|
2010
|
|
|
Era horretan, familiaren bidez aisialdian, arropetan edota janarietan suerta daitezkeen gabeziei aurre egiten diete gazteek, baina pairatzen duten mendekotasun ekonomikoa erabatekoa da eta lehen salbuespena zena gero eta sarriago agertzen da. Injuveren datuen arabera, gazteen% 20k
|
beste
pertsona batzuen laguntza ekonomikoa behar du bizi ahal izateko (El País, 2006/10/22); gehienetan laguntza hori senideek edota gertuko pertsonek eskainitakoa izaten da, askotan emantzipatu eta gero ere jarraitzen duena.
|
|
|
Akatsen izaera edo natura aztertu zen. Ekintzekin izandako akatsen% 47 gertakizunaren gidoiarekin erlazionaturiko informazioa zela behatu zen (adb. ospitalera daramate) eta beste% 40 iturriaren atribuzioarekin izandako akatsak izan ziren (adb. neskak anbulantziari deitzen dio/ poliziak poltsa berreskuratzen du ekintza hauek errealitatean
|
beste
pertsona batek burutu zituenean). Pertsonekin izandako akatsen gehiengoa arroparen ezaugarriekin(% 47) eta koloreekin(% 26) izan ziren.
|
|
2011
|
|
|
Azalekotasuna, egiazaletasunik eza eta portaera ustiatzailea agertzen dituzte. Biak baliatzen dira
|
beste
pertsonez.
|
|
|
Cleckley k (1941) deskribatzen duen psikopata, bestalde, maltzurragoa da eta aurrez pentsatuta egiten ditu gauzak; ez du bulkada inpultsiboz edo desira indartsu batek eramanda jokatzen; hotzean eta planifikazio zehatzez jokatzen du. Leialtasunik eta alhadurarik ez du sentitzen, baina
|
beste
pertsona atzipetzeko gaitasuna badu. Besteez baliatzeko eta haiek ustiatzeko baimendua sentitzen da.
|
|
|
Besteen sentimenduak eta norberaren ekintzek besteengan dituzten efektuak ulertzen irakasten du enpatiarako entrenamenduak. Entrenamendu hori onuragarria da antisozialekin, baina psikopatekin kaltegarria izan liteke,
|
beste
pertsonen sentimenduei buruzko informazioak lagun baitiezaieke manipulatzaile eta harrapari hobeak izaten. Horregatik, terapiak ez du prozesu kognitiboetan bakarrik zentratu behar, baizik eta prozesu afektiboetan eta pertsona arteko sentimenduetan ere zentratu behar du, hau da, pertsona arteko harremanetan gozatzen irakatsi behar du.
|
|
|
Pertsona arteko harremanetan, enpatia gabezia (biktimei eragiten dien sufrikarioa), besteen ongizate eta eskubideekiko mespretxua, egozentrismoa, harrokeria eta manipulazioa aurkezten ditu. Emozioei dagokienez,
|
beste
pertsonekiko lotura gabezia, afektuen azalekotasuna eta erruduntasun sentimenduen gabezia agertzen ditu. Ondorioz, kriminalitatean azkar hasi zen, erreformatorioetako egonaldiek adierazten duten moduan.
|
|
2012
|
|
|
b Adimen emozional interpertsonala,
|
beste
pertsonekiko harremanetarako dauzkagun abileziak biltzen dituena: enpatia eta abilezia sozialak (komunikazioa, lankidetza, negoziazioa, lidergoa):
|
|
|
Abilezia sozialak. Harremanetan emozioak modu egokian kudeatzeko gaitasuna(
|
beste
pertsonei «eragiteko artea»).
|
|
|
gaitasun pertsonalak (9) eta gaitasun sozialak (12). Gaitasun pertsonalek zehazten dute nola erlazionatzen garen geure buruarekin; gaitasun sozialek, aldiz, zehazten dute nola erlazionatzen garen
|
beste
pertsonekin. Gaitasun horiek guztiak 3 taulan deskribatzen dira.
