|
2003
|
|
|
Estrategia komun horren emaitza hainbat modutan islatzen da. Saiakuntza fasean dauden hemeretzi txertoetatik zazpi GIBaren DNA zati solteak dira, eta bost birusaren geneetan oinarritzen dira, desaktibatutako bakterioen bidez edo ahuldutako
|
beste
birus batzuen bidez (adibidez, canarypox edo vaccinia birusaren bidez). Bederatzi prestakin potentzial ere badaude, eta horien funtsezko elementua GIBaren proteina bat da, hala nola GP120, edo proteina zatiak (peptidoak).
|
|
|
Ohartarazten dute" zizare" horrek babesgabe uzten dituela ordenagailuak
|
beste
birus batzuen aurrean
|
|
|
Jindrich Cinatl irakasleak eta bere lagunek substantzia hori ribavirinarekin pneumonia atipikoa tratatzeko gehien erabiltzen den birusaren aurkakoarekin – eta beste hiru molekularekin (pyrazofurine, 6 azauridine eta acide mycophénolique) alderatu zuten. Glycyrrhizina hepatitis biralen (C eta B) eta hiesaren tratamenduan erabili izan da, eta, gainera,
|
beste
birus batzuen (entzefalitis biral japoniarraren) ugalketaren inhibitzailea da. Ribavirinak, ordea, ez du inhibitzen pneumoniaren birusaren ugalketa, saiakuntza horien arabera.
|
|
2004
|
|
|
“Bagle” informatika “zizare” ren bertsio berri bat, “BC” aldaera duena, ordenagailuak kutsatzen hasi da, eta birusen aurkako eta segurtasuneko programen memoria prozesuak geldiaraztea lortu du. Hori dela eta, ordenagailua
|
beste
birus batzuen erasotik desbabesten du. “Bagle.BC” k dozenaka ordenagailu infektatu ditu dagoeneko, eta bizkor hedatzen da posta elektronikoaren bidez; horretarako, mezuaren bidaltzaile gisa agertzen den helbidea faltsutzen du.
|
|
2007
|
|
|
Azalpena, agian, hauxe da: trim5a PtERV1 ren aurka babesten espezializatu zen urruneko garaietan, eta, hala,
|
beste
birus batzuen kontrako espezifikotasuna galdu zen, besteak beste, GIBarena. Zientzialariek txinpantzearen PtERV1 sekuentziak berreskuratu zituzten, eta lortutako proteina gure hiruhileko honetan neutralizatzen zela egiaztatu zuten.
|
|
|
Nahiz eta lagina txikia izan, emaitzak oso interesgarriak izan ziren, Journal of Infektious Diseases aldizkariko ikertzaileek azaltzen dutenez, eta teknika berriak izan dezakeen gaitasuna erakusten dute. Metodoaren bidez, 30 giza rinobirus atzeman ziren hotzeria arrunta eragiten duten birusetako bat, baina
|
beste
birus batzuk ere identifikatu ziren, adar filogenetiko berri bat osatzen dutenak. Koronabirusei dagokienez, arnas traktuko infekzioen %15 ere leporatzen zaie, eta harrigarria ere handia izan zen.
|
|
2008
|
|
|
alegia) diagnostikoa egiteko orduan beste hainbat gaitz gogoan hartu eta haietatik bereizi beharra dagoela: errubeola, eskarlata, sendagaien ondorengo exantemak, alergia gaitzak, bat bateko exantema, mononukleosi kutsagarria, eta adenobirus, echobirus nahiz
|
beste
birus batzuek eragindako infekzioak.
|
|
2010
|
|
|
Hain zuzen,
|
beste
birus batzuk iristen direnean zelula horretara, beste proteina batek, aktinak, beso luze batzuk sortzen ditu, eta, horien bidez, bidali egiten dituzte birusak. Horri esker, bestela baino azkarrago hedatzen da infekzioa.
|
|
|
Ikertzaileek Science zientzia aldizkarian argitaratu dute lana, eta
|
beste
birus batzuek ere antzeko estrategia erabil dezaketela adierazi dute, herpes birus arruntek, esaterako.
