2004
|
|
Euskal oskolaren baitan,
|
bertan
goxo, bizi da Perurena. Eta ez dauka saltzeko:
|
|
Ostarteak ostarte, ordea, hitzaren argitasuna behar genuke oroz gainetik, eta zalantza handiak ditut nik Ibon Sarasolaren aburu honetan: . Gainera gure hizkuntzaren egoera larriaren errua besteei, kanpokoei boteaz, aitzakia bat ematen diegu euskaldunei beren burua zuritzeko eta
|
bertan
goxo egiteko. Auzi honetan errua batez ere euskaldunena dela, euskara bazterreratua, marjinatua dagoela, baina batez ere euskaldunek marjinatua dagoela ikustaraztea da kinka larri hone tatik ateratzeko biderik zuzenena?. 103
|
2008
|
|
Harako ardien ipuinean bezalatsu:
|
bertan
goxo, bertan goxo. Ez dauka jatorrizko euskal naziotasunaren izaera berreskuratu beharrik; horrela, salbuetsita dago euskal hizkuntzaren, kulturaren eta historiaren arabera jokatzetik.
|
|
Harako ardien ipuinean bezalatsu: bertan goxo,
|
bertan
goxo. Ez dauka jatorrizko euskal naziotasunaren izaera berreskuratu beharrik; horrela, salbuetsita dago euskal hizkuntzaren, kulturaren eta historiaren arabera jokatzetik.
|
|
Euskara, hain zuzen. Iberiar Penintsulara etorri zen eta
|
bertan
goxo egin zuen Tubalek. Hori gertatu zen uholde handia baino 142 urte geroago, K.a. 2163 urtean, betiere liburu zaharraren esanei kasu eginez.
|
2009
|
|
Zergatik ez du ezer egin orain arte? Zergatik eseri da,
|
bertan
goxo, alarma guztiak piztu diren arte. Baina orain, alarmak piztuta begi aurrean izanda ere, zergatik ezin du ezer egin?
|
|
...bi n, bikotea bolada eder bat igarotzen ari dela, besteari egia esateko zinak Florari aitorraraziko dio biok bakarrik egin zuten bidaia ofizialki zoragarri batean, Italian, autobusean zihoazela, zutik, gizonak Florari Malatestako gazteluaz azalpen historiko jantzi bezain luzeak ematen zizkion bitartean, italiar bat Florarengana atzetik hurbildu eta zakila ipurdian itsatsi ziola, eta Florak gustura
|
bertan
goxo utzi.
|
|
Erabakigarria omen da heldutasunera bidean titi ona eta gaiztoa bat eta bera direla egiaztatzea, tentuz ibili behar dela titiekin, titiak ez duela bihotzik. Errapez bete zaigu mundua, eta mundua alde batetik bestera ziztu bizian zeharkatzen dute, langileari
|
bertan
goxo egitea eragotziz.
|
|
Arima kolonizaturik ez duen euskalduna, berriz,
|
bertan
goxo gelditu eta desagertu egiten da. Gure herriko batek kalean jotzen du kanpaia, aski maiz, gaztea izaki, eta ikusleak eta animatzaileak inguratzen gatzaizkio.
|
2010
|
|
zer eskubide daukat nik neure zoriontasun uhartetxoa eraikitzeko, inguruan nire lagunak espetxea eta injustizia jasaten ari direnean? Ez al da burges koxkorren jokabide koldarra, bere sentimenduen sutondo epelean
|
bertan
goxo egitea, aldameneko miseriei ez ikusia eginda?
|
2011
|
|
Orduantxe hartuko nian, mojitoa? gustura, baina... ez altxatzeagatik,
|
bertan
goxo ni.
|
|
Hizkuntza bera garrantzizko elementua da Kalabaza tripontzia n. Landareek hitz egiten ikasiko dute,, aurrean goxo, aurrean goxo?, ardiek ez ditzaten jan; eta ardiak eurak hizkuntzari esker elikatu ahal izango dira gero: . Bertan goxo,
|
bertan
goxo?. Lamiei ere hitz egiteko gaitasuna emango zaie, eta ondoren gizakiei, eta gizakiak ekarriko du gezurra.
|
|
Bankuko aitona amonak
|
bertan
goxo zeuden eserita. Ez zion inporta, makina bat jende zegoen begira egoteko.
|
|
Etsiak jota geunden denok. Baina on Belisariok eta biok bagenekien aurre egin behar zitzaiola inertzia gaizto hari, errazena
|
bertan
goxo egitea zela?
|
2012
|
|
Hala egiten ez bada, hesteetan libre geratu diren zizareak handik atera eta larruazal azpira migratzen dute, batez ere oinetara. Leku bila dabiltza, leku eta bikote bila txoko bat aurkitu eta
|
bertan
goxo geratzeko. Arrak emea ernaltzen duenean, hil egiten da, inguruak xurgatu egiten du eta emea bakarrik geratzen da:
|
|
Dena alferrik! Argia ez dago
|
bertan
goxo, eta gu, ilunpean, ez gaude ez bertan eta ez goxo ere.
