|
2002
|
|
|
Eta hala ere, oso arreta gutxi eskaintzen diegu oinei,
|
beste
gorputz atalei baino gutxiago behintzat, gure osasunean eta ongizatean zenbaterainoko garrantzia duten ohartu gabe.
|
|
|
Gizonezkoengan eragina izaten duten gaixotasunez gain, biriketako minbizia, laringekoa eta
|
beste
gorputz atalen batekoa, gaixotasun koronarioak edo arnasbideetakoak emakumeengan tabakismoak menopausia garaia aurreratzen du, eta osteoporosia eta hezurren haustura izateko arriskua handitzen du.
|
|
2009
|
|
|
Litekeena da hagineko mina kaltetutako
|
beste
gorputz atalen baten isla izatea: gibela ezin omen da sentitu, baina txarto dabilelarik beste atal zenbaiten bidez adierazten du bere urradura, besteak beste hagineko minaren bidez.
|
|
|
Halere, ez da geldi egoten diren horietakoa. Triatloietan ibiltzen da, gustuz, eta
|
beste
gorputz atal batzuk lantzen ari da orain. Baina ez ditu ahaztu beti maite izan dituen gauzak.
|
|
2010
|
|
|
Eskuek,
|
beste
gorputz atalek bezala, asko esaten dute norberari buruz, eta azazkalak janda dituzten eskuek nabarmen adierazten dute pertsona horrek onikofagia daukala.
|
|
2011
|
|
|
Eskizofreniaren sintoma positibo gehienak (haluzinazioak, eldarnioak, jokabide bitxiak eta pentsamenduaren nahaste formalak) gutxitzen dituzte, baina sintoma negatiboetan (apatia, abulia, emozio eskasia, alogia, etab.) ez dute ia efekturik izaten. Gainera, bigarren mailako efektu desatsegin ugari eragiten dituzte (akatisia, azinesia, aho lehorra, sexu disfuntzioak, eskuen eta
|
beste
gorputz atalen dardarak, pisua irabaztea, etab.). Farmako bidezko tratamenduari esker hobekuntza nabarmenak sumatzen dituztelako, zenbaitzuek, bigarren mailako efektu desatseginak ekiditearren, botikak bertan behera utzi nahi izaten dituzte (Mañá, 2008). Kasu horietan ohikoak izaten dira gaixoberritzeak, botikak hartzeari utziz gero sintoma positiboak berragertzen baitira.
|
|
|
Errepublika guztiarentzat zituzten orakuluen artean bazen bat Oiz mendian, burdinaz, egurrez zein harriz egindako idoloz betea, eta denak ziren gizakien bustoen irudikapena. Baina irudi horiek sarri hartzen zuten aker, idi, zakur, hegazti edo sugeen irudia, edota animalia horien besoak, hankak, adarrak edo
|
beste
gorputz atal batzuk eransten zitzaizkien. Ba omen zen antzerako orakulu bat Gorbeia mendian ere, antzina Gordeya deitua, eta hilaren lehen eta azken egunetan abiatzen ziren harantz hurbileko zein urrutiko gizon emakumeak, erromerian ortozik, euren otoitzak eta eskaintzak egitera.
|
|
2014
|
|
|
Ahalmen eragilea ahalmen funtzionalaren parte da. Hatzak, eskuak, besoak, hankak edo
|
beste
gorputz atal batzuk mugitzeko ahalmenarekin du zerikusia. Adinarekin, galdu egiten da.
|
|
|
Gainera, bigarren mailako efektu desatsegin ugari eragiten dituzte: akinesia (adierazpenik gabeko aurpegia, mugimendu makalak, hizkera monotonoa), diskinesia (mihiaren, aurpegiaren, barailaren nahi gabeko mugimenduak), aho lehorra, sexu disfuntzioak, eskuen eta
|
beste
gorputz atalen dardarak, pisua irabaztea, eta abar. Kasu gutxi batzuetan, gainera, sindrome neuroleptiko gaiztoa eragin dezakete (sukar handia eta giharren zurruntasun handia).
