|
2007
|
|
|
• Ikasle kopuruetatik, ikasle euskaldunduetara; emaitzetaz hitz egiten ari naiz, argi eta garbi. Euskaltegietatik igaro diren ikasleak milaka dira, horietatik askok EGA atera arte ibili dira euskaltegian,
|
beste
asko, erdi bidean geratu dira baina euskaraz bizitzeko adina ikasi dute. Beste askok, ordea, hasi bai baina gero bertan behera utzi dute ikas prozesua.
|
|
|
Euskaltegietatik igaro diren ikasleak milaka dira, horietatik askok EGA atera arte ibili dira euskaltegian,
|
beste
asko, erdi bidean geratu dira baina euskaraz bizitzeko adina ikasi dute. Beste askok, ordea, hasi bai baina gero bertan behera utzi dute ikas prozesua.
|
|
2008
|
|
|
Trebakuntzari eta buruz ikasi behar diren jarduerei erantzun egokia emateko, orain arte irtenbide desberdinak eskaini eta erabili dira: ikasliburuez eta jarduera liburuez baliatuz erantzun zaie askotan, eta irakasleak berak prestatutako fitxetako ariketez eta sakontze jarduerez baliatuz eta horiek eginez
|
beste
askotan. Hala ere, baliabide horiek erabiltzeak zailtasun batzuk sortzen ditu:
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, Euskal Herriko Ikastolek aitortu dute euren curriculumak finantzen gainean, berbarako, dituen gabeziak. Eta ez dira salbuespena,
|
beste
askok hori aitortu ez arren.
|
|
|
Nahiz eta bere eragina alor kulturalean, teknologikoan, juridikoan edo
|
beste
askotan azter daitekeen, adostasun zabala dago nagusiki fenomeno ekonomikoa dela adierazteko. Honela, herri mailako edo bertako ekonomiak integratzen ari dira mundu mailako merkatu ekonomia batean (Ekonomia Berria).
|
|
|
Cátedra. 95, 126, 141, 152, 155 italieraren aldeko ahalegin teoriko eta praktikoan bembo gertatu zen,
|
beste
askoren artean, maisu maisua: beMbo, p. (1993 [1525]):
|
|
2011
|
|
|
Zein dira nerabeen aisialdian nagusitzen diren praktikak eta horiek zein hizkuntzatan ematen dira?... Hauek eta
|
beste
asko dira gizartearen maila makroaz hitz egiten dugunean erantzun ditugun galderak.
|
|
|
Zein dira nerabeen aisialdian nagusitzen diren praktikak eta horiek zein hizkuntzatan ematen dira?... Hauek eta
|
beste
asko dira gizartearen maila makroaz hitz egiten dugunean erantzun ditugun galderak. karaz egiten den musikari; zenbat entzuten diren euskal taldeak; zer nolako bultzada ematen zaien talde hauei komunikabideetatik; ezagutzen dituzten talde euskaldunak; kontzertuetako giroaren gaineko usteak;... Esan behar dut, gainera, oso aberatsak iruditu zaizkidala elkarrizketok gaiaren inguruko informazio asko eta interesgarria jasotzeko aukera eman didatelako.
|
|
|
Esan dudan moduan, beraz, testuinguru honetan aztertu behar da hizkuntzaren gaia. Gazte askok euskara familian jaso dute eta
|
beste
askok familiaz gain eskolan ere bai. Haurtzaro guztian euskara izan da askoren hizkuntza eta hala bizi izan dira.
|
|
|
• Azkenik esan gazteen erabilera mailak haurrenarekiko duen aldea nabarmen handitu dela, baina beherantz. Hau da, ume izateari uzten diotenean askok euskara erabiltzen jarraituko dute baina
|
beste
askok ez, bi adin taldeen artean nolabaiteko etena sortuz. Izan ere, adin honetan gazteak zein giza taldetan integratu erabakitzen duen moduan, harreman berri horietan zein hizkuntza erabili ere hautatu egingo du.
