|
2006
|
|
|
Sailkapen berri honi atxikiz geureari lotuko gatzaizkio berriro ere. Zazpi ezagueraren arabera aurrenen, hiru jatorrizko hizkuntzaren arabera eta
|
beste
hiru etxeko maizeneko hizkuntzaren arabera, guztiak batera ekarriz, zenbat hiztun mota desberdin atera daiteke. Kasu honetan ezin biderketarik egin hizkuntz erabilera ez baita posible aurreneko hiztun mota guztiengan.
|
|
2007
|
|
|
ikasleak, matrikulak, talde orduak, eta ikasle orduak. Ikasleen gorabeherak geroago aztertuko ditugunez, goazen
|
beste
hiruak azaltzera.
|
|
|
Egizabal et al. ek diotenez, ikasturtean zortzi udalerritan abiarazi zuten Kuadrillategi egitasmoa (Lasarte Oria, Andoain, Urnieta, Beasain, Deba, Bergara eta Aretxabaleta). Eta urtebete geroago
|
beste
hiru herri bildu ziren egitasmora (Atarrabia, Uharte eta Burlata).
|
|
|
Izan ere, euskararen kale erabilera sexuaren arabera eta adin tarteka aldi berean aztertuz gero, Gasteizen ere Hego Euskal Herriko
|
beste
hiru hiriburuetan nagusitzen den joera bera aurkitzen dugu: emakumezkoen erabilera zertxobait handiagoa izatea gizonezkoena baino, eta hori haur, gazte, heldu eta adinekoengan.
|
|
|
Adin taldeen araberako emaitzak ez ditugu aztertuko, erregularrak ez baitira. Halere, 10.000 biztanlekiko udalerrietan aparte
|
beste
hiru udalerri multzoetan haurren taldearen erabilera goratzen dela azpimarra dezagun. Halere, 2 taulan, era orokorragoan, haurren euskararen kale erabilera ez dela igotzen ikusi dugu.
|
|
2008
|
|
|
Telebista iristen da errazen gizarte maila guztietara: kontsumitzaile gehien erdiko altuan ditu (%28, 3) baina
|
beste
hiru taldeen pisua nahiko antzekoa da (erdikoan %25, 6, erdiko baxuan %20, 4 eta altuan %20, 2). Beste muturrean, eguneroko prentsak kontsumitzaile gehiago ditu erdiko altuan (%37, 5) eta altuan (%25, 5), gutxixeago erdikoan (%22, 6) eta are gutxiago erdiko baxuan (%12, 0).
|
|
2010
|
|
|
• Graduko ikasketak hasi dira eta lehen mailako inplementazioan ari gara buru belarri. Baina oso ondo dakigu hor ez dela prozesua amaitzen, beraz, epe laburreko egitekoa dugu karrera osoko plangintza zehaztea eta diseinatzea eta erabakitzea
|
beste
hiru mailetako zein materiekin lotuta eta zein irakaslerekin elkarlanean jarraituko dugun hizkuntza konpetentzien lanketan. Alegia, hartu dugu hasierako fitxetatik abiatuta egindako maparen zirriborroa eta proposamenak zehazten hasteko momentua dugu.
|
|
|
Elebitasun maila aldagai garrantzitsua izanik,
|
beste
hiru aldagai hautatu ditugu eleaniztasun gehigarria sustatzeko: jarrerak, erabilera esanguratsua eta metodologia.
|
|
|
4 euSKara BiziBerriTzen JarraiTzeKo aurrean diTugun erronKa naguSiaK laburtu beharrez esan dezagun besteak
|
beste
hiru dema nagusi ditugula euskara etorkizunez beteriko hizkuntza izatea nahi dugunok: hizkuntza hegemonien diskurtsoa eta paradigma gainditzea; euskal hiztunen erkidegoa trinkotzea; euskararen ezagutzan eta erabileran aurrera jarraitzea, hots, euskararen hazkunde soziala ahalbidetzea.
|
|
2011
|
|
|
Hala islatzen da ere gazteek beren bizitzetan garrantzia ematen dioten esparruei buruzko taulan ere (bataz bestekoa 7,8). Ikerketen arabera, gazte gehienek adierazten dute batez
|
beste
hiru ordu libre baino gehiago dituztela lanegunetan15 Beraz, gazteen euskararen erabileran eragiteko esparru inportantea da denbora librearena. Inork zalantzan jartzen ez duena da hori, gazteen bizitzetan okupatzen duen denboraz gain, hizkuntzaren erabilera, batez ere, konpetentzia informaletan oinarritzen baita, esparru formaletatik kanpo aisialdian egiten den hizkuntzaren erabileran hain zuzen ere.