|
|
2015
|
|
|
Zer erranik ez, jokatzeko arauak antzekoak direla denetan. Adibidez, eskuzko modalitatean pilota jotzen da esku batekin
|
beste
gorputz atalik ukitu gabe eta bigarren aldiz bote egin gabe frontisko paretera botatzen da. Pilotak, txaparen gainetik jo behar du.
|
|
2016
|
|
|
▶ zapiak
|
beste
gorputz atal batean kokatzea.
|
|
|
Baloia ez galtzea, baloia airean delarik itzulika ibiltzea, jauzi egitea. objektua eskukatzeko, esku bat, bi esku,
|
beste
gorputz atal bat erabiltzea.
|
|
2017
|
|
|
XVI. eta XVII. mendeetan, bai eta XVIII. mendean ere, giza odola (bortxaz hildakoen odola bereziki) eta giza haragia alkoholetan beratuta lortutako momia ura edatea ohiko sendagaia zen epilepsia eta beste gaixotasun batzuetarako, Europako herrialde askotan. Areago, kanibalismo mota hori,, giza haragia, odola, bihotza, burezurra, hezur muina eta
|
beste
gorputz atal batzuekin osatua, ez zen mugatzen bazterreko taldeetara, baizik eta inguru errespetagarrienetan ere praktikatzen zen? (Gordon Grube 1988:
|
|
|
Alteritatearen zirrara. Bularrak ferekatu zizkidan kamisetaren gainetik, luze, erabat kontzentratuta, eskuak elastikoaren azpira eramateko eta
|
beste
gorputz atalik arakatzeko zirkinik egin gabe. Dardara bat.
|
|
2020
|
|
|
Haiei zuzentzen zaie kamera denbora gehienean. Zinemagileak azaldu duenez, pelikula egiterakoan gizakiaren emozioak aurpegia ez den
|
beste
gorputz atal baten bitartez adierazteko erronka hartu zuen, eta eskuak aukeratu zituen. «Esku horiek dira laztantzen eta hiltzen dutenak; beraz, kontraesanak gorpuzten dituzte».
|
|
2021
|
|
|
Kezka handia zen haientzat zer bide hartuko zuten haien ondorengoek, espero zen maila emango zuten, familiaren izena toki berean edo are hobean utziko zuten, lohituko ez ote zuten... Euren gorputzetik bereizita nolabaiteko autonomiaz jokatzen zuen
|
beste
gorputz atal bat bezala sentitzen ei zituzten leinuaren loria –edo miseria– luzatzera deitutako haiek. Egun, ordea, ez loriarik, ez miseriarik.
|
|
2022
|
|
|
Bularreko minbiziaren inguruan, esaterako, emakumeoi inposatzen zaizkigun estereotipo estetiko batzuk daude: bularra galtzea ez da
|
beste
gorputz atal bat galtzea bezalakoa, eta horri buruz ere hitz egin nahiko genuke, aukera guztiak bistaratzeko eta normalizatzeko. Niri, adibidez, bularra kendu zidaten eta ez dut bular hori berregin; ez dut protesirik jarri, eta ez dut ezer erabiltzen.
|
|
|
Dalilek bulkada batez kendu du erditik Hassanekin batera etxean sartzeko. Beharrik ez dion beso hautsia ukitu, ezta bereziki mindurik duen
|
beste
gorputz atalik ere. Habiba ezkaratzean gelditu da, gorrotoa aurpegian, aita seme ero suhartuek etxea arakatu bitartean.
|
|
2023
|
|
|
Garbi dio emakumeoi inposatzen zaizkigun estereotipo estetikoek eragiten dutela halako erabakietan. " Bularra galtzea ez da
|
beste
gorputz atal bat galtzea bezalakoa, eta horri buruz hitz egin beharra dugu", zehaztu du.
|
|
|
«Belaunarekin ezin gara hasi lanean hilabete pare bat pasatu arte. Baina ordu arte,
|
beste
gorputz atal batzuekin egiten dugu lan: aldakak, gerritik gorako zatia...
|
|
|
Euskarria zein den, non kokatzen den jakin behar dugu beti. Euskarria behin ongi definituta dagoenean,
|
beste
gorputzeko atalek, dantza egin dezakete. Lurra eta airea.
|