|
|
|
2 Eszenarioa aldatu da eta gaztelera, euskara, galegoa eta erromania (erromintxela?) entzutetik,
|
beste
asko entzutera pasa gara. Ezin utzi Juanek (perutarra, 6 urte Bilbon) egiten dituen asoziazio erabat autonomo, txundigarri eta bikain hauek aipatzeke:
|
|
|
Azken urteotan giza mugimendu zein herritar antolatu gabeen eskutik etorri diren hainbat erantzun, ulermen espazial horren beraren emaitza gisa kokatu ditzakegu baita ere:
|
beste
askoren artean, Bilbao World Series zirkuitu urbanoak kalteturiko auzotarren zein Zirkuiturik Ez! plataformaren protestak4 horrela irakurri ditzakegu.
|
|
|
Teresa del Valleri jarraituz14 Bilboko euskaldungoa Shirley eta Edwin Ardenerrek definitutako talde mutu baten gisa kontzeptualizatuz jardungo dugu jarraian. Gure hiriko euskararen historia sozialari begiratuta eta gaur egun errealitate soziolinguistikoa ezagututa, euskaldungoa talde mutu horietako bat(
|
beste
asko bezalaxe: emakumeak, etorkinak, jubilatuak...) bezala ikusteko datu dezente daude.
|
|
|
Euskaldun askok etxean erabili duten euskara Bilbon kalea zapaldu orduko ahaztu egin izan dute, eta
|
beste
askok ahazte hori etxera eraman eta transmisioa eten dute. Zergatik ahazte eta etete hauek?
|
|
|
unibertsitate munduko profesionalek ere, batez ere zabalkunde handixeagoko artikulurik idazterakoan, diglosiaren gure arteko formulazio popular, zabalduenera jotzen dute maiz. Adibide bakar bat erantsiko diogu orain arte esandakoari,
|
beste
askoren erakuskari. honela zioen Jon kortazarrek, hain aspaldi ez dela, Antón Figueroaren 1988ko lan ezagunetik abiatuz diglosiaz eta euskal literaturaz ari zelarik (erdaraz): " pienso que los procesos literarios son históricos, de manera que en una literatura que va poco a poco normalizándose irá limitando los efectos que la diglosia produce dentro de su sistema" (kortazar, 2008). ekuazioa ezin argiagoa da:
|
|
|
normandoen frantses h a ez baina ingeles L a gailendu zen bertan, hudson en arauaren guztiz kontra. eta abar. ez genetically related diglosiazko kasu askorekin betetzen da" arau" hori hain sendo eta hain zabal, eta ez not genetically related direlakoekin: estoniera eta txekoa ez al ditugu aski adibide argiak,
|
beste
askoren erakuskari. Seguru al gaude jiddish hizkuntzaren gainbehera, europako ekialdean, bertako hizkuntza eslavoak (eta, partez, alemana) genetically unrelated zirelako gertatu zela, eta ez hitler en eta Stalin-en eragin extralinguistiko zuzenez?
|
|
|
zehazkiago, goi aldaera garbi hura babesten zutenen kontra. " Diglosiak jota" zeuden katharevousa zale haiek, bere esanean. roidis en 1885eko aipamen satiriko haren haritik, urte hartan bertan, diglosia terminoa teknikoki erabiltzen hasi zen Jean psichari Sorbonako irakasle greko frantziarra42 Bere, eta handik berehala
|
beste
askoren, ekarpen jakintsuek zabalkunde argia izan zuten europako (baita, une batetik aurrera, europaz kanpoko) helenisten eta greziako intelektualen artean. Berehala heldu zitzaion terminoari (eta atxikirik zeraman kontzeptuari) Alemanian (karl krumbacher 1894 eta, bereziki, 1902), Frantzian (pernot 1897, Théodore reinach 1897 eta 1903), ingeles hizkuntzako herrialdeetan (B.
|
|
|
Mikel Zalbide – Diglosiaren purgatorioaz. Teoriatik tiraka familiako beharrak (zaharrak, haur txikiak eta gaixoak zaintzea), bertatik bertarako garraioa eta janari zerbitzuak, kirol antolamenduak eta
|
beste
asko euskaraz moldatu ezinik ez dago. horretarako ez da erdaraz jarduteko baino diru gehiago behar, alde batetik, eta bertako hainbaten diru iturri bihur liteke zerbitzugintza hori. horrek guztiak, jakina, ezinbestekoa bihurtzen du hizkuntza ahula zerbitzu esparru horretan: inor behartu gabe normal normal eratua eta aplikatua. ez dago hori baino konpartimentazio molde osasuntsuagorik, gurea bezalako hiztun elkarte ahulduen kasuan. oso kontuan hartzekoak dira konpartimentazioari eusteko neurriak, orobat, hirigintza alorrean.
