|
2000
|
|
|
Txosten honek Euskal Autonomia Erkidegoko gizarte zerbitzuen egungo egoera deskribatzen du. Bildutako datuak 1998.urte bukaera eta 1999.aren hasieran jasotakoak dira eta, azterketa egiteko metodologiari dagokionez,
|
bertako
langileek zerbitzuari buruz duten ikuspegia hartu da informazio iturri gisa. Zortzi kapitulutan banaturik, txostenak aztertzen ditu zerbitzu hauen helburu eta funtzioak, zerbitzu hauek mantentzeko dauden baliabideak (langileen plantila, profesionalen heziketa maila, eta baliabide materialak, besteak beste) eta zerbitzu hauek burututako jarduerak.
|
|
2001
|
|
|
Horixe da hainbat adituk egiten duten galdera? Eta, batez ere,
|
bertako
langileek, gaur egun 11.000 dira. Izan ere, ez da batere erraza Iberdrolarekin zer gertatuko den jakitea.
|
|
|
Industriaren eraginez ibaiko ur kalitateak behera egin du. Industriako isurketei
|
bertako
langileen hiri hondakinak ere gehitu behar dizkiogu. Bertan nahasten dira hondakin organiko eta.
|
|
|
Munduko bost kontinenteetan zehar bidaiatzen duenak edozein tokitan aurkituko ditu Euskal Herriko trenak eta autobusak, euskal izenekin, duten kalitateagatik hain ezagunak diren Gipuzkoako CAF eta Irizar enpresek eginak baitira. Horrela, enpresa horiek eta
|
bertako
langileak euskal herriko teknologia gorenaren eta kalitate profesionalaren ordezkari paregabeak dira.
|
|
2002
|
|
|
Alde batetik, antolaketaren inguruan, profesionalagoak direla esan liteke; hau da, borondatezko lanean oianarritzen diren arren, beharrezkotzat jotzen dute formakuntza. Hori dela eta, ikastaroak antolatzen dituzte
|
bertako
langileek gutxieneko jakinkizunak ikas ditzaten. Halaber, irrati batzuetan, langileak, liberatuak?
|
|
2003
|
|
|
Animikoki ondo dagoela esan digu, baina baita oso haserre eta bere onetik aterata ere. Izan ere," Euskaldunon Egunkaria" ren itxierak,
|
bertako
langileez gain, jende ugari kaltetu du: harpidedunak eta irakurleak komunikabide hori gabe geratu dira eta herri honetako enpresa eta eragileek komunikabide bat gutxiago dute euren ekimenen berri emateko.
|
|
|
Zentroaren barne jardunbideari buruzko arauak errespetatu eta bete behar dituzte, eta,
|
bertako
langileek, euren eginkizunetan lege bidez aritzen direnean, gida-lerroak edo jarraibideak ematen badizkiete, adingabeek horiek ere errespetatu eta bete behar dituzte.
|
|
|
Lehenago ikusi dugu, 1982ko kronikek emandako jai irudiak UEUko zenbait kideren artean sortutako kezka. Horren ondorioz, 1983ko martxoan, bulego berria prestatu zenean, bi aholku eman zizkieten
|
bertako
langileei, UEUn egiten zena ondo adieraztea, festa giroa bakarrik ez islatzea eta sail bakoitzari bereziki egun bat eskaintzea. Prentsa bulegoko kideak ez ziren edonor, hurrengo urteetako beraien ibilbideei erreparatuz gero:
|
|
|
UEUn protesta oharra idatzi zen eta honako hau plazaratu zen: ETAko bi kide horien aurkako epaiketa Euskal Herri zapalduaren aurka zihoala; izan ere, Euskal Herriak zapalkuntza gogorra jasaten zuen, nazio izateari, ekonomiari eta kulturari zegokienez, baita
|
bertako
langileek ere. Horren guztiaren ondorioz, eta parte hartzaileen onespenarekin, Euskal Unibertsitatea itxi egin zen (epaiketa abuztuaren 28an hasi zen eta UEU, berez, 29an bukatzen zen) eta «nor bere lan lekura itzultzea» erabaki zen.
|
|
|
Osasun arloko eskumenak eskualdatu ondoren, erkidego batzuek arautu dituzte analisien prozesu osoan bete beharreko baldintzak, baina gehienek ez. Horrek inguruabar bitxiak sortzen ditu, hala nola Alcalá de Henareseko (Madril) laborategi batek Guadalajarako zentro batek hainbat eskakizun izan ditzakeela,
|
bertako
langileen titulaziotik hasita. “Baldintzen jarraipenean gertatutako aldaketak emaitzetan akatsak eragin ditzake, eta akats horiek, lehenik eta behin, gaixoaren alferrikako alarma eragin dezakete, eta, larriagoa dena, okerreko diagnostiko eta tratamenduak, edo gaixotasun bat eragiten duten anomaliak garaiz ez hautematea, horrelakorik egin behar ez dutenean”, dio Alfonso Santa Maríak.
