|
2002
|
|
|
Orduan bai, galdua nengoke... Baina, gauzak hala ez baziren ere eta oztopo hura gainditu izanagatik ere,
|
beste
mila kontu geratzen ziren zintzilik. Uso erromantikoaz mintzatu naiz arestian.
|
|
2003
|
|
|
Eta berriro ikastolara, ume honen irria eta haren negarra, hemen dago biharko esperantza, beste irri bat, beste negar bat, tragikomedia bat dirudi, tragikomedia bat da, maitasunaren zentzua eta
|
beste
mila konturen absurdoa mutur joka, baina zer arraio, hala ere maite dut, eta nola, bizitza!
|
|
2005
|
|
|
Gero, ordea, Teresa jaio, eta gogor heldu behar izan zion amona Kontxik lanari bospasei urtez, haurra zaintzen eta etxeko lanak egiten, sukaldekoak, gehi gelen eta bazter guztien garbiketa, gehi bogada, gehi plantxa, gehi erosketak, gehi jertseak, jertseak ere egiten baitzituen etxean enkarguz, familiaren diru sarreren lagungarri, gehi
|
beste
mila kontu txiki?, egunaren hogeita lau orduak ere motz geratzen zitzaizkiola.
|
|
2006
|
|
|
Markos ez zen oso baikorra, eta erretxindu samarra zela ere esan liteke; baina bazuen ironia bat oso berea eta oso errotua eguneroko bizimoduan, eta bere sententziak ez ziren alde batera uzteko modukoak. Gainera Markos noranahikoa zen; igeltsero lanetan ibilia zen, abere esplotazio zein negutegi batzuetan lan egindakoa ere bai, etxeko elektrikako konponketak berak egiten zituen, eta halako
|
beste
mila kontu. Esan nahi baita, gizon zaildua zela, brikolaje guztietan ibilitakoa, zertaz ari den dakien horietakoa.
|
|
2008
|
|
|
Frankenfeldek ere, ezkonduta eta alaba bakarrarekin, gero eta lan gehiago egin eta gero eta bizimodu okerragoa zeramatela dio. Kazetari moduan lan finkoa zuen aldizkari batean, baina
|
beste
mila kontutan egiten zuen behar eta senarrak ere lan bat baino gehiago zuen. 1983an diktaduratik demokraziara igarotzeak onura nabaria ekarri bazuen ere, ekonomikoki ez zen hala izan.
|
|
|
Horrela, hasiera hasieratik aurkeztuko zaigu narrazioko protagonista nagusia, lamia gazte bat, Amilami, eta ondoren lamien ezaugarriak, trebeziak, ohiturak, jokabidea... eta
|
beste
mila kontu gehiago ezagutzeko parada izango dugu Amilamiren abenturetan zehar. Baina, ez horiek bakarrik, kontu horiekin batera lo kantak, esaerak eta tradiziotik harturiko hainbat eta hainbat elementu ere aurkezten baitizkigu Igerabidek.
|
|
2009
|
|
|
Zergatik? Eta hori bezalako
|
beste
mila kontu. Asko irakurri dut, ikusten duzu biblioteka, eta badakit zer esaten ari naizen.
|
|
|
Felipe astean pare bat aldiz etortzen hasi zen, baina Felipe, osaba Xabierren ikasle abantailatua zen heinean, Gabinori txistua jotzen irakasteaz gain,
|
beste
mila kontuz ere aritzen zitzaion; Felipe, adibidez, antzinako euskaldunez mintzatzen zitzaion, eta haien lurraldeaz?. Osaba Xabierrek esaten dik garai batean Huescaraino iristen zela, baita Kataluniaraino ere, bertako hainbat herri eta lekuren izenek adierazten dutenez. Hortxe diagu, esate baterako, Valle de Arán, Leridako probintzian.
