|
2008
|
|
|
Itzulpen orokorrena n dela kontuan izango badugu ere (está en casa/ etxean dago), itzultzaile automatikoari zehazten zaio biziduna baldin bada ondoan duen hitza –engan hautatu duela (conf� o en mi amiga/ nire lagunarengan dut esperantza), eta hizkuntza baldin bada –z duela (ha hablado en euskara/ euskaraz hitz egin du). Hala ere, bereizketa honek ez ditu arazo guztiak konpontzen eta batzuetan inguruko
|
beste
elementuei ere begiratu behar zaie: ibilgailu batekin baldin badoa, z erabiliko dugu ondoan doan hitza modifikatu gabe baldin badago (ha venido en tren/ trenez etorri da), baina modifikatzaileren bat baldin badu –n erabili dugu (ha venido en el tren de las once/ hamaiketako trenean etorri da).
|
|
2009
|
|
|
Planaren gauzapenerako bada
|
beste
elementu giltzarri bat: egunotan ari gara aukeratzen Kutxan hizkuntza normalizaziorako teknikaria, bere lan jardun osoan plana gauzatzeko eginkizunarekin.
|
|
|
Planaren gauzapenerako bada
|
beste
elementu giltzarri bat: egunotan ari gara aukeratzen Kutxan hizkuntza normalizaziorako teknikaria, bere lan jardun osoan plana gauzatzeko eginkizunarekin.
|
|
|
Horratx, munduko herri mintza gehienen zorigaitza esplikatzen lagun diezagukeen
|
beste
elementu bat. Jatorrizko herriaren identitate zeinuen erroak usteldu ondoren abiatzen dira biziberritze ekimenak.
|
|
|
Munduko herri mintza gehienen zorigaitza esplikatzen lagun diezagukeen
|
beste
elementu bat. Jatorrizko herriaren identitatezeinuen erroak usteldu ondoren abiatzen dira biziberritze ekimenak.
|
|
2011
|
|
|
gaingiroki aztertuz gero, bi elementuk parte hartzen dutela esango dugu. Baina oker gaude; izan ere, hizkuntzez gainera,
|
beste
elementu garrantzitsu bat dago: testuingurua. hizkuntzak beti daude testuinguru jakin batean; testuinguruak espezie jakin baten alde egingo du. hortaz, espezieen arteko lehia aztertzen dugunean, espezieak beren testuinguruan aztertu behar ditugu. esate baterako, azter dezagun hizkuntza berdintasunaren gaia katalunian eta euskal herrian, legelarien ikuspuntutik. hasteko, hizkuntza komunitate horien hizkuntza berdintasunak aztertzean, kontuan izan behar dugu hizkuntza komunitate horietako batek besteak baino hiztun gutxiago dituela.
|
|
|
Berrinterpretazioa, Herskovits en definizioan (1981: 598)" es el proceso por el que los antiguos significados se adscriben a nuevos elementos o mediante el cual valores nuevos cambian la significación cultural de las viejas formas". Elementu berri bat talde bateko kulturaren atal bihurtuko da kultura horrek eta kultura horretako partaideek elementu hori asimilatzen dutenean, bere kulturaren
|
beste
elementuekin batera integratzen dutenean, lehengo ohitura eta patroi ereduen amalgamarekin bat egiten dutenean. Hori da berrinterpretazioa:
|
|
2013
|
|
|
...oa grafikoki adieraz daiteke, piramide baten bidez. Piramide horren erpin bakoitzean dimentsio bat dago (ikus 1 irudia). 9 Irudiak erakusten digu ikerkuntza osoa hizkuntza gertakariaren alderdi bakar batean — sisteman, erabileretan, usteetan edo jabetzean— zentratzeko asmoa izan arren (zilegi da asmo hori izatea), aztertutako fenomenoa osoki ulertzeko, lehenago edo beranduagoa, ekuazioko
|
beste
elementuak kontuan hartu direla.
|
|
2014
|
|
|
Bertsolaritzaren jardunaren bidez azaleratzen den identitate kolektibo hau, azken batean norbanakoen identitate ere badena, JK trinkotzen duen
|
beste
elementu bat da.
|
|
|
Elkarriztetatuen diskurtsoetan maiz ageri den
|
beste
elementu bat da hizkuntza mudarena, edo hizkuntza portaeran izandako aldaketena12 Gazteen hizkuntza portaera ez da monolitikoa izan denboran zehar, eta emandako aldaketek identitate eraikuntza prozesuarekin duten lotura agerikoa da. Pujolarren ikerketek (Pujolar 2008; Pujolar, González & Mart� nez 2010; Pujolar, & Gonzàlez 2013) adierazten dute, bizitzaegoera berri baten aurrean, gure ohiturak berregituratu beharrean aurkitzen garela, eta horien artean, baita hizkuntza ohiturak ere.