|
|
|
Informazioarekin batera mirespena eragin behar zaio irakurleari, datuekin batera jakinduria pixka bat, gertaerekin batera emozioa ere haren bihotzean itsatsi. Egunkari bat
|
bertako
langileek antolatutako mundu bat da, eta irakurleak leku bat aurkitu behar du mundu horretan, leku atsegina, zirraragarria, egunero zerbait aberasgarria eskainiko dion mundua. Ikus entzunezkoen ondoan hedabide isila da egunkaria, isilik barneratzen dena, lagunartean hitz egiteko gero eta gutxiago balio duena; gero eta gehiago telebistan ikusitakoaz mintzo gara, beraz, egunkarien zeregina mamia osatzea da, pisua eranstea arinkeriaz betetako ikuspegiari.
|
|
|
Euskaraz mintzatu zait, uste dut liburu batzuk ekarri dituela. Egun batzuk geroago abokatu bat etorri da, bata zuriz,
|
bertako
langileak ez direnek daukaten debekuari burla eginda.
|
|
2004
|
|
|
Dena, berezko eta funtsezko eskubide dena. Nork ez ditu gogoan Egunkaria eta
|
bertako
langile eta babesleak?
|
|
|
Ekainaren 20an lehen aldiz argitaratu zen Berria egunkaria izan da aurtengo Merezimenduzko Argia Saria jaso duena. Otsailaren 20an Juan del Olmo epailearen aginduz Euskaldunon Egunkaria itxi zutenetik lan handia egin dute
|
bertako
langileek. Martxelo Otamendik, Euskaldunon Egunkariaren zuzendari ohiak eta Berriaren zuzendariak trebetasun eta azkartasunez itxieraren hurrengo egunean Egunero argitaratu zela aipatzen du.
|
|
|
Prozesu horiek, Arrasateko Kooperatiba Esperientziak azken40 urteotan ibilitako bideekin alderatuz, zidor desberdinetatik jo dute.Gainera, filial horiek zailtasun gehitu bat dute: ez dira sortu
|
bertako
langileen iniziatibek bultzatuta.
|
|
|
Kooperatiba barneko kide bakoitzak duen bere bazkide izaera une baterako utziz, euretako bakoitza
|
bertako
langile bat, hots, bere lana ekartzen duen pertsona delagertatzen zaigu. Bazkideen ikuspuntutik denok gaude ordezkatuak KontseiluErrektorean baina hori besterik ez balego, benetan txikia izango litzateke gure partaidetza entrepresan, arazo arruntei dagokienez, behinik behin.
|
|
|
“Paperen eta elgorriaren familiakoa da, eta kutsadura iturria Borneoko basoetan bizi ziren saguzarretan du, uhartea suntsitu zuten sute izugarriek eremutik bota baino lehen”, adierazi zuen Vincent Deubel doktoreak, Pasteur Institutuko birus infekzio berrien biologiako unitatekoak, eta hark zuzendu zituen ikerketa horiek. Ugaztunak ondoko Tioman uhartean babestu ziren, eta zerri haztegiak eta
|
bertako
langileak kutsatu zituzten gernuaren eta listuaren bidez. Birusa odol hodietako paretetako zeluletan babesten da eta ehun guztiak, gibela, birikak eta garuna kutsatzen ditu. Pasteur Institutuko, Insermeko eta Kuala Lumpurreko (Malaysia) Medikuntza Fakultateko ikertzaileek berehala aurkitu zuten animalia eredu bat:
|
|
|
Ikus entzunezkoen industriak, eta
|
bertako
langileek, ekoizle, zuzendari, gidoigile, antzezle, teknikariek, Espainiako legedian, erakundeetan, merkatuan eta errefe rentziamunduan bizi dugu gure ogibidea. Industria horren gunea eta irudia proiektatzen duen foko nagusia Madril da.
|
|
2005
|
|
|
Alemania 35 orduko asteko lanaldiaren aitzindaria izan zen, 80ko hamarkadan bere ezarpena lortu eta berehala zabaldu baitzen Europara. Orain, ordea, multinazional eta patronalen erasoa jasaten ere aitzindari da,
|
bertako
langileei 40 orduko lanaldia ezarri nahi dietelako inolako soldata igoerarik gabe. Esate baterako, Renania Westfalia Iparraldeko bi industria lantegitan, langileek eta IG Metall sindikatu alemaniar indartsuak 40 orduko lanaldia (Alemaniako batezbestekoa 37,7 ordukoa da) adostu dute lanpostua salbatzeko bide bakarra izan omen da soldatarik igo gabe.
|
|
|
Ikastetxearen organigrama irudikatzen duen grafikoak erakusten digu ikastetxearen egitura zein den eta
|
bertako
langileek nola banatzen dituzten betebeharrak.Betebehar horiek egitura formal batean ezarrita daude, eta bere barne hartzen dituzuzendaritza organoak, partaidetza organoak eta koordinazio pedagogikokoak, beheko grafikoan ageri den bezala. (Martin Bris, 1996: 119)
|
|
|
Eskandaluak negozioa hondatuko zuen, jendeak ez zuen bazkaltzera joan nahiko bezeroak garbitzen zituzten jatetxe batera; gainera, irekitzekotan ere ez nekien langileek zer egin nahiko zuten. Monikak esana zidan etorriko zela; Itziarrek ziurrenik ez zuen ezer jakin nahiko jatetxeaz edo
|
bertako
langileez; Mateok, auskalo zer egingo zuen Mateok...
|
|
2006
|
|
|
Lan erritmoaren eraginez, astirik izan ez delako erabat adostu gabe zegoen funtzionamenduan lan egiteko jarri duten borondatea jarri izana, eta lortu duguna lortu izana, balio handiko jendea dugulako izan da. Eta gure proiektua gurea delako ere bai, eta norbanakoaren aurretik jartzen dutelako elkartearen proiektua
|
bertako
langileek.