|
|
|
Damaso lotsatu egiten zen, gorritu ere bai batzuetan, baina handik beste lezio bat atera zuen: begiek ikusten zutena eta begientzat egia zirudiena, barne sentimenduen interpretazioari dagokionez, ez zela sarritan egia izaten, azpian
|
beste
mila kontu ezkutatzen zirelako, ustezko debozioaren azpian irreberentziarik handienak, adibidez, eta azaleko isiltasunaren azpian barruko zarata; baina, guztiaz ere, azpimundu hura sekretua zuen arren, Damasok ez zuen zazpi giltzaz itxita, eta hala, tarteka, anai arrebei erakusten edo iradokitzen zien mundu ezkutu hartatik zerbait, guztiei, Teofilo Mariari izan ezik, beldurra baitzion anaietan zaharrena zenari, baita beldurrak eragindako begirunea ere?, txantxa baten edo disimuluak dituen mila aurpegietako baten mozorropean.
|
|
|
Elizako organoaren notak ere iristen zitzaizkion tarteka, baina, ohi ez bezala?. Nik ez dakit nola den, baina organoaren musika entzun eta barruan halako indar bat nabaritzen dut, odola olatuka hasiko balitzait bezala? esan zion behin batean izeba Ernestinari?, Domingok ez zuen bere baitan bizi indarraren misterioaren bultzadarik sentitu; esan nahi baita hura bere burua engainatzeko modu bat besterik ez zela, begiratua helburuan finkatu arren, beste mila gauza eta
|
beste
mila kontu pasatu baitzitzaizkion gogotik. Domingok betileak gora eta behera higitzen zituen etengabe?, kontrolatu ezin zuèn irudien sekuentzia etengabean: elizarako bidean ikusitako zalgurdiak eta automobilak, elizara sartu baino lehenago ikusi zuèn eskalea, hiru banku aurrerago zuèn gizonaren buru soila, bola gazta bat zirudiena, Adaren ile txirikordak, Damasoren betaurreko lodiak, berriro zalgurdiak eta automobilak, eta berriro burusoila eta bola gazta?
|
|
|
–Hago isilik! Gizonak behetik gora egin nahi dik lanean, gizartean eta
|
beste
mila kontutan, eta hik, berriz, goitik behera??! Ez diat ulertzen!
|
|
|
Zergatik? Eta hori bezalako
|
beste
mila kontu. Asko irakurri dut, ikusten duzu biblioteka, eta badakit zer esaten ari naizen.
|
|
|
Damaso lotsatu egiten zen, gorritu ere bai batzuetan, baina handik beste lezio bat atera zuen: begiek ikusten zutena eta begientzat egia zirudiena, barne sentimenduen interpretazioari dagokionez, ez zela sarritan egia izaten, azpian
|
beste
mila kontu ezkutatzen zirelako... ustezko debozioaren azpian irreberentziarik handienak, adibidez, eta azaleko isiltasunaren azpian barruko zarata; baina, guztiaz ere, azpimundu hura sekretua zuen arren, Damasok ez zuen zazpi giltzaz itxita, eta hala, tarteka, anai arrebei erakusten edo iradokitzen zien mundu ezkutu hartatik zerbait –guztiei, Teofilo Mariari izan ezik, beldurra baitzion anai...
|
|
|
–Hago isilik! Gizonak behetik gora egin nahi dik lanean, gizartean eta
|
beste
mila kontutan, eta hik, berriz, goitik behera...?! Ez diat ulertzen!