|
|
|
4 Adimen emozionala «bai gure emozioak eta bai
|
beste
pertsonen emozioak antzemateko, ulertzeko eta erregulatzeko gaitasuna» da edo, beste era batera esanda, «emozioak modu inteligentean erabiltzea». Adimen emozionalaren barruan abilezia intrapertsonalak, geure buruarekin nola erlazionatzen garen zehazten dutenak:
|
|
|
autokontzientzia emozionala, autorregulazioa eta automotibazioa? eta abilezia interlidergoapetsonalak daude?
|
beste
pertsonekin nola erlazionatzen garen zehazten dutenak: batetik enpatia, eta bestetik abilezia sozialak(, komunikazioa, lankidetza, gatazkak kudeatzea, etab.)?.
|
|
|
Izan ere, barruko emozio horiek kanpora azaleratzen zaizkigu, hots, ageriko ondorioak dakarzkigute:
|
beste
pertsonei eragiten dieten gure jokaerak, alegia.
|
|
|
Daniel Golemanen (1996) esanetan, adimen emozionala «bai gure emozioak eta bai
|
beste
pertsonen emozioak antzemateko, ulertzeko eta erregulatzeko gaitasuna» da. Hortaz, norbere emozioak eta besteenak antzemateko gaitasuna da, baina, horrez gain, geure burua motibatzeko eta geure buruarekin zein besteekin dauzkagun harremanak egokiro maneiatzeko gaitasuna ere bada11.
|
|
|
Nahaste psikologiko bati buruz ari garenez, esan beharrik ez dago nahasteak gizabanakoaren bizitzan interferentziak eragin behar dituela eta bere eguneroko bizimodurako oztopo garrantzitsua izan behar duela. Haur eta nerabeen kasuan, depresioak beren hazkunde eta garapen pertsonalean, eskola errendimenduan eta
|
beste
pertsonekin (familiakoak edo lagunak) dituzten harremanetan kalteak eragiten ditu (Espainiako Osasun eta Gizarte Politiken Ministerioa, 2009).
|
|
|
1) hiper orokortzea, hau da, ekintza zehatz batetik ondorio orokorrak ateratzea (adibidez, plater bat hautsi duenak pentsa dezake bere eskuetan duen guztia apurtzen duela); 2) etiketak, hots, hanka sartze batek norbere buruari buruzko egiaztapen negatibo eta irrealak egitera bultza lezake pertsona (adibidez, bizikletatik erortzeagatik «ez dut ezertarako balio» pentsatzea); 3) iragazpena, hau da, munduari iragazki negatibo batetik begiratzea eta gauzen alde negatiboak besterik ez ikustea (adibidez, ikaskideen aurrean lan baten aurkezpena egin ondoren laudorioak jaso badira, baina hurrengo baterako aurkezpena denbora barruan egin behar dela esan bada, laudorio guztiak ahaztu eta etxera joatea pentsatuz aurkezpen luzeegia egin dela); 4) dena edo ezer ez gisako pentsamendua, hots, gauzak guztiz onak edota guztiz txarrak bailiran hautematea, ñabardurak kontuan izan gabe (adibidez, «festa honetan dibertigarria eta alaia ezin banaiz izan, aspergarri hutsa naiz»egunero gauza bera egiten dugu eta aspertua nago» gisako pentsamenduak); 5) pertsonalizazioa, hau da, norbere inguruan gertatzen diren gauza negatibo guztien ardura norbere buruari leporatzea (adibidez, inguruneko norbaitek esaten badu«, pentsatzea besteak hori dioela bere erruagatik, berari plan dibertigarririk bururatzen ez zaiolako); 6) gogamenaren irakurketa, hots, gainerakoek ere banakoak berak bere buruarekiko duen irudi negatiboa dutela uste izatea (adibidez, «zergatik begiratzen ote dit hark? Ziur begira ari zaidala gero bere lagunei kontatzeko inozo bat naizela eta haiekin nitaz barre egiteko» gisako pentsamenduak izatea edozein delarik ere
|
beste
pertsona begira egotearen arrazoia); 7) kontrol gabeziaren ustea, hau da, banakoak uste izatea ezer ez dagoela bere esku eta egiten duena egiten duelarik ere, gauzak izan behar duten modukoak izango direla (adibidez, pertsona batek uste izatea gauza negatiboak gertatzen zaizkiola zorte txarra duelako eta zorte txar hori gainditzeko ezin duela ezertxo ere egin); eta 8) arrazoiketa emozionala, hots...