|
|
|
Bakearen aldeko mugimenduak 140 langile ditu, Madrilgo egoitzetan lan egiten dutenak eta atzerriratuta daudenak kontuan hartuta. Gainera, misio bakoitzean
|
bertako
langileek lan egiten dute eta tokiko beste erakunde batzuekin ere lankidetzan aritzen dira. Horiekin batera, Bakearen aldeko Mugimenduak ere 250 boluntario inguru ditu.
|
|
|
Judua ez zegoen han, Ameriketara joana baitzen gerra aurretik. Deabru naziak hitz eginen zuen
|
bertako
langileekin. Guk soldadu alemanen itxurak besterik ez genuen egin behar.
|
|
|
Zintzoak izan gutxi batzuk aberats eta ondo bizitzeko muntatutako sistema oligarkiko tirano honen aurrean? Zintzoak izan eta kanpoko herri txiroen goseak eta
|
bertako
langile zapalduen lanak elikatutako sistema" demokratiko" itxurako honi gure onespena eskaini. Zintzoak izan, beraz, eta gizarteak markatutako bideak segi gainerakoak galarazita daudela onartuz?
|
|
2007
|
|
|
Lehenago ere hainbat esperientzia batzuk izan baziren ere, arlo hori iraunkortu da azken urte hauetan, euskararen presentzia jendarteko zenbait alorretan hedatu arau. Hala nola, 2002tik Euskal Konfederazioak Herriko Etxeei proposaturiko hitzarmenaren ildotik euskararen presentzia bermatzen hasi da herri administrazioan eta ondorioz
|
bertako
langileen formakuntza garatzen. Gisa berean duela 2 urte Departamenduko agintariek euskara ikasteko parada (parte batez lan denboran eta dohainik) eman diote beren langileei.
|
|
|
Hala nola, 2002tik Euskal Konfederazioak Herriko Etxeei proposaturiko hitzarmenaren ildotik euskararen presentzia bermatzen hasi da herri administrazioan eta ondorioz
|
bertako
langileen formakuntza garatzen. Gisa berean duela 2 urte Departamenduko agintariek euskara ikasteko parada (parte batez lan denboran eta dohainik) eman diote beren langileei.
|
|
|
Artikulu honek aipatu arrazoiak badirela ulertuko da, enpresaburuak hartutako neurriak lagungarri direnean, neurri ekonomikoak proposatu badira, enpresaren egoera ekonomiko negatiboa gainditzeko, eta, teknika, antolaketa edo ekoizpen neurriak proposatu badira, etorkizunean enpresaren eta
|
bertako
langileen enpleguaren bideragarritasuna bermatzeko, baliabideen antolaketa egokiagoan oinarrituta.
|
|
|
Langile klase berria
|
bertako
langile eta kanpoko emigranteekin osatu zen.5 Langileriaren eraldaketa horretan batzuetan gertatu zen militante politiko eta sindikalista historikoek zubi lana egin zutela lan merkatuan sartu berriak zirenekin. Baita ere oso kontuan izan behar da eliza barruan ematen ari ziren aldaketa batzuk onuragarriak izan zirela langile berriak gatazketan bideratzeko orduan, hain zuzen ere eliza talde batzuk auzi sozialaz ardura zuzena hartuz joan ziren heinean.
|
|
2008
|
|
|
Nafarroan badago kasu bakanen bat, baina datu ofizialik ez. Izan ere, Hezkuntza Sailak ez dauka momentuz ikas komunitatea sustatzeko asmorik,
|
bertako
langile batzuek horretan buru belarri diharduten arren, agintariak konbentzitu nahian.
|
|
|
Kotoi sailetako jabeak,
|
bertako
langileen jabe ere baziren. Esklaboaldia amaitu arren, heldu nahiz gazte, esku-lan merkea ziren; eta goizetik gauera eragiten zieten lan.
|
|
|
Oro har, bisitatutako gainerako artxibo guztietan harrera ona jaso dut
|
bertako
langile eta arduradunen aldetik: Bizkaiko Foru Aldundiko Artxibategian, Mitxelenako Fondo Gordeen Gelan, Madrileko. Real Academia de la Historia, ren artxibategian eta Madrileko. Archivo Histórico Nacional, ean.
|
|
|
– Arrisku handiegia hartzen dute langileek jardueran(
|
bertako
langile, jabe eta diruezarle baitira) 30.
|
|
|
Sinpleenek alarma gailu bat izaten dute, zentralera seinale bat igortzen duena. Hortik aurrera, prozedura bat aktibatzen da, eta, horren bidez, segurtasun publikoko kidegoei abisua ematen zaie, edo larrialdi abisuari erantzuten zaio enpresako
|
bertako
langileekin. Modalitate hau, alderdirik sinpleenean, 500 eurotik 600 eurora bitartekoa da.
|
|
|
Fundazio honetako presidente izateak sekulako esfortzua eskatzen du, ilusioa ere behar beharrezkoa da, eta horrez gain, sekulako eskuzabaltasuna ere behar da, hemen dirua baino gauza garrantzitsuagoak daudelako. Ordu asko eskatzen dizkit, baina oso gustura nago; gainera,
|
bertako
langileak oso pertsona onak dira, eta horrela guztia errazagoa da.
