|
2008
|
|
|
Zarauztarrek, hortaz, erdarazko hedabideak baliatzen dituzte gehienbat. Zehazki, aurreko kopuruak
|
beste
modu batean irakurrita, zera esan dezakegu: lau aldiz denbora gehiago ematen dute erdarazko hedabideak ikusten eta irakurtzen, euskarazkoak ikusten eta irakurtzen baino.
|
|
2009
|
|
|
Dena den, eremu dislokaziorako
|
beste
modu bat ere badela esan daiteke: urtegiak, autopistak eta autobiak eraikitzea, urbanizazioak egitea, industriguneak eraikitzea, basoak botatzea eta abar, hau da, fisikoki bertako komunitate batek bizirautea zailtzen edo eragozten duen oro.
|
|
|
zer balio du haserretzeak, solaskidea geure nahira makurraraztea ez bada?, Norbaiti sinpatia edo maitasuna adierazterakoan ari gara, aldi berean, erakusten gure ondoan onartzen dugula, gurekin egon dadila nahi dugula, atsegin dugula harekin egotea. Pertsona bat triste dagoenean, gogoeta mota batzuk datozkio gogora eta ez beste batzuk, ingurukoekin modu jakin batez jokatzen du eta ez
|
beste
modu batez, eta inguruko lagunek gauza batzuk esango dizkiote eta ez beste batzuk. Zirrarek eta sentipenek indar orokortzaile ikaragarria dute gizakiongan, halako moldez non gure organismo osoa —jokaera, gogoeta, hizketa moldea, gorpuzkera, e.a.— lerratzen baitu orain norabide batean orain bestean.
|
|
2010
|
|
|
Erakundea modu zabalean ulertuta, sektore sozial edo produktiboko edozein enpresa, instituzio, administrazio, fundazio, prestakuntza zentro, e.a. aukera bat eta desberdina dugu hizkuntza portaera aztertzeko eta eraikitzeko ere, merkatu ikuspegiaz baliatzen bagara, hau da, erabiltzaiErakunde bakoitza gizarte sistema partikularra da, eta sistemak, produktibitatera zuzenduta dagoen neurrian, baldintzatzen ditu portaera guztiak (hizkuntzarena barne), oro har, gizartean egiten ez ditugun gauzak eginez eta aldrebes. Marko sozial partikular hauetan, gizarte zabalean bezala, portaeran baina
|
beste
modu batean zuzen eragiten duten aldagai komunak eta sendoak badaude (irudikapen sozialak, balioak, jarrera, trebetasunak, gaitasunak, igurikipenak, rolak, motibazioa, metatutako esperientzia, emozioa eta afektua, e.a.).
|
|
|
Erakunde bakoitza gizarte sistema partikularra da, eta sistemak, produktibitatera zuzenduta dagoen neurrian, baldintzatzen ditu portaera guztiak (hizkuntzarena barne), oro har, gizartean egiten ez ditugun gauzak eginez eta aldrebes. Marko sozial partikular hauetan, gizarte zabalean bezala, portaeran baina
|
beste
modu batean zuzen eragiten duten aldagai komunak eta sendoak badaude (irudikapen sozialak, balioak, jarrera, trebetasunak, gaitasunak, igurikipenak, rolak, motibazioa, metatutako esperientzia, emozioa eta afektua, e.a.). Hauek erakundean subjektu bakoitzaren doikuntza baldintzatzen dute, erakunde bakoitzean ematen den marko sozialaren arabera. Eta interakzioa edo harremana elementu horien guztien produktua da.
|
|
|
hizkuntza komunitatea. deklarazioaren 1 artikuluaren arabera, hizkuntza komunitatea aipatzean zera esan nahi da: edozein gizarte, historian zehar lur eremu zehatz batean —eremu errekonozitua ala ezfinkatua, bere burua herritzat duena eta hizkuntza komun bat garatu duena kideen arteko komunikazio naturalaren eta kultur kohesioaren bidetzat. hala ere, berdintasun printzipio horretan, eta
|
beste
modu batera ezin izan zitekeelako, hizkuntzen elkarrekiko errespetua eta elkarbizitza bermatuko dituen oinarri batzuk ezartzen dira, eta horretarako, mailaketa egiten da eskubideak esleitzerakoan. bestalde, deklarazioak berezko hizkuntza kontzeptuari eduki juridikoari erreparatu behar diogu. ordura arte ofizialtasuna edo koofizialtasuna soilik
|
|
2011
|
|
|
Badirudi irudi Mikel zalbidek berariazko terminologia erabiltzen duela, eta neurri batean hala da, baina zalbidek Fishmanen testuetatik jaso eta euskaratu egin du. Badirudi, beraz, euskal soziolinguistikako adituek ez dutela aintzat hartzen Fishmanen terminologia edo, izan daiteke ere, ezagutu bai baina
|
beste
modu batera euskaratu dutela.
