|
2000
|
|
|
Hona hemen Cilleroren narrazioetan aurki daitezkeen ipuin mota hauetako zenbait ezaugarri: espazio eta denboraren zehazgabetasuna; izenburuek askotan narrazioaren muinera heltzeko giltza eskaintzen digute; hitz gutxitan gauza ugari esan nahi direnez, konnotazioa gailentzen da; umorea eta ironiaren erabilera;
|
beste
genero batzuen parodiak egitea; eta azkenik, hauen amaieran arreta berezia jarri ohi da, ezustea edo ezaguna denaren itxuraldaketa bilatuz.
|
|
2003
|
|
|
Genero honetan topiko berberak agertzen dira ia beti, ezpatak eta dragoiak. Nik zerbait modernoa egin nahi nuen, eta batez ere,
|
beste
genero batzuetako elementuak sartu, hala nola, eleberri beltzaren mundukoak, beldurrezko kontakizunetatik ateratako gauzak, gaurkotasuneko gauza bat egin nahi nuen finean. Baina, hori lortu dudan irakurleak esan du, noski.
|
|
2004
|
|
|
Izpilikua (eta izpilikua) izenez ere ezagutzen da, eta generoaren izen zehatzena “buztin labana” da, 40 bat espeziek osatua. Lamiazeoen familiako kidea da; horien artean, gastronomian oso ezagunak diren eta erabiltzen diren
|
beste
genero batzuk daude, hala nola menda, oreganoa eta albahaka. Izpilikuko olio esentziala garbiketa produktuen usain txarra neutralizatzeko erabiltzen da, hala nola lixiba eta amoniakoa.
|
|
2005
|
|
|
Testuinguru horretan genero batzuek beste batzuek baino garrantzia handiagoa lortu dute, eleberriak kasu. Eleberria hamarkadako generorik garrantzitsuena bihurtu da, olerkigintza eta
|
beste
genero batzuen kaltetan. Hamarkadaren hasieran, gainera, eleberrigintzan joera aldaketa antzematen zen, 80ko hamarkadan narratiban, ipuingintzari esker batez ere, zabaldu zen joera fantastikoak honetan joera errealistari eman zion bidea.
|
|
2009
|
|
|
Neurri erriman gutxi gorabeherakoak dira, ez da erraz zenbat silabako bertsoak diren zehaztea, ahoskera eta ahozko lizentzien bitartez hitzak komeni den neurrira ekartzen baitira. Erriman ere, ahozko literaturako
|
beste
genero batzuetan bezala, bigarren eta laugarren bertsoen amaieran hoskidetasuna sortzen da, baina errimak zehatz betetzera jo barik, sarritan atzizkibideak berak ematen dituen amaierak baliatuta, errazera jota.
|
|
|
El proceso de Burgos (1979) lanarekin, jada, Gaztelaniazko Film Onenaren Kantauriko Bitxia saria jaso zuen Donostia Zinemaldian. Garaiko egoera politikoarekin loturiko La fuga de Segovia (1981) eta La muerte de Mikel lanen ondoren
|
beste
genero batzuk landu ditu eta Espainiako zinema garaikidearen izenburu nabarmenenetako batzuk eskaini dizkigu: Adiós pequeña (1986), El rey pasmado (1991), biekin Donostia Zinemaldiaren Urrezko Maskorra irabazi zuen, Días contados (1994) eta Bwana (1996), edo Plenilunio (1999) eta La carta esférica (2007) idazlanen egokitzapenak.
|
|
|
El proceso de Burgos (Burgosko prozesua, 1979) lanarekin, jada, Gaztelaniazko Film Onenaren Kantauriko Bitxia sariajaso zuen Donostia Zinemaldian. Garaiko egoera politikoarekin loturikoLa fuga de Segovia (Segoviako ihesa, 1981) eta La muerte de Mikel (Mikelen heriotza) lanen ondoren
|
beste
genero batzuk landu ditu etaEspainiako zinema garaikidearen izenburu nabarmenenetako batzuk eskainidizkigu: Adiós pequeña (1986), El rey pasmado (1991), DonostiaZinemaldiaren Urrezko Maskorra irabazi zuten Días contados (1994) etaBwana (1996), edo Plenilunio (1999) eta La carta esférica (2007) idazlanen egokitzapenak.