|
|
|
hiru mila dolar billete handi eta berritan. Eta banketxera ailegatu eta
|
bertako
langileek banan banan gure dolarrak zenbatzen zituzten bitartean, gu iji eta aja, irribarreak eta urduritasuna ezkutatu ezinik, Dragon Khan ospetsura igotzeko sarrerak erosten bageunde bezala.
|
|
|
Eta hotela hobea zela ohartu ostean, beste xehetasun bati ere erreparatu genion:
|
bertako
langileek, Chongqingekoek ez bezala, ez zigutela irribarre ziztrin bat ere eskaintzen. Tratua askoz ere hotzagoa zen, turisten bisitez kokoteraino baleude bezala.
|
|
|
Otsailaren 21ean, Andoaingo Martin Ugalde Parkean Euskaldunon Egunkaria itxiaren eta auzipetuen alde egindako elkarretaratzearen biharamunean, Miren Azkaratek Euskadi Irratian adierazi zuen Berria egunkaria ez zela zabala eta ez zuela sorrera modu egokienean izan. Egun gutxira, estrategia adostu baten bigarren katebegiaren antzera, Patxi Baztarrikak, artikulu gogor eta bete bezain zintzoan (barrengoa azaleratzearen zentzuan), lehenik egunkari itxiari eta
|
bertako
langile eta auzipetuei elkartasun osoa adierazi zien; bigarren, igitaiaren kolpe motz eta lerroaren antzera," bereziki urruti sentitzen naiz, guztiz urruti alegia, euskara eta euskalgintza ondare propiotzat erabili eta lohitzeko joera nabarmena duen ETArekiko jarrera akritikoan tematzen direnengandik. Euskaldunon Egunkaria bere garaian tematu zen bezala.
|
|
2009
|
|
|
Langileei bestelako irtenbideak topatu behar zaizkie eta, horretan bai, erakundeek zerikusi handia dute. Baina baita zentrala kudeatzen duen Nuclenorrek berak ere, zentral batek legez iraupen zehatza baldin badu, eta hori egiaz sinesten bada, bere bizi garaiko etekinen zati bat
|
bertako
langileen eta eskualdearen etorkizuna prestatzera bideratu litzatekeelako.
|
|
|
Euskal Herrian kokatuta dagoen Estatuko Administrazioari dagokionez, bertan ez da jadanik inolako hizkuntz plangintzarik abian jarri Erkidegoko berezko hizkuntza erabili nahi dutenen hizkuntz eskubideak bermatu ahal izateko. Honetara, berriki, Europako Kontseiluaren Ministroen Batzordeak 2008ko abenduaren 10ean onartutako Gomendioak8 espainiar agintariei aholkatzen die," Kartako 10 art.ren aplikazioak ukitzen dituen Autonomia Erkidegoetan kokatuta dagoen Estatuko Administrazioan,
|
bertako
langileei bideratutako kontratazio, karrera eta heziketa programak aztertzea, langile kopuru aproposak dagokion hizkuntzaren ezaguera praktikoa eduki dezala bermatzearren; orobat aholkatzen die," Estatuko zerbitzu publiko guztietan hizkuntza erregionalen edo gutxituen presentzia ziurta dezatela" 9.
|
|
|
Gainera,
|
bertako
langileekin lan poltsa bat osatzea erabaki dute, hala, langileak behar direnean horra joko dute eta ez dute atzerrira jo bertako profesionalak falta zaizkielako. Hiru aldeek eratutako batzorde batek kudeatuko du lan poltsa hori.
|
|
|
EREa abiarazi du enpresak, eta langileek martxa antolatu dute, Legazpitik Basauriraino, lanpostua galtzeko beldur baitira. Lierni Agirrezabala erreportaria
|
bertako
langileen testigantzak jaso ditu.
|
|
|
Miguel Sebastian Industria ministroak prentsaurrekoa eskainiko du 18:00etan, baina aurretik zentralaren kudeatzeaz arduratzen diren enpresekin eta
|
bertako
langileen ordezkariekin bilduko da.
|
|
|
Guardia Zibileko agente judizialek Kataluniako hiru udaletxe horietako Urbanismo sailak arakatu dituzte espedienteen bila eta
|
bertako
langileei ostegunerarte ez itzultzea agindu die.
|
|
|
Zahar etxea ere polita zen, urte asko geroago bisitatu nuen. Ordurako telefonoa hartu zidan andrea jada ez zen
|
bertako
langilea. Pertsona atsegina zen eta bai, esan zidan, badaukagu gurekin artrosia daukan magoa baina lotan da esan zidan, ia egun osoa pasatzen du lotan. Argazkilaria nintzela esan nion, magoen historian interesatua, erreportajea egiten ari nintzen eta berarekin hitz egiteko beharra neukan.