|
|
|
Azken batean, gainerako pertsonak bezalakoak garela ulertzeko arazoak dituztenek, gainerakoek bezala jokatu behar dugula uste dute, «beste edozein bezalako» izatera gonbidatzen gaituzte, gure berezitasunari uko egin ahal izateko eskura ditugun bitarteko terapeutikoak baliatzera. Prozedura kirurgiko mingarri eta sarritan eraginkortasunik gabeak eta kutsu moralizatzailez jantzita «geure mugak gainditzeko» omen diren errehabilitazio saio amaiezinak... horiek guztiak ezgaitua
|
beste
pertsona bat (agian inoiz izango ez dena edo izan nahi ez duena) bilakatzeko ahaleginak baino ez dira. Gizarteak beretzat hori nahi izateak (nahiz eta, ez dezagun ahantz, «gure mesedetan» omen den) ez du berez eta nahitaez posible, beharrezko edo desiragarri bihurtzen.
|
|
|
Mobilizazio kolektiboaren ohiko azterketek azpimarratu izan dute sari material nahiz sinbolikoen banaketan desabantaila egoerak nozitzen dituzten talde sozialak izan ohi direla egintzaren subjektuak. Baina, elkarte eta mugimendu «maternalistek» (Valiente, 2001) eta zaintzakoek bestelakorik erakusten digute, haietan esku hartzen duten emakumeek
|
beste
pertsona batzuen beharrizanetan jartzen baitute arreta. Emakumeen parte hartzea nabarmena izan da komunitateen oinarrizko premien inguruan sortutako elkarte eta mobilizazioetan (Rocheleau, Thornas Slayter, Wangari, 1996; Einwohner, Hollander, Olson, 2000; Beckwith, 2000) eta horrek zalantzan jartzen ditu orain arte literaturan zabaldutako hainbat uste.
|
|
|
Ikusi denez, genero perspektiba aintzat hartzen ez duten ohiko herritar elkarteetara zuzendurik dagoen tokiko parte hartzearen diseinuak rol jakin batzuekin lotutako partaidetza bultzatzen du emakumeei dagokienez, alegia, amaren rolarekin eta
|
beste
pertsona batzuen zaintza lanekin lotutako partaidetza eredua. Hala, diseinu horrek emakumeei lekua uzten die parte hartzean, bai, baina gizartean betetzen duten kokapen tradizionala zalantzan jarri gabe.
|
|
2013
|
|
|
Heterogeneotasun sozialaren edo aniztasunaren adibide,
|
beste
pertsona batzuek areagotu egiten dituzte hiltzeko laguntza jasotzeko egoera edo zirkunstantziak, eta onartu egiten dute HEren eutanasia. Iritzi horretakoa da Enrique, erretiratu berria, osasun onekoa eta bizitzeko ilusioa daukana.
|
|
|
Heriotzaren atarikoa eta heriotza bera aztertzean, ardatz hartzen dugu gure gizartean, oro har, pertsonak zahardadez hiltzen direla sarrien, urte askorekin, eta gaixotasun prozesuen ondorioz. Dena den, beti ez da hori gertatzen, eta ezin dugu baztertu beste asko gazterik hiltzen direla, mendekotasun aldia bizi izan gabe; edota, badaudela
|
beste
pertsona batzuk, mendekotasunean bizi nahi ez dutenak edo mendeko izaten hasi orduko hiltzea erabakitzen dutenak, ez baitute jarraitu nahi zentzurik ez duen bizitza batean.
|
|
|
Funtzio sinbolikoak mintzamena agertzea ere ahalbidetzen du eta, horren bidez, umeak
|
beste
pertsona batzuekin informazioa trukatzeko gaitasuna garatzen du. Hala, haren elkarrekintza sozialak aberastu egiten dira.