|
|
|
bai, nostalgiazko saioa da oraingo hau. Lehen ez (lehen ezer gutxi zuen diglosiak nostalgikotik), baina orain bai. gure (eta
|
beste
askoren) ezaugarri argia izana da diglosia, baina joandako
|
|
|
Bai: diglosiarik gabe gelditu gara ia. gero eta diglosia txikiagoa dugu etxean. garrantzitsua da puntu hori. gotzon garateren 2000ko artikulu zirraragarria, eta haren pareko
|
beste
asko, gogoan hartzen badira aldaketa nabarmena dago hor: 180 graduko aldaketa ere bai, gure artean zenbait urtez entzun eta irakurri diren baieztapen borobilak kontuan izanik. ziaboga horretan bat etorri gara guztiok, antza, oraingoan. poztekoa da hori:
|
|
|
Baiezko biribil gutxi entzun da hemen, zazpi ohargileen artean, puntu honi dagokionez29 Aitzitik ezezko erantzuna eman du zenbait ohargilek, argi eta zorrotz. halakoen ustean gure (eta
|
beste
askoren) ezaugarri argia izana da diglosia, baina joandako kontuak dira horiek. orain ezin da horrelako moldaera soziolinguistikorik eratu. ezinezkoa da hori, gizarte moldaera berriak berekin dituen lehen ez bezalako baldintza ezaugarriengatik. zalantza handiak ditu M. J. Azurmendik, horrela, hemendik aurrerako diglosia egonkorraz: " konpartimentazioa oraindik ere iraunkorra gerta daitekeela, eta gertatu beharrekoa dela ere menpeko hizkuntza mantendu ahal izateko,(...) nire ustez oso zalantzazkoa (da) hemen eta egun(...)".
|
|
|
Arreta Bigarren hezkuntzan jarriko dugu, baina erreferentziak egingo dizkiogu testuinguru orokorrari, baita unibertsitate munduari ere. gure ustez, katalunia eta herrialde katalanak gatazkaren soziolinguistikaren abangoardian egon dira XX. mendeko 20ko eta 30eko urteetan zenbait hezitzailek diskurtso aurre soziolinguistiko berri bat sortu zutenetik. hezitzaile horien adibide esanguratsuak dira Alexandre gal�, Carles Salvador eta delf� dalmau1 gainera, ikuspegi soziolinguistikoaren eklosioa gertatu zenean, rafael Llu� s Ninyoles eta Llu� s V. Aracil soziologo valentziarren irakaspenak hartu ziren abiapuntutzat, haiek hasi baitziren ildo horretan zentratutako hausnarketak egiten. F. Vallverdú eta soziolinguistika lantzen zuten
|
beste
asko ia ia ez ziren urrundu ildo nagusi horretatik, soziolinguistikaren barneko aniztasuna arlo askotan hedatzen joan arren. hala ere, lan honetan ezin ditugu aztertu guztien proposamen teoriko eta ideologikoak, irakaskuntzan ezagutza soziolinguistikoa dibulgatzeko eta lantzeko moduan zentratzeko eskatu baitigute. hain gai zabalaren iruzkin objektibo samar bat egiteko, herrialde katalanetan sozio... Aztertzen ari garen gai honetan, Llu� s V. Aracil irakaslearen 1979ko" educació i sociolingü� stica" lan garrantzitsua hartzen dugu abiapuntu gisa.
|
|
2012
|
|
|
Maiz erdaraz esan bada ere, euskaldun jendeak gogoz saiatu da hori bera erakusten, batez ere XX mendearen bigarren erdialdean. erakusbide hoberena euskaraz bizi nahi izan duenarena da. Sentsibilitate hura idazle, irakasle, hezitzaile, begirale, olerkari, musikari, guraso, antzezle, euskaltzale edota bertsolarien oparia izan da. haiek,
|
beste
askorekin batera, ibili dira euskal opariak egiten nonahi eta nornahiri. konbentzimendu moderno, humanista eta publizitario batekin: euskal zera, euskal sena den aldetik, pertsonengan ondu behar den jarrera multzo bat da, edo disposizio psikikoen bilduma koherente bat, edo sentsibilitate bat... hitz batean, euskal bizi mundu batek emango zuen zera galdu hura.