|
|
|
eraiki behar baitzuten, antza, paradisua lurrean, iraultzaren bidez; errealitatearen irakurketa hura egiten zuenean, Domingo ez zen bere burutik bakarrik ari, azken bizpahiru hilabeteetan asko irakurri baitzuen. Albertok igortzen zizkiòn propaganda orriak eta liburuak, besteak beste?, eta irakurketa haiek langileak idealizatzera bultzatu baitzuten: fabrikan hamar hilabete egin ondoren ohartu zen hartaz, ordea, bulegoetatik plantara egin eta
|
bertako
langileekin nahastu bezain laster: esku leunen etxetik esku zakarren etxera egin zuenean, alegia; Domingok langileei so egiten zien, baina baita langileek Domingori ere, begirada sarkor bezain iheskorretan, esanahi gardeneko begiradak, harridura eta mesfidantzaren keinu eta zeinu zirenak?, froga baten zain baleude bezala; eta, orduan, inguruan zituèn langileei galdetu zien:
|
|
|
Data fidagarria dela. Izan litekeela egun bateko aldea, garai batzuetan, esaterako 1943ko apirilean tifus izurrite handia izan zenean, 500 lagun inguru hiltzen zirelako egunero Auschwitzen, eta
|
bertako
langileek ez zutelako nahikoa denborarik agiriak egun berean egiteko, baina egun bateko aldea, horixe. Ziraukiarra maiatzaren hasieran hil zen, beraz.
|
|
|
Berrian, 2006 urtearen erdialdean,
|
bertako
langile guztiek astean bi egun libratzeko plangintza onartu zen. Jaiegun bat igandea izango zen ordura arte bezala, inork ez baitu igandeetan lanik egiten Berrian.
|
|
|
Berria egunkarian eta Goienan ordainsarien inguruan hartu diren neurriek agerian utzi dute
|
bertako
langileen soldatak eta lan baldintzak hobetzeko beharra eta horretan diru gehiago inbertitzeko premia. Bestalde, nabarmen geratu da beste behin ere, sektorea erregulatuko duen araudi orokorrik ez izateak hedabide bakoitzak bere egiturari dagozkion soldatak banaka hobetzeko plangintzak adostea dakarrela.
|
|
|
b. Enpresa askoren tamaina txikiak ez du ahalbidetzen
|
bertako
langileek ordezkaritza izaterik zuzendaritzen aurrean euren eskubide eta eskaerak egiteko. Sindikatuz gero, banaka egiten dute langileek.
|
|
|
Gatazkaren aurrean bi ikuspegi argi daude: Santiago egoitzako ordezkariek Udalari egozten diote zahar etxeko zerbitzuaren ardura eta ondorioz, baita
|
bertako
langileen baldintzena ere. Udalak, berriz, egoitzaren kudeaketa euren ardura ez dela dio.
|
|
|
Gizarte Segurantzarako dirurik ez eta zezenketak laguntzeko badela salatu du. Baionako enpleguaren poloan ez dutela baliabiderik aski diote
|
bertako
langile batzuek, A4 formatuko pankartatxo batzuk eskuan. Krisiaren ondorioz, jende anitz dator guregana, dio horietako batek.
|
|
|
Aste batzuk badira zerbitzu enpresa bateko ordezkari sindikal bat bere lantokian suertatutako egoera baten berri galdezka etorri zitzaidala. Prebentzio Zerbitzuak urtero egiten duen osasunaren zaintza horri sinadura bidez uko egiteko presioa jasan behar izan zuten
|
bertako
langileek. Beste enpresa askotan bezala, horren helburua argia da hemen ere.
|
|
|
Jokaera honen adibide ugari dugu urte hauetan, hala nola itxitako haurtzaindegiak edo ahaztu ezin dugun Bakearen Erregina egoitza: beharrezko konponketak garaiz egin ordez, egoitza itxi, bertan ziren adineko pertsonak (300 inguru), askoren borondatearen kontra, handik atera eta beste egoitza pribatuen artean banatu; eta
|
bertako
langileak ere, kalera. Hori dena proiektu berri bat egiteko aitzakiaz.
|
|
|
Autogestioaren bidez egiten du irratiak aurrera,
|
bertako
langileek modu desinteresatuan lan egiten dute egitasmoa aurrera ateratzeko. Urte honetan guztira 28 kontzertu eta 58 talde pasatu dira, egoitzako aretotik, Euskal Herrikoak nahiz atzerrikoak.
|
|
|
Jendearen joan etorria nabaria zen Aritzetan. Maria Gartzia
|
bertako
langilea gelditu gabe zebilen kafeak zerbitzatzen, mahaiak garbitzen eta bidaiariei kasu egiten. –Dena hankaz gora dugu?, zioen Gartziak.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren esanetan, bermea emateko orduan aintzat hartu dute Fagorrek bertako ekonomian duen garrantzia, nazioartean duen presentzia eta
|
bertako
langileen egonkortasuna.
|
|
|
Apirilaren 25ean, bertara txangoa egin genuen Oberena Dantza Taldeko txikiekin, eta izugarri gozatu zuten gure pertsonaia mitologikoekin jolasean. Basajaunen labirintoan galdurik, Olentzeroren bordaren magiak liluraturik, galtzagorri bihurrien atzetik korrika, aker beltzari ipurdian muxu emanez (antza zorte ona dakar), txondorretik beheiti behin eta berriz botaz... ikusgarria zen parkea eta ezin hobea
|
bertako
langileen beharra.