|
|
|
Elkarriztetatuen diskurtsoetan maiz ageri den
|
beste
elementu bat da hizkuntza mudarena, edo hizkuntza portaeran izandako aldaketena.
|
|
2016
|
|
|
Hauek, talde etnolinguistikoak izan daitezke, baina beste era bateko taldeak irudikatu ditzakegu ere, praktika komunitate deiturikoak esate baterako (Eckert; McConnell Ginet 1992). Ados egongo gara, abokatuek, medikuek, ingeniariek eta soziolinguistek euren hizkuntz komunitate propioa dutela,
|
beste
elementu batzuez gain, hizkuntza bera (hiztegia, hitz egiteko moduak, eta abar) partekatzen dutelako3 Azkenik, hizkuntza bat zerbaiten ikur bihurtzen dugunean ideien munduan eragiteko aukera garatzen ari gara. Alegia, hizkuntzaz aritzen garenean horri lotutako ideologia garatzen ari gara, izan diskurtso, lelo edo iruditegi jakin baten bidez. Honekin lotuta aipatu daiteke, gurean, askotan entzun duguna:
|
|
|
Berezko edota (ia) naturaltzat jotzen dugu hizkuntza eta izaeraren arteko harremana, hau, denboran eta espazioan kokatu dezakegun arren; denboran eta espazioan aldatuz joan den arren. Hizkuntza behar dugu herri edo talde bezala bizirauteko, baina historian zehar euskaldunek
|
beste
elementu definitzaile batzuk hartu izan dituzte ikur moduan. Esate baterako, nazionalismoaren sorreran, XIX. mendean, hizkuntzak baino garrantzi gehiago zuten bestelako elementu batzuk euskal hiritarrak edo euskal pertsona ezaugarritzeko:
|
|
|
Izendapen/ identitate mota guzti hauen atzean, izaera zehazgaitz baino praktika (eta errepikapena) dago, horien bitartez aurreiritziei kontra egiten zaio eta. Prozesu hauetan gainera, tradizionalki baztertuta egon den
|
beste
elementu bat nagusitzen da: gorputza.
|
|
|
229 Orduan esandakoari
|
beste
elementu hau erantsi behar zaio orain, argi: hiztun talde alofonoen etorrera zabala.
|
|
2017
|
|
|
Aurrera eginez, epigrafean atera diren ideia desberdinak lotuaz, nire iritziz gazteek hitanoa hitz egiterako orduan eduki ditzaketen zailtasun hauek lotura handia dute Ozaitak (2014) argitara ateratzen duen
|
beste
elementu batekin. Ozaitak (2014) dio Tolosaldean herri handietako gazteak hitanoarekin sozializatzen hasten direnean bailarako herri txikiagoetako gazteekin azken hauek hitanoa jakin eta erabili egiten dute, lehenek ezherri handietakoen artean" hizkera esperimentazio" (Ozaita, 2014, 88 orr.) edo hizkerarako hitanorako" gerturapen moduko bat" (Ozaita, 2014, 89 orr.) ematen dela ez derrigorrean ezagutza oso bat garatuz.
|
|
2018
|
|
|
Horren ondorioa da hizkuntza politikak edota hizkuntza plangintzak Euskal Herrian hartutako protagonismoa; ikerkuntzaren eremuan ere agerian geratzen den protagonismoa. Horri gainera
|
beste
elementu garrantzitsu bat gehitu behar zaio: gizarte mugimendua edota hizkuntzaren inguruan garatutako aktibismoa.
|
|
2019
|
|
|
Sakondu behar dugun eta euskal kasuaren
|
beste
elementu batzuekin alderatu behar dugun esperientzia eta ibilbidea hau izan arren, baliosistema, narratiba berriak eta munduan proiektatu nahi dugun izaera bidegurutze handi baten aurrean daude. Autogobernua berreskuratu zenetik lehen aldiz, desberdintasuna modu kezkagarrian handitzen ari da Euskal herrian, eta aberastasunaren banaketa ekitatiboagoak" euskal eredua" deiturikoaren jatorrizko elementuetako bat izateari uzteko arriskua du.
|
|
|
Sekula hauturik egin ez duela egin azpimarratu baitu, bere hizkuntza hautua artistikoa dela, eta kantatzen duen hizkuntza guztietan berdin sentitzen dela. euskararekiko kontzientzia badauka, ordea, eta hizkuntzaren egoerarekiko kezka duela aipatu du elkarrizketan zehar. horregatik, hizkuntzarekiko atxikimendua izan baduen arren, identifikazio hori galdu egiten da musikaren esparrura salto egiten duenean. Bertan hautu artistikoa egiten baitu, eta hizkuntza bat ala bestea hautatzea" gitarra akustikoa edo elektrikoa aukeratzea bezala" egiten du. hizkuntza musikaren
|
beste
elementu bat gehiago balitz bezala.