|
|
|
Bereziki, gidoilari orok ezagutu beharreko trebakuntzak eta gaitasunak landuko dira. Zentzu horretan, parte hartzaileek sakon aztertuko eta ezagutuko dituzte telebista, gidoiaren oinarriak eta tresnak, eta horiek fikzioan, entretenimenduan eta
|
beste
genero batzuetan aplikatzeko modua.
|
|
|
Bereziki, gidoilari orok ezagutu beharreko trebakuntzak eta gaitasunak landuko dira. Zentzu horretan, parte hartzaileek sakon aztertuko eta ezagutuko dituzte telebista, gidoiaren oinarriak eta tresnak, eta horiek fikzioan, entretenimenduan eta
|
beste
genero batzuetan aplikatzeko modua.
|
|
|
batetik, iraganari begiratzea eta iragana ikertzea, iraganean zer aztertu den kontuan hartzea. Adibidez, bertsolaritzari buruz asko ikertu da, baina oraindik falta zaigu antzerkigintza, maskarada, balada eta
|
beste
genero batzuen inguruan gogoeta egitea.
|
|
|
Horri lotuta, Xenpelar Dokumentazio Zentroa zabaldu, osatu egingo luke Mintzolak. Bertsolaritzari lotutako dokumentazioa ez ezik,
|
beste
genero batzuen kabi izan dadin nahi dugu. Espero dugulako etorkizunean ikerlariak etorriko direla Mintzolara.
|
|
|
Aipaturiko horiez gain, udan beste musika ekitaldi batzuk ere izango dira, hala nola, Habanera Jaialdia (irailaren 11tik 13ra) eta Folklore Jaialdia (uztailaren 21etik 23ra, Algortako Biotz Alai plazan). Horien guztien bidez,
|
beste
genero batzuekin gozatzeko aukera izango dute getxotarrek.
|
|
|
Gainera, kontuan hartu behar da Estatuko telebista publikotik sortutako produktua dela, aurrerago esku pribatuetara igaro zen?. Horrek agerian uzten du kantagintzak?
|
beste
genero batzuek bezala. Estatua kohesio soziala sortzeko orduan (are gehiago kohesio eta atxikimendu nazionala sortzeko orduan) hain erabilgarriak diruditen hizkuntzak eraikitzera bultzatzeko adinako dimentsioak hartzen dituela.
|
|
2010
|
|
|
Logikoa da lehenengo filmak egiten hasi zirenean, duela hamaika bat urte, umorera jotzea jendea erakartzeko, diotelako zineman eta telebistan umorea bilatzen duela jende askok. Logikoa da baita ere, urteak pasa ahala, umoretik at
|
beste
genero batzuk ukitzea, eta gurea horren ondorio da.
|
|
2011
|
|
|
Lehenengo filmak egiten hasi zirenean, logikoa da baita ere umorera jotzea jendea erakartzeko, diotelako jende gehiago ekartzen duela umoreak zinemara eta telebistara, umorea bilatzen duela ikusleak. Eta era berean logikoa da urteak pasa ahala umoretik at
|
beste
genero batzuk ukitzea, eta gurea horren ondorio da?. Euren lorpena, komedia izan gabe umoreaz baliatzea, zahartzaroa, lesbianismoa eta inkomunikazioa bezalako gaiak jorratzeko:
|
|
|
udako gauetan, eguzkia erortzean, Sevillak bere lekurik enblematikoenetako baten ateak irekitzen ditu, musikazaleek inguru paregabe eta pribilegiatuan goza dezaten. Alcázarreko lorategietan, ekainaren 29tik irailaren 11ra, musika klasikoa, antzinakoa eta
|
beste
genero batzuetako kontzertuak (jazza edo flamenkoa, besteak beste) biltzen dituen musika zikloa izango da. Granadako Nazioarteko Musika eta Dantza Jaialdia:
|
|
2012
|
|
|
Gure antropozentrismotik eta gure jokabide sozialetatik begiratuta adjektibo gogorrak erabili izan dira inurri horiek izendatzeko. Inurri tirano, esklabozale, asaltari edo pirata deitu zaie
|
beste
genero batzuetako (Formica, eskuarki) inurriez baliatzen direlako beren bizimodua aurrera atera eta antolamendu soziala ongi bideratzeko.
|
|
|
Gai profanoen urritasuna eta kutsu erlijiosoaren nagusitasuna da Espainiako pintura errenazentistaren bereizgarria; hala, oso noizean behin baino ez zituzten landu gai mitologikoak, historikoak, alegorikoak edo
|
beste
genero batzuk, hala nola natura hila eta paisaia. Erretratuak, bai, erretratuak landu zituzten, batik bat gortean.