|
|
|
J U L E N A R E X O LA L E I B A. gure unibertsitatean ere, sarearen erabilera aintzat hartu nahi dugu. Bada hemen kontzeptu aldaketa bat. guk ez dugu esan nahi jakintza guztia hemen bilduta daukagula eta soilik hona etortzen den ikasleak ikasiko duela. guk informazioaren zati bat eskaini nahi diogu ikasleari
|
beste
modu batean prozesatuta, baina kanpotik jarraitu nahi duenarentzat ere ez dugu ezer ezkutatzeko. guk dugun guztia zabaltzeko da, eta hor ere gauzak aldatzen ari dira copyright eta gainerakoekin batera. Izan ere, egiten dugun hori zabaltzeko derrigortasun morala gutxienez badaukagu.
|
|
2012
|
|
|
Gaur egun, ostera, gazte askok pentsatzen dute euskararen normalizazioan dena eginda dagoela, ez dagoela beste ezer lortu beharrik. Izan ere, beraiek
|
beste
modu batean bizi dute hizkuntza: euskaraz hitz egiteko arazorik ez dutelakoan eguneroko bizimoduko arlo gehienetan; hala ere, askotan gazteleraz aritzeko hautua egiten dute, zergatik?
|
|
2013
|
|
|
‘nolako euskalduna naiz? ’" artikuluak Ane Ortega, Estibaliz Amorrortu, Jone Goirigolzarri, Jacqueline Urla eta Belen Uranga burutzen ari diren ikerketaren berri ematen du. Ikerketan euskal hiztun berritzat hartu dira euskara familia giroa ez den
|
beste
modu batean ikasi dutenak. Euskararen etorkizunaren ikuspegitik, talde horren ezaugarriak ezagutzea erabakigarria izan daiteke, eta horregatik euskararekiko dituzten jarrerak eta motibazioak aztertu nahi dira; euren burua euskal hiztun benetakotzat duten eta hizkuntza erabiltzeari edota transmititzeari buruz zein uste dituzten.
|
|
|
Laburpena. azken 40 urteetako euskal hiztun kopurua asko hazi da, batez ere, hiztun berrien, euskaldunberrien taldearen hazkundeari esker. Ikerketa honetan, euskal hiztun berritzat euskara familia transmisioa ez den
|
beste
modu batean ikasi dutenak jo dira. Talde honen ezaugarriak ezagutzea euskararen etorkizunaren ikuspegitik erabakigarria izan daitekeela jakitun, euskaldunberrien inguruko ikerketa bat bideratu da, besteak beste, honakoak aztertzeko helburu duena:
|
|
2014
|
|
|
Etorkinetako bat orain dela bi urte iritsi zen eta, horren ondorioz, aldaketak barneratzen ari da. Esaterako, Wolof hizkuntzaren eta euskararen grafia sistema ez dira berdinak, hortaz, euskaraz entzuten duena etorkinak
|
beste
modu batera identifikatzen du. Horregatik, horrelako gauza txikiak ere ikasi egin behar izaten dituzte.
|
|
|
Eta hemen belaunaldien arteko tentsio bat sortzen da. Belaunaldi helduagoentzat betiko arau horiek errespetatu beharrekoak dira, eta oraingo gazte hauek
|
beste
modu batera ikusten dituzte harremanak.