|
|
|
Hasi zituen, bada, apaizak ofizioak, ekin zioten eliztarrek Pange lingua kantatzeari, geratu zen Domingo ekisainduari begira, ohi bezala... baina, ohi ez bezala, borondatearekin inoiz baino gehiago ahalegindu arren, ez zuen ia ezer sentitu; berak, ordea, hegan egin nahi zuen, edo, hegan egin ezean, hegan egiten ariko balitz bezala, era hartan sentitu izan baitzuen Domingok bizpahiru bider Jainkoaren graziaren isuria, eta hain data gogoangarrian –zangoen osasuna jarri zuen jokoan, astebete eskas lehenago! – hura gutxienez merezi zuela irizten baitzion; hala, begiratua ekisainduaren ostia zurian kontzentratzen saiatzen zela... ezer ez! ...t; Nik ez dakit nola den, baina organoaren musika entzun eta barruan halako indar bat nabaritzen dut, odola olatuka hasiko balitzait bezala" esan zion behin batean izeba Ernestinari–, Domingok ez zuen bere baitan bizi indarraren misterioaren bultzadarik sentitu; esan nahi baita hura bere burua engainatzeko modu bat besterik ez zela, begiratua helburuan finkatu arren, beste mila gauza eta
|
beste
mila kontu pasatu baitzitzaizkion gogotik –Domingok betileak gora eta behera higitzen zituen etengabe–, kontrolatu ezin zuèn irudien sekuentzia etengabean: elizarako bidean ikusitako zalgurdiak eta automobilak, elizara sartu baino lehenago ikusi zuèn eskalea, hiru banku aurrerago zuèn gizonaren buru soila, bola gazta bat zirudiena, Adaren ile txirikordak, Damasoren betaurreko lodiak, berriro zalgurdiak eta automobilak, eta berriro burusoila eta bola gazta...
|
|
|
Felipe astean pare bat aldiz etortzen hasi zen, baina Felipe, osaba Xabierren ikasle abantailatua zen heinean, Gabinori txistua jotzen irakasteaz gain,
|
beste
mila kontuz ere aritzen zitzaion; Felipe, adibidez, antzinako euskaldunez mintzatzen zitzaion, eta haien lurraldeaz –" Osaba Xabierrek esaten dik garai batean Huescaraino iristen zela, baita Kataluniaraino ere, bertako hainbat herri eta lekuren izenek adierazten dutenez. Hortxe diagu, esate baterako, Valle de Arán, Leridako probintzian.
|
|
2010
|
|
|
Ostegun honetan, hilak 18, Gaztea atarian, Gazteak 20 urte gune berezia jarriko dugu martxan. Bertan, azken 20 urteotako kantu eta bideo aukeraketa, bi hamarkada laburbilduko dituen argazki bilduma eta
|
beste
mila kontu eta bitxikeria topatuko dituguzu.
|
|
|
Hamarren bat urte igaroko nituen gutxienez, libre nuen aldiro joanez, ehizakurra erbi surrean bezala. Ez nuen libertsio faltarik izaten, paper tarteko
|
beste
mila kontu zaharrekin, baina, irrikaz nindukan guzizko harenik ez azaltzen ordea inon. Uka, halere, nik:
|
|
2011
|
|
|
" Jonas hiru urteko mutikoa da". Esaldi horrekin (8 orrialdea) hasten da liburu hau, eta berrehun orrialde geroago mutikoaren gogoeta batekin" Ez da hain erraza salto batean itzultzea" (221 orrialdean) amaitu; bi horien artean arestian aipaturiko abenturak, irtenaldi bitxiak, egoera hunkigarriak, tristeak edo barregarriak eta
|
beste
mila kontu azaltzen zaizkigu haur honekin gozatzeko.
|
|
2013
|
|
|
Baina beste herrialdeetan lan apur bat egin ahala nire lagin partikular txikian garbiago agertzen zait tokian tokiko psikologia sozialak desberdinak direla estatistikoki. Aldatu egiten dira, lurralde batetik bestera, ingurukoekiko loturak egiteko moduak, ardurak hartzeko gaitasunak, ekimen mailak, hasitakoari jarraitzeko egoskorkeria mailak, biltzeko joerak, sexuarekiko eta generoarekiko kokapenak eta
|
beste
mila kontu. Hori du lehen ikasgaia, adibidez, ‘garapenerako lankidetza’ deitutakoan beste herrialdeetan ari denak, arlo horretan sortzen diren gap horiek lorrintzen baitituzte gehienetan asmo eta proiektuak.