|
|
|
Hori dela eta, zelulak gai dira GIBaren proteinak adierazten dituzten zelulak atzemateko, baita infekzioan sortzen diren bertsio mutatuak ere. Efektu horri esker, indibiduo horiek hobeto kontrolatzen dute GIBaren bidezko infekzioa (baita azkar garatzen diren
|
beste
birus batzuena ere), baina, era berean, gaixo horiek gaixotasun autoimmuneak izateko aukera handiagoa dute, eta zelulek organismoaren beraren zelulei erasotzen diete. Ikuspuntu genetiko batetik, zelula hilgarri gehienak bakarrak dira, eta birusek edo bakterioek kutsatutako zelulen azalerari itsatsitako kanpoko proteinen (epitopeak) hainbat pieza ezagutzen dituzte.
|
|
2012
|
|
|
Munduan, birusa abiadura handian zabaldu zen eta zortzi astetan 120 herrialdetara zabaldu zen. Pandemia garaian AH1N1 ek beste birus guztiak ordezkatu zituen, baina 2010eko abuzturako herrialde askotan
|
beste
birus batzuen agerpena deklaratzen hasi ziren, normalean gertatzen den moduan. Osasunaren Munduko Erakundeak horrenbesteko espantua eragindako pandemiaren bukaera deklaratu zuen 2010eko abuztuaren 10ean.
|
|
|
Zergatik izan zuen gripe epidemiak inpaktu txikiagoa Europan, munduko beste eskualde batzuetan baino? Batetik, 50 urtetik gorako populazioak bazuelako birus berriaren aurrean nolabaiteko immunitatea, azken ehun urteotan izandako
|
beste
birus batzuei esker. Bestetik, Europa azkenetakoa izan zelako lurralde industrializatuetan izurritea jasaten; horri esker beste herrialde batzuetan izandako esperientziaz baliatu eta pandemiarako prestatutako protokoloak berraztertzeko aukera izan zuen.
|
|
2017
|
|
|
Bektore hauen abantaila, gizakietan gaixotasunik sortzen ez dutela eta epe luzerako espresioa dutelada, gainera,
|
beste
birus batzuek baino erreakzio inmunologiko txikiagoa sortarazten dute (Vassalli G, 2003). AAV serotipo ugari existitzen dira eta serotipo bakoitza organo jakin bat infektatzeko tropismojakina du, birusaren kapsidean agertzen diren proteinen arabera (Verma IM, 2005).
|
|
2018
|
|
|
Dagoeneko galduta dute, oro har, birusak sortzeko gaitasuna, baina bestelako funtzio asko izan ditzakete. Batzuek
|
beste
birus batzuekiko erresistentzia ematen digute, eta beste asko gure geneen erregulatzaileak dira.
|
|
|
Elikadura funtsezkoa da osasuna zaintzeko, batez ere neguan, organismoak katarroei, gripeei eta garai horietan ohikoak diren
|
beste
birus batzuei aurre egin behar baitie. Elikadura ona izatea funtsezkoa da defentsei eusteko, gorputzak tenperatura egokia izan dezan eta hidratatuta egon dadin, eta hotzak eragindako higadura fisikoari aurre egiteko behar diren bitaminak eta mantenugaiak emateko.
|
|
2020
|
|
|
Hainbat ikerketa talde txertoa lortzeko lanean ari diren bitartean, beste laborategi batzuetan hasi dira birusaren aurkako terapia antibiralak probatzen. Haietako batzuk dagoeneko erabiltzen dira
|
beste
birus batzuek sortutako gaitzak sendatzeko. Esaterako, Wuhanen bertan, GIBaren aurka erabiltzen diren antibiralen konbinazioak probatu dituzte (Lopinavir eta Ritonavir).
|
|
|
Brasil, Ekuador, Australia eta tropikoko beste herrialde batzuetan birusak izan duen hedapen azkarrak erakutsi du tenperaturak ez duela zerikusi handirik izan, eta,
|
beste
birus batzuetan oinarrituta egin dituzten ereduek ere ez dute aurreikusten aldagai klimatikoek izurria motelduko dutenik epe laburrean.
|
|
|
Hori dela eta, urertzean 2 metro baino handiagoko tartea uztea gomendatu dute. Hala eta guztiz ere, osasun erakunde nagusiek ez dute jakinarazi itsas brisak SARS CoV transmititzen lagun dezakeenik, eta ez da halakorik ikusi
|
beste
birus batzuekin.