|
|
|
Jolas sinbolikoan haurra portaera sinbolikoen bidez gizarte errealitatea islatzen hasten da. Hala, haurrak errealitate hori ezagutu eta kontrolatu egiten du; besteak beste, bere burua ezagutzen du;
|
beste
pertsonei eta pertsonen arteko harremanei buruzko ezagutzak lortzen ditu, eta rolei eta gizarteko erakundeei buruzko ezagutza ere eskuratzen du.
|
|
|
Muga horietako bat egozentrismoa da. Egozentrismoa
|
beste
pertsona bat (zu) en ikuspegia hartzeko ezintasunari dagokio. Horren ondorioz, beste pertsonek berak bezalaxe hautematen eta pentsatzen dutela pentsatzeko joera izaten du haurrak.
|
|
|
Egozentrismoa beste pertsona bat (zu) en ikuspegia hartzeko ezintasunari dagokio. Horren ondorioz,
|
beste
pertsonek berak bezalaxe hautematen eta pentsatzen dutela pentsatzeko joera izaten du haurrak.
|
|
|
Mintzamenaren garapena Vygotskyren arabera, lehenik aro sozial batetik pasatzen da (gizarte mintzamena zein kanpoko mintzamena). Aro horretan, mintzamena batez ere komunikatzeko erabiltzen da, eta
|
beste
pertsonen jokabidea kontrolatzeko eta sentimendu eta pentsamendu sinpleak adierazteko oso tresna baliagarria da. Gero, 3 urtetik 7 urtera bitartean, mintzamen pribatua agertzen da.
|
|
|
haurrari laguntzera joaten zaionean, eta pertsona horrek haurraren mugimenduek zerbait seinalatzen dutela ikusten duenean, egoera errotik aldatzen da, haurraren mugimenduak
|
beste
pertsonentzat esanahi bat hartzen du-eta. Haurraren hasierako saiakera okerrak erantzun bat sorrarazten du; baina, ez haurrak nahi zuen bezala, objektuarena, beste pertsona batena baizik.
|
|
|
haurrari laguntzera joaten zaionean, eta pertsona horrek haurraren mugimenduek zerbait seinalatzen dutela ikusten duenean, egoera errotik aldatzen da, haurraren mugimenduak beste pertsonentzat esanahi bat hartzen du-eta. Haurraren hasierako saiakera okerrak erantzun bat sorrarazten du; baina, ez haurrak nahi zuen bezala, objektuarena,
|
beste
pertsona batena baizik. Hala, hasieran objektu bat eskuratzeko saiakera besterik ez zenari beste pertsonek esanahi bat ematen diote.
|
|
|
Haurraren hasierako saiakera okerrak erantzun bat sorrarazten du; baina, ez haurrak nahi zuen bezala, objektuarena, beste pertsona batena baizik. Hala, hasieran objektu bat eskuratzeko saiakera besterik ez zenari
|
beste
pertsonek esanahi bat ematen diote. Horretaz ohartzean, umea hasten da ekintza hori seinalatzeko ekintzatzat hartzen.
|
|
|
Horretaz ohartzean, umea hasten da ekintza hori seinalatzeko ekintzatzat hartzen. Une horretan, mugimenduaren funtzioa aldatu egiten da; objektu bati zuzenduriko mugimendua izatetik
|
beste
pertsona bati zuzenduriko mugimendua izatera pasatzen da; hau da; zerbait hartzeko mugimendua zena seinalatzeko ekintza bihurtzen da.
|
|
|
Ondorioz, ez dute erronkei aurre egiteko beharrezkoa den autokonfiantzarik eta segurtasunik eta mesfidantzan oinarritutako erlazioak garatzeko joera izaten dute. Helduarora iristen direnean, ez dute ezer onik espero izaten harremanetatik, eta ez dakite
|
beste
pertsonekin erlazionatzen. Hala, harremanak ekiditen saiatzen dira (Shaffer, 2002).
