|
2001
|
|
|
Depresio fasean, apatia, tristura, kontzentrazio falta, autoestimu baxua eta antsietatea izaten dituzte. Bere buruaz
|
beste
egiteko saiakerak paziente bipolarren %25 gertatzen dira. Adituen arabera, tratamendu eta gainbegiratze mediko egokiarekin, faseei aurrea hartu eta pazienteak bizimodu normala izatea lor daiteke.
|
|
2006
|
|
|
%15 bakarrik hartzen dute, eta %30, berriz, botikak hartuta ere, urtebetez farmakologiari bakarrik ekin ondoren. Era berean, esku hartze goiztiarrak duen garrantzia azpimarratu zuten, gaixoaren inplikazioa errazten baitu, arrakasta terapeutikorako aukerak areagotzen baititu, eta, Norvegiako Eskizofreniaren Psikoterapiarako Elkarteko lehendakari Jan Olav Johannessenek azpimarratu zuenez, “bere buruaz
|
beste
egiteko saiakerak %50 murrizten ditu”. Estresa murriztea Johannessen beste tratamendu mota batzuen alde agertu zen, hala nola terapia psikologikoen eta artean edo antzerkian oinarritutakoen alde.
|
|
2009
|
|
|
Bitartean, espetxeetan emandako azken gertaerak salatu ditu Etxeratek, tartean Igor Gonzalez Sola preso bilbotarraren bere buruaz
|
beste
egiteko saiakera. Abenduaren 18tik 23ra gertatutakoen artean, Jon Bilbao Moro Asuako euskal preso politikoak larunbateko bisita galdu zuela adierazi du Etxeratek.
|
|
2010
|
|
|
Datu kezkagarri bat da nortasunaren nahaste mugatua duten hamar pazientetik batek bere buruaz beste egitea. “Bere buruaz
|
beste
egiteko saiakera da larrialdietara joateko arrazoi nagusietako bat —azaltzen du Yscadar ek— Afektatu bati bikotea utzi dio eta, bulkada batean, ezin duelako frustazioa kontrolatu, bere burua zauritu du. Autosuntsiketa benetako arriskua da”.
|
|
2011
|
|
|
Fobia sozialaren nahastea pairatzen duten pertsonen garapenak okerrera egin ohi du sarritan, aurkezten duten sintomatologia dela-eta, hainbat zailtasunekin topo egiten dutelako: ikasketak amaitu gabe utz ditzakete, lagunik gabe gera daitezke, bikotea topatzeko zailtasunak izan ditzakete, lan elkarrizketa batera joateko gai ez direla senti dezakete, etab. Hori guztia gutxi balitz, beren buruaz
|
beste
egiteko saiakerak, alkohola eta bestelako substantzia toxikoen gehiegizko kontsumoa edota depresio nagusiaren agerraldia ohikoak izaten dira fobia soziala duten pertsonengan (Vallejo eta Bataller, 1999).
|
|
2013
|
|
|
Dzhokhar Tsarnaev barku batean zegoen ezkutatuta eta FBIko agenteak bertara sartu zirenean, tiroketa hasi omen zen. Ez dago argi oraindik nola zauritu zen gaztea, baina ikerketaren iturriek CBS kateari esandakoaren arabera, bere buruaz
|
beste
egiteko saiakeran egin zuen eztarriko zauria.
|
|
|
Dzhokhar Tsarnaev barku batean zegoen ezkutatuta eta FBIko agenteak bertara sartu zirenean, tiroketa hasi omen zen. Ez dago argi oraindik nola zauritu zen gaztea, baina ikerketaren iturriek CBS kateari esandakoaren arabera, bere buruaz
|
beste
egiteko saiakeran egin zuen eztarriko zauria.
|
|
2018
|
|
|
Ilargiak gizakion osasun egoeran eragin dezakeela pentsatu izan da, eta hainbat ikerketa egin dira gai horren inguruan ere. Nahaste psikiatrikoekin hasiz, ikerketek ez dute ilargi faseen efektu esanguratsurik aurkitu, larrialdi zerbitzuetan erregistratutako izu atakeei edota antsietate zein depresio sintomen larriagotzeari dagokienez, ez eta nork bere buruaz
|
beste
egiteko saiakeretan ere [6]. Epilepsia krisien inguruan hainbat ikerketa egin badira ere, emaitzek ez dute bat egiten krisi gehiago zein ilargi fasetan gertatzen den adieraztean [7].
|
|
2019
|
|
|
" Errefuxiatuek arazo fisiko ugari dituzte, jakina, baina mentalak ere bai: depresioak eta euren buruaz
|
beste
egiteko saiakerak, ez dutelako ikusten euren egoera konponduko denik, eta ez daukatelako ordu batzuez euren egoeraz ahaztu eta beste ekintza batzuk egiteko aukerarik".