|
|
|
Baina hau guztia teoria da, eta herrietan ekiteko bost kontzeptu azpimarratu behar lirateke: jendea (gu jendea gara, gu eta
|
beste
asko), espazio publikoa (kalean, eskoletan, jaietan ekin), parte hartzea (ikusleak egile), gozamena (gozatzen duena zaletu egiten da eta kontsumitu egiten du) eta bizipoza (egizu nahi duzulako, ez egin behar delako). aDiBiDe BaT: DuRangOKO zilaR aSTea durangoko plateruena kafe antzokia durangon kultur eskaintza oro har aberastu eta bereziki euskarazko kulturgintza sustatzeko sortu zen 2004an, Berbaro euskara elkartearen bultzadaz eta 900 herritarrek diruekarpena eginda. esan dezagun, beraz, asko laburtuz, 1980ko hamarkadaren amaieran giro politiko gatazkatsu baten erdian botere kontrabotere logika gainditu eta euskararen alde aldarrikapenetik ekintzara pasatu zen mugimendu anitz bat duela sorburu, eta euskal herri osoko mugimendu horrek oro har 1990eko hamarkadaren amaieran profesionalizaziorako eta konpetitibitaterako egin zuen apustuan bete betean egin genuela jauzi:
|
|
|
Euskalgintzaren urtetako lan eta ahaleginak jokaleku ikaragarri bat zabaldu digu, orain arte euskararen gizarte mugimenduak izan ez duena: urtetan sortutako egitura eta egitasmoek
|
beste
askok nahi luketen azpiegitura eskaintzen digute; baina inpresioa dut azken urteetan arlo askotan (ez guztietan) goia jo dugula. Batetik, krisialdiak eraginda eraikitako hainbat azpiegitura galtzen joan gara azken hilabeteetan eta, bestetik, gizarte mugimendu modura izan dugun indarra apaldu egin zaigu (beste hainbat mugimenduri pasa zaion bezala).
|
|
|
Zenbait arnasguneren egoeraren behaketa sidentzial, atsedenleku, bilakatu ditu, bere ondorio guztiekin, herrixka horiek. Mundura konektaturik daude (gogoratu ikertu ditugun lau herrietako ikasleen etxeetan %91k duela Interneterako lotura),
|
beste
asko baino gehiago gainera. Galdeketa egin genuen garai berean, 2011ko maiatzean, EUSTATen arabera, informazioaren gizarteari buruzko inkestan, EAEko %57k zuen Internet, seme alabak dituzten kasuetan %81, 2k; Gipuzkoan %58, 2k orokorrean.
|
|
2013
|
|
|
Bi aukera ditu euskararen munduak: merkatu osorako estrategia, merkatu osoan aritzeko gai diren balioekin, ala segmentu batean fokalizatutako estrategia, bakarrik segmentu horretarako balio duten balioekin. pikoa, adibidez); eta, era berean, ezagutzan erosi duten
|
beste
askok ez dute nahikoa arrazoirik ikusten erabileran ere erosteko, eskolatik kanpo" liberatuta sentitzen direnean" erdararen" hautua" egiten duten hainbat neska mutilek, adibidez, Karlos Gorrindok (2012) Bermeoko kasutik abiatuta nabarmendu duenez.
|
|
|
telebistaren kasuan, batik bat, dagoeneko ezin da hitz egin aurretiko errepertorioari erabilera eremu propioak gehitzeari buruz bakarrik. Hain zuzen, telebistak bere erabilera eremu propioak sortzen ditu, bere jokabide arau linguistiko propioekin;
|
beste
askoren artean, lehiaketak, talk show delakoak, aisialdisaioak, albistegiak, umore saioak eta dokumentalak. Baina telebista askoz ere urrutirago doa; izan ere, esperientzia sozial osoa islatzen duen heinean, telebista bizitzaren beraren eremu konstelazioaren bikoizketa da.
|
|
|
Jardunaldi hura hizkuntzaerabilerarekin era batera edo bestera loturik dauden gaiak aztergai dituzten ikerlari, irakasle eta aditu ugariren bilkura izan zen. Bide horretatik, puntu honetara ekarri nahi genituzke aditu horietako batzuk adierazitako zenbait ideia, gogora ekarriz ideia horiek eta
|
beste
asko zehatzago eta zabalago ezagutzeko aukera emango duen lana argitaratzeko bidean dela: Ikasleak hiztun.