|
|
2012
|
|
|
— kaleko emanaldietan jaiaren, festaren, umore onaren, ondo pasatzearen, pozaren inguruan (hau da, arazoak alde batera utzi eta itzuri egiteko) herritarrak biltzeko duen gaitasuna. eta
|
beste
hiru faktoreak eragin handikoak izanagatik ere, gaude, azken hau dela taldea gehien preziatzeko arrazoia. hammelingo xirulariak nola, halaxe jartzen baititu herritarrak kantuan eta dantzan eurei segika, batuta.
|
|
|
Fitxa orrian taldeko guztiak jasoko ditugu. Adibidez, lau lagun elkarrekin daudenean, nahiz bakarrak hitz egin eta
|
beste
hirurak entzule izan, guk fitxaorrian lau lagun entzun ditugula jarriko dugu.
|
|
|
Hipotesi zehatz horren egiazkotasuna frogatzea da ikerketa honen helburu garrantzitsuena. Hipotesi nagusi horren inguruko ikerketa da gurea, baina harekin lotuta, haren azalpena bilatzeko asmoz, beharrezkotzat jo dugu honako
|
beste
hiru hipotesi zehatz hauek ere aztertzea:
|
|
|
Horiek dira baieztatu, doitu ala ezeztatu nahi ditugun lau hipotesiak: bat orokorra, nagusia, eta
|
beste
hiruak zehatzagoak eta agian teknikoagoak, pertsuasioaren marko teorikoaren baitakoak, aurrerago azalduko dugunez. Lehenago, ordea, lau hipotesi horiek argitzeko eta ezarri ditugun helburuak lortzeko zehaztu dugun metodologia azalduko dugu hurrengo atalean.
|
|
|
Hau da, biztanleena, etxebizitzena, euskaldunen dentsitatearena, ama hizkuntzarena eta etxean erabiltzen den hizkuntzarena. Lehenengo bi grafikoetan, biztanleenetan eta etxebizitzenetan alegia, goraka doazen hein berean,
|
beste
hiruretakoenetan, hau da, euskaldunen dentsitatearenean, ama hizkuntza euskara dutenenean eta etxean euskara erabiltzen dutenenean beheraka doaz. Korrelazio zuzena dago.
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntza gertaera bere osotasunean irudikatzen du, horrela, piramideak berak. Piramidea posizio desberdinetan jartzen dugularik ere, piramidearen goiko erpinean jartzen dugun dimentsioa lau horietako edozein delarik ere, piramidearen oinarrian geratzen dira
|
beste
hiru dimentsioak. Demagun, esate baterako, hizkuntzaren inguruko sinesmenak (3) ditugula aztergai eta dimentsio hori kokatzen dugula, beraz, piramidearen goialdean.
|
|
|
Demagun, esate baterako, hizkuntzaren inguruko sinesmenak (3) ditugula aztergai eta dimentsio hori kokatzen dugula, beraz, piramidearen goialdean. Kasu horretan
|
beste
hiru dimentsioek osatuko lukete oinarria: hizkuntzaren sistemak edo barneosaerak (1), hizkuntza erabilerek (2) eta hizkuntza ezagutzek edo jabekuntzak (4).
|
|
|
Halere, zein da datu positibo horren arrazoia? Hori hala izateko
|
beste
hiru faktoreak –partaide kopurua, euskaldunen trinkotze maila eta euskaldunen leialtasun maila– positiboak izan behar dira nahitaez edo, gutxienez, hiru aldagai horietako bat edo bi positiboak izan behar dira, nabarmen. Hona hemen analisia:
|
|
|
Baieztapen horrekin hauxe esan nahi dugu: enpresa batean elkarrizketetako partaide kopuruak, partaideen euskara ezagutzak, euskaldunen trinkotze mailak eta euskaldunen leialtasun mailak ez dutela elkarrekin korrelaziorik; adibidez, lau faktoreetako bat positiboa dela jakiteak ez digu
|
beste
hiru faktoreen gaineko argibiderik ematen, positiboak ala negatiboak izan daitezke, alegia.
|
|
2014
|
|
|
Hau da, biztanleena, etxebizitzena, euskaldunen dentsitatearena, ama hizkuntzarena eta etxean erabiltzen den hizkuntzarena. Lehenengo bi grafikoetan, biztanleenetan eta etxebizitzenetan alegia, goraka doazen hein berean,
|
beste
hiruretakoenetan, hau da, euskaldunen dentsitatearenean, ama hizkuntza euskara dutenenean eta etxean euskara erabiltzen dutenenean beheraka doaz. Korrelazio zuzena dago.
|
|
|
Are gehiago, euskararen normalizaziorako komenigarria litzakete, besteentzat (arnasgune ez direnentzat) desiragarria izatea egoera horretara, izendapen horretara, heltzea. Horiek esanda, eremu horiek definitzeko (gutxienez)
|
beste
hiru aukera mahai gainera litezke: euskaldunon kontzentrazio demografiko handiko eremuak, euskararen gune hegemonikoak edota euskara nagusi den guneak.