|
|
|
Aipatzekoa da, Gabiria eta horrelako herri txikietan haurrek 12 urte bete arte herriko eskolan ikasten dutela eta DBH ikasketak egitera herri handiago batetara joaten direla (Gabirian ohikoena Beasaina joatea izaten da). Grabazioan gaztetxo batek aipatzen du aurreko belaunaldiekin konparatuz hizkera aldatu den ez den ari ginela, berak Beasaina joan aurretik
|
beste
modu batera esaten zituela hainbat gauza eta orain nolabait kutsatu egin dela
|
|
2015
|
|
|
Zer nolako jarrera dute familia kideek hizkuntz planifikatzaile gisa? Horrelako galderak eta horrelako ikuspegiak egoera berriak mahaiganeratzen dituzte orain arte" familia bidezko transmisioa" zena
|
beste
modu batean ikusteko. " Family Language Policy" (FLP) izeneko lan ildoak(" Familia hizkuntz politika" (FHP) gurean) protagonismo berria ematen dio familia guneari, bertan kokatzen baita haurren hizkuntz sozializazioa (horri loturiko prozesua gehi praktikak) eta, orokorrean, euren hizkuntz ingurumenaren kudeaketa.
|
|
|
Hau da, lagunartean eta beste hainbat harremanetan euskaraz egitea nahi genuke. Edo,
|
beste
modu batera adierazita, haur eta gazteek euskara asko erabiltzea nahi genuke, askorekin (ez soilik irakasleekin edota guraso euskaldunekin), eta egoera askotan (ez soilik eskolan eta guraso euskaldunen etxeetan).
|
|
|
Aurreiritzi hau oso ohiko izaten da hezitzaileen eta irakasleen artean. Beraz, hobe hori albo batera uztea eta
|
beste
modu batera ikustea: euskararen erabilera sustatu nahi duena hezitzailea da.
|
|
|
Horrek lagunduko du zeharka ikasleen ikaskuntza hobea, hori baita irakaslearen xede nagusia, alegia, ikasleak garatzea, ikasleek gauza interesgarriak egitea, ikasleek ondo hitz egitea... Ez bagaude konforme orain dugun egoerarekin eta lortzen ditugun emaitzekin, horiek ez dira hobetuko gauza berberak modu berean egiten jarraitzen badugu; nahi badugu ikasleek gauzak
|
beste
modu batera egitea, guk ere beste modu batera egin ditugu. Hor dugu eraldaketaren lehen pausoa.• ohArrA
|
|
|
Horrek lagunduko du zeharka ikasleen ikaskuntza hobea, hori baita irakaslearen xede nagusia, alegia, ikasleak garatzea, ikasleek gauza interesgarriak egitea, ikasleek ondo hitz egitea... Ez bagaude konforme orain dugun egoerarekin eta lortzen ditugun emaitzekin, horiek ez dira hobetuko gauza berberak modu berean egiten jarraitzen badugu; nahi badugu ikasleek gauzak beste modu batera egitea, guk ere
|
beste
modu batera egin ditugu. Hor dugu eraldaketaren lehen pausoa.• ohArrA
|
|
|
Gai honi buruz, Euskararekiko identitate etnolinguistikoa, edo etnosoziala, asko aztertu dut eta dugu, bertan Fishman-en ideiak ere sartuz, baina gehiegi dira hemen aipatzeko. Hala ere, hau aitortzea nahi dut,
|
beste
modu bat delako Fishman eri ere nire eta gure esker onak adierazteko.3• ohArrAK
|
|
|
Ikuspegi aldaketa bat proposatzen dutela diote, tailerrak ez baitigu ez dakigunik erakutsiko; baina bai dugun ezagutza hori
|
beste
modu batera antolatzen erakutsiko. Hizkuntza hartu emanak ulertzeko eta horietan eragiteko begirada berri bat geureganatzen lagunduko digu, hobetu ditzakegun aukerak identifikatu eta hobekuntza horiek kudeatzeko baliabideak eskainiz.
|
|
|
Ezagunekin ere sarritan gazteleraz aritzen gara, noski, eta gainera jakinda euskara ulertzeko gai direla; hori ere ohitura kontua. Behin ohitura batzuk geure eginda eta modu batera jokatzen ikasita, ordea, zaila izaten da
|
beste
modu batera jokatzen hastea. Egunerokotasunean behin eta berriro errepikatzen diren egoeretan kontziente izan
|
|
|
Zenbait koadrilatan euskaraz jakiteak talde horretan integratzeko bidea erraztuko dizu. Edo alderantziz, euskaraz jakin eta erdaraz egitea, integratzeko
|
beste
modu bat izan daiteke. Gazte eta nerabe taldeetan gertatzen den fenomenoa, euskaraz hitz egitea, ez da" modernoa", ez da" guay", beraz, taldekide bezala onartua izateko euskara, eskolako hizkuntza, albo batera utzi behar da.
