|
2006
|
|
|
Nekazaritza oso primitiboa da eta fruitu bilketarekin osatzen da. Erlijioa berezia da,
|
bertako
sinesmenak (ez erromatarra) nagusi dira. Azkenik, matriarkatua ere aipatu izan da, baina gaur egun ez da onartzen, eta beste ezaugarriak ere, zalantzan daude.
|
|
2016
|
|
|
Nahiz eta pagano idolotzat hartu, ardatz zintzoa galdu zuen gizarte fededunak ez zion inolako garrantzirik ematen, ihauteria zelako eta haien gogo bihotzetan horren gainetik beti jainkoa zutelako. Olentzerorekin berdintsu gertatzen zitzaien eta erlijioak mendez mende errekuperaturiko
|
bertako
sinismenak haienak egiten zituzten, funtsak apaindurari eta animazioari lekua utzirik.
|
|
2021
|
|
|
Ezertaz ohartzen ez denaren gisako epaia eman arren133, geroago, aurpegi estalkia kendurik, Mendiolako Arnoldo bezain kristau eta
|
bertako
sinesmen zaharrekiko etoi agertuko du bere burua," Prankotarraren alde!" (41 or.) erabakiko lukeela esan ondoren. Izan ere, Portunen" iraina" 134, frankoaren aurka bainoago," neure Jaun Jesukristo, Jaungoiko egiazko bakarra" delakoaren kontra izan zen, haren ustez.
|
|
|
48 Oso da interesgarria lauburuaren erdigunean ere ikusten den gurutzeari oraindik kristautzeke zegoen Auñemendiko saltusean eman nahi izango zaion funtzio sinbolikoa,
|
bertako
sinesmen zaharren aienatzea ekarriko baitu erlijio berriaren kristautasunaren ikur honek. Horrela, nonbait bertako erlijio zaharra sinbolizatzen zuten laminen espiritu gaiztoen kontra borrokatzeko euskaldunek erremediorik ez zutenean(" gizonik indartsuenak adore baga geldituten ei ziran lamiñak ikustean bakarrik, eta ez ei zan iñor azartuten euren kontra il edo bizi jokatutera" [Agirre 1898:
|
|
|
Hain zuzen ere, Agirrek Auñemendiko gatazka guztiaren iturburutzat aurkeztu zuen gertakari anekdotikoren unean85 koherentzia berarekin jokatzen segitu zuen Portunek espia hutsa izan zitekeen Adalbaldo frankoari honako hau aurpegiratu zionean: " Zein zara zu emen niri esondeak [aholkuak] emoteko?" (58 or.). Eta are koherenteago jokatu zuen honelako baieztapena jaurti zionean
|
bertako
sinismenak egiazkoa omen zen erlijio berri batez ordezkatzera etorri zenari:
|
|
|
Agerikoa da Agirreren hautua: hark jakintzat eta onetsitzat du kristau erlijioa dela egiazkoa eta egiazko bakarra, eta, ondorioz, berak, Adalbaldok eta edozein kristauk eskubidea dutela
|
bertako
sinismenak gezurra direla esateko eta predikatzeko86 Haren ustez, hori aldarrikatzea ezin zen inondik ere irain izan87; alderantzizko aldarrikapena Portunek dagiena, ordea, bai, irain nabarmena.
|
|
|
Harrigarriena narratzailearen ikuspuntuaren enpatia asimetria da. Hori dela eta, kanpotar kristaua irainduta sentitu omen zen Portunek esandakoagatik, baina Portunek ez omen zuen erdeinua sentitzeko eskubiderik izan bere betiko eta
|
bertako
sinesmen zaharrak animistak, panteistak, politeistak edo zirenak zirelakoak hankaz gora botatzen zituen baieztapena entzun zuenean, hots," Jesukristo da Jaungoiko egiazko bakarra..." (58 or.).
|