|
|
2014
|
|
|
Nei mutilei bezala hitz eiten badiate ez zait fallo grabea iruitzen. Erabiltzen dutenak enteratu daitezke baino
|
beste
asko ez. (Maider.
|
|
|
Euskaraz ere badakizkigu hainbat esamolde, baina gaztelerazko espresioak oso barneratuak ditugunez, askotan euskarara pasatzen ditugu gaztelera oinarri hartuta. Irainak eta biraoak esateko aldatzen dugu
|
beste
askotan, ia beti. Askoz erosoagoa egiten baitzaigu kodez aldatzea euskaraz esatea baino; alde horretatik hutsune nabarmena dauka euskarak (edo euskaldunok?).
|
|
|
Ia euskaldun guztiok gara elebidunak, geure egunerokoan batzuetan euskaraz dihardugu eta hurrena gazteleraz. Elkarrizketa berean ere tartekatzen ditugu bi hizkuntzak, batzuetan apropos agian, eta
|
beste
askotan, aldiz, ohartu ere egin gabe. Ez gara horren arraroak horregatik, beste leku batzuetan ere gertatzen dira horrelakoak, eta horrek badu bere izena:
|
|
|
Ez hain gazte horiek ere aitona amonen garaian erabiltzen ziren hainbat eta hainbat hitz eta esamolde galdu egin direla diote; eurek jada ez dituztenak erabiltzen. Gurasoek oraindik batzuk mantendu dituztela, baina galtzen ari direla
|
beste
asko eta asko. Hitanoarena afera ere bi belaunaldietan aipatu da.
|
|
2016
|
|
|
Dikotomia ordez gradazio modu bat dago hor, sarri, maiztasunari dagokionez. Hiztun batzuek euskaraz egiten dute nagusiki, eta beste batzuek(
|
beste
askok) erdaraz.
|
|
|
Dikotomia ordez gradazio modu bat dago hor, sarri, maiztasunari dagokionez. Hiztun batzuek euskaraz egiten dute nagusiki, eta beste batzuek(
|
beste
askok) erdaraz. Alde nabarmenak egon litezke, bestetik, aurrerago ikusiko ditugun aldakortasun iturrien arabera.
|
|
|
Beste aditu askok ere antzeko motiboak plazaratu ditu, gertatzen ari dena zergatik gertatzen ari den adierazteko. Azalpen sistematizatu, landu eta adituen artean erabiliena Joshua A. Fishman-ek, 1964 Language Loyalism in the United States famatuan202 eta handik aurrera, language maintenance and language shift izenburupean sorturiko konstruktua dugu203 Han bertan hasita, language shift kontzeptua behin eta berriro jorratua du Fishman-ek, eta bere ondoren
|
beste
askok (tartean Calvin Veltman ek: ikus 1983ko bere Language Shift in the United States erraldoia204).
|
|
2017
|
|
|
labur esan, erabilera ez da bermatzen soil soilik gaitasun linguistikoa lantzen: euskal hiztunek ez dute beti euskaraz egiten, ez dute beti euskaraz egiterik; eta askorentzat euskalduna ez da hizkuntza kategoria hutsa, ez da erabilera edo ohitura linguistikoen deskripzioa. alderantziz izan behar duela pentsatzen dute
|
beste
askok: euskalduna denak euskaraz egingo du. beharra du, araua halakoa da, beraz egin egingo du. baina behar hau ez da linguistikoa, identitarioa da. eta behar identitaorietatik hizkuntza praktiken erregistroetara:
|
|
2018
|
|
|
Bi hitzez, desberdintasunak badirela ezin uka. Bi elementu azaleratuko ditugu hemen(
|
beste
asko ere aipa genitzake): estatutu juridikoa eta hizkuntza politika publikoa.
|
|
|
Gehienentzat, ezezagunekiko harremana neutro edo arazorik gabea izan da, eta
|
beste
askok ustekabe politak jaso dituzte, ez baitzuten espero zenbait pertsonak euskaraz ulertzea edota hitz egitea." Errespetua, edukazioa... askatu beharreko korapiloa"
|
|
|
Eta bigarren etapan sare instituzional zibil publikoaren eta eustazpi instituzional zibilaren arteko jardun konbinatua izan dugu. Erakunde publikoek, gauza batzuetan, beren bideekin landuko dituzte helburuak, eta
|
beste
askotan azpiegitura zibil hauen bidez egikaritu dituzte beren politikak" 9 Horixe gertatu zen Zumaian ere etapa honetan.