|
|
|
Zenbait koadrilatan euskaraz jakiteak talde horretan integratzeko bidea erraztuko dizu. Bestela ere integratu ahal izango zara talde horretan, baina euskara jakiteak sozialki integratzeko
|
beste
modu bat eskainiko dizu. Edo alderantziz, euskaraz jakin eta erdaraz egitea, integratzeko beste modu bat izan daiteke.
|
|
|
Bestela ere integratu ahal izango zara talde horretan, baina euskara jakiteak sozialki integratzeko beste modu bat eskainiko dizu. Edo alderantziz, euskaraz jakin eta erdaraz egitea, integratzeko
|
beste
modu bat izan daiteke. Gazte eta nerabe taldeetan gertatzen den fenomenoa, euskaraz hitz egitea, ez da" modernoa", ez da" guay", beraz, taldekide bezala onartua izateko euskara, eskolako hizkuntza, albo batera utzi behar da.
|
|
2016
|
|
|
Baina, gaur egun bada proposamen totalik totalitarismoan erori gabe? Partziala da, baina osagarria, eta subjektu politiko izateko
|
beste
modu bat proposatzen du, aliantzen eta lankidetzaren bitartez aurrera eramatekoa. Eta are, partziala da, baina unibertsal izateko bokazioa du.
|
|
|
Hiztun ezberdinak, eskubide berdinak." (Euskaltzaleen Topagunea 2015: 10) Hizkuntza jardunean hiztunen arteko abiapuntuetan desoreka handia dagoenez, berdintasuna
|
beste
modu batean ulertzea proposatzen du Mikel Irizarrek: " hizkuntza aukerak berdintze aldera eta hiztunen arteko berdintasuna sustatzeko" (Gipuzkoako Foru Aldundia 2015:
|
|
|
Zentzu horretan, badirudi jokoak era guztietako herritarrengana heltzeko bidea irekitzen duela eta betiko formatuetatik haratago doala, berritzailea izanik. Azpimarratu zuten jokoak mahaian
|
beste
modu batean hitz egiteko atea irekitzen duela, hizkuntzaz hitz egiteko eta ez betiko topikoez, baita norberaren sentimenduez ere. Hori bai, jokoak badu halako exijentzia maila, ez da jolas hutsa.
|
|
2017
|
|
|
Honekin loturik, esanguratsua da irlandera lehen hizkuntza dutenen %27k bakarrik aitortzen duela ‘hiztun berriak’ irlanderaren hiztun direla. Hau da, ‘hiztun berriei’ ‘hiztun natiboen’ %27ak soilik aitortzen die irlanderaren hiztunak direla, gainerakoek (%73) ez dute uste irlandera ama hizkuntza ez den
|
beste
modu batera ikasi duten horiek ‘hiztun’ direnik, ez diete irlanderaren hiztun izateko ‘zilegitasuna’ edota ‘legitimitatea’ ematen hiztun berriei (O’Rourke & Ramallo, 2011).
|
|
|
Harreman hortan gainera, hizkuntzaren normalizatzea bera berbalizatu beharreko gaia da. Harreman hauetan asko dugu ikasteko eta euskalgintzaren ohiko dinamiketan zer dugun egokitu beharra ikusiko dugu. litikoan egon diren aldaketek, baina, aukera egokia ematen dute eragile eta erakunde arteko harremanak
|
beste
modu batean antolatzeko. Hizkuntza politikaren ardura du administrazioak, baina baita gizarte eragileek ere, nazioarteko esperientziak eta ekarpen teorikoek erakutsi dutenez, eta Euskal Herrian frogatu ahal izan dugun bezala.
|
|
|
Badaukate batua, guztiok elkar ulertzeko, baina hori lortzeko prezio altu bat ordaindu behar izan dute, hitano eta euskalkia. Edo
|
beste
modu batean esanda, lokalak diren hizkerak17 Honegatik" euskaldun oso" ez direla sentitzen dute.
