beste
pertsona batzuen laguntza ekonomikoa behar du bizi ahal izateko (El País, 2006/10/22); gehienetan laguntza hori senideek edota gertuko pertsonek eskainitakoa izaten da, askotan emantzipatu eta gero ere jarraitzen duena.
|
|
2012
|
|
|
Mobilizazio kolektiboaren ohiko azterketek azpimarratu izan dute sari material nahiz sinbolikoen banaketan desabantaila egoerak nozitzen dituzten talde sozialak izan ohi direla egintzaren subjektuak. Baina, elkarte eta mugimendu «maternalistek» (Valiente, 2001) eta zaintzakoek bestelakorik erakusten digute, haietan esku hartzen duten emakumeek
|
beste
pertsona batzuen beharrizanetan jartzen baitute arreta. Emakumeen parte hartzea nabarmena izan da komunitateen oinarrizko premien inguruan sortutako elkarte eta mobilizazioetan (Rocheleau, Thornas Slayter, Wangari, 1996; Einwohner, Hollander, Olson, 2000; Beckwith, 2000) eta horrek zalantzan jartzen ditu orain arte literaturan zabaldutako hainbat uste.
|
|
|
Ikusi denez, genero perspektiba aintzat hartzen ez duten ohiko herritar elkarteetara zuzendurik dagoen tokiko parte hartzearen diseinuak rol jakin batzuekin lotutako partaidetza bultzatzen du emakumeei dagokienez, alegia, amaren rolarekin eta
|
beste
pertsona batzuen zaintza lanekin lotutako partaidetza eredua. Hala, diseinu horrek emakumeei lekua uzten die parte hartzean, bai, baina gizartean betetzen duten kokapen tradizionala zalantzan jarri gabe.
|
|
2013
|
|
|
Heterogeneotasun sozialaren edo aniztasunaren adibide,
|
beste
pertsona batzuek areagotu egiten dituzte hiltzeko laguntza jasotzeko egoera edo zirkunstantziak, eta onartu egiten dute HEren eutanasia. Iritzi horretakoa da Enrique, erretiratu berria, osasun onekoa eta bizitzeko ilusioa daukana.
|
|
|
Heriotzaren atarikoa eta heriotza bera aztertzean, ardatz hartzen dugu gure gizartean, oro har, pertsonak zahardadez hiltzen direla sarrien, urte askorekin, eta gaixotasun prozesuen ondorioz. Dena den, beti ez da hori gertatzen, eta ezin dugu baztertu beste asko gazterik hiltzen direla, mendekotasun aldia bizi izan gabe; edota, badaudela
|
beste
pertsona batzuk, mendekotasunean bizi nahi ez dutenak edo mendeko izaten hasi orduko hiltzea erabakitzen dutenak, ez baitute jarraitu nahi zentzurik ez duen bizitza batean.
|
|
|
Funtzio sinbolikoak mintzamena agertzea ere ahalbidetzen du eta, horren bidez, umeak
|
beste
pertsona batzuekin informazioa trukatzeko gaitasuna garatzen du. Hala, haren elkarrekintza sozialak aberastu egiten dira.
|
|
|
Izan ere, gurasoen eta seme alaben arteko harremanek ez zuten zerikusi handirik egun desiragarri eta beharrezkotzat ditugunekin, besteak beste, honako arrazoi hauek direla medio: garai hartan, seme alaba asko izatea zen normalena, eta horietako asko hil egiten ziren; gainera, ohikoa izaten zen seme alabak
|
beste
pertsona batzuek zaintzea eta haztea, batez ere, klase altuko familietan. Azkenik, umeek ez zituzten egun dituzten eskubideak.
|
|
2018
|
|
|
Corcuera, Bilbao eta Longok (2013) azaltzen diguten moduan, fenomeno honen hasiera 90eko hamarkadaren erdialdean koka dezakegu, aisialdira lotutako fenomeno gisa. Aldi berean, lonjek, norberaren espazioa edukitzeko aukera eskaintzeaz gain, ardurak hartzeko eta
|
beste
pertsona batzuekin antolatzeko aukera eskaintzen dute, berezko toki bat izateko beharretik abiatuta (Doistua, Pose eta Ahedo, 2016).
|
|
2019
|
|
|
Collinsek intersekzionalitateari lotuta egiten duen beste ekarpen aberasgarri bat elkartasun kritikoaren ideia da. Collinsek dioenez,
|
beste
pertsona batzuek esan edo sentitzen dutenarekin solidarioak izan gaitezke, nahiz eta jakin, ez duela zuzenean norberarentzat balio. Hala ere, garrantzitsua da oprimitua den beste pertsona baten sentimenduekin enpatizatzea eta hori ezberdintasun edo asimetriak gainditzeko erabili ahal izatea.
|
|
2023
|
|
|
2.2 artikuluak honela definitzen du mendekotasuna: " Adinagatik, gaixotasunagatik edo ezgaitasunagatik eta autonomia fisiko, mental, intelektual edo sentsorialik ez izateagatik edo horien galeragatik,
|
beste
pertsona batzuen laguntzaren beharra izatea eguneroko bizitzako beharrei aurre egiteko; esaterako, zaintza pertsonala, etxeko lanak, mugikortasuna, orientazioa, eta beste pertsonak eta objektuak ezagutzeko gai izatea". Mendekotasun beharrei arreta emateko sistemaren jatorrizko helburua, egin zaizkion kritikak kontuan izanik, arreta zerbitzuen unibertsalizazioa eta profesionalizazioa bermatzea izan da; batetik, pertsonek arreta jasotzeko duten eskubide subjektiboa aitortzea dakar legedi horrek, senideek eta ordaindu gabeko zaintzaileek, bereziki emakumeek, beren gain hartzen duten zama arinduz (Aguilar Hendrikson, 2019; Mendekoen Arretarako Euskal Sistema Publiko baten aldeko Plataforma, 2006; Hernando, 2006).
|
|
|
" Familiaren etxetik irteteko" alternatiba merkeena —eta errazena—, kasu gehienetan," etxebizitzaren alokairua
|
beste
pertsona batzuekin partekatzea" izan ohi da. Zehazki, lanean ari den pertsona gazte batentzat, partekatutako etxebizitza bat alokatzeko kostua diru sarreren% 27,8 izango litzateke.
|