|
|
|
Izan ere, kalitate ziurtagiri hori eta
|
beste
asko ematen dituen erakundea, AENOR3, gero eta gehiago erabiltzen ari da Bezero Misteriotsuaren Teknika egiten dituen ebaluazioen parte bezala. Adibidez, aipatu UNE EN 13816 ziurtagiriaz gain, Bezero Misteriotsuaren Teknika erabiltzen da UNE 175001 ziurtagirian (txikizkako merkataritzaren kalitatea), eta UNE 93200 ziurtagirian, erakundeen Zerbitzuen Kartak ziurtatzeko balio duena.
|
|
2019
|
|
|
11 Ikus, adibidez, Nafarroan aspalditik zenbait alderdik zabaldu duen diskurtsoa. horren azken irudikapena 2018ko ekainaren 2an izan zen manifestazioa da. manifestazioaren giroa ikusteko ikus,
|
beste
askoren artean, La Sexta 2018.
|
|
|
Badugu, beraz, zer aztertu, zertaz hausnartu eta eztabaidatu, gure hizkuntzaren etorkizuna, munduko
|
beste
askorena bezala, jokoan dago eta.
|
|
|
Aitzitik, ikuspegi diakronikoago batetik, hitanoak sorreratik gaur arte izandako bilakaera ikertu daiteke, bai funtzio sozialari erreparatuta, bai aldaketa gramatikalari erreparatuta. Azkenik, ikerrildo zeharo interesgarria deritzot hitanoak hedabideetan izan duen eta duen presentzia ikertzea, kuantitatiboki nahiz kualitatiboki; alegia, hitanoa zenbat erabili den eta zer trataera eman zaion aztertzea. horra, bada, hitanoaren ikerketari heltzeko hainbat helduleku,
|
beste
askoren artean. •
|
|
|
...ehenbizikoz hitanoaren presentzia ere kuantifikatu zuen Azpeitian eta usurbilen, behaketa zuzenen bidez (Soziolinguistika klusterra, 2016, 3 or.). 2016an Azpeitiko kaleetan entzundako elkarrizketen% 81,8 euskaraz izan ziren eta elkarrizketa horietatik% 18,1 izan ziren hika, hau da, euskarazko hamar elkarrizketetatik ia bi. hitanozko elkarrizketen barnean, solaskide gehienak toka ari ziren(% 45,1);
|
beste
askok hikaren forma neutroa (toka ala noka den bereizi ezin denean) zerabilten(% 37,4); eta noka izan zen gutxien jasotako forma(% 17,5) (ibid., 36 or). horrez gain, une honetantxe hitanoaren gainean beste ikerketa bat martxan da Azpeitian. Garbiñe Bereziartua eta Beñat Muguruza (2018) ehuko irakasle eta ikertzaileek diagnostikoa egiteko galde sorta bidezko erabilera aitortuak jaso dituzte.
|
|
2020
|
|
|
Hiztunak, hiztuntaldeak eta are hiztun elkarte osoak eleanitz izan litezkeela, eta maiz aski hala direla, gogorarazten digute Gumperzek eta
|
beste
askok.
|
|
2021
|
|
|
Amaitzeko, guztiek euskarari garrantzia ematen diotela esan zuten galdetegietan eta, gehienen kasuan, euskararekin lotzen dituzten hitzek maitasuna adierazten dute. Era berean, bakoitzaren euskararen autopertzepzioari dagokionez, ehunekorik handienak euren euskara jatorra dela uste du,
|
beste
askok zuzena dela eta beste askok polita. Beraz, gehienek beraien euskara adjektibo positiboekin lotzen dute eta hori, noski, onuragarria izan daiteke euskararen erabilerarako ere, izan ere, geroz eta legitimitate handiagoa eman norberaren euskarari, orduan eta gehiago erabiliko dugu.