|
|
|
" Baserri giroa"," zaharra" eta" ohitura" asko errepikatu diren hitzak izan dira. Elkarrizketatuek euskara batua erabiltzen zuten hitanoaren aurkaria bezala, bata faltsua, edo faltsuagoa dela esanez, eta bestea berriz benetakoa edo
|
beste
modu batean esanda, purua, betikoa. Hitanoa baserria eta euskara batua hiria.
|
|
2018
|
|
|
Arrotza izaten da, nola ez bada, beti modu batean egiten dena bat batean
|
beste
modu batez egitea. Jokaera berria den bitartean arrotza da, baina, behin eta berriz egitearen ondorioz ohiko eta natural bihurtzen da.
|
|
|
2 Komeni da argitzea hiztun berri izendapenak zein hiztun motari egiten dion erreferentzia. New speaker terminoarekiko analogiaz, hiztun berri gisa kategorizatzen da hizkuntzaz etxeko transmisioa ez den
|
beste
moduren batean jabetu den hiztuna, modu bateko edo besteko hezkuntza formala izan duena hizkuntza jabekuntzarako bitarteko, bakarra izan ez bada ere (O’Rourke, Pujolar eta Ramallo, 2015). Hiztun berri izendapenaren sorreran, funtsean, non native bezalako izendapenen gutxiespenezko konnotazioak saihesteko asmoa dago.
|
|
|
Honek langileen artean behintzat euskara gaitasuna bermatuko luke. Hau lortzeko
|
beste
modu bat Oiartzungo euskara zerbitzuak hautespen prozesuetan euskara probak egitea litzateke, edo behintzat hautespen prozesuak egingo direnean enpresa hauei euskara probak egitea eskaintzea.
|
|
2019
|
|
|
Nire ustez, beraz," erasandako arnasgune" ena da, gaur egun, aurki genezakeen tipologia soziolinguistikorik gorena, euskal elebakarrak desagertu zirenetik, esate baterako, ia ezinezkoa izango baitu etorkin batek, gure amak ezagutu zuen Berrobiko giroaren parekoa berriro inon aurkitzea. gero aipatuko dugun bezala, arnasguneen tipologizazioa
|
beste
modu batera egin daitekeela iruditzen zait.
|
|
|
hain garrantzitsua izanik, zein da euskararen egoera ingurune digitalean? edo
|
beste
modu batera esanda, nolakoa da euskararen bizitasun digitala, galdera honi erantzun mota desberdinak eman ohi zaizkio, askotan unearen arabera desberdin ebaluatuz, agian ez dugulako neurketa objektiborik finkatuta, edo, agian, ez dugulako esparrua behar bezala ezagutzen. abiapuntu honetatik, azken hilabeteotan hainbat gunetan azaldu dugu euskarak etorkizuna izango badu ingurune digitalean egoki garatuko duen estrategia digitala ezinbestekoa duela (waliño, 2018). eusko Ikaskuntzak aurrena eta ondoren Soziolinguistikaren klusterrak 2018ko udazkenean antolatutako jardunaldietan azaldutako tesia izan da hori.
|
|
|
Ekimenaren nondik norakoa eta emaitzak tore nagusia honakoa da: erronkalarien erdiek baino gehiagok egitasmoan izena eman soilik egin zuten, jarraipen inkesta bat bera ere bete gabe (634k, %56, 8k). hala ere,
|
beste
modu batera ikusita, 483 hernaniarrek parte hartu dute egitasmoan modu ez puntualean. Are gehiago, erronkalarien %13, 5ek bost inkesta edo gehiago erantzun dituzte.
|
|
|
Onenean, hau baino ez digu emango: autokritika egiteko
|
beste
modu bat.
|
|
|
Beste hitz batzuetara ekarrita, pertsona batek jarrera integratzailea izango du hizkuntza batekiko atxikimendua azaltzen duenean. edo
|
beste
modu batera esanda, hizkuntza komunitate bateko kide izatea helburu bihurtzen denean. Jarrera instrumentalaren kasuan, berriz, norberari eragingo dizkion onura sozial edo ekonomikoek eraginda izango du hiztunak hizkuntza horrekiko aldekotasuna.