|
|
|
gogorrak baino gogorragoak ziren fabrikako lan baldintzak, eta zikina baino zikinagoa zen jende hura, zinez, baina haren begiei dir dir garbi berezi bat zerien, amets baten jabe balira bezala –gizonak inoiz amestu duen ametsik ederrenarena, menturaz–, aitak munstrotzat zituèn haiek –proletarioek– eraiki behar baitzuten, antza, paradisua lurrean, iraultzaren bidez; errealitatearen irakurketa hura egiten zuenean, Domingo ez zen bere burutik bakarrik ari, azken bizpahiru hilabeteetan asko irakurri baitzuen –Albertok igortzen zizkiòn propaganda orriak eta liburuak, besteak beste–, eta irakurketa haiek langileak idealizatzera bultzatu baitzuten: fabrikan hamar hilabete egin ondoren ohartu zen hartaz, ordea, bulegoetatik plantara egin eta
|
bertako
langileekin nahastu bezain laster: esku leunen etxetik esku zakarren etxera egin zuenean, alegia; Domingok langileei so egiten zien, baina baita langileek Domingori ere, begirada sarkor bezain iheskorretan –esanahi gardeneko begiradak, harridura eta mesfidantzaren keinu eta zeinu zirenak–, froga baten zain baleude bezala; eta, orduan, inguruan zituèn langileei galdetu zien:
|
|
2010
|
|
|
Askotan inguruko kafetegietan sartzen dira sabela berotze aldera. Horretarako, jendeak edalontzietan utzitako kafearen hondarra edateko aprobetxatzen dute, baldin eta
|
bertako
langileek modu zakarrean kalera bidaltzen ez badituzte. Dirudienez, haien itxura ez dute gogoko.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian pentsioen erreformaren aurka egingo den Greba Orokorra. Hilaren 18an izango dugu hurrengo mobilizazioa Iparraldean, eta egun horretan bertan, Grezian bat egingo dugu
|
bertako
langileekin elkartasuna adierazteko antolatutako ekimenetan. Euskal Herrian, Europan eta mundu osoan, langile klasearentzat egunero irailaren 7a izatea da erronka, ekin diezaiogun.
|
|
|
Estatuan gehien erabiltzen direnen artean hirugarrena da, Madril eta Bartzelonaren atzetik. Bilboko metroa martxan jarri zutenetik gaur arte, tarte berriak zabaldu dituzte, eta hobekuntza ugari egin dira erabiltzaileei zein
|
bertako
langileei begira. Hobekuntza horietako bat joan den martxoan jarri zuten.
|
|
|
Gure burua inportatzaile garrantzitsutzat aurkeztu dugu. Eta
|
bertako
langile batek, bezero berri bat egingo duela pentsatuz, sekretu batzuen berri eman digu.
|
|
|
Nahiz eta zailtasun txikiak izan, oraindik bere bizitza eta eguneroko jarduerak antolatzeko gai da. Bakarrik joaten da bankura eta
|
bertako
langileen laguntzarekin kudeaketa ekonomikoak bakarrik burutzen ditu. Egoera berrien aurreaneta informazio berri gehiegi maneiatu edo buruan mantendu behar duenean soilikbehar izaten du laguntza.
|
|
|
Denbora horretan, taldea (6 eta 12 lagun artean) koordinatzaile batekin joan da Hegoaldeko herrialderen batera, lankidetzan ari den tokiko erakundeak eskatutako beharrak asetzeko ekintza bat garatzeko, azaldu du AIPC Pandorak. Ekintza bakoitzak turismo arduratsuaren eta solidarioaren printzipioak betetzen ditu, eta aukera ematen die boluntarioei patuaren kultura ezagutzeko, bertako familiekin ostatu hartzen dutenean eta
|
bertako
langileekin lan egiten dutenean. Prestakuntza faseak prestakuntza asteburu bat behar du Madrilen.
|
|
|
Eguzki Ihintza enpresaren eskutan dago azokaren antolaketa, Udalak hala eskatuta. Xabier Agirre
|
bertako
langileetako bat da.Lehenengo eta behin, azalduko al zenuke zein den zuen enpresaren ekintza esparrua. Ingurumenarekin lotutako enpresa da, eta hainbat arlo jorratzen du. Besteak beste:
|
|
|
SNCFk norabideak oraindik aldatzen ahal dituelako, eta, haatik, bihar berantegi izanen delako, alarma piztu nahi du CGT sindikatuak,
|
bertako
langile eta sindikatuko kide Peio Dufauren hitzetan. Eta alarmak ahal bezain soinu ozena izan dezan, CADE Ingurumenaren Aldeko Elkarteen Batzordea eta Bizi klima aldaketaren kontra eta justizia sozialaren alde ari den elkartearekin elkarlanean hasi dira.
|
|
|
Nahas mahas batean oroitzen ditu amaren garrasiak, aitaren erotu beharra, eta gero anbulantzia, eta udaltzainak, eta ertzainak, eta parkinetik irten ezinda zeuden gidariak, eta
|
bertako
langileak, eta ikusmiran etorritakoak, eta denen artean eratutako zalaparta.
|
|
|
Isildu egin ginen bere parean jarritakoan, eta iduri izan zuen den dena isildu zela gurekin batera. Ez zebilen autorik errepidean; txakurrek ez zuten zaunkarik egiten; zerrategiko makinak itzalita zeuden;
|
bertako
langileak, etxean, igandeetako atsedena hartzen. " Zergatik ez haiz Sansonen putzuan azaldu?