|
|
|
Amaitzeko, guztiek euskarari garrantzia ematen diotela esan zuten galdetegietan eta, gehienen kasuan, euskararekin lotzen dituzten hitzek maitasuna adierazten dute. Era berean, bakoitzaren euskararen autopertzepzioari dagokionez, ehunekorik handienak euren euskara jatorra dela uste du, beste askok zuzena dela eta
|
beste
askok polita. Beraz, gehienek beraien euskara adjektibo positiboekin lotzen dute eta hori, noski, onuragarria izan daiteke euskararen erabilerarako ere, izan ere, geroz eta legitimitate handiagoa eman norberaren euskarari, orduan eta gehiago erabiliko dugu.
|
|
|
Honela, parte hartzaileen ehunekorik handienak uste du herri euskaldunetan gero eta jende gutxiagok erabiltzen duela euskara, nahiz eta
|
beste
askok aurkakoa ere erakusten duten. Herri erdaldunei dagokienean ere aurkako iritziak daude.
|
|
|
euskara, hizkuntza bezala, gehiago maitatzea. Gainera,
|
beste
asko, beraien belaunaldiak euskararen bizi iraupenerako izango duen arduraz jabetu dira.
|
|
|
Hizkuntza ondarearen ezagutzak, aniztasunaren aberastasunarekin batera, haren galzorirako arriskuak eta mehatxuak ikusarazi dizkigu. Gogoratu behar dugu munduan gehien hitz egiten diren hizkuntzekin batera (txinera, gaztelania, ingelesa, hindia, arabiera eta portugesa), badirela
|
beste
asko hiztun gutxi dituztenak. Munduko hizkuntza gehienak oso egoera zaurgarrian daudela jakin dugu, bereziki 2000 urtearen inguruan argitaratu diren hainbat lani esker.
|
|
2022
|
|
|
Izan ere, hizkuntza ikasteko esperientziaren nolakotasunean eta erabiltzeko aukera izateko hiztuna bizi den lur eremuan dagoen euskal hiztunen ehunekoak eta sare sozialetan parte hartzeko hiztunaren sarbide aukera oso garrantzitsuak dira, batez ere sare sozial horien pisu emozionala handia bada (lagunak, familia...). Hain zuzen ere, euskal hiztun berri asko bikotekidearen familia edo lagun talde euskaldunetan integratu diren arren,
|
beste
askotan ez da horrelakorik gertatzen eta frustrazioa ekar dezake horrek, euren borondatea nolabait ezerezean gelditu delako eta, gainera, gaitasuna berriz murrizten zaielako. Hala ere, euskal hiztunen ehuneko txikia duten eremuetan hiztunek aukerak sortzen dituzte, praktika komunitateak sortuz (berbalaguna, kuadrillategi...).
|
|
|
Azken hau bizitzaren edozein momentutan gertatu daiteke autoreen esanetan. Gainera, egileok ikusi zuten partaide gehienek lagun batzuekin egin zutela muda(% 48,8k) eta
|
beste
askok lankide edo ikaskide batzuekin(% 32,7k), aldiz, familia barruko mudak ez dira horren ohikoak. Horretaz gain, aipagarria da muda gehien herri euskaldunenetan gauzatu direla (biztanleriaren% 70 euskalduna den herrietan) eta, hauen ostean, muda gehien egin dutenak oso herri erdaldunetakoak lirateke (euskaldunak biztanleriaren% 25 baino gutxiago diren herrietakoak).
|
|
|
Askotan aipatu diren beste momentu batzuk euskararekiko kontzientzia hartzerako momentua(% 57,6) eta lagun euskaldunak egiteko momentua(% 48,9) dira. Gainera,
|
beste
askok lana ere aipatu dute(% 33,2k).
|
|
|
Erantzuna ez da ez zuria eta ez beltza. Kasu batzuetan jasotzen dute eskaeraren edo gonbidapenen bat, eta
|
beste
askotan ez. Esaterako, kontratazio publikoetara aurkezten diren edo herritar kontsumitzaileak dituzten enpresek jaso ohi dituzte betekizunak, eskaerak edo kexak.
|
|
2023
|
|
|
ezagutza, motibazioa eta erabilera (Zapata 2007). Orobat,
|
beste
askok motibazioari egiten diote azpimarra, hiru zutabe horietan motibazioa ezagutza eta erabileraren erregaia dela esanez: " motibazioak pertsonen jokaeren norabidea eta intentsitatea markatzen ditu eta energia eskatzen duen aldaketa du helburu" (Olasagarre eta Ramos 2021, 136 or).
|