|
|
|
Izan ere, gurasoen eta seme alaben arteko harremanek ez zuten zerikusi handirik egun desiragarri eta beharrezkotzat ditugunekin, besteak beste, honako arrazoi hauek direla medio: garai hartan, seme alaba asko izatea zen normalena, eta horietako asko hil egiten ziren; gainera, ohikoa izaten zen seme alabak
|
beste
pertsona batzuek zaintzea eta haztea, batez ere, klase altuko familietan. Azkenik, umeek ez zituzten egun dituzten eskubideak.
|
|
2015
|
|
|
Bai amore eman dudala asko, baina pozik, desberdina da zuk nahi duzulako egiten baduzu edo nahi gabe eta
|
beste
pertsonari gero aurpegiratu. Nik ere erabakiarekin gustura egon behar dut, beste pertsonagatik egin dut baina nik nahi nuelako, hori jakitea oso inportantea da (3.1 Itsaso, 28 urte, harreman heterosexuala).
|
|
|
Bai amore eman dudala asko, baina pozik, desberdina da zuk nahi duzulako egiten baduzu edo nahi gabe eta beste pertsonari gero aurpegiratu. Nik ere erabakiarekin gustura egon behar dut,
|
beste
pertsonagatik egin dut baina nik nahi nuelako, hori jakitea oso inportantea da (3.1 Itsaso, 28 urte, harreman heterosexuala).
|
|
2017
|
|
|
Hezkuntza horren ardatzak honako hauek izango dira: errealitatea kritikoki ulertzea,
|
beste
pertsonekiko errespetua, komunikaziorako gaitasuna, solidaritatea, eta pertsonen eta taldeen arteko laguntza. Justiziaren aldeko jarrera da funtsezko balioa (Barquín, 2007).
|
|
|
Biktima bereziki zaintzeko xede berberarekin, zigor ikerketan zehar, betiere zigor prozesuari kalterik sortzen ez badio70, hari deklarazioa soilik beharrezkoa denean hartuko zaiola xedatzen du BEk; beharrezkoak ez diren atzerapenik gabe; ahalik eta gutxienetan; betiere bere ordezkari legalak eta berak nahi duen
|
beste
pertsona batek lagunduta. Era berean, azterketa medikoak ahalik eta gutxien izango direla xedatzen da, bakarrik zigor prozesurako ezinbestekoak direnean71 (21 art.).
|
|
|
Eskubide hau, dudarik gabe txalogarria, aurretik herritar ororentzat aurreikusten zuen Herritarrek Justiziaren aurrean dituzten Eskubideen Gutunak43 Bada berrikuntza bat: biktimari, hasieratik, bere abokatuaz gain,
|
beste
pertsona baten laguntza izateko aintzatesten zaion eskubidea. Ondo iruditzen zaigu.
|
|
|
betebeharra ezartzea. Testuinguru horretan, BEk PKLren 433 artikulua aldatu duela azpimarratu behar da, orain biktimari, deklaratzera doanean, bere ordezkari legalaz gain, bere aukerako
|
beste
pertsona baten laguntza izateko eskubidea aintzatetsiz. Era berean, deklaratzeko orduan, adingabeak eta judizialki osatutako gaitasuna duten pertsonak bereziki babesten dira, adituen eta Ministerio Fiskalaren esku hartzea erraztuz.
|
|
|
Emakumeek bizi dituzten eskasia sozioekonomikoak, ezberdintasunak diru sarreretan,
|
beste
pertsonen zaintzaren ardura eta genero indarkeria dira emakumeek oro har gizonek baino osasun mental okerragoa azaltzearen arrazoi batzuk (WHO, 2010). Akulturazio prozesuetan ikerketek adierazi dute atzerriko emakumeen kasuan, atzerriko gizonekin alderatuz diskriminazio egoera gehiago jasaten dituztela (Solé, 2000), arazo sozioekonomiko eta legal gehiago dituztela (Standing, 2000) eta gainkarga eta rol eta balioen arteko gatazkari aurre egin behar diotela (Aroian, Norris eta Chiang, 2003).