|
|
2020
|
|
|
Halaber, informazioaren orbitan bada kontuan hartzeko
|
beste
elementu bat: albisteen kontsumoak gora egin zuen, eta hedabideak izan ziren informazio iturri nagusietako bat, baina ez ziren eta ez dira jada bide bakar izan (go).
|
|
|
"... lidergoaren kontuarekin, saiatu izan gara baina batzuetan
|
beste
elementuek ez dute tiratzen..."
|
|
2021
|
|
|
Prozesu horretan, espazio jakin batean objektiboki gertatzen diren praktika espazialei, haren inguruan sortzen diren irudikapen sinbolikoei edo sortzen duen iruditeria sozialari buruzko gaiak nahasten dira. Horrela, espazioa ez dute osatzen bakarrik testuinguru soziolinguistikoari dagozkion elementuek, esate baterako, euskaldun kopuruak, edo erabilera ehunekoak; badaude
|
beste
elementu batzuk ideologiekin, hizkuntza balioekin eta arau sozialekin zerikusia dutenak, eta askotan aurreiritzi moduan funtzionatzen eta erabilera eragozten dutenak, adibidez, gazteen artean Bilbon euskaraz hitz egitea frickya dela pentsatzea. Espazio sinboliko eta sozial hori zelan osatzen den garrantzitsua da hiztunen hizkuntza praktikak hobeto ulertzeko eta mudantza prozesuetan gazteek izan ditzaketen zailtasun eta oztopoak aurreikusteko.
|
|
|
Gainera, Hernandezek eta bestek (2020) euskararen erabilera garatzeko oinarrizkoak diren
|
beste
elementu batzuk ere identifikatu dituzte, hala nola, gazteen berezko esparru bat, gazteen arteko konfiantza harremanak, hizkuntzak kudeatzeko baliabideak, gaitasuna eta, azkenik, taldeak edo testuinguruak eskain dezaketen babesa. Hala, aipatutako egileek hizkuntzaren inguruko babes guneen beharra aldarrikatzen dute, hizkuntzari buruz aritzeko, gainerakoen iritziak epaitu gabe eta elkar ahalduntzeko espazioak sortuz.
|
|
2022
|
|
|
Hain zuzen, horixe bera da hizkuntza bere testuinguruan praktika eta errepresentazioetan ulertzea: praktika horretan dauden
|
beste
elementuekin harremanetan jartzea. Libertimendua, hizkuntzaren biziberritzerako giltzetariko bat da, herri kulturaren testuinguruak euskarazko aterki bat ematen diolako eta ondorioz aktibazioa bultzatzen duelako baina aldi berean, bada baita ere gazte izaera transgresioa, umorea bultzatzen duen praktika.
|
|
|
Libertimenduaren barruan herri kulturaren hainbat atal sartzen dira, besteak beste, musika, dantza, antzerkia edota bertsoa eta orokorrean, umorearen erabilera ohikoa izaten da, transgresio gune bezala bilakatuz batzuetan, gazte identitatea lantzeko toki bezala ere kontsideratuz (Bastida, 2021). Modu horretara, ikusi daiteke herri kulturaren eta hizkuntzaren uztarketaz gain,
|
beste
elementu batzuek ere garrantzia hartzen dutela hizkuntzaren marko ez diskurtsibo horren garapenean.
|
|
|
Hortaz, atalarekin amaitzeko, laburpen gisa esango da hizkuntza marko ez diskurtsibo batean ere lantzen dela; horregatik, bere garapena kultur testuinguruan beti ere, modu ireki batean ulertuta landu behar da. Honen helburua testuinguruko
|
beste
elementuekin harremanetan jartzea izango litzateke eta erabilerarako baldintzak sortzea. Hein honetan, esandako guztia lotuz, egun euskara erabiltzeko baldintza egokiak dituzten testuinguruak sortu behar direla da gure iritzia, erreakzio kimikoetan erabiltzen diren katalizatzaileen funtzioa beteko luketelakoan.
|
|
|
Hau da," Euskal Herrian euskaraz, eta kitto!" bezalako esaldiekin; edota, K05 eko eskuak islatzen duen larritasun eta agresibitate sentsazioarekin; gerrako argazkiekin edo mapetako mugen suntsipenarekin, hamarkada horretako testuek izugarrizko tentsio, gatazka eta agresibitatea ordezkatzen dute. Euskara,
|
beste
elementu batzuekin batera, baina euskal gatazkaren erdian kokatu zen, eta testu hauek horrexen isla dira. Horrela, garai horretako testuetan, eta oldarkortasun horren tonika berdinari jarraiki, etsaitasun bat ere irudikatzen da.
|