|
|
–Eta hemen hilko gara,
|
bertan
goxo, deskuidatuz gero...
|
|
–Niri bai, ba. Ez bazaude
|
bertan
goxo, nola egingo duzu azken bidaia luze eta neketsu hori?
|
2014
|
|
Alferkeria, hasteko, nor bere lekutik altxatu eta martxan jartzearen kontrako erreakzio moduko bat; horrekin batera, jakin min eza: bestearen berri ikasteko nagikeria, hurkoarekiko interesik eza eta enpatia falta; horren atzean, konformidade laxo bat,
|
bertan
goxo geratu nahi duenaren inertzia, gauza hoberik bilatzeko eta are desiratzeko ezgauza. Eta zerrendatxo hau nolabait ixteko, nahi beste luza genezake baina, kontserbadurismorako joera nabarmena, maila ideologikoan bezala psikologikoan, agian nortasunaren beste gabezia sakonago batzuk ezkutatzearren.
|
|
Geroztik, jirabira asko eman dituzte planetek beren orbitan, ostia asko jaso ditu IƱakik bere atzera aurreretan, ez
|
bertan
goxo egiteraino, baina bai gauzei beste patxada batekin begiratzeko lain. Gurasoen izaera edo egonera hura, agintearen eta legearen aurreko konformismoa ez, beste zer edo zer zela ulertu du, urteen joanean:
|
2015
|
|
Zure ez da hobea?. . Orduan
|
bertan
goxo egingo dugu. Ez gara borrokatuko zenduen etzanera erosoaren kontra?
|
|
Gizon horietako bat bihurtu da Gabriel azkenean: benetako ahalegin handirik gabe lortu duen arrakasta profesional eta sozial ertainarekin
|
bertan
goxo geratu eta dekadentziaren zain geratzen direnetakoa. Besteengan auto errealizazio eta satisfazio burges itxura proiektatu nahiko du, baina bere mediokritate zulotik irteten uzten ez dion alferkeriak edo koldarkeriak menderatuta bizi da egiaz.
|
|
Baina zerbait falta zaio istorioari, punch apur bat, dena oso normala da, andrea ere ez da hain misteriotsua, itxura normal normala du, banala, ezin eskarnioa gehiegi luzatu. Araka dezagun apur bat gehiago, pulitzerra ez diote
|
bertan
goxo gelditzen denari ematen, edo bai. Eta bat batean, bingo, bilatzen ari zena, zer eta alaba sekretu bat.
|
|
Nitasunaren literatura: autobiografia, egunerokoak, oroitzapenak, aitorkizunak... egotismoaren gela itxi eta itsua, lehendik ere bisitatu izan dudana, eta horrexek ematen dit beldurra; ez lehendik landutako ildo batera itzultzeak, ezpada egozentrismoaren erresuman
|
bertan
goxo egiteak. Fikzioak gogaitu samarra nauka aspaldion, aitortu dudanez, baina hortik ihesi ez nuke erori nahi neure buruaren aipatze apaintze obsesibo batean.
|
2016
|
|
Denbora pasatu eta gero, gauzak nola joan ziren eta gerra nork irabazi zuen jakinda, erraza da edonorentzat zuzenak eta okerrak bereizten, dominak eta erantzukizunak banatzen. Garaian garaiko erabakiak hartu behar ziren, ordea, momentuko beroan eta noraezean, eta ez dezala inork pentsa Vichyko faxista frantsesak zuritzen eta desenkusatzen ari garenik, inondik ere, ezpada azken orduko salatzaileak salatzen, etxean
|
bertan
goxo egon ondoren betidaniko erresistente bihurtu zirenak eta geroztiko aldaketa guztietan garailearen saldora eta bandora azkar asko biltzen direnak. Hala ere, gure jardun honek ez du ez historialariaren datu ekarpenik, ez soziologoaren analisi zorrotzik; aitzitik, berritsu baten alferrikako kalakaren itxura ari da hartzen eta, honenbestez, Garonaren ibai ahoaren inguruan dabilkeen itsaspeko alemaniarra bagina bezala, mugi dezagun periskopioa eta zuzen dezagun bertako euskaldunengana, zer plan duten, zer asmo, zer kezka.
|
2017
|
|
Ikusiko zenuen nolako nahaste borrastean bizi naizen. Ez ordea,
|
bertan
goxo eta egonean nagoelako, ez. Aurre egiten diet gogakun eta burutazio hauei, gogor egin ere, eta ez dakit gogorregi ere ez ote naizen batzuetan.
