|
2000
|
|
|
Eta enuntziatu hauek ezin zuten hutsik egin, ‘uste’ bat pribatua eta eztabaidaezina baita. Haatik, uste hori duenak ‘gorria orain eta hemen’ adierazpenari buruz mintzatzerakoan, adierazpen hau munduko zerbaiti ote dagokion ala ez jakitea
|
beste
gauza bat da. Jakina da ilusioak ez direla ez egiazkoak ezta faltsuak ere, baina hain zuzen horregatik daude ezagutza corpusetik at:
|
|
|
Humeren ideien teoriarekiko erlazioa, adibidez, ez da zirkulukideen idazlanetan inon agertzen; bere lema —eta teoria— enpirista soilik izan zen garrantzizkoa, bere maxima esperientzialista, alegia: ustea, justifikatu behar bada, esperientziako datuekin justifikatuko dela esaten zuena4 Vienako Zirkuluaren Manifestuan —Hans Hahn, Rudolf Carnap eta Otto Neurathek 1929an argitaratua— aurrekari filosofiko ‘ofizialak’ agertzen ziren, egileek buruan eduki eta errespetatzen zituztenak —horiek bakarrak ote ziren,
|
beste
gauza bat da— Izendatuak Mach, Boltzmann, Helmholtz, Poincare, Riemann eta Duhem ziren zientzialarien eta epistemologoen artean; enpirista aipatuena, Mach; eta positibisten izenak Stuart Mill eta Comte ziren. Matematikarien aldetik, Frege, Peano, Leibniz eta Hilbert agertu zituzten.
|
|
|
Utz iezadazue hau azaltzen. Zentzu erabat argia dauka zerbait agitzeak harritzen nauela esateak; guztiok ulertzen dugu zer esan nahi duen inoiz ikusitakoa baino handiagoa den txakur baten tamainak harritzen nauela, edo, hitzaren zentzu arruntean, ezohizkoa den
|
beste
gauzaren batek harritzen nauela. Kasu horietako bakoitzean, kasua ez izatea pentsa nezakeen zerbait kasua izateaz harrituta geratzen naiz.
|
|
|
hutsegitearen jatorria aurkitu behar da, bestela egia entzuteak ez du ezertarako balio. Egia ezin da barneratu,
|
beste
gauza batek bere lekua hartu duenean.
|
|
2001
|
|
|
Baina gauzek, geometriak emaniko formaz gain, bizirauteko gaitasun handi edo txikiagoa dute. Batzuk bere kabuz izate baten jabe dira, gizakia, otsoa edo txakurra, esaterako; beste batzuek
|
beste
gauzaren bati kontrajartzea behar dute errealitatea lortzeko, bidezko bidegabe edo baliagarri gauzaez, adibidez; eta beste batzuek beste batzuekin erlazioan soilik, eskuin ezker edo bikoitz erdi, esate baterako. Errealitate bakoitzak mugatu eta mugagabe izateko modu ezberdinak ditu, hau da, errealitate hauetako bakoitzaren baitan bi printzipio hauen presentzia eta eraginkortasun moduak ezberdinak dira.
|
|
|
Eta, batez ere, oraindik
|
beste
gauza bat da" zertan" ari naizen, hau da," pentsatzen ari naiz" en kontzientzia, pentsatzen dihardudan aldean (‘ari’ ‘naiz’ ‘pentsatzen’). Eta aztertzen badut zertan edo zertaz ari naizen kontziente naizenean —maitagogo esna eta erne—, ezin dut erantzun beti" pentsatzen" ari naizela; bai, ordea, beti, maitatzen dihardudala.
|
|
|
Nik gizakia maitari izateaz definitzen dut. Gauza bat da gizakiari buruz maitale (adjektibo) dela edo beste zerbait dela erakustea, eta
|
beste
gauza bat da gizakiaren izana adieraztea.
|
|
|
Adibidez, egiaren bila, egiaren baten ikerketan eta aurkitu nahian gabiltzanean maitatzen dihardugu, dudarik gabe. Baina
|
beste
gauza bat da ondorengoa: egia aurkitua edo argitua gure lagun hurkoari eskaini nahi izatea, maitasunez.
|
|
|
Maitasun betearen gogo biziak erantzun eske ipintzen gaitu, Jaungoikoaren gose, bai. Baina
|
beste
gauza bat da —nahiz eta litekeena izan120— gogoeta hutsez, geu hutsez Jaungoikoa aurkitu dugula esatea, badela baiestea.
|
|
2003
|
|
|
Berriro esango dut, hortaz, Kuhnek deskribatu izan duena existitu existitzen dela, eta zientziaren historialariek kontuan hartu behar dutela. Fenomeno hura nik gustukoa ez izatea (zientziarentzat arrisku bat iruditzen zaidalako), eta Kuhnek, ostera, bai (‘normaldua’ iruditzen zaiolako), hori
|
beste
gauza bat da; auzi garrantzitsua, zalantzarik gabe.