|
|
|
Egoera honetan, zeintzuk dira jarrera emantzipatzailearen aukerak? Saltokia eraso eta txikitu, erosle (ia) guztien amorrua piztuz; saltzaile bezala barneratu, nork bere produktua eskaera/ nortasunastandetan jarri dadin; saltokian sartu eta eskaintza batzuk boikotatu ala hondatu;
|
bertako
langile izan, ala saltoki erabat alternatiboa eraiki; atariko eskalea izan, ala atarian bertan, kanpoko ate automatikoaren ertzean egonik, etengabean sartzeko imintzioa egin inoiz sartu gabe, honela atea zorabiatuz, sarrera mekanismoa erre arte, jendea kanpoan utziz". Mario Zubiaga," Gizarte mugimenduen jarduera demokratizatzaileaz", in Zesar Martinez & Asier Blas [ed.], Poder politico y participacion/ Demokrazia:
|
|
|
Ekintzaileen zorionerako, zaintzaile britainiarrek ez zuten deus susmatu. Behin barruan zirela, armak erakutsi eta
|
bertako
langileak restaurant eko sukaldean bildu zituzten indarrez. Irgun eko kideek erraz menderatu zituzten zaintzaileak ustekabean; gero, kamioira itzuli, leherkariz beteriko esneontziak hartu, eta jatetxera sartu zituzten.
|
|
2011
|
|
|
Espainiako telebista publikoa ez da behar lukeen bezain inpartziala, PPren aburuz. Ana Pastor kazetariak dioenez, plazera da kate publikoak bizi dituen askatasun garaietan
|
bertako
langile izatea. Gainera, azkenaldian jasotako sariek indargabetu egiten omen dituzte salaketak.Bolo bolo dabil albisteak eragindako eztabaida:
|
|
|
Bestalde, badira beste datu batzuk ere, ezezagunak eta ez hain deigarriak, baina bai interesgarriak: nola funtzionatzen zuen errege olak, zeinen ongi lan egiten zuten garai hartako langileek edota tekniko adituek.Nola eragin zieten eraso horiek
|
bertako
langile eta herritarrei. Garai hartan, egun baino jende gehiago bizi zen Aezkoan. Egun ez da mila biztanlekoa ere ibarreko bederatzi herrietako biztanle kopurua, baina garai hartan bi mila ere baziren.
|
|
|
Baina bestetik, azpiegitura ireki eta berehala kexak herritarren aldetik: kexak
|
bertako
langileek ume bati janaria ematen ari zitzaion ama bati kargu hartu diotelako, kexak bizikleta batekin bertara sartu nahi izan duen hiritarraren aldetik, kexak non jesarri ez dagoelako, kexak ilunegi dagoelako, kexak leku hotza delako... Plaza gisa saltzen dena ez dago plaza gisa erabiltzeko pentsatua, eta ezta ere bertan egoteko pentsatua (bankurik ia ez, iluntasuna...).
|
|
|
Historia jagoteko daude artxiboak eta
|
bertako
langileak. Hala uste izango du baten batek.
|
|
|
joango naiz Frantziara eta
|
bertako
langileak ekarriko ditut?
|
|
|
Aldi batean biziko den zentroa erakutsiko dio, berarekin ibiliko da zentroan zehar, eta
|
bertako
langileak eta lagun berriak aurkeztuko dizkio.
|
|
|
Azaroaren 17an, 21:00ak inguruan, Basotxoko taberna ixtear zegoela ke usaina hartu zuen
|
bertako
langileak, eta sukaldeko bazterrak kez betetzen zebiltzala ikusi gero. Larrialdi zerbitzuetara deitu eta segituan etorri ziren suhiltzaileak.
|
|
|
Baina nik ez nion kasu handirik egin, hotelean oso gustura bainengoen. Geltokian
|
bertako
langileari galdetu nion trenarengatik eta esan zidan aterea zela Altsasutik. Hotelera joan nintzen eta denok geltokira itzuli ginen.
|
|
2012
|
|
|
08:00etatik 15:00etara. Hala ere, interesatuek lehenengo udaletxera deitu dute() eta
|
bertako
langileekin hitzordua ipini, ondoren zakuak jaso ditzaten. Baserrri edo etxe bakoitzak jaso dezakeen kopurua ere mugatua da, ahalik eta eskari gehienak asetzeko:
|
|
|
«Neurriak langabeziari aurre egiteko direla diote, euren datuek ere hori gezurtatu egiten badute ere». Baina zerbitzu publikoei eginiko «erasoek»
|
bertako
langileei ere kalte egiten diete. «Gure lan baldintzetan ari gara nozitzen politikariak ongizate estatua desegiteko hartzen ari diren neurriak», esan du Sarasolak.
|
|
|
Euskaldunak Osakidetzan bere hizkuntzan artatuak izateko eskubidea gauzatu dadila eskatuz. Zerbitzua euskaraz eskaintzeak esan nahi du
|
bertako
langileak euskaldunak izango direla ziurtatzea. Baina EHEk ohartarazi du Eusko Jaurlaritzak eskainitako lanpostu publikoetarako jarritako baldintzen ondorioz eskubidea urratzen jarraituko dutela.
|
|
|
Ikastolako ikasle ohi,
|
bertako
langile, eta ama ere bada Amurrio. Alderdi asko ikastolaren ertzak ezagutu nahi dituenarentzat.
|
|
|
Bestean, aldiz, %60ean euskaraz dela kontsidera genezake, eta %30ean. %10ean gaztelaniaz egin behar da, merkatariak edo
|
bertako
langileak ez dakielako euskaraz. Datu horiek ez dira zehatz mehatz hartu behar, errore tartea izan dezakete.