|
|
2015
|
|
|
Aipatu dituzten
|
beste
hiru gai dira" Normaltasuna/ Naturaltasuna" (15)," Eskubideak" (14) eta" Eredu/ Aitzindari" (14) ideiak. Esate baterako:
|
|
|
Giro honetan, sortu zen ere Deustu Unibertsitatean, Donostian, Filosofia eta Letrak ikasketak, 1960 hamarkadan, hasieran lehen bi urteko kurtsoekin," Komunak" deitzen zirenak; gero
|
beste
hiru kurtsoko espezialitate batzuen artean aukeratuz, lizentziatura lortzeko, beste unibertsitate batera joan beharra zegoen1 (ni Madrilgo Complutense Unibertsitatera joan nintzen); 1970 hamarkadan jarri ziren ia bost urteak, lizentziatura bertan osorik egin ahal izateko. Deustu Unibertsitatean eskatu zidaten bertako irakaslea izatea, eta beste batzuen artean" Soziolinguistika" ikasgaia eman zidaten irakasteko, horrela lehenbiziko aldiz sartu zen ikasgai berri hau Lizentziaturan, eta ni izan nintzen gai horren lehenbiziko irakasle Deustu Unibertsitatean; honek bultzatu ninduen asko ikastera eta aztertzea, Euskararekiko alderdi guztiak, gauraino etengabe.
|
|
|
BAT Aldizkariaren urteko laugarren zenbakia, azken urteotan egin dugun bezala, HAUSNARTU Euskal Soziolinguistika Sariei eskainitako monografikoa da; lehiaketan parte hartu eta sarien irabazle izan diren hiru lanek eta lehiakide izan diren
|
beste
hiruk osatzen dute, beraz, BAT 97 zenbakia.
|
|
|
Halaber,
|
beste
hiru faktore ebaluatzeko zailak dira. Lehenik eta behin, eskala honek ez du erabilera eremu horien aldaketa behatzeko jarraibiderik ematen.
|
|
|
Eskala hau hobetzeko asmoz, Txinako CASStaldeak
|
beste
hiru faktore proposatu zituen (UNESCO, 2011: 6), eta aldagai berri hauek kontutan hartzea merezi duelakoan nago. Honatx:
|
|
|
Eskala hau hobetzeko asmoz, Txinako CASS taldeak
|
beste
hiru faktore proposatu zituen.
|
|
2016
|
|
|
Euskarak herriaren mapan hartzen duen espazioaren errepresentazio grafikoari dagokionez, jasotako pertzepzioaren arabera aldea nabarmena agertzen da Errenteria eta
|
beste
hiru herrien artean euskarak merkataritzan eta udalean okupatzen duen espazioari buruzko pertzepzioari dagokionez. Beste hainbat espazioetan, berriz, plazan esate baterako, espazioaren okupazioaren antzeko pertzepzioa agertzen da lau herrietan.
|
|
|
Elkarrizketen bi heren inguru herriko kaskoan egin dira eta gainerakoak, berdintsu banatuta,
|
beste
hiru herrigune nagusietan:
|
|
|
Elkarrizketen bi heren inguru herriko kaskoan egin dira eta gainerakoak, berdintsu banatuta,
|
beste
hiru herrigune nagusietan: Andatzan, Santion eta Urdanetan.
|
|
2017
|
|
|
Lehenengo biak, azken urte hauetan plazaraturikoak, euskalgintzan erreferentziak iruditu zaizkigun bi egilerenak dira. Jarraian
|
beste
hiru aipu aurkeztuko ditugu, gure azterketa honetan oso adierazgarriak iruditu zaizkigunak:
|
|
2018
|
|
|
7 Nagusitzat hartzen ditugu haurrak ez diren
|
beste
hiru adin taldeetako solaskideak: gazteak, helduak eta adinekoak, alegia.
|
|
|
2001etik Euskal Herrian hizkuntzaren
|
beste
hiru Kale Neurketa egin dira, eta, alde handia ez bada ere, joera finkatu eta orokortu da egungo egoerara iristeko: emakumezkoen euskararen erabilera gizonezkoena baino handiagoa da lurralde guztietan, herri gehienetan eta, nagusiak izan ezik, adin tarte guztietan.
|
|
|
Carrefourren kasuan, ordea, euskararen erabilera %18koa izan da,
|
beste
hiruetan baino altuagoa. Elkarrizketen %78 gaztelaniaz, eta %4 frantseIrati Lizeaga Elizalde – Lintzirin:
|
|
2019
|
|
|
Aldiz, izen emateek aldakortasun handiagoa izan dute: hilabete bakarrean 369 izen emate jaso dira eta
|
beste
hiru hilabetetan, aldiz, ez dira hamarrera iritsi (datu hori interpretatzeko, kontuan hartzekoa da udako hilabeteak izan zirela).