|
|
2018
|
|
|
Corcuera, Bilbao eta Longok (2013) azaltzen diguten moduan, fenomeno honen hasiera 90eko hamarkadaren erdialdean koka dezakegu, aisialdira lotutako fenomeno gisa. Aldi berean, lonjek, norberaren espazioa edukitzeko aukera eskaintzeaz gain, ardurak hartzeko eta
|
beste
pertsona batzuekin antolatzeko aukera eskaintzen dute, berezko toki bat izateko beharretik abiatuta (Doistua, Pose eta Ahedo, 2016).
|
|
2019
|
|
|
Ikusi beharra dago bakoitzak opresioa nola bizi eta ulertzen duen, norbere burua eta bere bizipenak kontuan hartuz. Aldatzeko, gure pentsamenduek eta ekintzek
|
beste
pertsona zapaldu baten aurrean eusten diguten moduari egiten dio erreferentzia. Ondorioz, jendeak bizi duen opresio batekin identifikatzen da, eta horretan zentratzen denez, bizi dituen beste opresio guztiek garrantzi gutxiago dutela pentsatzen du.
|
|
|
Collinsek intersekzionalitateari lotuta egiten duen beste ekarpen aberasgarri bat elkartasun kritikoaren ideia da. Collinsek dioenez,
|
beste
pertsona batzuek esan edo sentitzen dutenarekin solidarioak izan gaitezke, nahiz eta jakin, ez duela zuzenean norberarentzat balio. Hala ere, garrantzitsua da oprimitua den beste pertsona baten sentimenduekin enpatizatzea eta hori ezberdintasun edo asimetriak gainditzeko erabili ahal izatea.
|
|
|
Collinsek dioenez, beste pertsona batzuek esan edo sentitzen dutenarekin solidarioak izan gaitezke, nahiz eta jakin, ez duela zuzenean norberarentzat balio. Hala ere, garrantzitsua da oprimitua den
|
beste
pertsona baten sentimenduekin enpatizatzea eta hori ezberdintasun edo asimetriak gainditzeko erabili ahal izatea. Esate baterako, norbaitek generoagatik zapalkuntza paira dezake eta ondoan dagoenak zapalkuntza hori sufritu ez arren, ziur sekula oprimitua izan dela eta sentimendu eta bizipen horiek zapalkuntzaren aurka estrategiak diseinatzeko erabiltzea proposatzen du.
|
|
2021
|
|
|
Laneko jazarpen psikologikoa edo mobbing a ere ospitaleko zentroetan ager daiteke. Mobbing a da" pertsona batek edo pertsona talde batek laneko ingurunean denbora luzez
|
beste
pertsona bati egiten dion indarkeria psikologikoko jarreramultzoa". Laneko jazarpen psikologikoaz gain, jazarpen sexuala ere egon daiteke, hau da, sexu izaera duen edozein portaera, fisikoa nahiz ahozkoa, pertsonaren duintasuna urratzen duena.
|
|
|
Ohartu naiz etnografariek hiru bide erabiltzen dituztela beren berriak jasotzeko: ahozkoa, materialezkoa edo plastikazkoa eta idatzia[...] gaurko etnografaria, sarri sarritan, nahi eta ez, geroz eta gehiago bere lekuan lekuko ikerlanetan
|
beste
pertsona zientzietako berrijasotzailekin elkartzen da, hala nola, soziologoekin, psikologoekin, historiagilekin, eta horregatik bakarrik bada ere etnografariak bere metodoa zorrotzagoa bilakatzeari jo behar dio[...]. Etnografia bukatutakoan, eta ez lehenago!, etnologoak bere azterketarako, beste bide batzuren artean, galdeketa erabiliko du.
|
|
|
Nik uste dot jakitea ondo eongo zala, baino oaintxe bertan ez dala beharrezkoa ezta, ze azkenen ahal zea harreman, o sea, ahal dituzu harremanak euki
|
beste
pertsonekin ta eztaukazu zertan euskera jakin behar. (Ikasle 7, Ele Pa, Zumarraga, E)
|
|
2022
|
|
|
15 Guraso biologikoak ez diren
|
beste
pertsona batek haur bat legez hartzea.