|
|
|
«Ulertezina zen. Izan ere, udalak nahikoa zuen
|
bertako
langileen hitzarmen bera guri aplikatzea», salatu du Espartzak. Handik urtebetera hauteskunde sindikalak egin zituzten, eta lan hitzarmen bat negoziatzen hasi ziren.
|
|
|
Beste aukera bat izaten da ikastetxeko
|
bertako
langileak arduratzea jantokiaz, edo, bestela, eredu mistoa erabiltzea: ikastetxea eta catering enpresa elkarlanean aritzea (enpresak prestatzen du janaria, eta ikastetxean bertan egiten dituzte azken prestakuntzak, janaria berotu, eta abar...).
|
|
|
Etorkin legalei nazioari egindako, bizi ekarpenak? aitortzen dizkiete, baina legez kanpoko immigrazioaren aurka borrokatuko direla esaten dute, eta legez kanpoko immigrazioa herrialdearentzat eta
|
bertako
langileentzat kaltegarria dela.
|
|
|
Jonek beste bat begiztatu zuen igogailuko atearen gainean. Errukia hartu zien
|
bertako
langileei.
|
|
|
Belak txaluparen hondoan zeuden, eta gizonak atoian garraiatu zuen gordetegiraino. Hurrengo egunean atera egin zuten handik, nahiz eta
|
bertako
langileek baimenik eman ez. Txaluparen lema, ordea, gabarra gordetegian dago».
|
|
|
Galdeketak, trebetasunez eginez gero, nahitaez eskainiko digu, puntu jakin honen (edo besteren) inguruko informazioa, erantzuleek berek badakitela agian konturatu ere ez direna. Eta ondoren gabarrazainak ekainaren hogeita biko astelehenean hartu zuen txaluparen arrastoen bila abiatuko gara,
|
bertako
langileek haren berri jakin gabe atera baitzuten txalupa hori gordetegitik, eta lemarik gabe, gorpua aurkitu aurreko uneren batean. Behar bezalako arduraz eta pazientziaz jokatzen badugu, nahitaez aurkituko dugu txalupa hori; izan ere, hartu zuen gabarrazainak ezagutu dezake, eta, horrez gainera, eskura dago lema. Errudun sentitzen ez denak belaontzi baten lema ez zuen besterik gabe galduko.
|
|
|
|
bertako
langileen ikuspegitik
|
|
|
Dagoeneko 200 bat bideo dituzte zintzilik eta, aldi berean, euskaltegientzat antzeko gailuak diseinatu dituzte. Juanan Pereira EHUko Informatika irakaslea da proiektuaren zuzendaria eta Inko Perurena, berriz, ikasketa bukaeran proiektua landu duena eta
|
bertako
langilea gaur egun.
|
|
|
Okupatutako herrialde batean langabezia eragiten duen edo
|
bertako
langileen enplegu aukerak murrizten dituen neurri oro debekatzen da, horren xedea denean pertsona horiek potentzia okupatzailearentzat lan egitera bultzatzea.
|
|
|
Euskal Telebistari dagokionez, EiTBren sorreraren 30 urteurrenean, 2012ko EAEko hauteskunde kanpaina baino lehentxeago,
|
bertako
langileen ekimenez, EiTBren oinarriak finkatzeko kanpaina abiatu zen. Dokumentuak Bost puntu EiTBrentzat izena zuen eta EiTB sortzeko 1982ko legearen helburuak berreskuratu zituen.
|
|
|
Ingelesezko udako kanpalekuetan,
|
bertako
langileek edo langile mistoek zuzendutako kirol eta aisialdi jarduerak sartzen dira.
|
|
|
Martin Garitano aldun nagusiak iragarri duenez, Gipuzkoako Foru Aldundiak ordainsari osagarria ordainduko die
|
bertako
langileei. Atzo eta gaur bitartean jasoko dute langileek ordainsaria, diputatu nagusiaren esanetan, erosteko ahalmenean izandako galerari aurre egiteko.
|
|
|
Hotel handi batean hartu zuen ostatu. Baina familiarregia egin zitzaionean, eta
|
bertako
langileak ezagutzen hasi zenean, beste hotel batera aldatu zen. Eta handik laster, beste batera...
|
|
|
1977ko udazkenean UZEI erakundea bideratu zuen Jakinek, hiztegi tekniko berezituen programa osoa horren eskutan ipiniz. Hasieratik izan zen Txillardegi
|
bertako
langile, Hizkuntzalaritza Hiztegiaren zuzendari, unibertsitateko irakasletzan erabat sartu zen arte. Ana Toledok burutu zuen Hiztegia; bien zuzendaritzapean ageri da 1982an bi tomotan argitaraturiko liburua.j
|
|
|
Gorrotagarriak egiten zaizkizu geltokiak, ziurtasunen hiriburuetara bidaiatzeko lekuak baino ez direlako. Txartelak erosteko leihatilan
|
bertako
langile bat agertu zaizu, irribarre inozoko emakume handi bat. Masail gorrituek aurpegia estaltzen diote, eta irribarre behartu batek zeharkatzen du haren aurpegi patetikoa.
|
|
|
Balletean
|
bertako
langile batekin hitz egin nuen.
|