|
|
|
Lagin hautatuan hamalau pertsonak ez daukate euskara hutsa lehen hizkuntzatzat: gaztelera+ euskara dute 11 ikaslek; arabiera, batek; portugesa, beste batek; eta gaztelera eta portugesa, beste batek. hala ere, horietako bostek euskara dute orain etxeko hizkuntza; gaztelera, beste lauk; biak berdintsu,
|
beste
hiruk; portugesa, batek; eta portugesa eta gaztelera, beste batek. Bada, hamalau ikasle horietatik %21, 42k bakarrik (hiru ikaslek) ez dute izan euskara hutsezko elkarrizketarik.
|
|
|
Horrela esanda, badirudi arbelak ere bete ahal dituela baldintza horiek. Baina, erabiltzailearen aldetik
|
beste
hiru ezaugarri azpimarratu behar dira: informazioan zehar nabigatzeko aukera, jasotzen denarekin elkarrekiteko aukera, tamaina edo kopuru handiak". kontuan izan beharra dugu hori ez dela Ikt kontzeptuari emandako definizio bakarra, Iktak kontzeptu zabal eta aldakorra dira eta. hortaz, lan honek norbanakook Ikttzat jotzen ditugun teknologiak aztertuko ditu, eta, hala, bereziki internet hartuko da kontuan.
|
|
|
Lehengo astean bete zituen sei urte, eta skype bidezko muxuak soilik emateko aukera izan zenuten, parez parekoa, benetako besarkada ia inoiz ez baita egon, bost hilabete soilik zituela izan baitzen agurra. Bikotea eta biok jarraitzen duzue bizitzaren borrokan, zuekin dauden, eta bidaia honetan jaio diren,
|
beste
hiru seme alabekin batera.
|
|
2021
|
|
|
Horretarako, sarrera honetaz gain, artikuluan
|
beste
hiru puntu landuko dira. Lehenik, babesgunearen nozioari ikusten diogun aplikagarritasuEgungo soziolinguistikan, dudarik gabe, susperraldian dagoen subjektua da hiztun berriena, behintzat mendebaldeko gizarteetan eta, bereziki, Europan.
|
|
|
Pulunparen programazioak ikasturte hasieran ditu bere lehen bost saio nagusiak. Ondoren, ikasturte osoan zehar banaturik
|
beste
hiru saio burutzen ditu, zehazki, abenduan, martxoan eta ekainean. Hala ere, hasitako bidaiaren haria eten ez dadin, saioen artean tutorearekin ere lantzen jarraitzeko proposamenak biltzen dira.
|
|
2022
|
|
|
Udalerri mailako informazio soziolinguistikoaren artean, kale erabileraz gain, badira kontuan hartzeko
|
beste
hiru aldagai garrantzitsu: biztanleriaren lehen hizkuntza, etxeko erabilera eta euskaraz aritzeko gaitasuna.
|
|
|
Udalerri mailako informazio soziolinguistikoaren artean, kale erabileraz gain, badira kontuan hartzeko
|
beste
hiru aldagai garrantzitsu: biztanleriaren lehen hizkuntza17, etxeko erabilera18 eta euskaraz aritzeko gaitasuna (zenbat biztanle diren euskaldun, ia euskaldun edo erdaldun19).
|
|
|
Faktore demografikoak aintzat hartuta,
|
beste
hiru dimentsio ere labur labur aipatuko ditut ondoren. Lehena ezaguna da:
|
|
2023
|
|
|
Lehen urtean 61 ekitaldi antolatu ditugu, oso modu eta tankera ezberdinetakoak. Adibidez, lau dantza ikastaro antolatu ditugu, hamalau eskola edo tailer, hiru pintxada eta
|
beste
hiru kontzertu, lau hitzaldi, sei azoka, lau txukun programa, bederatzi ekitaldi, jolas egiteko lau saio, lau zinema emanaldi, erakusketa bat, bisita bi, Errigora eta Euskaraldiko kanpaina bana eta janari bilketa bat.
|
|
|
Lehen urtean 61 ekitaldi antolatu ditugu, oso modu eta tankera ezberdinetakoak. Adibidez, lau dantza ikastaro antolatu ditugu, hamalau eskola edo tailer, hiru pintxada eta
|
beste
hiru kontzertu, lau hitzaldi, sei azoka, lau txukun programa, bederatzi ekitaldi, jolas egiteko lau saio, lau zinema emanaldi, erakusketa bat, bisita bi, Errigora eta Euskaraldiko kanpaina bana eta janari bilketa bat. Gauza asko eta oso pluralak, baina zerrenda hori zehaztuz gero, oraindik pluralagoak dira.
|