|
|
2004
|
|
|
Hori ez da kontu berria hausnarketa filosofikoaren historian, bide luzea egin baitu Greziako filosofo handiak, bereziki Platon, hortik abiatu zirenetik; baina, bestalde, garai haietatik aurrera arrazoimena modu morroian erabili izan da oso neurri handi batean, hots, fedea indartzeko eta sentimenezko ezagutzaren menpeko eginez. Descartesek, berriz, arrazoimenari autonomia ez ezik lehentasuna ere emango dio, azken batean erakutsi nahiko du arrazoimena eta sentitzea gauza ezberdinak direla, hau da, gauza bat direla sentimenak eta
|
beste
gauza bat arrazoimena; eta, hori baino gehiago, erakutsi du, ezagutzara heldu nahi badugu, arrazoimenak agindu behar duela sentimenen gainean, hots, arrazoimena sentimenaren aurrekoa dela eta ez alderantziz. Baina, horretaz gain, erakutsi du baita ere fedearen aurrekoa ere badela ezagutza zientifikoari dagokionean.
|
|
2010
|
|
|
Horrenbestez, ez da legea izango, legearen zeinua baizik; eta lege deitu ahal izango zaio, baina lege idatziari edo ahoz aldarrikatutakoari lege deitzen zaion heinean bakarrik. Edozein kasutan ere, kanpoko lege edo lege idatzi horrek lege indarra izateko,
|
beste
gauza baten adierazpide izan behar da, eta gauza horretan datza, hain zuzen ere, legearen benetako oinarria; ondorenez, legearen oinarrian beste osagairen bat dago, eta horixe da aurkitu nahi duguna. Halaber, ezin baiezta daiteke legea barruko ahots hori denik, gobernatzailearen adimenean dagoena, horren indar eta eragin bakarra zeinu izatean datzalako; hainbatez, derrigor egon behar da zerbait, legearen oinarri dena.
|
|
|
24 Nire erantzuna hauxe da: gauza bat da legea zehatza izatea, zuzena edo ez zuzena izateagatik, hots, pertsonak bereizteagatik, eta
|
beste
gauza bat da zehatza izatea, lege hori zein erkidegori ezarri eta erkidego hori aski ez izateagatik.
|
|
|
Zernahi gisaz, arrazoinamendu hori ez da erabakigarria. Hainbatez, gauza bat da lehentasun hurrenkera edo eratorpen kausala aipatzea, eta
|
beste
gauza bat, eratorpen semantikoa edo izena jartzea. Lehenengo horri ekinez, egia da zuzenbideak eratortzen duela justizia (hau da, zuzenbideak eratortzen duela zer den bidezko eta ekitatezkoa), esangura objektiboan behinik behin, eta, ondorenez, hura da haren azken iturburua edo kanpoko iturburu formala.
|
|
2013
|
|
|
Eta gauza bat da fikzio baten bidez balioei edo etikari lotzen zaizkion aferak jorratzea, iradokitzea edo irudikatzea, eta
|
beste
gauza bat da gogoeta honetan etikoa deitu dugun eta ezin errealagoa den prozesua. Garbi dago, erlijio nagusietan, Jainkoak betekizun morala edo etikoa duela (beste erlijio batzuetan, espirituek, hildako arbasoek, eta abarrekoek antzeko funtzioa dute).
|
|
|
Etxea ez da materialen multzoaren berdin berdina. Izan ere, material horiekin
|
beste
gauza bat egin genezake. Horretarako nahikoa litzateke beste modu batez antolatzea material horiek.
|
|
|
Metenpsikosia da ziur aski AIMren irudirik biziena eta grafikoena. Arima materiatik eta gorputzetik bereizten den
|
beste
gauza bat da: gorputzetik aldentzeko gai den substantzia da arima.
|
|
2017
|
|
|
4 Determinatzailea denean, ‘beste’ letra xehez idatzi dut (adib.:
|
beste
gauza bat); eta letra larriz, ordea, izenordea denean, hau da, gizakiaren hurkoa adierazten duenean. Itzulpenean ere, autre eta autrui itzultzeko, ‘beste’ letra larriz edo xehez eman dut testuan duen balioaren arabera.
|
|
|
" Uste izan da horrekin adierazi nahi nuela gure besteekiko erlazioak pozoituak daudela beti, infernuzko erlazioak direla beti. Zeharo
|
beste
gauza bat da adierazi nahi dudana. Esan nahi dut bestearekiko erlazioak aldrebesak badira, kutsatuta badaude, orduan besteak infernua izan behar duela derrigorrez[...] jende asko dago munduan infernuan dagoena bestearen juzkuaren menpekoegia delako".
|
|
|
Ez dago gutxiago ekaitzaren ondoren ekaitzaren aurretik baino; dagoena da
|
beste
gauza bat. Eta espresio hori ere ez da zuzena zeren, alteritatea zehazteko, beharrezkoa da lekuko bat iragana nolabait ere gogora dezana eta orainarekin aldera dezana jada ez gehiago moduan.43
|