|
|
Sugea esan dizut. Sugandila gehiago ematen du ikusi batera, bere isatsaz gora eta behera, arin arin dantzari edo eguteran
|
bertan
goxo; baina sugandila koxkor jostari horiek ez bezala, pozoia du honek miztoan, edena gorputzean. Eta txikia izatea ez du barkagarri, ez pozoiaren aringarri; izan ere, badakizu mila aldiz arriskutsuagoak direla sugegorri txikiak ziraun itsu, baldar luzeak baino.
|
2018
|
|
Kontserbadoreagoak ziren, hortaz, bideari lotuagoak ikasleak,
|
bertan
goxo segitzeko aukera izango zutelakoan oraindik. Inuxenteagoak esan genezake, Miren bera barne.
|
|
Ondoren, Mirenen lan bizitza kontua hartuko balu bezala eta gardentasuna itxuratu nahian, jakinarazi zion eskaintzak bazuela desabantailarik, eta argi utzi zuen guztiz garbia izan nahi zuela hasieratik. Esan zion ordainduko ziotela noski, epaile lanaren truk, bidaliko zizkiola emailez baldintza guztiak xehe xehe nahi izanez gero edo interes apur bat behintzat izanez gero, baina, noski, argi izan behar zuela, onartzekotan, ezin izango zuela lan propiorik aurkeztu, nahiz eta Miren bera artista gaztea izan, freskoa, poltronarik gabea, eta ondorioz betiko
|
bertan
goxo geratzeko arrisku handirik gabea; horregatik ei zen hain erabaki aproposa eta salomonikoa Miren aukeratzea epaimahaikide, berak baino ibilbide luzeagoa egina zuten beste biekin batera.
|
|
Eta rocka ere aldaketa da, edo aldaketa zen, edo izan zukeen, behintzat. Ez konformatzea,
|
bertan
goxo ez egitea. Teenage Fanclub horixe da, garai batean kanta erdi baterako emango ez zukeen lelo horretantxe babestea, burbuila batean bezala, umetoki epel batean bezala, eta hortik atera gabe irautea.
|
2019
|
|
Izan ere, gizadia ez da natur espezie soil bat: haren xedea ez da espezieak irautea; haren proiektua ez da
|
bertan
goxo egitea: bere burua gainditzera jotzen du.
|
|
Atea zabalik utzi eta gau ilunean kanpoko euripean itxaron arratoia irten arte? Eta
|
bertan
goxo geratzea erabakitzen badu?
|
|
...uskalgintzak garbi ikusi zuela datu horietan jokatzen zela benetako partida, eta, nahiz eta jasoko genuen errealitatearen argazkia ez izan guk nahiko genukeena bezalakoa, eta normalizazio prozesuaren aurkakoek datu horiek manipulatu eta gure aurka erabiltzeko arriskua ere egon, lehentasuna eman zitzaion ahalik eta diagnostikorik zehatzena egiteari ezagutzaren datuek eman zezaketen irudi erosoagoan
|
bertan
goxo egin gabe. Batzuei, agian, guztiz begi bistakoa irudituko zaie esan berri dudana, baina ez da horrela; ezta gutxiagorik ere.
|
|
goi mailako erakundeetatik hasi eta elkarte txikieneraino. Kontziente naiz oso, galgak eta oztopoak ez zaizkigula faltako, arrisku eta desafio handiak ditugula aurrean, eta ez direla gutxi izango, nonahi, aurka egin edo inertzien erosotasunean
|
bertan
goxo egin nahiko dutenak. Baina euskara bultzatzeko prest gaudenok ilusioz, enpatiaz eta irekitasun bezainbat determinazioz jokatzen badugu, hemendik urte batzuetara beste maila batean egon gaitezke.
|
|
Gerraren afera azeria botatzea bezalaxe zela uste zuten gizon trauskil haiek trebatzeko helburuz gurera iritsiak. Herriz herri zebiltzanan, baina bi neska haiek
|
bertan
goxo egin zinaten gure artean?.
|
|
Ordura arte kaiolan egon edo hegaldatzearen artean erabaki behar zuen, hots, segurantza eta askatasunaren artean; nahiz eta askatasunak, gaur egun, prezio handiegia izan. Baina lehengo hausnarketen harira, orain badu, lehen ez bezala,
|
bertan
goxo aukeratzeko nahikoa arrazoi.
|
2020
|
|
Zoriontsu izan nahi dute istorio hauetako protagonistek, baina badakite zoriona ez dela iragarkietako zelofanetan bildutako opari hori; are, susmatzen dute, ahaleginduagatik ere, ez zaiela trukean etorriko betiereko paradisurik. Baina ezin
|
bertan
goxo geratu, ezin etsi...
|
2021
|
|
Aldapa ohi baino luzeagoa izatea desiratu nuen behingoz, denbora gehiagoan geratzeko
|
bertan
goxo. Alferrik.
|
2023
|
|
eta
|
bertan
goxo geratu da,
|