|
|
|
Oro har, literatur ibilbide luzea duten idazleak dira erdigunea osatzen dutenak, eta ez daude zuzenean lotuta literatur genero bakarrarekin. Narrazioa idatzi dutenez gain,
|
beste
genero batzuetan nabarmendu direnak ere ageri dira, hala nola Aresti, Mirande, Azurmendi edo Artze.
|
|
2013
|
|
|
G. Ikusten da zenbait poematan baduzula kritika sozialerako gogoa. Horretarako agian badago
|
beste
genero batzuk, ez. E. Genero guztiak dira noranahikoak, are poesia ere, klasikoengandik hasirik, kritika sozialerako beti erabili izan dena.
|
|
2014
|
|
|
Haurtxoentzako musika: klasikoa eta
|
beste
genero batzuk Metodo eta formatuez gain, adituen oinarrizko kontseilua sinplea da: haurdunaldian haurdunaldiaren laugarren hilabetea bete ondoren hainbat musika obra egitea.
|
|
2015
|
|
|
«Transmedianarratibaren esentzia erreportajeen eremuan» dagoelako ideia oinarritzat hartuta, edukien ugaritasunagatik, egituren malgutasunagatik, eta sustatzen duen ekoizpen motagatik justifikatzen dute autore horiek kazetaritza genero horren interesa. Erreportajeek denboran luzeago irauten dute, eta bitarteko eta baliabide gehiago dituzte, teknikoak nahiz giza baliabideak?, berehalako
|
beste
genero batzuen aldean, albistea edo kronika?: «, erreportajea genero transmedia da, gai bakarrean hainbat hizkuntza baliatzen baititu, azkenburuko narratiba osatzen duten hainbat plataformetatik abiatuta» (Porto Reno eta Flores, 2012:
|
|
2016
|
|
|
Interes informatiboak, orekak eta pluralismoak gidatuko dituzte iritzi saioak. Kronikak, kritikak eta
|
beste
genero batzuek interpretazioa edo iritzi justifikatua onartzen dituzte.
|
|
2018
|
|
|
Guztira, bederatzi istorio dira, baina obrak badu osotasun bat, erritmo bat eta mamia, eta musikak ere pisu handia hartzen du tarteka, azpimarratu du Mikel Martinez aktoreak. Komedia bai, baina
|
beste
genero batzuk ere landu ditugu Gheron, eta estetika aldetik asko arriskatu dugula esango nuke. Jendea harrituko da egin dugun hautuarekin, gaineratu du Jokin Oregi zuzendariak.
|
|
|
Orokorrean esan daiteke gutxi direla gerraosteko lirikari buruz eta zentsurak hartan egindako eraginari buruzko ikerketa lan xeheak, hala euskal lirikan nola Iberiar penintsulako beste literaturetan. Interes falta horrek ez die eragin
|
beste
genero batzuei; hala narratibak eta antzerkiak, nola kazetaritzak, eta zer esanik ez zinemak eta arte grafikoek zentsuraren inguruko ikerketa ugari eta baliotsuak izan dituzte. Estatu mailan zentsuraren ikertzaile ezagunena den Manuel Abellan ek (1980:
|
|
2019
|
|
|
1922an jaio zen, Portugaleko Azinhaga herrian, eta 2010ean hil, Espainiako Lanzarote uhartean. Poesia, kazetaritza, saiakera, antzerkia, ipuinak eta
|
beste
genero batzuk ere landu zituen arren, nobelista moduan lortu zuen osperik handiena eta nahastezina den estilo pertsonala. Haren eleberrien artean daude:
|
|
2020
|
|
|
Saiakera filosofikoan, aldiz, Eduardo Gil Bera (besteak beste," Klasikoak" sailerako Montaigneren obren itzultzailea), Jon eta Pako Sudupe (Kant, Marx eta abar), Ander Iturriotz (Platon), Agustin Arrieta (egia motak...), Iñaki Soto (nazionalismoa), Ekai Txapartegi (intsumisioa), J. B. Bengoetxea (teknologia berriak) edo Markos Zapiain (Kojeve, Foucault, Deleuze edo euskal literaturako emaitzak gaitzat harturik), Imanol Galfarsoro, Joseba Gabilondo eta J. A. Irigaray aritu izan dira. Horiez gain, Jon Alonso, Joseba Sarrionaindia, Patziku Perurena, Joxemiel Bidador edo Joakin Balentzia euskal idazleak literaturaren
|
beste
genero batzuetatik saiakeraren muga lausoetara hurbildu dira.