|
|
|
% 7,1ek baino ez dauzka seme alabak, eta kasuen% 66,67 seme alabak haiekin daude. Gainera,% 4,7k bere familiako
|
beste
pertsona bat du harrera herrialdean, eta% 11,8k familiako norbaitekin berriz elkartzea pentsatu du. Azkenik,% 45,9k familia sare bat du, hau da, gutxienez bikotekidea edo heldu bat dauka harrera herrialdean.
|
|
2023
|
|
|
Fiske ren harreman ereduen teoriatik abiatuz (Fiske, 1992)," partekatze komunal" eko eta" merkatu prezio" ko harreman sozial motak bereiz daitezke. " Partekatze komunala"
|
beste
pertsona batekin amankomuneko lotura gauzatzen denean geratzen da, esaterako, senidetasuna, adiskidetasuna edota lotura emozionala. Eredu horretan, harremanak altruistak eta baldintzarik gabekoak izatea espero
|
|
|
" Janariaz, botikez eta deskantsuaz arduratzea litzakete. Pertsona bat mendekoa da soilik
|
beste
pertsona baten laguntza behar duenean dutxatzeko edota janzteko" (Emakumea, 31, zaintzailea).
|
|
|
2.2 artikuluak honela definitzen du mendekotasuna: " Adinagatik, gaixotasunagatik edo ezgaitasunagatik eta autonomia fisiko, mental, intelektual edo sentsorialik ez izateagatik edo horien galeragatik,
|
beste
pertsona batzuen laguntzaren beharra izatea eguneroko bizitzako beharrei aurre egiteko; esaterako, zaintza pertsonala, etxeko lanak, mugikortasuna, orientazioa, eta beste pertsonak eta objektuak ezagutzeko gai izatea". Mendekotasun beharrei arreta emateko sistemaren jatorrizko helburua, egin zaizkion kritikak kontuan izanik, arreta zerbitzuen unibertsalizazioa eta profesionalizazioa bermatzea izan da; batetik, pertsonek arreta jasotzeko duten eskubide subjektiboa aitortzea dakar legedi horrek, senideek eta ordaindu gabeko zaintzaileek, bereziki emakumeek, beren gain hartzen duten zama arinduz (Aguilar Hendrikson, 2019; Mendekoen Arretarako Euskal Sistema Publiko baten aldeko Plataforma, 2006; Hernando, 2006).
|
|
|
2.2 artikuluak honela definitzen du mendekotasuna: " Adinagatik, gaixotasunagatik edo ezgaitasunagatik eta autonomia fisiko, mental, intelektual edo sentsorialik ez izateagatik edo horien galeragatik, beste pertsona batzuen laguntzaren beharra izatea eguneroko bizitzako beharrei aurre egiteko; esaterako, zaintza pertsonala, etxeko lanak, mugikortasuna, orientazioa, eta
|
beste
pertsonak eta objektuak ezagutzeko gai izatea". Mendekotasun beharrei arreta emateko sistemaren jatorrizko helburua, egin zaizkion kritikak kontuan izanik, arreta zerbitzuen unibertsalizazioa eta profesionalizazioa bermatzea izan da; batetik, pertsonek arreta jasotzeko duten eskubide subjektiboa aitortzea dakar legedi horrek, senideek eta ordaindu gabeko zaintzaileek, bereziki emakumeek, beren gain hartzen duten zama arinduz (Aguilar Hendrikson, 2019; Mendekoen Arretarako Euskal Sistema Publiko baten aldeko Plataforma, 2006; Hernando, 2006).
|
|
|
" Familiaren etxetik irteteko" alternatiba merkeena —eta errazena—, kasu gehienetan," etxebizitzaren alokairua
|
beste
pertsona batzuekin partekatzea" izan ohi da. Zehazki, lanean ari den pertsona gazte batentzat, partekatutako etxebizitza bat alokatzeko kostua diru sarreren% 27,8 izango litzateke.
|