|
|
2020
|
|
|
Itxaro Bordaren azken poema liburua lanaren eta sofrikarioaren arteko lotura lantu duen Christophe Dejours psikiatrari eskainia da. Olerkien tartean Angeluko postari batek bere buruaz
|
beste
egiteko saiakera aipatzen du.
|
|
2021
|
|
|
Pertsona batzuek bakarrik pasatzen dituzte Gabonak, eta horrek igoarazi egiten ditu mendekotasun jarrerak, hala nola alkoholaren eta drogen kontsumoa. Bere buruaz
|
beste
egiteko saiakerak ere areagotu egin dira. Zer egin dezake Gabonetan beherantz joateko joera duen pertsona batek?
|
|
|
Adibide gordin bat: japoniar sukaldari ospetsu batek bere buruaz
|
beste
egiteko saiakera egin zuen, bere lanaren errekonozimendu sari inportante bat jaso ondoren. Nola uler daiteke?
|
|
2022
|
|
|
Esplikatu duenez, adingabeek gaitz larriak garatu ez ditzaten «euste lana» egiten dute, eta, halaber, eskura dituzten baliabideak azaltzen dizkiete. «Buru osasuneko kasu larriak atzematen ditugunean, adibidez bere buruaz
|
beste
egiteko saiakerak edo autolesioak, aditu batengana jotzeko esaten diegu».
|
|
|
...eko altxatu zen eta alabak deitzen zidanean nik egin ohi nuen ibilbide bera egin zuen, atariko belardian barrena joan eta itzuli batzuk eman zizkion igerilekuari; telefonoa eskuan zintzilik zuela ikusi nuen bueltan buru makur, eta etxera joan beharra zeukala esan zidan, emaztea ezegitekoren bat egiteko zorian zuelako, hitz hori erabili zuen, ‘ezegitekoa’, eta berehala susmatu bere buruaz
|
beste
egiteko saiakera bat izan zitekeela, esateko moduagatik bakarrik, halakoxea baitzen aurpegian zuen izuaren itzala.
|
|
|
Testuinguru honetan, portaera, adierazpen emozional eta kognitibo desegokiak areagotu egin dira, intentsitate handiz gauzatuz. Eskolara joateko beldurra, gizarte isolamendua, jarduera fisikoaren murrizketa, lo ohitura desegokiak, gorputzaren irudiarekin loturiko elikadura desegokiak, sare sozialen bidez egindako jazarpena, autolesioak, bere buruaz
|
beste
egiteko saiakerak, alkohola, tabakoa, eta legez kanpoko beste sustantzien kontsumo goiztiarra, pantailen erabilpen desegokia, apustuak. Suminkortasuna eta haserre sentimenduak gora egin dute, eta bere eragina izan du gazteen portaeran. f) Suizidioak
|
|
2023
|
|
|
Dagoeneko aski ezagunak ditugun sare sozialen erabilera goiz  tiar eta desegokiak tsunami horien sorreran nola laguntzen duten aski ondo jorratua izan den arren, errepasa ditzagun ildo nagusiak: ...ento eta tragikoen kontsumo handiaren eta ohikoaren ondorioz, horiek normalizatzea eta errepikatzeko joera izatea; ikusitako aplikazioen teknika psikologiko eta teknologikoen bidez, zurrunbilo ilunetan sartzea, osasun mentaleko arazoak handituz; autolesioaren gisako jardunak zabaltzen eta sustatzen dituzten nukleoetan/ taldeetan erortzea; 141 ziberjazarpena jasatea, zeina depresio zein bere buruaz
|
beste
egiteko saiakeren atzean dagoen kausa nagusienetakoa baita gaur egun; etengabeko konparaketa faltsuak ispilu desitxaratuekin, eta etengabeko lehiakortasuna, inor baino politagoa, lirainagoa, hobea, izan beharra, zeinak sortzen baitu autoestimua etengabe zigortzea eta estres emozional ikaragarria; onarpen sozialaren bide hutsal berrien presioa; osasun mental eta autoestimu on baterako ezinbestekoa... Faktore horiek guztiek nahi baino nerabe gehiago bultzatzen dituzte, isolamendura, bakardadera, depresiora eta autolesio eta suizidio saiakera egoeratan murgiltzera, nerabezaroari berez dagozkion olatuak ikaragarri handitzearen ondorioz.142
|
|
|
Ez ditugu berriz ere errepikatuko, baina argi dago 1998tik aurrera jaiotako belaunaldiek modu ezohikoan eta bortitzean apurtu dutela ordura arteko nerabezaroan zeuden osasun mentaleko arazoen egonkortasunarekin. Hau da, nerabezaroan smartphoneen erabilera (sartu ziren gogor) sutsua egiten hasi ziren lehen belaunaldiak, aurrekoekin konparatuta, askoz ere depresio, antsietate, autolesio (batez ere, neskatoen artean) eta bere buruaz
|
beste
egiteko saiakerak izan dituzte. Eta joera hori nazioartean ere nagusitzen ari da, OMSen txostenek garbi uzten duten bezala.
|