|
|
|
" Euskara ikasteko
|
beste
modu bat da Auzoko, jolasgarriagoa. Euskaltegia formalagoa da.
|
|
|
Giltza sekretuaren dohainak sentitu egin behar dira, eta horrek eragin, euskara
|
beste
modu batean sentitzea. Izan ere, eguneroko erritmoarekin, bizi baldintzen presioarekin, gertukoen sarea ez izatearekin, ez da erraza halako ekimen batera hurbiltzea etorri berria dena, ez soilik hizkuntza bat ikastea soilik eskainita, askotan gainera, bi edo hiru hizkuntzatik gora jada badituztenean. hizkuntza gure herriko identitatearen parte garrantzitsu da, sinbolikoki garrantzia ematen diogu, duen historia eta berezitasunagatik, baina honek ez du esan nahi hona bizitzera etorri berri den batek, hori sentitu behar duenik.
|
|
2021
|
|
|
Gaur egun, munduko biztanleen% 96a hizkuntzen% 4an mintzo da (Ethnologue, 2020). Edo,
|
beste
modu batean esanda, munduko biztanleen% 4k hizkuntzen% 96 hitz egiten dute. Kontuan hartzen badugu, alde batetik, duela hogei urte proportzio hori 95/ 5 zela eta, bestetik, egoera orekatzeko 80/ 20 proportziora itzuli ginatekeela, begien bistakoa da oso ataka zailean gaudela, dagoeneko kolapsora iritsi garela ez esateagatik.
|
|
|
Covid dela eta Anhitzak atzeratu behar izan zen arren,
|
beste
modu bateko edizio bat antolatzea lortu zen talde eragile zabal bat osatuta: Gurutze Gorria, Accem, GOIAN, Denon Eskola, EPA Paulo Freire, Adra, Casal catalá, GEU elkartea.
|
|
|
Gu baiezkoan gaude, eta gazteekin horren alde lan egiteko prest; izan ere, Arawik berak adierazi zuen moduan: Hizkuntza minorizatuak hitz egiten ditugunok mundua
|
beste
modu batean ulertzen dugu.
|
|
|
Hartara, errealitateak erakusten digu errotze prozesuan aurreratuen daudenek euskara ikasteko interesa agertzen dutela, baina ez AISA taldeetan baizik eta euskaltegian bertan edo talde arruntetan. Talde horiek eta euskara ikasteko laguntzak eta erraztasunak
|
beste
modu batean antolatzea eskatuko luke horrek.
|
|
2022
|
|
|
Hala, hiztun berria kontzeptuari arreta berezia jarri behar zaio; izan ere, tradizioz, adiera euskara helduaroan ikasi duten pertsonak izendatzeko erabili izan den arren, gaur egun, murgiltze ereduan ikasten duten haur zein gazteak
|
beste
modu bateko euskal hiztunak dira, beste ikasteko era bat dutenak eta ikasi duten garaian beste adin bat daukatenak, Ortega eta bestek (2013) argudiatzen duten bezala.
|
|
|
Arabako Foru Aldundia, Arabako Merkataritza eta Industria Ganbera, Merkataritza Federazioa, Aenkomer, Orona Electra Vitoria, Oreka It, Laneki eta Bai Euskarari Elkartea. 2020tik
|
beste
modu batez ari da egitasmoa kudeatzen eta erakunde publikoek (Aldundia, Gasteizko Udala, Eusko Jaurlaritza eta Vital Fundazioa) Lanabes babesten eta zuzentzen dute.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, hasieratik izan dugu argi, eta horrela adierazi dugu, hau ez dela euskararen afera konponduko duen tresna magikoa: erabileran, eta pausoz pauso, aurrera egiteko
|
beste
modu bat proposatu zen.
|
|
|
Derion kultura kontsumitzeko
|
beste
modu bat eskaini nahi dugu.
|
|
|
Bestalde, transmisioaren ikuspegiarekin konparatuta, haurren papera
|
beste
modu batera teorizatzen da hizkuntza sozializazioaren ikuspegian: haurrak ez dira helduek transmisitutakoaren jasotzaile hutsak; aitzitik, haurrek eragin handia izan dezakete helduen zein beste haurren hizkuntza erabileretan eta jarreretan, bai familia esparruan, eta baita handik kanpoko askotariko esparruetan ere.
|