|
|
|
Jakina da saguzarrak bektoreak izan daitezkeela, baina ezin izan da baieztatu gaur egungo agerraldia bektore horietatik datorrela. Familia bereko
|
beste
birus batzuekin aurretik izandako esperientziek, hala nola SARS CoV eta MERS CoV birusek, erakutsi dute birus mota horrek animalia batetik gizakira pasatzeko gaitasuna duela. Zein kanalen bidez jasotzen dut informazioa?
|
|
|
Gaur egun ez dago ezer erabakita, baina 19 coidaren aurkako txertoa eskuragarri dagoenean, irizpide horretan oinarrituta egin liteke derrigorrezkoa. Osasun Ministerioak jakinarazi duenez, hurrengo hilabeteetan koronabirusaren efektuak
|
beste
birus batzuek eragindakoekin batu eta osasun sistema kolapsatzera irits ez daitezen, gripearen aurkako txertaketa kanpaina urriaren lehen hamabostaldian aurreratu da. Ángel Gilek azaldu duenez, gripearen eta pneumonia pneumokozikoaren aurkako txertoa hartzea beti da positiboa, baina aurten koronabirusarekin batera jarriko dira, are gehiago.
|
|
|
Endemiko bihurtzen bada, antzeko
|
beste
birus batzuen kontra babestuago egongo gara?
|
|
|
Arrakastatsua izan da, ordea, SARSaren eta MERSaren kontra. Baita RNA genoma duten
|
beste
birus batzuen kontra ere —halakoa da SARS CoV 2a— Munduko hainbat herrialdetan ari dira probatzen, tartean Euskal Herria. Txinan hirugarren faseko proba klinikoak hasi zituzten otsailean.
|
|
|
Badirudi baietz. Alde batetik, baliatzen ari direlako bai
|
beste
birus batzuen kontrako botikak, bai beste koronabirus batzuei buruzko informazioa: SARS —2002 izurritea, Txinakoa— eta MERS —2012koa, Saudi Arabiakoa— Gainera, horiek ikertzen ari ziren talde batzuek, haien ezagutza eta aurreratutako lana baliatuta, ikerketak abiatu dituzte COVID buruz.
|
|
|
" Dentistok baditugu infekzioak saihesteko sistemak pandemia baino lehenagotik,
|
beste
birus batzuk ere badaude eta"
|
|
|
Kontua da sintomak agertzen direnean, bereziki populazio zaurgarri batzuetan, arazo larriak ematen dituela. Hala ere badaude
|
beste
birus batzuk, adibidez espero zena, gripearen birus batzuk (H5N1, H7N7), askoz ere hilgarriagoak direnak. Egia esan, espero zen pandemia gripe batek eragingo zuela, eta birulentoa izango zela.
|
|
|
Bestalde, SARS COV koronabirusa (COVID moduan ezagutzen duguna) detektatzeko PCR probei buruz esan zuen ez dutela balio “gaixotasuna diagnostikatzeko”. Adierazi zuen PCR probek positibo eta negatibo faltsuak ematen dituztela eta gainera,
|
beste
birus batzuk ere detekta ditzaketela SARS COV a direlakoan. PCR probei dagokienez, Albarracinen lana irakurtzea gomendatu zuen.
|
|
2021
|
|
|
Aurretik
|
beste
birus batzuen zabalkundearekin esperientzia izan duten hainbat herrialdek beste hautu bat egin dute, birusa erauztearena, hain zuzen. Herrialde horietan, gaixotasunaren kasu gutxi batzuk topatzerakoan neurri erradikalak hartu dituzte:
|
|
2022
|
|
|
Nola liteke infekzio akutu bat gehiago konpondu gabe egotea? Izan ere,
|
beste
birus batzuekin bezala, zure immunitate sistema gai da infekzioa konpontzeko. Kasu batzuetan, oso gutxitan, hantura koadroa hain larria izan daiteke, non gibela ia erabat suntsitzen baita.
|
|
2023
|
|
|
COVID pandemiak alarmak piztu zituen, baina aurretik —eta ondoren— izan dira
|
beste
birus batzuk: Zika, Ebola, A gripea, hegazti gripea, MERSa...
|