|
|
|
Pentsamendua fikziozkoaren arabera ulertzeko eta
|
beste
genero batzuekin konparatzeko, kontakizunari buruzko zenbait kontzeptu, heterogeneotasuna eta tramaren boterea kasu, birplanteagarri dauzkagu; izan ere, aurretik eginiko kontakizunek urrunekoak ziren elementuen bateratzera ohitu gaituzte. Ez gara konturatzen, adibidez, nola aurreratzen ditugun usteak kontakizunak hartzen duen norabidearen arabera, nola baztertzen ditugun kontakizunak berak kontrajartzen dituenean, nola ordezkatzen ditugun beste batzuekin, aldaketa zorrotzak onartzen ditugun beste istorio batzuk elkartuz...
|
|
2021
|
|
|
Txilen du sorrera eta artea ulertzeko modu oso berezi bat dute, aunitz gustatzen zaidana. Ipuin kontalaritza eta antzerkigintza oso desberdinak dira nire ustez, baina oso interesgarria da
|
beste
genero batzuetatik ere ikastea. Gainera, gero eta garbiago ikusten dut zer garrantzitsua den hemendik eta gure konfort espazio honetatik ateratzea.
|
|
|
Zentzu horretan, IEE1 ek oroitarazten du: " Guri literaturzaletasuna
|
beste
genero batzuetatik edo beste arte erakusgarrietatik iritsi zitzaigun, izan musikatik edo...".
|
|
|
Saiakera hemen hasten da— Saiakerak bere obran duen eragina laburki azaldu du Agirrek: «Nire obran duen pisua ez da oso handia, baina hor dago,
|
beste
genero batzuekin nahastuta: nobela, memoria, autofikzioa...».
|
|
|
Fran Serrano kontrabaxu jotzaileak jazzean eta
|
beste
genero batzuetako zertzeladetan oinarritutako bere lanekin irekiko du saioa asteazkenean. Ondoren, Daniel Lopez de Parizaren Dan in a Box eta SPA taldeek joko dute ostegunean.
|
|
|
Askotariko generoak falta zaizkigu eta denak behar ditugu. Errealismo soziala edo zikina ez den guztiari begiratzen badiogu, zer esango dizuet nik, normal, errazagoa izango zaigu
|
beste
genero batzuentzat gorde ditugun apalategiak apur bat betetzen hastea. Edozein generotan eta edozein eskola literariotan egin daitezke testu txarrak eta onak.
|
|
2022
|
|
|
Kantoria batean entzun daitekeen forma kantitateak ez du parekorik ahozko poesiaren
|
beste
genero batzuetan. Esateko dutena adierazteko, poetek exijentzia handiko tradizio bat eboluzionarazten dute, forma berriak asmatuz, bikaintasuna lortzea xede.
|
|
|
Zientzia fikzio feminista bezalako generoek tankera exotikoa izan dezakete, baina zientzia fikzioa monopolizatu ohi zuten eta gizonen gailentasunaz blai zeuden" espazioko western" delakoen aldean (oraindik ere izugarri ekoizten dira), irudimen ahalegina argi eta garbi dago. Sexualitatearen eta generoaren inguruko pentsamendu utopikoa
|
beste
genero batzuetan ere aurki liteke; besteak beste, filmetan, pinturan, poesian, reggaean eta rockean204.
|
|
|
Lehiaketa horretatik kanpora, ordea, genero guztietan idazten dut. Ez nago itxita
|
beste
genero batzuetara.
|
|
2023
|
|
|
Etxeak lanean egin dituen urteotan, gutxi gorabehera 50 obra kaleratu ditu, askotarikoak, gainera: poesia, eleberria, bildumak eta komikiak,
|
beste
genero batzuen artean. Urtero pare bat obra argitaratzeaz arduratzen da, eta, hain zuzen ere, 2022ko uztaren parte dugu Jose Mari Sagardui Mojaren Zaldi berdea liburua.
|
|
|
Gutxitan gertatzen da, literaturako
|
beste
genero batzuetatik antzerkira bidea egiten duten idazleen artean, idazmahaitik entsegu gelarako bidea ere egitea. Hala gertatzen da Gotzon Barandiaranekin.
|