|
|
|
Dena erlatibizatuta ere, esan liteke herri bakoitzak badituela bere joeratxoak psikologia sozialean, aurreko kapituluan erdi aipatu dugun moduan. Desberdin funtzionatzen dute lidergoek, ekimenak, dispertsioak, dibergentziak eta
|
beste
mila kontuk, giza geografia desberdinetan. Gurean, herrenetako bat hori dugu.
|
|
2014
|
|
|
Epaileren bat ikertzen hasiz gero, eta azken garaian horrelakoak egunkarietan eguneroko kontua ziren, anaiak ez zuen erraz izango faktura horien falta azaltzea. Eta, hortik tiraka,
|
beste
mila kontu txiki, eta zikin, atera zitezkeen.
|
|
2015
|
|
|
«autoestimuaren problema, besteen onespenaren beharra, askatasun egarria eta besteei gustatu nahia, ametsak, konplexuak...». Horrekin batera, «gizartearen eskema zurrunak, beldurraren eta indarkeriaren eragina, gizartean emakumeak eta gizonak dituzten rolak, prestigioaren garrantzia» ere islatzen ditu eleberriak. «Eta
|
beste
mila kontu: otzantasuna, pobreziatik ateratzeko premia, eskolako giroa, gurasoen eta maisu maistren autoritatea eta haienganako errespetua eta beldurra...». Irakurriz bidaiatzeko aukeraFerranteren nobelak irakurleari «hegazkinik edo trenik hartu gabe bidaiatzeko» aukera eskainiko diolakoan dago Rey; baita «denboraren makinarik izan gabe beste garai batera alde egiteko» ere.
|
|
2017
|
|
|
Errenterian jende guztiak ezagutzen du Maika Tameron (Paris, 1967); arraunagatik ez bada,
|
beste
mila konturengatik: " Beti ibili naiz saltsa askotan sartuta herrian".
|
|
|
Saiatu zen on Antonio, hemendik tira eta handik tira, amonari kontu gehiago ateratzen, eta orduan jaso zuen albaitariak zirenen eta ez zirenen berri. Benta hartan urtean zehar izan ohi ziren ehiza afariak, aurreko ostiralean talde zaratatsu hark egin zuen orein jana, zein izan zitezkeen han ibili zirenak eta
|
beste
mila kontu.
|
|
|
Hori dena eta
|
beste
mila kontu azaldu zizkidan auzoko berritsu hark, nik ezer galdetu gabe, eta gehiago ere kontatuko zidan eskaileretan behera aldegin ez banu.
|
|
2019
|
|
|
Jende batek Txalaparta ikusten du espainol argitaletxe baten gisan, gaztelaniaz ere argitaratzen duelako. Gauza bera gertatzen da
|
beste
mila konturekin. Eta hori oso etsigarria da.
|
|
|
Ikus datu gehiago 1726ko apeoan. Hamar urte lehenago, seme Martin Alduntzin eta Ageda Hernandorenaren ezkontzako kontratuan ez baita aipatzen Jaundegiko bordarik inon; bai ordea
|
beste
mila kontu, eta hona ale batzuk, aita Lorentzo Alduntzinek seme ezkonberriari 1696an utzitakoak (NAH, 15927 kaxa, 5 sorta):
|
|
2023
|
|
|
Txapelketa Nagusiko finalean bezalaxe, bazkalosterako utzi zituzten bertsolariek alerik onenak. Indarberritzeko tartearen ondoren, kafea hartu berritan, bigarren saioari ekin zioten upeltegian,
|
beste
mila konturi punta ateratzeko asmoz.
|
|
|
Baina, askotan, bakoitzak bere erritmoan joan behar du, lana eta ikasketak ere hor baitaude. Azken finean, arraunetik at
|
beste
mila kontu ditugu». Etxabe asko arduratzen du horrek; izan ere, garrantzi handia ematen dio arraunlariek taldean entrenatzeari.
|